11 maart 2022

Vanaf welke leeftijd kun je jouw kind alleen thuislaten?

We hebben er misschien allemaal wel een mening over: wanneer kan een kind alleen thuis blijven? Lees hier wat de wet erover zegt en het advies van onze expert. Lees ook de meningen en adviezen van diverse ervaren moeders over dit onderwerp. Uiteraard zijn we ook heel benieuwd naar jouw (ongezouten) mening!

Wanneer mag een kind wettelijk alleen thuisblijven? 

In enkele landen staat in de wet vastgelegd wanneer je een kind alleen mag thuislaten. In de Nederlandse wet staat geen duidelijke richtlijn. Er staat alleen aangegeven dat je een hulpbehoevend persoon niet alleen mag thuislaten. Een hulpbehoevend persoon is iemand die duidelijk niet voor zichzelf kan zorgen. Zoals een baby, dreumes, peuter of kleuter. Maar tot welke leeftijd is een kind nu hulpbehoevend? Dit staat nergens aangegeven in de wet. Alleen dat een kind pas compleet handelsbekwaam is als hij/zij de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. Gelukkig betekent dit niet dat je moet wachten tot je kind 18 jaar is, want de meeste kunnen eerder al prima een aantal uur voor zichzelf zorgen. Je bent overigens wel verplicht om je kind te onderhouden tot hij/zij 21 is. Hoe dit zit, lees je hier.

Wat is een goede leeftijd voor alleen thuislaten?

De Nederlandse wet geeft geen duidelijk antwoord over wat nu de meest geschikte leeftijd is om je kind alleen thuis te laten. Daarom vroegen we het aan onze ouderschapsdeskundige Janneke van Bockel: ‘Vanaf welke leeftijd het geoorloofd is om een kind alleen thuis te laten hangt sterk af van het kind en de omstandigheden. Sorry, geen lijstje voor houvast dus. Een belangrijk element bij kinderen grootbrengen is ‘timen en doseren’. Soms gaat dat vanzelf en soms is dat zoeken. Ook ouders leren met vallen en opstaan.’ Volgens Janneke zijn er een paar belangrijke punten waarmee je rekening moet houden:

Waar moet je op letten als je kind alleen thuis blijft? 

  • Hoe goed zit je kind in zijn of haar vel? Houd er rekening mee dat dit de ene keer anders kan zijn dan een andere keer.
  • Is er een goede buur die een oogje in het zeil kan houden en waar je kind zich op zijn gemak voelt?
  • Kan je kind de verleiding weerstaan om ‘stoute dingen’ te gaan doen? Bijvoorbeeld met vuur spelen of de snoeptrommel plunderen.
  • Begrijpt je kind wie hij wel of niet binnen mag laten als jij weg bent?
  • Kan jullie band een stootje hebben? Dit is belangrijk voor het geval je jezelf hebt vergist en je kind in paniek raakt. Kan je kind het jou weer vergeven?

Janneke vult nog verder aan: ‘Als ouder heb je regelmatig te dealen met dilemma’s waarvan je niet wist dat je ervoor zou komen te staan. Liefst doen we als ouders alles in één keer goed, maar soms gok je goed en soms gok je mis. Dat is niet erg, dat hoort erbij. Onderzoek wat werkt en waar jullie je allebei goed bij voelen. Gezond verstand helpt je, hardop met mensen erover nadenken ook. En vergeet niet, wat bij een ander werkt hoeft niet op te gaan voor jou (en andersom).’ Ook andere experts geven aan dat je als ouder dé persoon bent die het beste kan aanvoelen of je kind er klaar voor is om alleen thuis te blijven.

Handvat voor alleen thuislaten tot 17 jaar

Het besluit of je jouw kind alleen kunt thuislaten rust dus compleet op jouw schouders. Sommige ouders hebben hier geen moeite mee, anderen vinden het toch fijn om een beetje een richtlijn te hebben. Gelukkig hebben we die gevonden! Onderstaand een lijstje met globale richtlijnen over op welke leeftijd je jouw kind alleen kunt thuislaten en hoe lang. Maar vergeet niet: het is en blijft maatwerk! Kijk dus altijd goed naar je kind. Sommigen zijn er wat eerder aan toe, bij anderen is nog steeds al het snoep op als hij 12 is...

Tot 7 jaar:

in de regel kunnen kinderen jonger dan 7 jaar nog niet alleen thuis zijn.

8 - 10 jaar:

laat je kind niet langer dan 30 minuten alleen en doe dit uitsluitend overdag. Vanaf deze leeftijd kun je het langzaam gaan opbouwen.

11 - 12 jaar:

kinderen op deze leeftijd kunnen meestal wel overdag of in de vroege avond zo’n 1,5 tot 2 uur alleen thuis zijn.

13 - 15 jaar:

nu zou je jouw kind prima alleen thuis kunnen laten. Of dat ook in de avonden kan is nog de vraag, dat voel je vaak zelf wel aan.

16 - 17 jaar:

eindelijk kun je een weekendje weg plannen, want je kind kan prima alleen thuis zijn, ook ’s avonds en ’s nachts.

Goede voorbereiding voor je kind

Of je jouw kind nu 5 minuten alleen wilt laten of een paar uur. Het is altijd belangrijk dat je jouw kind goed voorbereid en dat je de kans op een ongeval zo klein mogelijk maakt. Je hoeft niet altijd van het ergste uit te gaan, maar je mag jezelf en je kind best indekken. Steek bijvoorbeeld geen kaarsen aan (en zeg dat je kind dat ook niet mag doen), laat zware machines niet draaien zoals de wasmachine, droger of vaatwasser (je weet maar nooit of er kortsluiting ontstaat) en zorg er voor de zekerheid voor dat alle (brand)gevaarlijke spullen ver buiten het bereik van je kind liggen. Aanstekers, messen, scharen, schoonmaakmiddelen, terpentine etc. kun je ook maar beter goed opbergen. Andere manieren om je kind goed voor te bereiden op het alleen thuisblijven:

  • Zorg dat je kind weet wanneer hij/zij 112 moet bellen.
  • Weet je kind zijn of haar eigen naam, jullie adres? Best essentieel voor het geval er iets gebeurt.
  • Weet je kind wie gebeld kan worden of waar je kind naar toe kan gaan in lastige situaties, zoals een buurvrouw of grootouders?
  • Kan je kind jou bellen?
  • Weet je kind wat hij/zij moet doen als er brand uitbreekt of er kortsluiting ontstaat?
  • Doe de deur op slot en zeg dat je kind het niet van het slot moet halen - behalve in noodsituaties natuurlijk. 

Oefenen met kind alleen thuislaten

Voordat je meteen een halve dag weg gaat is het heel verstandig om eerst te oefenen met je kind alleen thuislaten. Dit doe je door de tijd dat je wegblijft steeds iets uit te breiden. Begin hier alleen mee als je kind duidelijk aangeeft dat hij of zij het prima vindt om even alleen thuis te zijn. Het komt vaak voor dat kinderen dit aangeven omdat ze bijvoorbeeld geen zin hebben om weer mee te gaan naar de supermarkt. Dat is ook een mooi punt om mee te starten: je kind alleen thuislaten terwijl jij wat boodschappen doet in de dichtstbijzijnde supermarkt. Doe in dat geval niet alle weekboodschappen, maar haal een paar dingen en zorg dat je in ongeveer 10 minuten weer terug bent.

Gaat het goed, dan kun je dit steeds verder uitbouwen. Zorg er in het begin voor dat je niet te ver weg bent, zodat je snel thuis kunt zijn als dat nodig is. Bel tussendoor je kind op om te vragen of alles nog goed gaat. Bij thuiskomst is het belangrijk dat je goed de ervaringen van je kind peilt. Vond je kind het echt prima, of merk je dat hij of zij het toch niet zo heel fijn vond. Sommige kinderen willen niet toegeven dat ze toch liever willen dat mama/papa thuisblijft, maar als het goed is kun je dit wel doorzien. Jij kent je kind het beste. 

Kind alleen thuislaten, wat vinden anderen en hoe doen zij het?

Zo’n gevoelig discussiepunt vraagt natuurlijk om wat meningen van ervaren moeders. Onderstaand een greep uit de vele reacties die we hebben gekregen op de vraag: wanneer kun je jouw kind alleen thuislaten?

Sietske: ‘Ik kreeg het zelf doodsbenauwd’

'Ik heb het één keer geprobeerd, kreeg het er zelf Spaansbenauwd van. Ben nog nooit zo hard heen en terug gefietst. Hij is 7 en zat overigens nog precies op dezelfde plek waar ik hem had achtergelaten. Sleep hem nu toch gewoon weer mee om zijn zusje van de turnles op te halen.' 

Sandra: ‘Ik liet mijn kind vanaf 11 jaar alleen thuis`

‘Die van mij is 13 en die blijft sinds zijn 11de wel eens alleen als ik een boodschapje moet doen en sinds kort ook wel eens als wij weg moeten ‘s avonds en hij wil of kan niet mee. We nodigen dan wel altijd een vriendje uit zodat ze samen kunnen gamen etc. Ook maken we bepaalde afspraken zoals: niet naar buiten gaan en niemand binnenlaten. Ik ben ook altijd gewoon in het dorp en als er iets is, ben ik zo thuis. Ik spreek ook altijd een tijd met hem af en daarnaast appen we. Ik vind het lastig om mijn kind los te laten en soms vind ik dat ouders dit al veel te vroeg doen en die hebben dan commentaar op mij… '

Anne: ‘Sowieso pas als het kind het zelf ook wilt en durft.’

May: ‘Het grootste gevaar is dat je als ouder iets overkomt.’

‘Ik vind brand of inbraak niet het grootste risico. Ik denk dat de ouder zelf het grootste risico loopt; omdat je even snel heen en weer gaat en je haast, kijk je misschien minder goed uit met als gevolg een ongeluk. Als dan je baby nog thuis ligt te huilen, is dat misschien niet het eerste waar een hulpverlener aan denkt... Overigens blijven mijn kinderen weleens alleen thuis. Zelf draag ik een briefje bij me als ik even heen en weer ga naar de supermarkt.’

Sharon: ‘Mijn dochter van 2,5 jaar was uit het bed geklommen!’

'Mijn dochter van destijds 2,5 jaar lag lief te slapen in haar ledikant en ik ben toen mijn zoontje van 4 jaar om 12.00 uur van school gaan halen. Ik ben nog geen 10 minuten weggeweest en toen ik weer thuis kwam zat dochterlief vrolijk op de bank beneden. Ze was met slaapzak en al (!) uit het ledikant en óver twee traphekjes geklommen. Ik heb dat daarna toch maar niet meer gedaan…'

Linda: ‘Mijn dochter van 7 wil zelf alleen thuisblijven.’

‘Mijn dochter is 7 (EN EEN HALF, MAM) en blijft ook wel eens alleen thuis. Dat wil ze zelf, geen zin om mee te gaan de hond uitlaten of boodschappen doen. Als er een vriendje of vriendinnetje is, heeft ze pech: dan gaan ze altijd mee. In haar eentje haalt ze geen rare fratsen uit, maar samen bedenken ze de gekste dingen.

Ik heb wel altijd een briefje met adres bij me. Ik kijk ook wel eens een programma bij de buren en leg dan een briefje onderaan de trap neer met bv “ik ben bij Kris en Frieda”. Kwam ik terug, stond er een keer onder: “oké mam, veel plezier! Xx”

Was ze dus even beneden geweest. Geen paniek blijkbaar, ik was hartstikke trots. Anders was ze wel naar de buren gelopen. Ze vindt het zelf ook heel stoer. ❤️’

Mirella: ‘Mijn zoon wilde minder naar de BSO’

‘Toen mijn zoon (toen 10 jaar) in groep 7 zat wilde hij zelf graag minder naar de BSO. Dus we zijn begonnen met 1 middag in de week minder en toen dat na een half jaar prima ging, kwam daar een tweede middag bij. Hij was zelf enorm trots dat hij een sleutel had en alleen naar huis mocht/kon. De voorwaarde was dat als hij thuis was, hij even belde.’

Anja: ‘Het hangt er vanaf of ze zelf wilt.’

‘Maar ik denk dat vanaf een jaar of 8/9 een half uurtje wel kan.’

Monique: ‘Als alleenstaande moeder heb je soms gewoon geen keus.’

‘Als alleenstaande moeder heb ik niet altijd keus. Oppassen die last-minute afbellen of zoonlief van inmiddels tien die ook niet altijd zin heeft om mee te gaan. Al vanaf dat hij 5/6 jaar is, zijn we begonnen met eventjes alleen thuis. Dan belde ik wel 3 keer ofzo. Inmiddels kan hij prima 3-4 uur alleen thuis zijn. Alleen de avonden zorg ik nog wel voor oppas.’

Natascha: ‘Het is afhankelijk van het kind.’

‘Ik vind dat dit echt afhankelijk is van hoe het kind is. Een jong kind zou zomaar veel zelfstandiger en verantwoordelijker kunnen zijn dan een ouder kind. Wij kijken naar hoe de meiden zijn qua onafhankelijkheid. Beiden zijn er nog niet klaar voor. De een is heel zelfstandig, maar nog zo onverantwoordelijk en de ander 'bevriest' in tijd van 'nood'. Ondanks dat ze qua leeftijd volgens sommige mensen prima eventjes alleen thuis zou kunnen zijn, vinden wij dit om die reden nog erg onverantwoord.’

Anita: ‘Ze konden me de deur wel uitkijken.’

‘Van de zomer had ik een feest, 400m bij mijn huis vandaan. Kinderen (10 en 8) voorzien van telefoon en instructies, sinas, film en chips. Ze konden me de deur wel uit kijken en genoten van de verantwoordelijkheid die ik ze gaf. Ze stuurden me keurig een appje toen de film langer duurde dan de bedtijd die ik ze gegeven had 🤗. Het was een uitzondering, maar als alleenstaande moeder moet je wat 🤷🏼‍♀‍’

Anouk: ‘Het is afhankelijk van het kind en ouders.’

‘Dit is inderdaad heel afhankelijk van het kind én de ouders. Als zelfvertrouwenscoach voor kinderen zie ik veel verschillende situaties in mijn praktijk voorbij komen. Ik merk zelf dat onze generatie als ouders vrij angstig zijn geworden en dat onze kinderen veel minder vrijheid hebben over het algemeen dan wat wij zelf vroeger hadden. Terwijl die vrijheid en het geven van een stukje verantwoordelijkheid juist zo belangrijk zijn bij het opbouwen van zelfvertrouwen. Mijn eigen dochter is 8 en blijft sinds een half jaar af en toe een uurtje alleen thuis. En dat bevalt goed!’

Mariette: ‘Ik liet mijn zoon alleen thuis vanaf dat hij 5 jaar was.’

‘Mijn zoon liet ik weleens alleen voor een half uurtje sinds hij 5 is. Hij vindt het altijd prima en doet nooit rare dingen. De alleen-thuis tijd werd steeds langer. Nu is hij 10, loopt 4x per week alleen van school naar huis en vermaakt zichzelf dan tot wij thuis komen, tussen 18 en 19 uur. Ook weleens in het weekend een paar uurtjes.’

Vanaf welke leeftijd liet jij jouw kind alleen thuis? Laat het ons weten in de reacties!

Volg ons ook op Instagram en Facebook! En ook meekletsen met andere ouders? Check ons forum