Ben jij eigenlijk voorbereid op het ouderschap en je baby? Dit kun je doen

23 november 2007 door Joanna Sandberg

Mijn zoon plast in zijn bed bij problemen. Moet hij naar een assertiviteitstraining? (8 jr)

Ik heb moeite met het gedrag van mijn zoon van 8. Hij is geen prater, en als hij een probleem heeft, kom ik erachter doordat hij in zijn bed gaat plassen omdat hij het 'probleem' geen plekje kan geven.

Ook als ik hem een vraag stel (tijdens een standje), staat hij alleen maar met zijn ogen te knipperen en gaat hij het liefst staan huilen. Er is dan echt geen reden om te huilen op dat moment.

Zelf ben ik vrij dominant, maar ik probeer hem echt de kans te geven om zich te uiten. Maar er komt gewoon helemaal niets uit. Dat frustreert mij weer omdat ik dan echt bang ben dat hij zichzelf zoveel te kort doet. Want ik zie wat het met hem doet.

Hij is een lief zachtaardig kereltje, maar de wereld is zo hard. Is het verstandig om met hem naar een assertiviteitscursus te gaan of iets dergelijks?

Antwoord

Eerlijk gezegd denk ik niet dat een assertiviteitstraining het bedplas-probleem van uw zoon kan oplossen. Op grond van datgene wat u vertelde, denk ik eerder dat het goed is om zelf iets te doen aan de relatie met uw zoon.

Om te begrijpen hoe u dat het beste kunt aanpakken, zal ik eerst iets vertellen over bedplassen in het algemeen. Daarna ga ik in op uw eigen rol in het geheel, en wat u concreet zou kunnen doen.

Bedplassen

Bedplassen (enuresis nocturna) komt vaak voor, bij 8 tot 10% van de kinderen, maar ook nog wel bij pubers (1 tot 3%). Zelfs 1% van de volwassenen plast regelmatig in bed.

Om echt van een probleem te kunnen spreken moet er voldaan zijn aan de volgende criteria:

  • het kind is ouder dan 5 jaar;
  • het kind plast twee keer per week (of meer) in bed;
  • het bedplassen duurt drie maanden of meer achtereen.

Het gaat dan niet om bedplassen ten gevolge van een ziekte, of medicijngebruik, of een aangeboren afwijking (zoals vertraagde rijping, suikerziekte, een open ruggetje of epilepsie). Om zeker te weten dat er geen medische oorzaak is voor het bedplassen, zoals blaasontsteking, moet een kind altijd eerst onderzocht worden door een arts.

Primaire en secundaire enuresis

Men onderscheidt twee soorten van bedplassen:

  • primaire enuresis nocturna - wanneer het kind 's nachts nog nooit zindelijk is geweest;
  • secundaire enuresis nocturna - wanneer het kind al een langere periode droog is geweest, maar later weer in bed is gaan plassen.

Bij bedplassen kan ook een genetisch component een rol spelen. Vaak zit het 'in de familie'. Het gaat dan vooral om primaire enuresis.

Oorzaken

Kinderen die verder lichamelijk gezond zijn, plassen niet opzettelijk in bed, maar kunnen dit gedrag vertonen als reactie op allerlei soorten gebeurtenissen. Het kan bijvoorbeeld gaan om een reactie op:

  • een verkeerde zindelijkheidstraining;
  • een traumatische ervaring;
  • spanning thuis of op school;
  • relatieproblemen van de ouders;
  • een scheiding;
  • een verhuizing;
  • enzovoorts.

Bij 80% van de kinderen met secundaire enuresis is er sprake van dit soort omstandigheden.

Uw situatie

U vertelde niet hoe vaak uw zoon per week in bed plast, hoe lang dat al duurt, of hij voorheen al 's nachts zindelijk was, en of hij al medisch gecontroleerd is. Ik weet dus niet of er daadwerkelijk sprake is van een bedplas-probleem, en zo ja, wat voor type probleem het is.

Wel legde u zelf een verband tussen het bedplassen en het feit dat hij geen prater is. Volgens u gaat hij in bed plassen omdat hij problemen geen plekje kan geven. U legt dus een oorzakelijk verband tussen 'het hebben van problemen en er niet over praten' enerzijds, en het bedplassen anderzijds. Bijna alsof hij het erom doet.

Ik weet veel te weinig van uw zoon om hier echt iets over te kunnen zeggen, maar ik vermoed wel het een en ander.

Reactie op spanning

Ervan uitgaande dat uw zoon verder gezond is, zou het heel goed kunnen zijn dat hij in zijn bed plast als reactie op spanning. Die spanning kan ontstaan doordat u nogal dominant bent, zoals u vertelde.

U probeert hem de kans te geven om zich te uiten, maar misschien heeft hij toch het gevoel dat hij dat niet echt op zijn eigen manier kan doen. Door uw dominantie kan hij denken dat het alleen maar mag op úw manier. En aangezien hij dat niet kan, kan dat spanning bij hem geven.

Het zou best eens kunnen zijn dat hij het idee heeft dat hij u teleurstelt. Dat hij u frustreert. En dat hij niet kan voldoen aan uw verwachtingen. Zo'n situatie kan al snel het karakter krijgen van een machtsstrijd, die (voor hem) zoveel spanning oplevert dat het tot bedplassen leidt.

In dit verband wil ik u graag de praktische tip geven om uw zoon in ieder geval geen vragen te stellen tijdens een standje. Dat verhoogt de spanning aanzienlijk, omdat hij dan allerlei dingen tegelijk moet doen. Variërend van incasseren tot verdedigen en van begrijpen wat hij fout heeft gedaan tot antwoord geven op een vraag. Beperk u in zo'n geval dus tot het standje, en laat hem verder met rust.

Praten is niet verplicht

Ondanks al uw goede bedoelingen zit u, denk ik, toch wat te dicht op zijn huid. Hij is geen prater, maar toch lijkt u van hem te eisen dat hij wél gaat praten. Dat lijkt me juist in zijn geval, met zijn bedplas-probleem, niet handig.

Ik ben de eerste om te erkennen dat praten heel nuttig kan zijn, maar het moet geen verplichting worden. Ook jongens van 8 hebben al enig besef van – en recht op – privacy. Die vertellen niet meer álles aan hun moeder. En zeker als ze ook nog introvert zijn, en zachtaardig (c.q. snel geneigd tot huilen) zoals uw zoon, dan moet je daar toch wel een beetje voorzichtig mee omspringen.

Wat kun je doen?

Ik zou u het volgende willen adviseren:

  • Als uw zoon in bed plast, laat hem dan zelf zijn bed verschonen.
  • Houd de komende 4 tot 6 weken bij hoe vaak hij in bed plast (en bespreek dat met uw huisarts).
  • Laat uw zoon lichamelijk onderzoeken door de huisarts en bespreek de wenselijkheid van een plaswekker.
  • Probeer uw zoon minder op zijn huid te zitten en gun hem zijn eigen manier om dingen te verwerken.
  • Laat uw zoon veel optrekken met anderen - bij voorkeur met zijn vader, of zonodig met andere (leuke) mannen of leeftijdgenoten.
  • Ga naar een opvoedkundig bureau bij u in de buurt om het probleem verder te bespreken.

Ik wens u veel succes!