6 februari 2004 door Nanny Gortzak

Hoe moet je voeden met vlakke tepels of ingetrokken tepels?

Ik heb een zoontje van 7 weken. De borstvoeding is vanaf het begin eigenlijk een probleem geweest, vanwege de vlakke en kleine tepel die mijn zoontje niet kon pakken.

Ik voed nu met tepelhoedjes, wat eigenlijk heel goed gaat. Het probleem is echter dat tijdens het voeden mijn tepel ineens wit wordt en dan komt er niets meer. Soms duurt het een kwartier voordat ik weer een toeschiet-reflex krijg. Dan gaat het even goed, en dan begint het verhaal weer van voren afaan.

Zodoende zit ik soms langer dan een uur, en ik ben bang dat mijn zoontje op deze manier niet genoeg krijgt. Hij blijft dan vaak na de voeding nog even zeuren maar word dan vaak wel weer stil.

Kunt u mij misschien helpen? Ik wil de borstvoeding zo graag volhouden en die lijkt door dit alles ook erg terug te lopen.

Gezondheid

Saskia kreeg twee keer een postpartum depressie: "Ik raakte vervreemd van mijzelf!"

Antwoord

U vertelt dat u voedt met een tepelhoedje en dat uw tepels na verloop van tijd wit worden. Dat kan inderdaad gebeuren bij een tepelhoedje, evenals het teruglopen van de borstvoeding.

Eerst zal ik iets uitleggen over het gebruik van een tepelhoedje. Daarna zal ik aangeven wat u zou kunnen doen om het probleem op te lossen.

Waarom een tepelhoedje?

Tepelhoedjes worden door sommigen aangeraden als er problemen zijn met aanleggen. (Aanleg-problemen kunnen zich uiten als tepelkloven, of kunnen ervoor zorgen dat de baby niet voldoende voeding binnenkrijgt.)

Ook kan het zijn dat een baby de tepel niet goed in de mond kan nemen vanwege de vorm ervan, zoals bij u. Een tepelhoedje zou dan uitkomst kunnen bieden.

Aandachtspunten vóór het gebruik van een tepelhoedje

• een deskundige – bijvoorbeeld een lactatiekundige – beoordeelt of een tepelhoedje noodzakelijk is, of dat er misschien nog alternatieven zijn. Soms is het bijvoorbeeld voldoende om beter aan te leggen (onder begeleiding van een deskundige). Dat geldt ook voor vlakke of ingetrokken tepels;
• het is altijd zinvol om de oorzaak van het probleem te zoeken, ook als er een tepelhoedje wordt gebruikt.

Het probleem van vlakke tepels kan bijvoorbeeld ondervangen worden door het dragen van tepelvormers, of door (vooraf) een paar minuten te kolven. De baby heeft dan minder moeite om de tepel goed in de mond te nemen en te houden.

Ook kun je proberen om eerst even met een tepelhoedje aan te leggen en het tepelhoedje weer te verwijderen als de tepel – na een paar minuten – naar buiten komt (bij ingetrokken tepels).

Aandachtspunten bij het gebruik van een tepelhoedje

• ga na of de baby voldoende melk binnen krijgt. Houd dus goed het aantal plasluiers in de gaten (en de mate waarin ze gevuld zijn), en weeg de baby regelmatig;
• kolf na het voeden, en biedt deze melk eventueel nog aan. Dit is bedoeld om te voorkomen dat de melk-productie terug gaat lopen. Naarmate er langer gevoed wordt, en als blijkt dat de baby goed groeit, kan het kolven weer afgebouwd worden.

Nieuwe problemen

Hoewel tepelhoedjes nogal eens worden aangeraden als oplossing voor aanleg-problemen en tepelproblemen, kunnen zij ook voor nieuwe problemen zorgen.

Het wit worden van de tepel en het slecht toeschieten van de melk zijn voorbeelden van zulke nieuwe problemen. Het kan zijn dat het tepelhoedje wrijving veroorzaakt, die uiteindelijk leidt tot het verminderen van de doorbloeding, met witte tepels als gevolg. Soms is een andere maat tepelhoedje een oplossing hiervoor.

Wat kunt u doen?

U kunt proberen – vóór de tepels wit worden – om van kant te wisselen. Eventueel kunt u elke borst 2 of 3 maal per voeding aanbieden.

Ondertussen kunt u de andere tepel bedekken met een warm compres, om de doorbloeding te stimuleren. Ook als de tepel wit is geworden, kunt u de tepel behandelen met een warm compres.

Ook kunt u proberen om zonder tepelhoedje te gaan voeden. Naarmate baby's ouder worden, zijn ze namelijk vaak beter in staat om de tepel in de mond te nemen. Hoe komt dat? Ten eerste omdat hun mond groter wordt, en ten tweede omdat het weefsel van de tepel rekbaarder wordt door het voeden zelf.

Daarnaast weet een oudere baby al dat hij moet zuigen om melk te krijgen. Pasgeboren baby's weten dit nog niet, maar maken gebruik van de zuig-reflex die optreedt als een bepaalde plek op het verhemelte door de tepel wordt gestimuleerd. Bij een moeder met vlakke of ingetrokken tepels kan het daarom soms nodig zijn om tijdelijk met tepelhoedjes te voeden.

Voeden zonder tepelhoedje

Er zijn verschillende manieren om te proberen zonder tepelhoedje te voeden:

• probeer dagelijks, op een moment dat de baby wakker en alert is, maar niet hongerig, om zonder hoedje aan te leggen;
• voor de smaak en de geur kunt u wat melk uit de borst drukken;
• zorg voor veel huid-op-huid contact;
• het kan zijn dat het bij de ene borst wat beter lukt dan bij de andere. Dat geeft niet. Tezijnertijd zal de andere borst ook wel lukken;
• begin de voeding telkens met de borst die zonder hoedje gegeven kan worden;
• lukt het niet? Geen probleem. Volgende keer beter.

Ook kunt u de voeding beginnen met het tepelhoedje, en zodra u ziet dat de tepel wat verder in het hoedje komt, het hoedje verwijderen en zonder hoedje verder voeden.

Afknippen

Een andere manier die weleens aangeraden wordt, is om het hoedje binnenste buiten te keren en het topje eraf te knippen. Daarna het hoedje normaal op de tepel aanbrengen en voeden.

U kunt dan elke dag – of elke paar dagen – een stukje meer van het hoedje afknippen, zodat de baby geleidelijk aan went aan het voeden aan de blote borst.

Een nadeel van deze methode kan zijn dat er scherpe randjes van het siliconen-materiaal overblijven, die beschadigingen kunnen geven in de baby's mond of op moeders tepels.

In uw geval zou ik zeker proberen meer irritatie aan de tepels te vermijden.



Toch nog aan de borst

Al met al zijn er heel wat moeders die ervaren dat de baby na een aantal weken tot maanden de nog aan de borst wil, zonder gebruik van tepelhoedjes.