15 oktober 2004 door Nanny Gortzak

Kan ik bij langvoeden af en toe een dag overslaan, zonder dat de voeding stopt? (18 mnd)

Mijn dochter is nu 18 maanden en ik geef haar borstvoeding. Mijn vraag is hoe lang er tussen twee voedingen kan zitten, voordat de melkproductie echt terugloopt, of misschien zelfs stopt.

Ik geef nog met veel plezier en heel regelmatig de borst, maar binnenkort zou het handig zijn als er incidenteel een keer 24 uur tussen twee voedingen kan zitten.

Antwoord

De vraag is simpel, maar het antwoord jammergenoeg niet. Aangezien er geen betrouwbaar wetenschappelijk onderzoek over dit onderwerp bestaat, moet ik mij beperken tot de praktijkervaringen van moeders. Maar eerst een stukje theorie, om te begrijpen wat er eigenlijk gebeurt.

Prolactine

In het begin van de borstvoedingsperiode wordt de melkproductie hoofdzakelijk hormonaal geregeld. De hoeveelheid prolactine in het bloed is vele malen hoger dan normaal en daar komt nog eens een piek bovenop zodra de baby drinkt.

Als de borsten veel en vaak gestimuleerd worden (door het drinken van de baby of door kolven), wordt in die eerste weken de basis voor een goede melkproductie gelegd. Daarna gaat het prolactine een kleinere rol spelen. De hoeveelheid prolactine in het bloed tussen voedingen door neemt af, en zal na verloop van tijd zelfs vrijwel gelijk zijn aan het niveau van dat van een niet-voedende moeder.

Tijdens de voedingen is er nog wel een piek van prolactine waarneembaar. De melkproduktie is dan een autocrien proces, wat inhoudt dat de melkproductie afhankelijk is van het legen van de borst (nog steeds: door het drinken van de baby of door kolven). Hoe langer een moeder borstvoeding geeft, hoe beter dit systeem lijkt te werken.

Na 6 maanden

Wanneer een moeder haar kind rustig aan ander voedsel en drinken laat wennen na de eerste 6 maanden, zal de melkproductie geleidelijk aan afnemen. De moeder heeft dan nauwelijks last van stuwing. De baby blijft echter meestal geïnteresseerd in de borst.

Ziekte

Soms merken moeders dat hun kind ineens weer vaker aan de borst wil drinken als hij ziek is. Het kan dan zelfs zijn dat de baby tijdens zijn ziekte uitsluitend nog borstvoeding wil en geen ander voedsel.

In dit soort gevallen blijkt het lichaam van de moeder in staat te zijn om weer snel aan de grotere behoefte van de baby te voldoen.

Geen behoefte

Anderzijds zien moeders wel dat grotere kinderen die nog de borst krijgen, soms een dagje geen behoefte aan de borst hebben. Bijvoorbeeld tijdens een drukke dag met veel bezigheden buitenshuis. Ze vergeten er dan om te vragen.

Ook dan heeft lang niet elke moeder last van gestuwde borsten. De volgende dag, als alles weer normaal is, drinkt de baby gewoon weer aan de borst naar behoefte.

Wellicht loopt de melkproductie door zulke dagen toch langzaam terug, maar merkt de moeder dat niet zo duidelijk. Het valt dan gewoon niet op in het toch al aanwezige patroon van geleidelijke productie-vermindering.

Kwestie van uitproberen

Nu terug naar uw vraag. Zal in uw geval de productie teruglopen of zelfs ophouden als u af en toe een dag overslaat? Ik kan in ieder geval niet garanderen dat uw melkproductie daar niet onder zal lijden. Het hangt er vanaf hoe vaak het gebeurt (hoe vaker hoe meer terugval), én het hangt er vanaf hoe graag uw baby de volgende dag weer aan de borst wil drinken (als zij de "schade" van de vorige dag wil inhalen, kan dat weer stimulerend werken).

Met al die slagen om de arm kan ik voorzichtig het volgende erover zeggen: als de borstvoedingsloze dagen niet te dicht op elkaar volgen, en uw kind ruim de gelegenheid krijgt om weer aan de borst te drinken, dan zal het waarschijnlijk wel goed kunnen. Uiteindelijk is het een kwestie van uitproberen. Zonder garanties, maar met goede hoop dat het wel zal kunnen.

Wel is het verstandig om een kolf achter de hand te houden, of te leren hoe u met uw handen kunt kolven, zodat u eventuele spanning op de borsten weg kunt kolven.