12 mei 2006 door Saskia Nihom-Nijstad
Ik heb twee dochters: een van 5½ jaar en een van bijna 2. De oudste pakt continu de jongste op. Regelmatig vallen ze dan ook samen op de grond, omdat de jongste zich verzet. Heel vaak hebben wij haar gezegd dit niet te doen, maar telkens doet ze het weer. Hoe maak ik haar duidelijk dat dit niet kan?
Ook huilt de oudste om de kleinste dingen, bijvoorbeeld als ze haar zin niet krijgt. Wel 5x per dag is ze in tranen of wordt ze ontzettend boos. Hoe ga ik hiermee om?
Uw oudste dochter vindt haar jongere zusje boeiend levend speelgoed. Het beweegt, het reageert, en je kunt er de baas over zijn. Wat is er leuker dan zo'n levende pop? Enig besef van wat deze levende pop misschien zélf wil, of van wat er allemaal mis kan gaan, is nog niet tot haar doorgedrongen.
Tegelijkertijd heeft ze gemerkt dat ze aandacht van u krijgt, door te gaan slepen met haar zusje. Dat is eigenlijk nóg leuker! Positieve of negatieve aandacht maakt haar niet uit, als het maar aandacht van haar moeder is. Het huilen als zij haar zin niet krijgt, is een andere methode om hetzelfde te bereiken. Aandacht!
Kortom: uw dochter heeft veel behoefte aan aandacht en steun. Eigenlijk vraagt ze voortdurend: help mij, ik weet niet wat ik dan wél moet doen. Als u wilt dat de negatieve manier waarop zij dat vraagt, gaat stoppen, dan zult u haar die hulp dus moeten bieden.
Boosheid en verdriet horen bij het leven. In principe zijn het gezonde en normale gevoelens, die iedereen heeft. Het lastige is echter dat het negatief geladen emoties zijn, net als angst bijvoorbeeld, waarmee je moet léren omgaan. Jonge kinderen zitten nog maar aan het begin van dat leerproces, waardoor ze weinig andere middelen tot hun beschikking hebben dan schoppen, huilen, bijten of gillen.
Uw dochter wordt dus boos als zij haar zusje niet mag oppakken, of als ze iets anders niet mag. Ze ontdekt dat ze tegen grenzen oploopt die ú voor haar bepaalt. Dat frustreert haar en maakt haar boos. Op zich is het prima dat ze boos wordt; ze moet alleen nog leren hoe ze het beste met die boosheid om kan gaan.
Hulp bieden bij het leren omgaan met frustraties bestaat uit een aantal dingen die je beter wel en niet kunt doen. Eerst datgene wat u beter niet kunt doen:
Dan mijn advies voor datgene wat je wél zou kunnen doen. Ik raad u aan om de boosheid en het verdriet van uw dochter te benoemen. U kunt haar vertellen dat u heel goed begrijpt dat ze boos is (of verdrietig), want dat het natuurlijk hartstikke stom is als iemand je verbiedt om datgene te doen wat je gewoon leuk vindt. Maar dat ze haar zusje toch maar beter met rust kan laten omdat het gevaarlijk kan zijn, en omdat ze al dat gesjor niet prettig vindt.
Zo geeft u woorden aan haar boosheid. Uw dochter heeft dan het gevoel dat haar moeder haar begrijpt, en als je je begrepen voelt, verdwijnt je boze gevoel meestal na een paar minuutjes. Bovendien geeft u uw dochter door haar boosheid te benoemen positieve aandacht en daar kan ze echt niet genoeg van krijgen.
Als u uw dochter op zo'n manier helpt met haar negatieve gevoelens, zult u merken dat het voor haar veel makkelijker wordt om naar u te luisteren en haar zusje met rust te laten. Geef haar eventueel een mooie pop waarmee ze wél mag slepen en sjorren.
Tot slot nog een algemeen advies. Let vooral goed op het positieve gedrag van uw meisjes. Wat doen ze goed? Wat vindt u prettig dat zij doen? Geef aandacht aan dit positieve gedrag, door er iets aardigs over te zeggen en er complimentjes voor te geven.
Verwacht daarbij niet te veel van een 5-jarige en een 2-jarige. Al laten ze maar een paar minuutjes positief gedrag zien, dan is het nog steeds de moeite waard om het te prijzen. Zo stimuleert u uw kinderen om meer positief gedrag te vertonen.
Veel succes!
