17 september 2004 door Saskia Nihom-Nijstad

Onze zoon luistert niet en lacht ons uit. Hoe moeten we verder met hem? (7 jr)

Wij hebben een zoon van 7 jaar en een zoon van 10 jaar. Het gaat over onze zoon van 7 jaar.

Hij luistert totaal niet naar ons en lacht ons gewoon achter onze rug uit. Natuurlijk pakken wij hem wel aan maar helaas zonder resultaat.

Tevens gaat hij met spullen gooien als hij boos wordt. Het maakt niet uit wat er op zijn pad komt hij moet gewoon gooien. Als wij aan hem vragen waarom hij zo doet weet hij dit zelf niet.

Helaas moet ik ook zeggen dat mijn man en ik niet op een lijn zitten. Ik wil graag dingen oplossen met praten en mijn man geeft hem af te toe een klap en gooit hem dan in zijn kamer. Een opvoedkundige tik vind ik helemaal niet erg maar lost niets op.

Ik hoop dat u wat tips voor ons heeft hoe we verder met hem moeten want ik weet het eigenlijk niet meer.

Een radeloze moeder

Antwoord

Deze keer pak ik het iets anders aan dan anders. Ik leg u een aantal vragen voor. Aan de hand hiervan kunt u samen met uw man nagaan wat er mogelijk speelt in uw gezin. Na ieder vraag leg ik uit waarom ik deze stel en geef ik een kort advies. Zo kunt u zelf nagaan wat van toepassing is in uw situatie en welk advies jullie kunnen gebruiken.

Sinds wanneer gedraagt uw zoon zich zo tegendraads?

Het is belangrijk om na te gaan wanneer het negatieve gedrag ontstond.

Ging hier een speciale gebeurtenis aan vooraf in het gezin of op school?. Ik denk bijvoorbeeld aan een ziekte van een familielid of van hemzelf, aan het overlijden van een dierbaar persoon of een huisdier, aan schoolprestaties die niet gaan zoals hijzelf of u als ouders dat wenst.

In zulke moeilijke omstandigheden kan heel goed de oorsprong liggen van het negatieve gedrag. Meestal is een kind flexibel, maar als de situatie (of meerdere situaties samen) te heftig wordt (of worden), weet hij op deze leeftijd nog niet goed wat hij met zijn negatieve gevoelens aanmoet en gaat hij zich misdragen om zo aandacht te vragen voor zijn probleem. Hij probeert te zeggen: "Help mij, ik weet het even niet meer."

Hoe zou u uw zoon omschrijven?

Is uw zoon een lieve jongen, die makkelijk in de omgang is? Of is het juist iemand met een heftig temperament, moeilijk voor zichzelf en voor zijn omgeving?

Kinderen met een makkelijk temperament vertonen zo nu en dan lastig en negatief gedrag, meestal naar aanleiding van een probleem dat zich in hun leven voordoet.

Kinderen die van baby af aan als moeilijk worden ervaren, vertonen veel vaker moeilijk gedrag en reageren dikwijls heftig op alles waar zij mee geconfronteerd worden. Dit soort kinderen wordt snel boos en heeft de hulp van volwassenen in de directe omgeving nodig om goed met hun boosheid om te gaan.

Ik zou jullie aanraden om de boosheid van jullie kind in ieder geval te erkennen. Laat hem bijvoorbeeld even heel hard schreeuwen als hij boos is. Twee of drie minuutjes maar. Of heel hard op een kussen slaan. Zo leert u hem dat boos zijn mág. Dat je iets moet dóen om je boosheid te uiten en dat je niet zomaar met van alles kunt gaan gooien.

Wordt hij gepest?

Wordt uw zoon misschien op straat, in de klas, op het schoolplein of door zijn oudere broer (10 jr) gepest? En heeft hij vriendjes waarmee hij zich kan vermaken?

Kinderen die gepest worden, gaan zich thuis – waar het veilig is – dikwijls negatief gedragen. Zij lijden en durven meestal niet te vertellen wat er precies speelt, uit angst niet serieus genomen te worden.

Vaak hebben ouders geen weet van pestgedrag. Probeer door een gesprek met uw kind of met zijn leerkracht na te gaan of iets dergelijks aan de hand is. Ga eens na wie zijn vriendjes zijn en vraag uw zoon met wie hij na school wel of juist niet wil spelen.

Hoe gaat het met zijn leerprestaties?

Kan uw zoon makkelijk meekomen in de klas? Sommige kinderen vinden van zichzelf dat het nooit goed genoeg is wat zij kunnen op school. Zij leggen de lat te hoog. Deze perfectionisten komen met zichzelf in de knoop en krijgen last van faalangst.

Andere kinderen hebben moeite met het bijhouden van de leerstof en ook zij worstelen met zichzelf en faalangst.

Probeer als ouders erachter te komen of dit speelt, door een gesprek aan te vragen met de leerkracht en door aandacht te schenken aan de schoolwerkjes van uw kind.

Wat is de positie van uw zoon in het gezin?

Steunen de jongens elkaar, of vechten ze voortdurend om de aandacht van vader en moeder? De jongste in een gezin moet meestal vechten om de aandacht. Zijn oudere broer is altijd ouder, sneller en beter, en heeft als eerstgeborene een streepje voor bij zijn ouders.

Geef uw jongste zoon daarom veel complimentjes als hij gedrag vertoont dat u graag ziet en probeer zijn negatieve gedrag zo veel mogelijk te negeren. Zo kunt u de negatieve spiraal waarin u terecht bent gekomen ombuigen naar een positieve wisselwerking tussen u allen.

Hoe luisteren jullie naar wat uw kind jullie te vertellen heeft?

Meestal is het zo dat een kind niet naar zijn ouders luistert omdat de ouders niet op de juiste manier naar het kind luisteren.

Het is belangrijk dat u écht luistert als uw zoon u iets wil vertellen. Stop met datgene waar u mee bezig bent, ga er echt even voor zitten, en moedig hem aan om door te gaan met vertellen. Aan uw lichaamshouding en gezichtsuitdrukking moet hij kunnen zien dat het u echt interesseert wat hij te vertellen heeft.

Heeft u op een bepaald moment geen tijd of aandacht om te luisteren, vertel uw kind dan dat u er op een ander tijdstip op terug zult komen. Vergeet dit dan niet die zelfde dag te doen!

Waarom zitten u en uw man niet op één lijn?

Hoe praten jullie met elkaar over de jongens? Nemen jullie daar voldoende tijd en rust voor?

Kinderen voelen het feilloos aan als ouders het niet met elkaar eens zijn en dat vinden zij eigenlijk helemaal niet fijn. Het gedrag van uw zoon kan zijn manier zijn om jullie dit te vertellen.

Probeer elkaar eerst uit te leggen wat je precies dwars zit wat betreft het gedrag van jullie zoon. Ga vervolgens samen oplossingen bedenken om anders om te gaan met dit gedrag. Kies samen die oplossingen waar jullie je allebei goed bij voelen. Probeer allebei zo duidelijk en zo consequent mogelijk naar jullie kind op te treden.

En niet meer slaan! Een mep uitdelen lost alleen op de korte termijn iets op. Op de lange termijn zorgt slaan ervoor dat de band die je met je kind hebt alleen maar verslechtert. Kinderen gaan dingen stiekem doen, omdat ze toch wel weten wat er gaat gebeuren als...

Ik raad u en uw man aan de tijd te nemen om samen over deze vragen te praten en te overleggen welke van toepassing zijn in jullie situatie. Het kan jullie helpen bij het zoeken naar een nieuwe aanpak.

Mocht u hier niet verder mee komen, dan adviseer ik u hulp te zoeken bij Bureau Jeugdzorg of een (ortho)pedagoog.

Succes en neem de tijd!