11 november 2013 door Justine Pardoen
De beste filmpjes over 'seks op internet'
We selecteerden een aantal filmpjes die elke tiener zou moeten zien. Over seks op internet, zoals online flirten, webcam-seks, sexting, en het zien van porno. Die filmpjes kun je gebruiken als aanleiding voor een gesprek, thuis of in de klas.
Bij elk filmpje staan voorbeeldvragen die je kunt stellen om een gesprek te beginnen. Het zijn voorbeelden van Echte Vragen, oftewel: vragen waardoor kinderen gaan nadenken over hun eigen gedrag.
Vraag bij alle antwoorden dóór (Waarom? Hoezo? Waar leid je dat uit af?) zodat ze verder gaan denken, een redenering opzetten, en niet zomaar wat roepen. Tieners denken graag na, maar geef ze de tijd bij het formuleren van antwoorden. Ze denken vaak hardop, en willen zichzelf al pratend kunnen corrigeren zonder te horen dat het antwoord niet goed genoeg is.
Tip: wil je meer weten over de kunst van het Echte Vragen stellen (die leiden tot echte gesprekken), lees dan het boek Focus (tijdelijk uitverkocht, 3e druk in voorbereiding).
De filmpjes zijn bedoeld voor 12+ (en soms wat ouder). Zoek je leuke filmpjes voor jongere kinderen (10+), bekijk dan eens wat afleveringen van Het Liefdesplein van het SchoolTV Weekjournaal.
1. Is samen online echt 'samen'? (12+)
YouTube-video (14 min.)
Eerste deel van een VPRO-documentaire over de functie van media in het leven van jongeren.
Vragen (over de eerste 7 minuten)
- Via media heb je contact met vrienden en onbekenden. Klopt het dat je online minder 'samen' bent dan in het echt, zoals Mark Deuze in deze film beweert?
- Sommigen beweren ook dat het contact met anderen via internet minder 'echt' is. Wat zouden ze daarmee bedoelen?
- Klopt dat ook volgens jou?
- Is er wel een verschil? En zo ja, welk?
- Kun je 'echte' vrienden maken via internet?
- Kun je verliefd worden op iemand die je nog nooit in real life ontmoet hebt?
2. Vriendschap op internet (12+)
YouTube video (5 min.)
Filmpje over wat je allemaal online zet, bijvoorbeeld op Facebook. Kinderen worden geïnterviewd. In je eigen gesprek kun je dezelfde vragen stellen als in de interviews.
Vragen
- Hoeveel vertel je over jezelf?
- Wat maak je allemaal mee?
- Heb je wel eens iets leuks meegemaakt?
- Wat zegt je pagina op Facebook over jou?
- Wat vertel je wel en wat niet?
- Hoeveel vrienden heb jij op Facebook?
- Wat is het verschil met ‘volgers’ op Twitter?
- Is het inderdaad spannend om iets uit te proberen op seksueel gebied, zoals in het filmpje verteld wordt?
3. Verliefd worden via internet (10+)
YouTube video (5 min.)
Wilma en Koen werden verliefd via internet. In dit filmpje vertellen ze hun verhaal. Het is een van de verhalen op www.newkidsontheweb.nl. Daar is ook meer informatie beschikbaar, zoals wat er mis kan gaan met flirten en online vrienden maken via internet.
Vragen
- Waarom vond Wilma het gemakkelijker om te flirten via internet?
- Vind jij het ook gemakkelijker, of juist niet?
- Wat zijn de voordelen van flirten via internet?
- Zijn er ook nadelen?
- Denk je dat het in de toekomst vaker gaat voorkomen dat mensen verliefd worden op elkaar via internet, of juist niet?
- Wat zijn de beste tips voor als je iemand gaat ontmoeten die je op internet hebt leren kennen?
- Wat moet je zeker wél doen en wat zeker niet?
4. Loverboys (12+)
YouTube video (5 min.)
Een zedenrechercheur vertelt over loverboys: wat is een loverboy en hoe gaat hij te werk? Tegenwoordig vindt een loverboy zijn slachtoffers vooral via internet. Het fenomeen heet daarom ook wel loverboy 2.0.
Vragen
- Hoe herken je een loverboy?
- Wanneer weet je wanneer iemand echt van je houdt of wanneer iemand erop uit is om jou te gebruiken?
Tip: de overheid heeft een minispeelfilm gemaakt van 20 minuten, waarin het proces in beeld gebracht is: De mooiste chick van het web (YouTube video, 20 min.)
5. Webcam-seks (12+)
YouTube video (30 sec.)
Korte clip bij de campagne Internetseks, daar kun je goed ziek van zijn van Mijn Kind Online. De bijbehorende website is www.internetsoa.nl. De clip is al een paar jaar oud (2006) maar nog steeds actueel.
Vragen
- Wat gebeurde hier nou precies?
- Kun jij je voorstellen dat jij zoiets zou doen met iemand?
- Zo niet: probeer toch eens een situatie te bedenken. (Hint: als je verkering hebt en je ziet elkaar een tijdje niet)
- Is er verschil tussen iets doen voor de webcam en een spannende foto sturen via Whatsapp?
- Als je het doet, welke risico’s zitten er dan aan? Ook als je de beelden niet opneemt?
- Heb je wel eens gehoord dat iemand hierdoor in de problemen is gekomen?
- Wat zou je kunnen doen om iemand te helpen die hierdoor in de problemen is gekomen?
6. Seksuele ervaringen via internet (12+)
YouTube video (6 min.)
Jongeren vertellen openhartig over hun seksuele ervaringen via internet. Anoniem is prettig. Er worden seksuele beelden gemaakt en verstuurd, en ze kijken naar pornografie.
Vragen
- Je kunt gemakkelijk (en veel) seks zien via internet. Herken jij de ervaringen van de jongeren in het filmpje?
- Is er een verschil tussen jongens en meisjes in hun nieuwsgierigheid naar seks? Of in het kijken naar porno?
- Waarom bestaat porno eigenlijk, denk je?
- Zou je weten wat je moet doen als je iets naars meemaakt waar je je misschien schuldig over zou voelen?
Tip: vertel je kinderen over het bestaan van www.meldknop.nl. Daar kun je altijd terecht als je iets naars meemaakt, of met iemand wilt praten.
7. Pedofielen en online kinderlokkers (10+)
YouTube video (3 min.)
Filmpje zonder tekst, van de Britse organisatie CEOP, om te waarschuwen voor pedofielen die proberen een relatie met jonge tieners aan te knopen via internet.
Vragen
- Welk verhaal wordt hier verteld?
- Kun jij je voorstellen dat zoiets zou gebeuren?
- De meisjes die dit meemaken vonden het in het begin allemaal prettig. Hoe kwam dat, denk je?
- Wat zou je kunnen doen om te voorkomen dat er iets naars gebeurt?
- Welke advies zou je geven als een vriendin jou vertelt dat ze met iemand wil afspreken die ze via internet heeft leren kennen?
Achtergrondinformatie: het artikel Grooming doe je zo (Ouders Online, 2013)
8. Sexting (14+)
YouTube video (1 min.)
Dit filmpje waarschuwt voor sexting. Dat is: het maken en versturen van foto’s of filmpjes met seksuele afbeeldingen van jezelf of van elkaar (met de smartphone, via Twitter, WhatsApp, Snapchat, etc.) In veel landen, waaronder Nederland, is dit strafbaar. Het kan ook vervelend zijn als die beelden verder verspreid worden.
Vragen
- Wat is sexting?
- Het maken en doorsturen van deze beelden is strafbaar. Waarom, denk je? (Antwoord: omdat het onder kinderporno valt.)
- Heb jij wel eens zulke beelden ontvangen? Of ken je iemand die ze wel eens ontvangen heeft?
- Hoe werd dat verstuurd?
- Kende je degene van wie de beelden gemaakt waren?
- Overkomt het alleen meiden of ook jongens?
- Hoe heb je gereageerd (als het je is overkomen) of hoe zou je reageren (als het ooit gebeurt)?
- Zou je de beelden die je ontvangt doorsturen? Waarom?
- Waarom worden deze beelden doorgestuurd?
- Deze beelden kunnen altijd op internet blijven rondzwerven. Waarom is dat problematisch? Hoe zou je het kunnen stoppen?
Achtergrondinformatie:
9. Wat doen jongens en meiden op internet? (14+)
Wat jongens doen: YouTube video (2 min.)
Wat meiden doen: YouTube video (2 min.)
Een van de bekendste vloggers (video-bloggers) is Jenna Marbles, een soort stand-up comedian voor jongeren. Elke woensdag publiceert ze een nieuwe video. Daarin schetst een cliché-beeld van internetgedrag, waaronder het kijken naar andere mensen, elkaar bekritiseren, en zoeken naar informatie over seks en pornografie. Zo houdt ze jongeren een spiegel voor.
Vragen
- Waarin verschillen jongens en meisjes hoe ze kijken naar seks via internet?
- Wat is het verschil zoals Jenna Marbles het neerzet in die video's?
- Welke typische jongensproblemen laat ze zien, en welke typische meidenproblemen?
- Klopt dat, of herken je dat?
- Kijken jongens én meiden naar porno, of denk je dat daar een verschil tussen is?
- Zo ja, welk verschil?
10. Praten over seks (14+)
YouTube video (2 min.)
Een jong meisje vraag wat virgin betekent en haar moeder legt het uit. Zo te zien vindt ze dat niet gemakkelijk... (14+ vanwege het Engels, en het kunnen terugkijken op je eigen opvoeding.)
Vragen
- Wat vind jij van de seksuele voorlichting die je hebt gekregen?
- Ging dat ook zo ongemakkelijk? Of juist niet?
- Waarom vinden veel mensen het moeilijk om te praten over seks, denk je?
- Vind jij het moeilijk om te praten over seks? Hoe zou jij het doen als je later zelf kinderen hebt?
11. Het verschil tussen porno en echte seks (12+)
YouTube video (2 min.) - Zonodig eerst inloggen via volwassen Google-account
Het verschil tussen pornografie en echte seks wordt hier uitgelegd met etenswaren en keukenspullen. Informatief en hilarisch animatiefilmpje, waarin alle porno-cliché's worden doorgeprikt. Met als boodschap: porno is geen echte seks, maar een verzameling (opwindende) verzinsels. Porno is niet geschikt als voorlichting, en dus zul je je kinderen moeten uitleggen wat het verschil is. Vooral niet te laat ermee beginnen! Gemiddeld ziet een kind met 11 jaar voor het eerst porno via internet.
Vragen
- Wat is porno volgens jou?
- Roept het vragen bij je op, welke?
- Hoe zou je daar een antwoord op willen krijgen?
- Aan welke normen moeten porno-acteurs voldoen, denk je?
- Wat voor soort mensen zijn het, volgens jou?
- Ken je sites met informatie over seks die je goed vindt? Welke?
- Ken je www.sense.info? Wat vind je daarvan?
- Zou je naar mij komen als je vragen hebt over seks (waarom wel/niet?), of ga je liever zoeken op internet?
