1 maart 2001 door Dido Michielsen

30. Mama, waar kom ik vandaan?

Dido Michielsen is moeder van Lisa-Xiu en Lin. In haar maandelijkse column vertelt Dido over alle ins en outs van het adoptie-ouderschap.

Met enige regelmaat komt mijn man gealarmeerd naar me toe: "Nou heeft Lisa het alweer over haar afkomst." In mei wordt onze oudste vijf en ze is bijzonder geïnteresseerd in wie waar geboren is (Mama? In Amersfoort - Papa? In Haarlem - Oma? In een ander land, in Indonesië). Dat van oma vindt ze altijd prettig om te horen en gelukkig heeft ze zo'n zes vriendinnen die ook uit China afkomstig zijn, dus ze weet heel goed dat ze niet de enige is.

Mooi haar

Nu is ze ook nog eens gefixeerd op uiterlijk, of wie weet is haar geboorte in China er uiteindelijk juist de oorzaak van. Steil haar, kort haar, geen haar, blond haar, zwart haar, alles wordt luid en duidelijk benoemd. Zie ik een kale man een winkel of trein binnenstappen, houd ik m'n hart al vast en bid dat de persoon in kwestie gevoel voor humor heeft. Persoonlijk probeer ik altijd rustig te bevestigen wat ze opmerkt -- bij de kale man onmiddellijk gevolgd door een enorme afleidingsmanoeuvre -- en haar vragen eerlijk te beantwoorden. Het is per slot van rekening, zoals het is, al heb ik wel de neiging om er bijvoorbeeld bij haar steile haren aan toe te voegen: 'prachtig zwart Chinees haar' (wat toevallig ook nog eens zo is).

De zus van drie kraait haar oudere zus telkens na. Als ik bevestig dat Lisa in China is geboren, hoor ik meteen: "Ik ook toch?" - en ik verdenk de kleine er van dat ze het ernstig gaat romantiseren en zichzelf als Oosterse prinses zal positioneren ten opzichte van haar goedgelovige vriendenkring.

Geen waardeoordeel

Met Lisa weet ik het zo net nog niet. Die heeft altijd van die lastige toekomstdromen. Ja, ze wil kinderen, later, als ze een man is. Toen ik onlangs tot mijn verbazing een vriendin aan haar hoorde vertellen dat vrouwen geen adamsappel hebben, keek ze me triomfantelijk aan alsof ze het nu zeker wist dat een man worden haar hoogste doel is. Vrouwen moeten volgens haar toch wel erg veel handige lichaamsdelen missen. Wat China betreft, weet ze eigenlijk al aardig veel: dat ze er geboren is uit de buik van een Chinese mama, dat wij haar zijn komen ophalen (en héél gelukkig waren) en dat ik nooit kinderen uit mijn buik heb gehad, ondanks dat ik getrouwd ben met papa. Al haar kennis heeft ze in de loop der jaren vergaard en soms zelf geconcludeerd, eigenlijk zonder er een bepaald waardeoordeel aan te verbinden.

Maar laatst, nadat ze uitgebreid in de spiegel haar ogen had bestudeerd, zei ze opeens: "Ik wil dat niet meer, ik heb er geen zin in." "Waarin niet schat?" vroeg ik zo kalm mogelijk, "In China geboren zijn, dat wil ik niet meer", kwam het antwoord en ik bereidde me voor op een goed gesprek tussen moeder en dochter. Maar terwijl ik nog bezig was mijn eerste vraag voorzichtig te formuleren, deelde ze me onverwachts haar nieuwste beroepskeuze mee: "Mama, als ik later geen meisje meer ben, dan ga ik ook kindjes krijgen en moeder worden." Dit leek me niet het juiste moment om haar uit te leggen dat er wel eens iets kan gebeuren waardoor vrouwen géén kinderen kunnen krijgen. Alles op z'n tijd.