5 oktober 2001 door Nanny Gortzak

Kan ik al beginnen met bijvoeding / vast voedsel? (4 mnd)

Mijn zoontje van 4 maanden krijgt tot nu toe alleen nog maar borstvoeding. Hij weegt al bijna 10 kilo en is dus echt een zwaargewicht (bij de geboorte al 9½ pond).

Het lijkt erop dat hij al toe is aan vast voedsel, want hij is 's avonds erg onrustig, ondanks herhaaldelijk aanleggen. Ook is hij ontzettend geïnteresseerd in wat wij allemaal eten.

Zou het kunnen dat hij door zijn gewicht eerder toe is aan vast voedsel dan het 'gemiddelde' kind?

Antwoord

Geachte mevrouw Lichtenberg,

Eigenlijk zie ik in de praktijk niet echt een verband tussen de behoefte van een baby om te starten met bijvoeding en zijn gewicht.

In het algemeen kunnen baby's tot minimaal 6 maanden toe met alleen borstvoeding. Er zijn zelfs kinderen die tot 9 tot 10 maanden of een jaar vrijwel uitsluitend op borstvoeding leven. Deze kinderen doen in gezondheid en gewicht niet onder voor kinderen die al geruime tijd bijvoeding krijgen.

Omdat baby's na een paar maanden minder hard gaan groeien, blijft de hoeveelheid borstvoeding toch nog lange tijd voldoende om tegemoet te komen aan de behoefte van de baby.

De baby werkt het voedsel weer naar buiten

Een baby is toe aan bijvoeding als hij met steun rechtop kan zitten. Daarnaast moet de baby al in staat zijn het voedsel in de mond te houden en door te slikken.

Wanneer (te) vroeg met bijvoeden gestart wordt, ziet je nogal eens dat de baby het eten weer naar buiten werkt. Vaak wordt dan gedacht dat hij de nieuwe smaak niet prettig vind. In de meeste gevallen weet de baby namelijk nog niet wat er met het voedsel gedaan moet worden en de reflex is nog zodanig dat voedsel – maar ook andere vaste stukjes – naar voren gewerkt worden. Dit is een bescherming tegen verslikken.

We kunnen echter niet volledig vertrouwen op die ingebouwde bescherming tegen verslikken. Het blijft zaak om kleine voorwerpen uit de buurt van baby's mondje te houden en de baby niet alleen te laten tijdens eten. Ook wanneer de baby wel weet hoe voedsel doorgeslikt moet worden.

Het vermogen tot verteren

Een ander belangrijk punt in de ontwikkeling van de baby is het vermogen om het voedsel te verteren. Rond een maand of 6 blijkt het spijsverteringsstelsel van de baby zo ver ontwikkeld te zijn dat het ander voedsel dan moedermelk kan gaan verteren.

In het begin is het vaak toch nog wennen voor een baby: bepaalde soorten voedsel komen weer onverteerd in de luier terecht. Rustiger aan met introduceren van bijvoeding is dan een goede aanpak.

Eerder beginnen?

Veel moeders beginnen al eerder dan 6 maanden met bijvoeden omdat de baby eraan toe lijkt. De baby is zeer geïnteresseerd in wat papa en mama allemaal in hun mond stoppen.

Maar lang niet altijd is het daadwerkelijk interesse in eten. Als een baby makkelijk af te leiden is – bijvoorbeeld met een eigen lepeltje en een eigen bordje en zo 'mag meedoen' aan tafel – dan is er geen noodzaak om de baby al bijvoeding te geven.

Rond 4 maanden krijgen veel baby's grote interesse in de wereld om zich heen: een grote interesse voor wat aan de eettafel gebeurt is daar deel van. Sommige kinderen zijn echter niet af te leiden en gaan zover dat ze het eten van je bord graaien.

Pas op bij allergieën

Een enkele keer komt het voor dat een baby echt al aan bijvoeding kan beginnen en zelf met smaak zacht voedsel naar binnen werkt.

Maar voordat een moeder besluit dat het tijd is om met de bijvoeding te beginnen, is het goed om na te gaan of de baby een vergrote kans op het ontwikkelen van allergieën heeft. In dat geval is het beter tot minimaal 6 maanden te wachten.

Onrustig in de avond

U schrijft dat uw zoontje in de avond vaak onrustiger is, ondanks herhaald aanleggen. Hij is echter niet de enige; veel baby's zijn 's avonds onrustig en tonen een vergrote behoefte aan zuigen aan de borst.

Wanneer u vermoedt dat hij dit doet omdat hij honger heeft, dan kan het helpen om hem overdag wat vaker aan te leggen. Juist baby's die een grote interesse in hun omgeving hebben, vergeten overdag nog weleens goed en efficiënt te drinken.

Af en toe een rustige voeding inlassen in een wat donker gemaakte en rustige omgeving gedurende de dag, kan dan net dat beetje meer energie geven waardoor de baby in de avond beter in zijn vel zit. Ook voor de moeder kan zo'n rustpuntje midden op de dag welkom zijn.