11 november 2016 door Justine Pardoen
In navolging van de Amerikaanse 'family vloggers' heb je nu ook Nederlandse gezinsvloggers. Het gezin als verdienmodel. Of zit er iets anders achter?
In Engelstalige landen heb je al een aantal jaren vloggende gezinnen: pa, ma en de kinderen in beeld, en wekelijks of soms zelfs dagelijks nieuwe filmpjes over hun leven op YouTube. Ze worden family vloggers genoemd: familievloggers, of gezinsvloggers in beter Nederlands. Wie zijn ze? Wat drijft ze? En hoe kun je er zoal tegenaan kijken?
Of ze de eersten waren weet ik niet, maar de Shaytards zijn wel een fenomeen. Een gezin met vier (inmiddels vijf) kinderen, waarvan vader Shay al ruim 7 jaar dagelijks een filmpje online zet. Onlangs kondigden ze aan dat ze een jaar vrijaf zouden nemen. Om weer tot rust te komen. Die kinderen weten niet beter dan dat ze elke dag gefilmd zijn. Dat je het op enig moment rustiger aan wilt doen, is niet zo vreemd. Maar de vlogwereld was in rep en roer.
Tewatha Muller, vlog-expert van Bureau jeugd & Media: "Misschien stoppen ze wel helemaal, omdat de kinderen het niet meer willen. Maar ze zouden wel eens verslaafd kunnen zijn aan de roem, de aandacht en het geld, waar ook de kinderen gewend aan zijn geraakt."
In Nederland hebben we de Bellinga's (opererend onder de naam 'SlankEnFitTV'). Ook al een begrip, maar dan in ons eigen land. Net als de Amerikaanse Shaytards leven ze van het vloggen. Laatst bespraken ze in een filmpje (ook weer betaald, pas op!) dat ze eigenlijk niet meer zonder de warme aandacht van de YouTube-kijkers zouden kunnen leven. "Met internet voelen wij ons geborgen, verbonden met heel veel mensen."
Een ander Nederlands vlog-gezin is de Latooys. Buitenlandse succes-vloggers zijn onder andere: Eh Bee Family, Sam and Nia, It's Judy's Life, AprilJustinTV, en de Ierse (maar in Londen woonachtige) Sacconejoly's. De meest commerciële van het stel is Kitties Mama. Een en al reclame; daar zit geen 'gewoon' filmpje meer tussen.
Je gezin als verdienmodel. Ik durf het wel te zeggen: het ziet eruit als een vorm van uitbuiting. Kinderen moeten in veel van die filmpjes leuk en aardig doen. "Zwaai jij ook eens?" Al jong krijgen ze te maken met de hele wereld die ook in hun slaapkamer zit, en aan de ontbijttafel. Tijdens een driftbui, en op je verjaardag. Altijd pottenkijkers. Die driftbuien worden ook gefilmd, om te laten zien 'dat het er bij ons ook wel eens zo aan toegaat'.
Altijd zo'n ouder met een schermpje op een stokje. Mama die wil filmen dat ze haar baby zijn eerste hapjes voert, voert met haar linkerhand (zie foto). Dat ziet er koddig uit, en – letterlijk – onhandig. Ze duwt de lepel tegen de wang, in plaats van in het mondje. Omdat haar rechterhand bezet is.
Ze filmen zichzelf in allerlei onmogelijke situaties: in het zwembad, onder de douche, tijdens het koken (ik vond koken met kinderen zónder camera al lastig!), op de fiets...
Tewatha Muller rekent voor: "Een filmpje van 8 minuten kost 5 uur montage. Weet je wel hoeveel uur je moet filmen voor elke dag een verse vlog?" Ze hoopt dat ouders die eraan beginnen (meestal beginnen ze met één filmpje per week, wat bij succes al snel oploopt tot dagelijks omdat je anders je kijkers weer verliest), zich goed realiseren hoeveel tijd ze met een camera in hun hand gaan lopen. "Wil je dat wel? Wat schiet er dan bij in?"
Of zijn we hierin te conservatief? De gezinsvloggers die Muller gesproken heeft, houden vol dat hun kinderen het zelf leuk vinden. En: "Ze profiteren er zelf ook van!" Maar hoe dan?
Op een enkele vadervlogger na, zien we in Nederland vooral een groei van mamavloggers. Dat is een bepaald soort gezinsvloggers: jonge vrouwen, die – voordat de baby kwam – ook al blogden en vlogden. Over make-up, beauty, fitness en andere lifestyle-dingen. Als zich dan een baby aandient, zijn ze eerst zwanger en maken ze achtereenvolgens vlogs over populaire thema's als de babymoon (de laatste vakantie met je lief, vlak voor de bevalling), het huwelijksaanzoek, de babyshower (het baby-uitpakfeestje vlak voor de bevalling), de bevalling zelf, de kraamweek, de eerste keer naar de opvang, de 6-weken-na-de-bevalling-update. Verzin het maar: naast de dagelijkse vlogs zijn er dus dit soort thema-vlogs.
Allemaal extra commerciële momenten natuurlijk; bedrijven leveren met graagte alle producten die de jonge mama laat zien. En zo ontstaan er nieuwe iconische momenten en thema's waarover (betaald) gevlogd kan worden. Zoals: 'de kledingkast van je kindje', 'wat hoort er in je luiertas?' en natuurlijk: #ootd (the outfit of the day). Oftewel: even laten zien, van sok tot romper, wat je baby draagt en waar je het kunt kopen.
Kortom: de baby als lifestyle-gadget. Waaraan je ook nog kunt verdienen. Volgens Muller moet deze trend zijn hoogtepunt trouwens nog krijgen. We zijn gewaarschuwd.
Ouders die er zelf aan willen beginnen, zou ik de volgende vragen stellen. Om ze aan het denken zetten.
Als je naar de reacties onder de vlogs kijkt, hebben de positieve reacties beslist de overhand. En het voelt onmiskenbaar goed wanneer je als jonge moeder, of als jong gezin, door een grote groep (onbekende) kijkers gecomplimenteerd wordt.
Kijk bijvoorbeeld naar het gezin van Tanja Jess op Facebook. De complimenten die Jess daar krijgt, hebben zowel Tewatha Muller als ikzelf eigenlijk nooit gehad: "Wat ben jij een leuke moeder!" En: "Wat heb jij een tof gezin!"
Muller: "Wees eerlijk. Veel moeders voelen zich vaak niet zo heel erg gewaardeerd. Ze horen dan ook graag dat ze het goed doen. En dat is wat vloggen je ook oplevert: vleiende reacties over je gezin en je kinderen. Dat ze zo schattig zijn, en dat je ze zo smaakvol gekleed hebt. Dat geeft jou als moeder een enorme ego-boost."
Waardoor je je meteen afvraagt: hoe moeizamer je gezin functioneert, hoe groter de verleiding om te gaan vloggen? Maar misschien is het veel simpeler. Jonge ouders zijn gewend om alles wat ze doen te documenteren. Via Facebook, Instagram en Snapchat. Daar kan zo'n vlog ook nog wel bij: mooi bewegend beeld en mogelijk nog wat bijverdienen ook.
