1 januari 2000 door Joanna Sandberg

Lastig slaapgedrag van helft tweeling maakt ons gek (1,5 jr.)

Ik heb een tweeling van 1,5 jaar. Een van hen slaapt ´s avonds meestal niet voor 22.00/22.30 uur. Ze slapen niet bij elkaar op de kamer wegens huilen van dan de een en dan de ander en het elkaar wakker maken.

Toen hij ongeveer 1 jaar was ben ik begonnen met bij hem blijven zitten tot hij sliep omdat hij heel erg ging gillen en huilen als ik de kamer uitging na slaapritueel. Dit duurde ongeveer een kwartiertje en ik vond dat niet zo erg want dan sliep hij tenminste.

In het begin was dit alleen bij de avondslaap en niet 's middags. Later kon ik 's middags ook niet meer weglopen en moest ik er ook bij blijven. Het werd van kwaad tot erger. Eerst was het dus een kwartier. Inmiddels zit ik er soms wel anderhalf uur naast.

Wat hij nu gaat doen is in plaats van gaan slapen lachen, constant weer zitten en staan, met speen gooien, beertje over de rand gooien om zo mijn reactie uit te lokken. (Ik kijk niet naar hem, ik zit er alleen maar bij). Als ik hierop niet reageer gaat hij schreeuwen en krijsen en dan haal ik hem er maar uit omdat hij dan zijn broertje ook weer wakker maakt.

Volgens mij heeft hij wel slaap maar blijft hij doorgaan met spelletjes spelen. Als ik zeg: "mama gaat weg hoor als je nu niet gaat slapen" en dan wegloop gaat hij vreselijk krijsen. Beneden is hij dan weer o zo leuk aan het spelen, maar soms is het al 22.00 uur en wil ik bij wijze van spreken zelf naar bed maar dat kan niet omdat hij nog op is.

's Ochtends is hij om 07.30 uur wakker en heel de ochtend niet te genieten wegens slaapgebrek. Middagslaap wil hij wel 3 uur doen, maar ik maak hem na maximaal 2,5 uur wakker omdat ik bang ben dat hij 's avonds niet gaat. (Ik weet eigenlijk niet of dit er nu mee te maken heeft).

Mijn man lukt het helemaal niet om hem in slaap te krijgen want dan krijst hij om mama. Mijn moeder lukt het gek genoeg wel. Daarbij durft hij niet zo ver te gaan denk ik. Dit geeft aan dat hij dan toch wel slaap heeft want als zij erbij zit slaapt hij binnen een kwartier om de normale tijd.

Hoe moet ik dit nu oplossen? Moet ik hem laten huilen of ophouden? Vaak wordt hij 's nachts ook nog eens wakker en moet hij weer tussenin bij ons in bed. Wij worden er gek van. Wat moeten we doen?

Antwoord

Ik kan me goed voorstellen dat jullie gek worden van het lastige slaapgedrag van dit zoontje van anderhalf jaar. Hij is één van een tweeling - uw andere kind gaat dus wel gewoon slapen - en hij is een zeer temperamentvol jochie. Dat is leuk, maar ook lastig.

U schrijft dat dit gedrag begonnen is toen uw zoon één jaar was. Hij ging gillen en huilen als u de kamer uitging, maar hij ging wel slapen als u een kwartiertje bij hem bleef. Hij vond het fijn dat u bij hem bleef, en veel leuker dan alleen te moeten gaan slapen. U bent waarschijnlijk een hele lieve moeder, met veel geduld en u wordt waarschijnlijk niet snel boos.

Maar door bij uw zoon te blijven maakt u het voor hem heel plezierig, doch voor uzelf uiteindelijk erg vervelend en vermoeiend. Uw zoontje heeft 'geleerd' dat u zijn gillen en krijsen heel erg vindt, en hem voor dit gedrag 'beloont' door bij hem te blijven tot hij slaapt. Hij vindt dit prettig, dus begon hij 's middags ook te huilen, zodat u dan ook bij hem blijft.

U schrijft niets over nachtelijke angsten, paniek, enge dromen, etcetera. Dus er lijkt mij niets met uw zoon aan de hand, want hij wil nu ook eigenlijk liever spelen dan slapen als hij in zijn bedje ligt en u bij hem blijft. Wanneer u niet reageert op zijn aandacht vragen om te gaan spelen, gaat hij krijsen en schreeuwen en beloont u hem weer door hem uit bed te halen en hem beneden te laten spelen. Hij lol, u doodmoe.

In zekere zin speelt uw zoontje een spelletje met u -- en uw man -- want hij luistert wel naar uw moeder en gaat gewoon slapen. Hij kan het dus (gelukkig) wel!

Ook wil hij 's nachts graag bij u zijn en tussen u en uw man slapen. Uit uw schrijven begrijp ik dat u daar zo langzamerhand ook genoeg van heeft. Maar het lijkt mij verstandig om niet alles tegelijk aan te pakken maar pas als het gaan slapen gelukt is, het volgende probleem op te gaan lossen.

Hoe kan u uw zoontje nu het beste aanpakken samen met uw man?

Het is helemaal niet eenvoudig om een lastige gewoontevorming te veranderen. Ik raad u aan om uw zoontje overdag te gaan vertellen dat u 's avonds niet meer bij hem blijft zitten, maar hem in bed gaat leggen met zijn gebruikelijke avondritueel, en daarna weg gaat, ook als hij huilt. U kunt tegen hem zeggen dat hij dat waarschijnlijk niet leuk vindt, maar dat hij een grote jongen aan het worden is die moet leren om gewoon te gaan slapen.

Uw zoontje een beetje uitdagen met een grapje en eventueel met een beloning in het vooruitzicht (bijvoorbeeld 's ochtends als hij braaf is gaan slapen wel een kwartiertje lekker met hem spelen) kan hem helpen om een beetje mee te werken. U maakt er dan zijn prestatie van die u beloont.

Hij gaat waarschijnlijk toch wel huilen, want vaak reageren kinderen in eerste instantie erg heftig op verandering van aanpak. Zij hebben tijd nodig om te wennen. Meestal gaan kinderen dan nog harder huilen, schreeuwen, etcetera om te onderzoeken of hun ouders toch niet alsnog bezwijken. Kinderen kunnen heel lang huilen en roepen of schreeuwen, en het is moeilijk om daar tegen te kunnen. Maar het is heel belangrijk dat u en uw man één lijn trekken en dat u toch uit zijn kamer gaat terwijl hij huilt.

Het is van groot belang dat u consequent niet reageert op zijn gehuil, gegil of gekrijs. Dus dat u dit gedrag dat hij moet afleren niet beloont. Ik kan me voorstellen dat dat erg moeilijk is, ook omdat u nog een kind hebt dat dan waarschijnlijk wel wakker wordt. Toch moet u doorzetten en hopelijk kan uw man zich met uw andere kind bemoeien. Omdat uw zoontje zo op u gericht is, lijkt het mij belangrijk dat u het bent die hem leert om te gaan slapen.

Ik zou u aanraden om u voor te bereiden op een hele week elke avond lang gehuil en gekrijs. Wanneer het minder avonden worden, valt het alleen maar mee. Ik zou u ook adviseren om uzelf (en uw man) met een leuk vooruitzicht te belonen, zodat jullie elkaar helpen om het vol te houden. Probeer ook 's avonds wanneer hij huilt, u te laten afleiden door iets leuks of interessants. Samen een spel spelen (van kaarten tot Risk) kan het toch gezellig maken, en erg afleiden. Het lijkt mij inderdaad ook verstandig om uw zoon 's middags niet te lang te laten slapen, 2 uur maximaal.

Ik hoop dat u steun heeft aan mijn advies. Ik wens u en uw man (en uw zoontje) veel succes.