15 juni 2007 door Joanna Sandberg
Mijn dochter wordt maandag 8 jaar. Sinds een week of zes is haar gedrag drastisch veranderd. Ik heb eigenlijk nooit iets met haar te doen gehad. Maar sinds kort wordt ze overal kwaad om en ook echt giftig. Als ik haar ergens op aanspreek, en haar rustig uitleg waarom ik haar gedrag op dat moment niet accepteer, roept ze meteen: "Zie je wel, je wordt meteen boos." Of: "Zie je wel, je gelooft me toch niet." Ik kan dan geen normaal gesprek met haar voeren.
Kan het de leeftijd zijn? Wat adviseert u om hiermee om te gaan? Ik voel me er 's avonds vaak erg rot door, omdat ik vaak de hele dag zo'n strijd met haar heb. Wat ik helemaal niet wil.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: het bozige gedrag van uw dochter heeft niets te maken met haar leeftijd. De 7- en 8-jarige leeftijd hoeft doorgaans geen problematische tijd te zijn (zoals de peuterpuberteit en de echte puberteit dat wel kunnen zijn).
Maar wat is er dan wél aan de hand? En hoe kun je daar het beste mee omgaan?
U schreef dat u nooit problemen met haar had, maar dat ze sinds zes weken vaak erg boos is. Dat suggereert dat er toch wel een aanwijsbare oorzaak moet zijn. Uw dochter zegt ook: "Je gelooft me toch niet." Dat geeft te denken. Wát gelooft u niet, of wát zou u toch niet geloven (als ze het vertelde)?
Mogelijk is er dus iets gebeurd, maar durft ze het u niet te vertellen. Kinderen denken namelijk heel vaak (ten onrechte) dat ze zelf schuldig zijn aan nare ervaringen.
Ik raad u in ieder geval aan om met haar leerkracht te gaan praten, en te vragen of ze ook op school een gedragsverandering zien. Misschien dat de school een idee heeft of er iets is voorgevallen, zoals ruzie met haar beste vriendin, of dat ze gepest is, etc.
Los van het feit of u al dan niet een duidelijke oorzaak kunt vinden voor haar gedrag, is het vooral belangrijk dat u een gesprek met uw dochter aangaat en heel goed naar haar luistert.
Een gunstig moment voor zo'n gesprek, is als u haar in bed legt en een verhaaltje hebt voorgelezen. U kunt dan zeggen dat u zich zorgen maakt, en dat u het vervelend vindt dat er steeds zo'n strijd is.
Let op: ga in zo'n gesprek vooral niets voor haar invullen, maar beperk u tot luisteren. Hieronder zal ik aangeven hoe je dat het beste kunt aanpakken.
De psycholoog Thomas Gordon (1918-2002), hier vooral bekend van de zogenaamde Gordon-cursussen, heeft heel nuttige en bruikbare richtlijnen ontwikkeld om goed naar je kind te luisteren. Belangrijk is bijvoorbeeld 'actief luisteren'. Dat wil zeggen dat je als ouder goed luistert én feedback geeft. In de praktijk betekent dat dat je de boodschap van je kind herhaalt in je eigen woorden (voor niet te veel!) en dat je aan je kind vraagt of je het goed begrepen hebt.
Op deze manier krijgt je kind dan het (goede) gevoel dat je echt luistert, zonder je eigen ideeën op te dringen (hoe goed bedoeld ook). Dus dat je écht betrokken bent en begrip hebt. Want dat is natuurlijk wat je kind graag wil. En terecht.
Gordon noemt een aantal 'voorwaarden' voor actief luisteren, die je ook kunt opvatten als praktische adviezen:
Mijn ervaring is dat deze methode van luisteren kinderen echt het gevoel geeft gehoord te worden, waardoor ze wél gaan vertellen wat er aan de hand is. Met als gevolg dat de boosheid verdwijnt en het gewoon weer gezellig kan worden. Mocht het met de bovengenoemde adviezen niet 1-2-3 lukken, dan kunt u natuurlijk altijd nog zo'n Gordon-cursus gaan volgen. Dat is beslist niet verkeerd.
Ik wens u veel succes!
