25 maart 2022 door Dr. Marie-Christine Franken

Als je kind begint te stotteren

Als je kind begint te stotteren, dan kun je als ouder erg schrikken: je kind sprak eerst vloeien, maar nu begint hij/zij ineens steeds vaker te hakkelen en stotteren. Waardoor komt dit en wat kun je eraan doen?

Waarom beginnen kinderen ineens te stotteren? Hoort het bij de gewone ontwikkeling en gaat het vanzelf over? Of moet je als ouder iets doen en zo ja, wat dan? Dr. Marie-Christine Franke, stottertherapeut, vertelt waar stotteren vandaan komt en welke tips je als ouder kunt toepassen als je merkt dat jouw kind stottert.

Wat is stotteren?

Stotteren is een verstoring van het vloeiende spreekritme. Het is herkenbaar aan herhalingen van stukjes van een woord (i-i-i-ik, ta-ta-tafel) of hele woorden van één lettergreep (in-in-in-in) Ook verlengingen van klanken (vvvvork) en stille blokkades (…[mond in stand van een ’p’’, stilte]..paraplu) zijn kenmerkend voor stotteren.

Naast deze zogenaamde kernstottergedragingen, laten sommige kinderen al snel merken dat ze zelf ook merken dat het praten moeilijk gaat: ze zeggen bijvoorbeeld dat het praten niet lukt, ze houden hun handje voor hun mond, praten minder of ze bewegen hun hoofd of een hand om uit een stotter te komen. Andere kinderen die beginnen te stotteren lijken het zelf niet of amper op te merken en praten vrijuit met stotters in hun spraak.

We schatten dat ongeveer 8 op de 100 kinderen een poosje stotteren. Bij de meerderheid gaat het zonder therapie over. De kans dat het vanzelf over gaat is groter bij

-  meisjes

- families zonder blijvend stotteren

-  kinderen zonder andere spraak- en taalproblemen.

De oorzaak van stotteren

Waarom sommige kinderen beginnen te stotteren is tot op heden niet bekend. Echter, er komt steeds meer bewijs dat zowel genetische factoren als ontwikkelingsfactoren in het kind (automatiseren spraakmotoriek, temperament, taalontwikkeling, aandacht) hierbij een rol spelen. Bij de huidige stand van de wetenschap is een oorzaak door meerdere factoren die op elkaar inwerken het meest waarschijnlijk.

Wat kun je doen tegen stotteren?

Er is een verschil tussen de benadering bij kinderen die net zijn begonnen met stotteren, kinderen die al langer dan 6 maanden geleden zijn begonnen met stotteren en kinderen die al zijn begonnen met lezen en schrijven.

Tips voor ouders van kinderen bij wie het stotteren net is begonnen

1. Noteer wanneer u het stotteren voor het eerst opmerkte en hoe ernstig je het toen vond op onderstaande schaal:

2. Geef wekelijks een typerende score [0-7] voor de stotterernst (met eventuele uitschieters) op de schaal hierboven.

3. Doe dit 6 tot 9 maanden na het ontstaan van het stotteren en kijk of de ernst sinds het ontstaan vermindert.

4. Zo ja, dan is de kans groot dat het stotteren geleidelijk zonder behandeling overgaat. De meeste kinderen zijn ongeveer 3 jaar na het ontstaan van stotteren volledig van het stotteren hersteld.

5. Als de ernst 6-9 maanden na ontstaan van het stotteren echter niet is verminderd of zelfs verergerd, dan is de kans groter dat het stotteren niet vanzelf overgaat. Het advies is om een afspraak te maken bij een logopedist(-stottertherapeut). Hier kan je huisarts kan bij helpen.

6. Merk op of je kind of jij stress ervaart door het stotteren. Als dat zo is, neem dan eerder contact op met een logopedist-stottertherapeut. Deze kan jullie mogelijk geruststellen.

7. Was je kind 5 jaar of ouder oud toen het stotteren begon, is het een jongen, komt in jouw of je partners familie blijvend stotteren voor of heeft je kind nog andere spraak- en taalproblemen naast het stotteren? Neem dan meteen contact op. In deze gevallen is er namelijk een hogere kans dat het stotteren niet vanzelf overgaat. Het is daarom nuttig dat de logopedist-stottertherapeut al eerder meekijkt. Misschien is het beter niet af te wachten en meteen met een behandeling te starten.

Tips voor ouders van kinderen op de peuter- en kleuterleeftijd bij wie het stotteren meer dan zes maanden geleden begon

1. Vul de SLS in en kijk of er een score van > 11 punten uitkomt. Zo ja, neem dan contact op met een logopedist(-stottertherapeut).

2. Maak je je veel zorgen over het stotteren van uw kind? Neem dan ook contact op, ook al is de score < 11 punten.

Tips voor ouders van kinderen die al zijn begonnen met lezen en schrijven

Voor kinderen die al op de basisschool zitten hoeft het stotteren totaal geen belemmering te zijn. Maar voor sommige kinderen is het stotteren wel een last – zeker als ze ermee geplaagd of gepest worden. Als dit het geval is of als schoolwerk, sociale activiteiten, of contacten met andere kinderen onder het stotteren lijden, neem dan contact op met een logopedist(-stottertherapeut).

Meer tips voor ouders van kinderen die stotteren vind je hier.

Hoe gaan andere ouders hiermee om?

Je bent niet alleen, want stotteren komt vaak voor. Soms tijdelijk en soms langdurend. Nieuwsgierig hoe andere ouders met het stotteren omgaan, welke tips zij handig vonden en hoe het bij de logopedist ging? Neem dan eens een kijkje op ons forum.