24 september 2004 door Ietje Heybroek

Wat vertel ik mijn dochter en mijn stiefzoon over het verleden?

Ik heb een dochter (Anna) van 2 jaar en 8 maanden. Zij staat vaderloos geregistreerd. De verwekker verliet mij toen ik 6 weken zwanger was. Ik heb geen contact meer met hem.

Nu ik weer een nieuwe relatie heb (met Bram), is het voor mijn dochter net alsof ze een vader heeft. Zij noemt hem dan ook papa. Hij heeft zelf ook een zoon (Ole, van 4 jaar), die om het weekend bij ons logeert.

Tot voor kort zei Ole steeds tegen mijn dochter dat Bram niet haar vader is maar zijn vader. Onlangs is dat veranderd in "Mijn pappie is jouw pappie niet, maar jij noemt hem pappie want jouw pappie is weggelopen". (Ik kan slechts raden waar deze tekst vandaan komt, maar dat terzijde).

Bram antwoordde tegen zijn zoon dat de papa van Anna inderdaad is weggelopen, omdat hij niet van haar hield.

Dit is mijns inziens niet pedagogisch verantwoord, omdat dat op termijn toch voor een trauma kan zorgen ("Mijn echte vader houdt niet van mij").

Mijn vraag is dus: wat moet ik nu ik tegen Anna vertellen over haar 'verwekker', en over Bram, die nu de rol van vader overneemt? En wat moet ik tegen Ole zeggen hierover?

Antwoord

Wat kunt u het beste tegen beide kinderen zeggen? Gewoon de waarheid.

Veel ouders willen hun kinderen beschermen tegen pijnlijke dingen in het leven, zoals het feit dat een biologische vader de moeder heeft verlaten toen ze net zwanger was. Maar helaas kun je een dergelijke bescherming niet geven. Alles komt altijd uit, en sommige dingen zijn nu eenmaal pijnlijk.

Eerlijk antwoord geven

Daarom denk ik dat u het beste eerlijk tegen de kinderen kunt zijn, als het ter sprake komt. Zodra ze vragen gaan stellen, nu en in de toekomst, kunt u eerlijk antwoord geven, in een taal die bij de leeftijd past.

Misschien weet u niet waarom uw ex-vriend u heeft verlaten. Dat zou ik ook gewoon zo vertellen. Als uw dochter oud genoeg is, en behoefte krijgt aan een antwoord op deze vraag (en andere vragen), dan kan ze het zelf aan haar vader vragen door hem op te zoeken. Tegen uw stiefzoon zou ik ook eerlijk zeggen dat u niet weet waarom de pappa van Anna is weggegaan.

Samen overleggen

Ik kan mij voorstellen dat het pijnlijk voor u is, als uw vriend tegen uw dochter zegt dat haar pappa niet van haar hield. Dat weet niemand. Nog los van de mogelijke consequenties voor het kind, doet het vooral pijn bij uzelf.

Stiefouders beseffen helaas niet altijd hoe kwetsend het kan zijn voor de biologische ouder, als er pijnlijke zaken tegen hun kind worden gezegd. Wat doe je daaraan? Het kan in ieder geval helpen als u samen overlegt wat u op bepaalde vragen gaat antwoorden aan de kinderen.