20 mei 2005 door Sanderijn van der Doef

Bijsturen, hoe doe je dat? (10 jr)

Ik heb de vraag en het antwoord gelezen over die 9-jarige dochter die flirt en liefdesverdriet heeft. Ik heb zelf een dochter van 10 die uiterlijk inderdaad aan het veranderen is (borstgroei) en die dezelfde dingen doet als dat meisje van 9, namelijk achter de jongens aanzitten en flirten.

'Er moet worden bijgestuurd', luidt het antwoord. Maar de grote vraag is dan: hoe doe je dat?

Vandaag heb ik een gesprek gehad op school, en daar vindt men het niet normaal dat mijn dochter zoveel belangstelling heeft voor dit soort dingen. De boodschap was dat we daar misschien hulp voor moeten zoeken.

Blijkbaar heeft mijn dochter het op school ook nogal eens over seks. Ze zeiden: "Als ze nu al zo doet, hoe gaat het dan als ze 13 of 14 jaar is"? Ik ben daar erg van geschrokken. Daarom heel graag wat tips voor datgene wat ons nu te doen staat.

Ik heb het met haar erover gehad dat ze nog maar 10 jaar is en dat ze nog te jong is om dit soort dingen te doen. Ze is goed voorgelicht en daar wordt bij ons niet moeilijk over gedaan. Maar als ze buiten is, of op school, dan zie ik dus niet wat ze doet en ik heb daar ook geen invloed op. Ze liegt ook nog wel eens, dus ik weet nu even niet meer hoe het verder moet.

Antwoord

"Als een kind van 9 of 10 jaar al begint te puberen, en gedrag vertoont dat hoort bij de golven van geslachtshormonen die door haar lichaam beginnen te gieren, dan is dat erg jong en zul je als ouder moeten bijsturen", zei ik twee weken geleden. Wat moet je met zo'n advies?

Enerzijds is het wel een terechte vraag hoe dat bijsturen dan in zijn werk zou moeten gaan, maar anderzijds is het toch heel moeilijk om echt concreet te worden als je de gezinssituatie niet kent en het kind nog nooit gezien hebt. Concrete adviezen vereisen namelijk kennis van de omstandigheden en de betrokkenen (omdat die adviezen moeten aansluiten op de persoon en de situatie), en die kennis heb ik niet.

Ik zal daarom een zelf-verzonnen case geven, die u naar eigen goeddunken kunt aanpassen aan uw eigen situatie en uw eigen kind.

Bijsturen is opvoeden

Bijsturen is opvoeden en dat houdt in: praten met je kind en grenzen stellen. Nu, met 9 of 10 jaar, kun je dat nog wel doen, maar straks, als je kind ouder wordt, wordt het steeds moeilijker.

Hieronder geef ik een voorbeeld van datgene wat u tegen uw dochter zou kunnen zeggen.

"Ik begrijp best dat je jongens steeds leuker begint te vinden. Een beetje flirten, lachen en achter ze aan zitten is spannend en leuk, vooral als ze daar ook nog op reageren.

Met wat oudere jongens is het helemaal spannend, want die zijn er ook al mee bezig. Maar die oudere jongens zijn op een leeftijd dat ze ervan uitgaan dat sommige meisjes die zo flirterig doen, het ook leuk vinden om nog méér spannende dingen te doen. Zoals je lichaam aanraken, je borsten of je billen.

Soms kan dat gebeuren zonder dat je eigenlijk 'nee' hebt kunnen zeggen. Daarna kun je heel erg spijt hebben, je rot voelen, en daar zelfs bang van worden.

Ik wil niet dat dat gebeurt met jou en omdat je nog maar 10 jaar bent, kun je nog niet zo goed overzien wat de gevolgen van je gedrag kunnen zijn. Natuurlijk snap ik dat aandacht van jongens leuk is, maar je weet niet of sommige jongens alleen maar aandacht voor je hebben omdat ze hopen dat je verder met ze wil.

Daarom wil ik niet dat je 's avonds na 20.00 uur nog buiten speelt, of zonder dat ik het weet na schooltijd buiten blijft hangen. Als je een jongen leuk vindt, mag je hem mee naar huis nemen en kunnen jullie hier thuis samen huiswerk maken of een video kijken. Ik wil ook graag afspraken met je maken over waar je bent en dat je me altijd even belt. Okee?"

Praten en grenzen stellen

De bovenstaande tekst is zomaar een voorbeeld. Meer van dit soort voorbeelden zijn te vinden in mijn laatste boek: 'Kinderen en Seksualiteit. De seksuele opvoeding van kinderen van 0-17 jaar', uitgegeven bij Kosmos/Lifetime in Utrecht.

Praten, praten en nog eens praten met je kind is op deze leeftijd essentieel. En grenzen stellen. Wat mag wel en wat mag niet.

Dus:

  • maak afspraken over de plekken waar ze heengaat;
  • maak afspraken over de tijden dat ze daarheen gaat;
  • maak afspraken over degenen met wie ze omgaat;
  • en maak afspraken over haar gedrag.

School

Eigenlijk weet ik niet of u zich die opmerking van school nu zo moet aantrekken ("Als ze nu al zo doet, hoe gaat het dan als ze 13 of 14 jaar is"?) In ieder geval vind ik het zelf buitengewoon onhandig van ze om zoiets tegen een moeder te zeggen. Ze hadden er beter aan gedaan een constructief advies te geven.

Bovendien lijkt het me dat de school zelf ook een taak heeft in de opvoeding van de kinderen die daar komen.

Opvoed-coaching

Mocht u naast mijn eigen suggesties nog behoefte hebben aan een advies of een gesprek zo nu en dan, dan zou ik eens contact opnemen met uw huisarts of met de schoolarts. Aan hen kunt u vragen of zij iemand weten met wie u een opvoed-coaching-gesprek kunt hebben.