14 december 2007 door Joanna Sandberg
Onze zoon van 9 is emotioneel nogal achter, vergeleken met zijn leeftijdsgenoten. Aanleiding (en druppel) voor dit mailtje is een discofeestje waarvoor de hele klas was uitgenodigd. Tot het moment van schuifelen was er niet veel aan de hand, behalve dat hij zich erg in de steek gelaten voelde door z'n beste vriend die geen aandacht voor 'm had en alleen maar met een ander jongetje omging. Hij vond dat heel vervelend.
Toen het schuifel-moment kwam, was hij de enige die niet wilde. Voor zijn gevoel is hij voortdurend onder druk gezet door de klas en met name door z'n beste vriend. Gevolg: verdriet. Bij thuiskomst was hij tot in z'n tenen verdrietig en dat was naar om te zien.
Hij is een kind dat zich dingen erg snel aantrekt. Verder is hij weinig enthousiast. Het is beslist geen verwend kind (materieel). Zijn zusje van 7 zit totaal anders in elkaar. Hij is ook erg klein voor zijn leeftijd (kleinste van de klas) en wordt daar nogal eens op aangesproken door z'n klasgenoten. Dat vindt hij niet leuk.
Onze gezinssituatie is traditioneel. Mijn man en ik hebben een goed huwelijk. Mijn man heeft een drukke baan; ikzelf ben gestopt met werken om er helemaal voor de kinderen te kunnen zijn. In het weekend doen 'de mannen' vaak samen dingen. Heel leuk.
Onze grootste zorg is hoe we hem weerbaarder kunnen maken. En wat doen we aan dat gebrek aan enthousiasme? Alvast hartelijk dank voor uw antwoord.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd waarom u vindt dat uw zoon emotioneel achterloopt op zijn leeftijdsgenoten, want uit uw disco-voorbeeld kon ik dat niet afleiden. Ook weet ik niet wat u precies bedoelde met 'emotioneel achterlopen'. Dat iedereen wilde schuifelen en hij niet? Of dat hij ontzettend verdrietig was?
Heel eerlijk gezegd denk ik dat er met uw zoon niets mis is. Alles wat u vertelde komt mij volkomen normaal en gezond voor. Dat neemt echter niet weg dat u zich wel zorgen maakt, dus reden genoeg om er toch nader op in te gaan.
Uw 9-jarige zoon werd uitgenodigd voor een discofeestje. Zijn beste vriendje had meer aandacht voor een ander jongetje, hij voelde zich door hem in de steek gelaten, hij wilde niet schuifelen, en hij was heel verdrietig over de hele gang van zaken.
Tja, allicht, zou ik zeggen. Uw zoon is pas 9 jaar. Moet een jongen van die leeftijd schuifelen dan al leuk vinden? Ik denk van niet. Het verbaast me eigenlijk vooral dat alle (!) andere jongens (en meisjes?) wél wilden schuifelen.
Vaak zie je dat een paar jongens in een klas qua psycho-seksuele ontwikkeling wat verder zijn dan de rest, en wel willen schuifelen. Maar de meeste jongens van 9 zijn daar nog helemaal niet aan toe.
Als uw zoon zegt dat hij zich onder druk gezet voelde, dan zal dat ongetwijfeld kloppen met de werkelijkheid. In dit soort situaties kan de groepsdruk behoorlijk zwaar zijn. Ik vind het daarom juist heel sterk van hem dat hij voet bij stuk hield en niet wilde schuifelen, vooral ook omdat u vertelde dat hij niet snel enthousiast is.
Vaak zijn jongens die niet snel enthousiast zijn, wat bedeesd en verlegen, en durven ze zich niet kwetsbaar op te stellen. Want als je enthousiast reageert, dan ben je daar op te pakken, of kunnen anderen – zowel kinderen als volwassenen – je daarom uitlachen.
Uw zoon is echter helemaal bij zichzelf gebleven, als enige van de klas, en dat betekent dat hij voor zichzelf is opgekomen. Misschien een beetje onhandig, maar hij heeft het wel gedaan. En juist voor een jongen die niet snel enthousiast is, is dat dus heel knap!
Vervolgens kwam hij verdrietig thuis, maar hij liet dat wél zien. Ook dat is heel goed. Hij kon zijn verdriet delen met u als ouders, en hij doet zich thuis niet stoerder voor dan hij zich voelt. Petje af.
Het is natuurlijk altijd naar om te zien als je kind verdrietig is, maar hij vertelde wel wat hij had meegemaakt en hoe hij zich voelde. Dat betekent dat hij zichzelf kan zijn, dat hij een goede band heeft met u, en dat hij open is. Daarmee onderscheidt hij zich van veel andere kinderen.
Vooral jongens zoeken het vaak liever zelf uit dan dat ze hun ouders vertellen hoe verdrietig ze zijn. Al was het alleen maar om niet zielig gevonden te worden. Maar daar heeft uw zoon kennelijk geen last van.
U kunt hem steunen door zijn verdriet te benoemen, en uit te leggen dat kinderen ontzettend kunnen variëren in hun ontwikkeling. Iedereen is anders en dat mag. Als ik u was zou ik hem prijzen dat hij niet iets gedaan heeft tegen zijn zin.
U kunt hem ook uitleggen dat meisjes vaak wat verder zijn in hun – lichamelijke en seksuele – ontwikkeling dan jongens, maar dat veel jongens toch wel mee willen doen met de meisjes. Ze willen stoer doen, ook al zijn ze nog niet zo ver als de meisjes.
Uiteindelijk komt het er dus op neer dat er maar een paar jongens en een paar meisjes (en mogelijk iets meer meisjes dan jongens) zijn, die het echt leuk vinden om te schuifelen. De rest hobbelt maar een beetje mee omdat ze erbij willen horen. Eigenlijk voelen ze zich daar helemaal niet lekker bij, en dat ongemakkelijke gevoel moet dan gecompenseerd worden door zoveel mogelijk anderen erbij te betrekken. Want hoe meer klasgenoten het óók doen, hoe minder raar ze zelf zijn. Daaruit ontstaat die groepsdruk.
Ik zou u aanraden om dit voorval ook te bespreken met de leerkracht. Die kan het dan aanpakken, en bespreekbaar maken in de klas (zonder uw zoon daarbij met name te noemen natuurlijk). Ook kunt u aan de leerkracht de vraag voorleggen of hij/zij denkt dat uw zoon misschien baat heeft bij een sociale vaardigheidstraining.
Overigens denk ik zelf (met een slag om de arm, omdat ik de situatie van uw zoon niet ken), dat een sociale vaardigheidstraining niet echt nodig is, als hij voldoende dingen buiten school doet met leeftijdsgenoten, zoals scouting, judo, voetbal, etc.
Op uw vraag hoe u uw zoon enthousiaster zou kunnen krijgen, zal ik verder niet ingaan, want dat is toch vooral een karakterkwestie. Het is eigen aan uw zoon dat hij liever de kat uit de boom kijkt dan dat hij zich meteen vol vuur ergens in stort. Zo'n eigenschap kun je beter accepteren en respecteren dan eraan te willen sleutelen.
Wel wil ik nog iets zeggen over zijn geringe lengte. Hij is de kleinste van de klas, en dat is lastig voor hem. Hij moet dus leren om daarmee om te gaan. Twee dingen zijn daarbij van belang.
Ten eerste is het belangrijk om te weten – zowel voor u als voor hemzelf – dat er nog een groeispurt gaat komen (eigenlijk twee), dus dat hij niet zo klein zal blijven als hij nu is.
Ten tweede is lengte vooral (voor 90%) erfelijk bepaald. Waarschijnlijk zijn u en/of uw partner dus ook niet zo groot. Dat betekent dat minstens één van jullie waarschijnlijk dezelfde ervaringen gehad zal hebben als jullie zoon nu heeft. Vertel hem daarover, vooral hoe je er zelf mee om bent gegaan. Dat helpt.
