Steeds uit bed komen (en ik wil niet straffen)

tekst

In plaats van irritatie kun je misschien wat meer analytisch kijken. Liefst samen met je dochter. Mag ze alleen maar uit bed komen als er een lichamelijke klacht is? Misschien kun je het probleem: dochter komt steeds uit bed, bij haar aankaarten als een gezamenlijk probleem. Leuk is anders. Wat kun je doen om te zorgen dat ze wel lekker gaat slapen. Wat gebeurt er dan voordat ze haar bed uitkomt?
Waar denkt ze dan aan? En dan luisteren zonder direct een oordeel te geven.
En als het een punt is dat je andere dochter beneden is en zij niet dan kun je dat ook aan haar vragen en dan samen bedenken hoe je dat op kunt lossen. En misschien kun je op een eerder moment van de avond ruimschoots tijd aan haar besteden. Het kan tijd- en energievretend zijn maar ik kwam toch het meeste van mijn kinderen te weten door samen naar het probleem te kijken en elkaar te helpen daar tekst bij te vinden.
Er kan sprake zijn van lichamelijke overgevoeligheid die bij stress toeneemt. Maar het kan ook zijn dat een kind dat aangrijpt omdat ze niet weten hoe ze anders je aandacht kunnen krijgen die ze blijkbaar toch nodig hebben. Niet sturen op de oplossing dat is een valkuil.
Je gunt het haar en jezelf niet om steeds bezig te zijn met klachten. Je wil liever met leuke dingen met elkaar bezig zijn. Dan moet er blijkbaar een hobbel genomen worden.

Aandacht

We doen na het eten al altijd (meestal dan) een spelletje en mijn jongste helpt me vaak met koken. Ik denk dus niet dat ze te weinig aandacht krijgt (misschien wel in haar optiek?). Ze zegt vaak dat ze niet kan slapen, en de afgelopen week gaat ze al zuchtend naar boven omdat 'ze toch niet kan slapen'. Dat zou best echt zo kunnen zijn, want oudste (en ikzelf) kunnen ook niet altijd snel in slaap komen. Je kunt ook gewoon lekker in bed gaan liggen zonder te slapen, maar dat lukt bij jongste dus niet.

niet slapen, wel rustig in je kamer blijven

Dat is de afspraak met mijn 9jarige. Ze mag gewoon een boek pakken als het inslapen niet lukt, maar mij niet lastig vallen. Zowiezo ligt ze regelmatig (3x per week) pas ruim na 21:00 in bed, dan moet ze echt even afkicken van de dag.

Ja, hier ook

De bedtijd is in overleg bepaald waarbij ik heb uitgelegd dat om goed te functioneren ze minimaal 10 uur rust moet hebben. Als ze niet kan slapen mag ze ook gewoon lezen of iets anders rustigs doen op haar kamer. Aan die laatste afspraak houdt ze zich nu dus niet om de een of andere reden ;-( En ik ga er niet bij blijven tot ze slaapt. Er zit er nog eentje beneden tot 22.30 uur, en ik wil ook nog iets aan mijn avond hebben. Het laatste half uurtje van de dag is voor mij alleen. Dat is toch niet teveel gevraagd? Tot 20.30 uur sta ik helemaal ter beschikking van de kinderen voor huiswerk- en andere perikelen en vanaf 21.00 uur wil ik gewoon mijn eigen dingen doen. Mijn oudste vermaakt zichzelf met haar eigen dingetjes, maar jongste heeft daar dan geen zin in of gaat klagen over de tv-programma's die ik kijk (die vaak natuurlijk 12+ zijn, op dat tijdstip).

negeren

Wat voor reactie geef je dan wel? Want ik wordt wel gewoon boos als ze gaat lopen klieren. En wijs alleen richting deur met het noemen van haar naam. Ze krijgt geen straf maar ook geen aandacht.

afspreken

Misschien heeft het zin om dat uit te leggen. Dat je om 21.00 uur je hoofd voor jezelf wil hebben. Iedere keer dat iemand dan iets vraagt wordt je weer uit je concentratie gehaald. Je hebt je tijd al gegeven.
Dan kan het helpen als je een tijdje om 20.50 uur vraagt of er nog iets is want jou tijd gaat in. Uitleggen en een beroep doen op vrijwillige medewerking kan helpen.
Het kan ook helpen om uit te leggen dat lichamelijke klachten heel vervelend zijn maar als je er alles aan gedaan hebt wat je kunt dat je het dan verder verdraagt en er niet meer over praat.

Terug naar bed brengen

Ze krijgt niet veel aandacht van me, maar ik breng haar wel steeds terug naar bed. Extra dekentje als ze het koud heeft, ik bied een paracetamol aan (die ze weigert), en dan ga ik weer naar beneden. Als ik zeg dat ze zelf naar boven moet gaan, gaat ze op de bank zitten mokken. Als ik boos word gaat ze helemaal in verzet en weet ik zeker dat ze (en ik) voorlopig nog niet slaapt.
Volgens mij ben ik duidelijk en consequent en moet ze zo onderhand wel weten dat het na 21.00 uur geen tijd is voor gezelligheid. In het weekend maar eens een goed gesprek met haar houden en kijken of we een oplossing kunnen vinden. In het weekend laat ik de bedtijd sowieso los en dan speelt het probleem niet.

belonen

als je nou beloont als het goed gaat, dan straf je niet als het fout gaat
gr Angela

wat ze zou moeten doen

Correspondeert niet met wat ze doet. Dan is er nog iets niet helder.
Ik zou ook consequent meelopen.
Misschien is het wel verwarrend omdat het weekend anders gaat. Dan moet ze iedere week weer in het gareel komen.
Mijn dochter gaat nog steeds elke dag, ook in het weekend om 22.30 uur naar bed en haar wekker gaat om 7.30 uur.
Routine is alles. En ze kan het een enkele keer wel wat loslaten maar dat maakt haar toch onrustig.
Het kan in kleine dingen zitten.
Net een discussie gehad of ze op kamp haar wekker om 8.00 uur kan zetten omdat ze anders kamergenoten wakker maakt voor wie 8.00 uur pas de wekker gaat. Maar dan is ze bang dat ze denkt dat ze haar pillen al genomen heeft omdat ze die altijd om 7.30 uur inneemt, dat is haar een keer overkomen.
Ook is ze bang dat een half uur later haar pil kan zorgen dat ze ongewenst ongesteld wordt, dat is haar ook al eens overkomen hoewel zo'n half uur niet uit zou moeten maken. Ik heb haar aangeboden om dan haar medicatie extra te geven om de overgang makkelijk te maken. En om 7.30 de dag dat je nog thuis bent en om 8.00 uur, kan niet missen, dubbele dosis, maar dan blijft nog het punt dat 8.00 uur haar onrust en zorgen bezorgd in een situatie, kamp, die toch al alles van haar brein vraagt.
En die zorg en die tijd- en gedachtenverandering kost haar veel energie en onrust. Zo precies kan het zijn.

paracetamol

Toen dochter kleiner was vond ze het moeilijk om een hele of halve paracetamol door te slikken, gemalen gaf het een hoestprikkel en in de yoghurt oid was de structuur onaangenaam en het gevoel dat het in haar keel bleef hangen. Hebben we opgelost met vloeibare paracetamol.
Bij autisme speelt naast gewenning, het incidenteel innemen van medicatie is wel een 'dingetje' waar ze ook aan moeten wennen en soms wel soms niet lukt, ook extreme zintuigelijke waarneming.
Daardoor lijken ze overdreven maar je kunt je zelf niet goed voorstellen hoe het is als prikkels versterkt worden. Voor mensen met autisme is het wel de realiteit.

Belonen

Belonen heeft ook geen zin, want het lost het ervaren probleem niet op. Het is beter om uit te leggen dat je soms dingen moet verdragen omdat er geen oplossing voor is. Met informatie en begrip ben je meer geholpen.

Poeh

Ook in het weekend hetzelfde ritme aanhouden is voor mij (nog) een brug te ver. We kijken op vrijdagavond altijd samen hetzelfde programma en dat is laat afgelopen. Zaterdag gaat ze dan wel wat vroeger en op zondag slaapt ze dan ook vaak wat langer dan tot 7 uur. Dat hebben we ook nodig na een drukke week.
Paracetamol neemt ze zelden, maar dan heb ik kauwtabletten van 250 mg. Meer een placebo-effect dus Ik weet trouwens niet of ze autisme heeft. De oudste wel, maar die heeft nooit dit soort problemen gehad. Ze kan dan weliswaar niet altijd slapen, maar dan leest ze gewoon een boek.

Marie

Je maakt het je zelf ook wel heel moeilijk door geen straf te willen geven of zelfs niet eens echt boos te willen worden. Misschien is dat gewoon even nodig?

Overigens heeft je dochter die slaap wel nodig of is ze nog echt niet moe dan?
Is het laatste het geval zou je ook kunnen afspreken dat ze wat later naar bed mag mits ze zichzelf vermaakt in die periode. Bij gezeur/vervelend gedrag de komende dag weer op het oude tijdstip naar bed.
Of inderdaad afspreken dat ze mag slapen wanneer ze wil maar dat ze wel op haar kamer moet blijven.
Heeft ze die slaap wel nodig dan zou ik toch eens wat strenger worden.

Maar het lijkt me heel onhandig als je helemaal niet boos wil worden of straf wil geven. Misschien ben ik veel te simplistisch met dat soort zaken maar ik vind dit typisch een geval van grensoverschrijdend gedrag waarbij het soms handig is om even te laten weten dat ze nu te ver gaat.

Boos

Als ik boos word, wat me wel eens overkomt en waar ik niet heel trots op ben, wordt mijn dochter heel erg boos. Daar kan ik dus niets mee, ze gaat er niet beter door luisteren, en zeker niet beter door slapen. Straf geven is eigenlijk nooit nodig geweest. We maken samen afspraken en daar moet je je aan houden, en als je het er niet mee eens bent het er nog eens over hebben. Dat laatste gaat dus nog niet zo soepel, ze probeert het eerst nonverbaal

imiteren

Boos worden helpt niet omdat het het klaarblijkelijke ongeidentificeerde misschien nog niet onder woorden te brengen probleem niet oplost.
Kind is al boos jou boosheid gooit dan kooltjes op het vuur en versterkt een emotie die ze niet goed in de hand kunnen houden.
Maar ook geeft het een slecht voorbeeld. Bij gebrek aan de verbeelding die nodig is voor een dialoog gaan kinderen en mensen met autisme imiteren.
Als jij boos wordt bij een voor dochter onbegrepen situatie die niet opgelost wordt is het dan blijkbaar geaccepteerd om boos te worden bij onbegrip.
Dus jou voorbeeld krijgt navolging. Dat kan driftbuien en woedeaanvallen toe laten nemen.
Consequent rustig blijven en gaan puzzelen kan helpen.
Daarmee geef je het goede voorbeeld dat als er onbegrepen zaken zijn dat je vooral rustig blijft en gaat puzzelen. Maar ook als je er niet uitkomt blijf je rustig.

Maar het kan ook helpen om met de klok te werken.
We gaan nu tien minuten puzzelen maar als we er niet uitkomen dan gaan we stoppen. Dan breng ik je naar bed en wat wil je dan nog even in bed gaan doen? Lezen of luisteren?
Dan gaan we in het weekend verder puzzelen.
Maar na 21.00 uur heb ik mijn hoofd voor mezelf nodig dus dan wil ik je vragen om te stoppen met vragen aan mij.
Als je nog een vraag hebt schrijf die dan even op voor morgenochtend.

Dan denk ik wel, wat ben ik blij dat ik dat zelf niet heb. Doodvermoeiend.

omdraaien?

Mijn kinderen vinden/vonden het heel fijn als ik bij ze kwam kijken. Dan haal je de noodzaak weg van opstaan, ze kunnen met hun vragen of klachten wachten tot je komt. In moeilijke periodes heel strikt en snel, in minder moeilijke periodes vager, 'ik kom zo nog even bij je kijken'. Nu doe ik het vaker niet meer dan wel, maar heb dat toch vele jaren gedaan, afhankelijk dus van hoe het ging met ze.
Verder hier altijd luister cd's, dus altijd 'iets te doen' in bed, scheelt wel denk ik.
Overigens kan erbij blijven echt goed helpen, en hoeft dat vaak niet lang. Je kunt wel eigen tijd willen maar dat heb je nu ook niet Herken dat hoor, maar dit loslaten kan voor veel rust zorgen. Rust die je dan weer uit kunt stralen. Het kan gewoon goed werken om ze weer even wat te helpen.
Verder lees ik niet of je haar aandacht geeft bij het naar bed gaan. Samen de dag doornemen of een schriftje bijhouden samen hielp hier goed.

en boos worden

vind ik echt volslagen niet passen in de situatie. Praktisch iedere ouder die een kind heeft dat lastig in slaap valt en opkomt ed heeft heus weleens een standje gegeven. Dat heeft dus niet geholpen, is een gepasseerd station.
Dit is duidelijk een tekort aan vaardigheden. Kind kan zz wrs niet voldoende kalmeren om tot een 'slaapstand' te komen. Rust is daarbij het belangrijkste, dus emoties passen helemaal niet, zeker geen boosheid. Door kind te helpen met kalmeren (tot rust komen om te slapen) kan het kind daar zelf zaken uit op pikken, en zaken internaliseren.
Ohja, en melatonine? (hier gewoon drogist dosering)

Bekend

Hier hetzelfde gehad met mijn oudste, hij was toen ruim 8. Kon maar niet tot rust komen in bed, de gekste smoezen verzinnen en naar beneden blijven komen. Heel naar, voor alle partijen. Uiteindelijk na lang tobben zijn we met melatonine gestart, hij krijgt 1 pilletje (dat is 0,1mg). Of het echt iets doet weet ik niet, maar tussen de oren krijgt hij rust en kan zich overgeven aan de slaap.

En oh ja, in het weekend en doordeweek hebben we praktisch hetzelfde ritme, dat helpt hem enorm. Hij is nu bijna 10 en gaat om 20.00 uur naar boven. Poetsen, smeren (ivm eczeem) en voorlezen. Uiteindelijk slaapt hij dan om 20.30 uiterlijk 20.45.
Als ik lees dat jouw dochter 9 is en pas om 21.00 naar bed gaat, denk ik, is ze dan niet al over haar slaap heen?

In het weekend gaat hij om 20.15 of 20.30 naar boven. Iets later voor het gevoel, maar past binnen het ritme. En zondagavond altijd weer gewoon om 20.00 naar boven. En niet te lang uit laten slapen, dat verstoort het ritme enorm.

Dus wellicht een tip? Succes!
Sanneke*

vind het ook laat

moet zeggen dat we geen echt vaste bedtijd hebben, soms voer ik een tijd een poosje in omdat het een poosje laat is aan het worden. Maar ik varieer daarin, heb ik het gevoel dat ze moe zijn stuur ik ze eerder naar bed. In herfst en winter lijken ze beduidend meer slaap nodig te hebben. Maar in weekend blijven ze lang op. En slapen ze ook gewoon uit.

bij ons

ik heb een tienjarige die altijd laat slaapt.
ze gaat tussen kwart over 9 en half tien naar bed en vanaf dan zoekt ze het zich eigenlijk maar uit. Soms komt ze naar beneden voor een flesje water, soms hoor ik haar om elf uur nog klooien met iets en de volgende keer slaapt ze meteen. Ik ben nooit boos geworden vanwege slecht of laat slapen. Als ze een periode heeft dat ze niet in slaap komt pak ik haar meestal even met een deken bij me op de bank en dan proberen we het 10 minuten later nog eens.Ik heb ook altijd potjes melatonine in huis voor echt slechte perioden.

enige herkenning

ik ben me te realiseren dat onze jongste van 10 ook zo'n type is. Straffen heeft geen zin, maar belonen daarentegen wel (vandaar mijn suggestie hierboven). Maar: alleen nadat er uitgebreid geluisterd en gesproken is. Ik weet eerlijk gezegd niet of er soms niet veel meer in z'n koppie omgaat waar ik iets mee zou moeten, want hij is helaas niet zo'n prater. Maar in geval van dit soort dingen is belonen dus om hem te helpen 'succeservaringen' te bereiken, snap je? Om uit een soort cirkel te komen waarin hij zichzelf heeft ingegraven. Het is niet dat belonen altijd het werkelijke probleem wegmoffelt of bagetalliseert.
gr Angela

Verschil

Je zal eerst moeten zien uit te vinden waarom ze niet wil slapen. Is gewoon nog niet moe? Is ze wel moe maar kan ze niet slapen vanwege drukte in het hoofd, stress of iets anders? Of heeft ze gewoon geen zin om naar bed te gaan want het is veel leuker/gezelliger om nog even beneden te blijven en zus en moeder zijn natuurlijk ook beneden en je hebt geen zin om wat te missen?

Als ze gewoon nog niet moe is kan je afspraken proberen te maken zoals bijvoorbeeld een half uur later naar bed en dan zonder zeuren gaan of langer opblijven maar dan wel op haar kamer zich vermaken of iets dergelijks. Wat maar werkt voor jullie beiden.

Is ze wel moe maar is er een reden waardoor ze niet kan slapen (te koud, druk in haar hoofd) dan heeft straf inderdaad geen enkele zin en zul je moeten proberen die reden te achterhalen.

Maar het kan natuurlijk ook zijn dat ze geen zin heeft om de actie beneden te missen en wel moe is maar zichzelf in feite dwingt om wakker te blijven. Dan zou ik wel boos worden en straf geven. Iets zoals klieren = morgen eerder naar bed of iets dergelijks.

Of elke keer als ze beneden komt haar weer terugsturen. Gaat ze niet gelijk dan morgen eerder naar bed of iets dergelijks. Althans dat zou ik doen maar ik heb niet zo veel problemen met straffen. Als je echt niet wil straffen of boos worden dan kan je het maar beter laten gaan tenzij er een fysieke/pshychische oorzaak is. Het heeft dan ook geen zin om je te ergeren als je toch niks er aan kan veranderen.

belonen

Kan me best voorstellen dat belonen kan helpen, maar dan moet je wel haalbare doelen stellen.
Een kind van mij raakt volledig in de stress van belonen. Hij draait het om en maakt er een straf van. (Wat als het niet lukt, dan krijg ik dus de beloning niet, dus word ik gestraft aaarrgg, en het gaat me vast niet lukken!!)
Afgezien van feit dat het dan ook niet gaat lukken, dus zijn doel voorbij schiet, is het ook nog eens zo dat het afleidt. Kind is dan bezig met de emoties rondom de beloning, terwijl hij eigenlijk (naar mijn wens) bezig moet zijn met zijn eigen bewustwordingsproces rondom het slapen.
Dus eigenlijk beloon ik alleen onverwacht. Als de situatie al voorbij is zeg maar. (Maar eigenlijk nooit rondom slapen)
Maar zal vast anders zijn met andere kinderen. Als het werkt, dan werkt het.

Nodig?

Hoe zie je of je kind voldoende slaap krijgt? Nu slaapt ze ongeveer van 22.30 uur tot 7 uur (tenminste, dat is de tijd dat ik haar niet zie), 8,5 uur dus. Ze wordt vrolijk wakker en heeft gedurende dag nergens een dip. Lijkt mij dus dat het genoeg is, maar volgens het boekje is het veel te kort.

Marie

Als ze vrolijk wakker wordt en geen last lijkt te hebben van gebrek aan slaap en 's weekends ook niet extreem lang uitslaapt dan heeft ze misschien gewoon een stuk minder slaap nodig dan gemiddeld. Dat kan natuurlijk. Ik ben zelf niet zo moeilijk met bedtijden maar ik 's avonds ook veel meer hebben dan 's ochtends. Ik vind aandachtvragende kinderen 's avonds dan ook niet zo problematisch.

Mijn oplossing in dit specifieke geval zou dan ook zijn om haar gewoon later naar bed te laten gaan. Blijkbaar heeft ze minder slaap nodig dan gemiddeld. Ik hanteer zelf niet echt hele strakke bedtijden. Het verschilt per avond. Ze gaan naar bed wanneer ze moe zijn.

vergis je niet

Je hebt het over boosheid en driftbuien, in die mate dat jullie onderzoekstraject ingaan. Als eerste zou ik dan willen uitsluiten dat mijn kind driftig wordt van (opgebouwd) slaaptekort.
Accepteren dat een kind weinig nachtrust nodig heeft kun je mi doen als het prima gaat met een kind.

Komt wat flauw over, Cat

Niet alles hangt van te weinig slaap af. was het maar zo gemakkelijk.

Toch wel eens met Cat

Last van driftbuien en boosheid KAN voortkomen uit slaapgebrek. Natuurlijk kan er van alles anders aan de hand zijn. Maar ik zou ook eerst willen uitzoeken of de driftbuien bij een opgebouwd slaapgebrek vandaan komen. Dus zo gek vind ik de suggestie van Cat niet.
Sanneke*

snap niet

wat er flauw zou zijn aan mijn reactie. Ik heb zelf ervaring met een kind met opgebouwd slaaptekort.
Ook andere oorzaken van onevenwichtig gedrag kunnen versterkt of negatief beinvloed worden door slaaptekort. Lastig vaak is dat juist die oorzaken ook weer zorgen voor slecht slapen.
Verder zijn driftbuien etc enorme energievreters, extra slaap/rust is dan zelden een overbodige luxe.
Een slaaptekort kan ook weer zorgen voor slechter slapen.
Wat ik vooral wilde zeggen; vergis je niet in zo'n 'dip'. Vermoeidheid kan zich uiten in een hoop gedrag, een kind hoeft niet te gaan gapen of in slaap te sukkelen. Juist geprikkeld gedrag (of juist druk) kan ook uiting zijn van vermoeidheid.
Een kind dat prima functioneert en de hele dag door vrolijk is op minder slaap is een ander verhaal. Mij lijkt dat evident. Het lijkt me ook evident dat je bij een kind dat niet goed functioneert eerst slaapgedrag etc bekijkt.
Maar goed, ik ben dan ook iemand die echt niet te genieten is bij slaaptekort