22 oktober 1999 door Jeroen Aarssen

Wanneer beginnen met lezen en schrijven in het Nederlands?

Wij wonen in Frankrijk en hebben een zoon van 6 jaar die hier naar school gaat. Wij spreken Nederlands en hij spreekt Frans en Nederlands.

Nu willen we hem leren schrijven en lezen in het Nederlands. Op welke leeftijd kunnen we hiermee beginnen? En hoe? Hij heeft overigens al iedere dag 1 uur huiswerk van school (zoals alle kinderen hier).

Antwoord

Wanneer u moet beginnen uw zoon Nederlands te leren lezen en schrijven is niet eenvoudig te zeggen. Kinderen verschillen namelijk in het gemak en de snelheid waarmee ze dat leren.

Twee uitersten

Sommige beginnende lezertjes lezen bijna moeiteloos alles wat hen voor ogen komt, van opschriften op jampotten tot krantenkoppen. Ook al zijn er teksten in twee talen (naast hagelslag ook confiture, behalve Trouw ook Le Monde), zij lezen die relatief probleemloos.

Maar niet alle kinderen zijn veel-lezers. Er zijn kinderen die alleen op school lezen, omdat dat daar nu eenmaal moet. Zij zullen uiteindelijk wel leren lezen, maar het verloopt wat minder vanzelfsprekend dan bij de veel-lezertjes. Voor hen is het raadzaam om te wachten met lezen en schrijven in een tweede taal totdat die vaardigheden in één taal enigszins op de rails staan.

De meeste kinderen bevinden zich ergens tussen deze twee uitersten in; u heeft zelf het beste inzicht hoe uw zoon zich ontwikkelt.

Klanken en tekens

Schrijven is het omzetten van klanken in tekens; lezen het omzetten van tekens in de bijbehorende klanken. Uw zoon zal op school leren dat sommige tekens meer dan één klank kunnen uitdrukken (in het Frans kan de letter "c" zowel een
s-klank als een
k-klank betekenen) en dat sommige klanken door meer dan één teken kunnen worden weergegeven (bijvoorbeeld: de
s-klank in
ça,
c'est en
suivre).

Hij leert dit in de eerste plaats voor het Frans. Maar thuis kunt u bijvoorbeeld laten zien dat het Nederlands de "c" ook gebruikt voor twee klanken (in
circus). Zorg daarbij voor voldoende lees- en voorleesmateriaal (tijdschriften als Bobo en Okki, uitgeverij Zwijssen heeft leuke boeken in de reeks Maan Roos Vis) en biedt dat gedoseerd aan.

Franse woorden op z'n nederlands

In het begin zal hij Franse woorden op z'n Nederlands schrijven en andersom. Beschouw dit niet als een probleem, maar als een noodzakelijke fase in het leerproces van een tweetalige.

De rol van de school

Belangrijk is wel dat u goed contact onderhoudt met de school. Leg uit wat u uw zoon leert en probeer begrip te kweken voor het mogelijk mengen van beide talen.

Wanneer men op school afwijzend staat ten opzichte van tweetaligheid, kan dat bij uw zoon een negatieve houding ten opzichte van het Nederlands veroorzaken. Maar met enige goede wil zal uw zoon zich ontwikkelen tot een gebalanceerd tweetalige.

Succes!