contrast kinderen

Herkenbaar

Ik herken veel van je verhaal, al heb ik zonen. Maar de ene heeft ook een bloeiend sociaal leven terwijl de ander thuis zit. Ik denk eigenlijk niet dat je er veel mee kunt. Ik gun de ene zoon zijn feestjes en uitstapjes en de andere zoon moet het toch zelf oppakken. Je kunt ze maar tot op een bepaalde hoogte voor uit helpen. Op een gegeven moment moeten ze het zelf oppakken.
Sterkte met je zoon.

stop

met vergelijken. Jij zit constant in je hoofd met de verschillen die er (gelukkig) tussen je kinderen zijn. Start met het accepteren van beide kinderen en geef je beiden wat ze nodig hebben. De een moet een beetje afgeremd; de ander moet een beetje gestimuleerd worden.... Zo zal dat altijd zijn.
Stop ook met denken dat jij verantwoordelijk bent voor hun geluk. Je zoon is wat moeilijker met contacten... so what? Zit hij ermee of denk jij dat het op een andere manier beter zou zijn voor hem?
Alleen als jij het los kan laten en de rust vind om ze zelf te laten ervaren hoe hun sociale gedrag uitpakt, gaan ze zich zelf afvragen of het zo is hoe ze het willen of dat het anders moet.
En dan is het jouw taak om er te zijn, als coach. Probeer minder te sturen en te regelen en probeer af te wachten tot ze naar je toe komen. Dat is mijn tip!

pffff

Ik herken het wel enigszins. Heb jij er niet eigenlijk last van, dat je moet verwerken dat je zoon het moeilijk heeft.
Het is een heel proces om te erkennen dat het niet vanzelf gaat. Dat het beeld van een puber in huis, met feestjes, allemaal fietsen voor de deur en vriendschappen voor het leven, nu niet opgaat. Dat jij niet zó'n kind hebt op het moment. En dan is het een heel proces om hulp te zoeken. En dan heb je uiteindelijk hulp op poten, dan komt het verdriet pas los. Als je je als ouder eindelijk weer een beetje kunt ontspannen.
Ten minste, zo werkt dat bij mij. En dat verdriet heeft bij mij nogal de neiging om zich te vermommen als overbezorgdheid en twijfelen aan mijzelf.
Ik denk dat het goed is van je, dat je ziet dat je je dochter niet kan belasten met het sociale leven van je zoon. Dat zou ik ook niet doen. Want je wilt toch dat je dochter haar eigen leven leidt.
Misschien is het mogelijk om samen met hem activiteiten te doen. Onze zoon (die op school wel met jongens omgaat, maar nu geen enkele vriend irl heeft) gaat twee keer in de week met zijn vader naar de sportschool. Alleen wil/durft hij niet. En dan is het toch leuk om dat met je vader te doen.
En ik denk dat je zoon, als hij zich niet goed voelt, toch niet open zal staan voor sociale contacten. Ik denk dat je moet proberen om dat niet erg te vinden. Het is een symptoom van zijn problemen. En als het zo weer beter gaat, gaat het met het sociale gebeuren vast ook weer beter. Of dan kun je daar samen met hem oplossingen voor gaan bedenken. Maar eerst moet hij zichzelf ook beter gaan voelen, lijkt me.
Sterkte

dank en ach

Ik zit er denk ik gewoon goed doorheen. En we zitten niet eens in ontspannende fase, er moet nog enorm veel opgezet. En dat duurt al heel lang dus ik ben erg moe. Het kost bergen met energie, niet zozeer zoon zelf maar vooral alles daarom heen ook. Ik heb behoefte aan rust en kan dat moeilijk krijgen nu thuis omdat ik steeds moet schipperen voor mijn gevoel. Ik kan voor mijn gevoel moeilijk het klimaat thuis scheppen dat zoon nu 'nodig'(?) heeft; veel rust, (zonder gillend zusje met hordes vriendinnen die te pas en te onpas binnenvallen) situaties waarin hij zelfvertrouwen kan opbouwen (zonder al die sociale situaties waarin zoon het gevoel van mensen krijgt zoals ijsvogeltje dat omschrijft dat zusje goed gelukt is en hij een gebruiksaanwijzing heeft, want veel mensen vinden dochter oh zo leuk) er weinig conflicten zijn en uitbranders van ons. (lukt me moeilijk als zoon zusje weer scherp veroordeeld omwille van pubergedrag, hij is zoo streng voor haar)
En dochter zou het veel leuker vinden als we meer leuke spontane dingen zouden doen, de muziek veel vaker aangezet zou kunnen worden zonder boze blikken van zoon, er ongegeneerd getut zou kunnen worden zonder scherp commentaar. Ik zou veel vaker leuke dingen met vriendinnen samen doen, de pech is ook dat kinderen van vriendinnen van mij allemaal wel machten met dochter maar niet met zoon. (toen de kinderen jonger waren was dat veel minder natuurlijk)
Er moeten in alle kleine dagelijkse zaken compromissen gezocht worden, en dat vind ik vermoeiend. Vakantie was lastig omdat ze beide iets heel anders willen, in een kleine auto rit is het al zoeken omdat zoon actualiteiten op de radio wil horen en dochter popmuziek. Zo ook wat betreft gesprek aan tafel enz enz.
En ja, er zal een stuk liggen bij acceptatie van mij denk ik. Ik denk dat ik lastig kan accepteren dat zoon het zo moeilijk heeft. Hij is eigenlijk erg ongelukkig momenteel en het voelt dan soms niet passend om met dochter dan vaak uitgebreid te giechelen, ofzo. Lastig op papier te krijgen want het is heus niet zo dat alles om de sombere buien van zoon draait hier. Maar zaken waar hij blij van wordt daar wordt zusje weer niet blij van en vice versa. Voorheen werden ze ook wel blij van elkaar maar dat is steeds minder het geval.

lastig

Nou, het klinkt best wel lastig. Je hebt twee kinderen met heel andere behoeftes, die eigenlijk nog te jong zijn, om langdurig rekening met elkaar te houden.
Bij ons is het soms ook hectisch. Te hectisch voor zoon, die somber is (geweest) en snel overprikkeld is. Maar een paar dingen helpen:
Ten eerste zweren wij hier bij koptelefoons. Muziekjes mogen eigenlijk nooit hardop gespeeld worden, alles gaat per koptelefoon. Dat scheelt in dit digitale tijdperk al enorm. Dat zou ik dus ook in de auto op vakantie doen bijvoorbeeld. Of je luistert mee met de radio van je ouders, of je gaat op je koptelefoon zelf muziek luisteren.
Ten tweede helpt het met gegiechel erg, als de meiden die bij dochter op bezoek komen, met haar naar haar kamer gaan. Dat stimuleer ik enorm. Sommige meiden vind zoon echt helemaal niet aardig of leuk, dus dan is het beter als ze lekker op zichzelf gaan zitten. Andere meiden kan zoon weer veel beter hebben. Dochter weet dat zelf ook wel zo ongeveer, ook al spreken we het eigenlijk nooit zo uit.
Verder is het heel belangrijk dat de broers en zussen van een kind dat het moeilijk heeft, psycho-educatie krijgen. Wat is er aan de hand? Hoe komt het? Wat gaan we er aan doen? Wat kan het broertje/zusje doen om te helpen? Dat is van groot belang.
Als ouder is het al een verwarrende moeilijke situatie. Maar voor broers/zussen is dat helemaal ongelooflijk moeilijk. Die moeten echt betrokken worden. Anders raakt de relatie verstoord.
Ik ken meerdere voorbeelden van leeftijdsgenoten, die een zeer moeizame relatie met hun broer of zus hebben, vanwege het gedrag van die broer/zus in de puberteit. En dan luister je naar de verdrietige verhalen, vol woede over het gezinslid en dan denk je: ach, die had waarschijnlijk ass of zo. Achteraf had het voor die leeftijdsgenoten van mij, heel veel uitgemaakt, als ze dat hadden geweten: ik verwacht iets van mijn broer/zus, wat hij niet kan. Dat is niet reeel en dat loopt uit op teleurstelling. Ik moet mijn verwachtingen aanpassen aan zijn beperking. Als je een broer hebt die in een rolstoel zit, dan weet je dat je niet kan verwachten dat die broer samen met jou gaat bergbeklimmen (ten minste, niet zonder de nodige aanpassingen). Als je een broer of zus hebt met een depressie of met ass, of met adhd, dan blijf je misschien wel je hele jeugd denken: 'Waarom doet-ie nu niet eens een keertje gewoon normaal?' Maar dat normaal doen is net zo moeilijk voor hem, als bergbeklimmen voor iemand in een rolstoel. Ik vind het van groot belang en de verantwoordelijkheid van de ouders, om dit te bespreken!

Ik denk wel eens

Dat wij als ouders, ik maak me er ook schuldig aan, teveel in de huid van een psycholoog kruipen. "We" nemen het allemaal niet zoals het komt, het moet geanalyseerd worden, doorgesproken worden, kloppend zijn, zo pijnloos mogelijk, etc.. En dat kan nu eenmaal niet allemaal. Dat kinderen binnen een gezin zo totaal anders zijn, ondervind ik ook. Ik heb wel de mazzel dat beide kinderen qua sociale contacten geen klagen hebben. Dat is niet altijd even bloeiend geweest, maar globaal genomen niets om me zorgen over te maken. Waar ze vooral in verschillen is hoe ze verplichtingen afhandelen, geordende/ongeordende karakter, financiële inzicht, hoe ze zich gedragen in arbeidssituaties, hoe flexibel ze zijn e.d.. En ook door dat soort zaken, kun je je als moeder/vader zorgen maken. Jongste lijkt niet zo'n goede 'teamplayer'. Ze heeft zo haar ideeën over hoe iets gedaan moet worden en als dat dan niet lukt door collega of leidinggevende loopt ze daarop vast. Oudste heeft dat meer in de vingers, is opgegroeid binnen een vereniging die samenhangt van overleg, samenwerken en samen oplossen. Maar ja, mijn zorg over haar is weer dat ze niet goed met haar geld omgaat en steeds zonder zit. Hoe dat moet als ze het huis uit is.... Terwijl de jongste dat inzicht zo geweldig heeft. Reken maar dat die het goed voor mekaar gaat krijgen op den duur. En die verschillen in karakter en gedrag vragen van mij een andere benadering. De gesprekken met de een zijn heel anders dan de gesprekken met de ander. Met de een kan ik veel openhartiger praten als met de ander. Toen ze jonger waren ervaarde ik die verschillen ook wel eens als ratjetoe. Dan moest ik letterlijk van het ene op het andere moment volledig omschakelen naar een andere gemoedstoestand. Was ik net nog in iets ingewikkelds terechtgekomen met de een, dan moest ik direct kunnen omschakelen voor de ander. Best vermoeiend soms, maar ergens ook heel interessant.
Mijn dochters onderling kunnen redelijk met elkaar opschieten. Er zijn wel eens irritaties, maar al met al gaat het best. Toen ze nog een stuk jonger waren, maakte ik mij wel eens zorgen over of ze wel voor elkaar zouden zorgen als het nodig is. Voor elkaar opkomen en dergelijke. Maar op een gegeven moment gebeurde er iets waardoor jongste helemaal overstuur raakte door wat de oudste aangedaan werd en later hoorde ik van oudste ook steeds vaker opmerkingen als 'het is toch mijn zusje!' En mocht ik mij daar nog zorgen over gemaakt hebben, dan is dat vorig jaar wel helemaal verdwenen toen jongste de gevolgen van de ziekte van Pfeiffer bijna niet had overleefd. Ik maak me daarom al heel lang geen zorgen meer. Dus ik ben blij.
Wat ik in jóuw verhaal lees, is dat jouw zoon en dochter zich momenteel eigenlijk heel erg 'des pubers' gedragen. En ik vraag me af of je je daar niet veel te veel door laat leiden. Het is sneu dat je zoon momenteel een beetje eenzaam is, maar je moet dat niet helemaal jouw probleem maken. Je kunt het nu eenmaal niet voor iedereen en altijd goed doen of gezellig maken. Waarom zou je zoon bijvoorbeeld mee moeten als je met vriendinnen en kinderen op stap wilt? Je zegt dat je dochter wel eens gek wil doen met jou bijvoorbeeld, door de muziek harder te zetten en lekker mee te zingen en springen. Ik zou zeggen Doen! Laat je zoon maar even lekker de hik krijgen. Hij moet ook leren om een ander iets te gunnen. Opmerkingen als 'hij is zoo streng voor haar' vind ik best apart. Hoezo is je zoon streng voor haar? Het is jóuw taak om al dan niet streng voor je dochter te zijn, niet de zijne. Jij bepaalt wat toelaatbaar gedrag is in huis, je zoon bepaalt dat niet.
Voor het probleem tijdens autoritten is een oplossing... headsets. Geef je zoon en dochter toestemming om 'oortjes' te gebruiken en lekker naar hun eigen smaak te luisteren. Gezelligheid zit niet altijd in elkaar vermaken, maar soms ook gewoon in het bij elkaar zitten in alle tevredenheid omdat iedereen zich plezierig voelt.
Toen wij 6 jaar geleden alweer, voor het eerst naar het buitenland gingen met het gezin, hebben we de vakantie zodanig gekozen dat iedereen aan zijn trekken kon komen. We hebben om en om doe- en luier-dagen gehouden. Op de luierdagen kon de jongste op het zo felbegeerde strandje gaan liggen. Dat was voor haar een voorwaarde van een geslaagde vakantie.
Ik heb het wel vaker op OO verteld, maar mijn oudste dochter was vroeger aan tafel best vervelend. Niet in de zin van klieren, maar door bozig en geïrriteerd te doen en overal wat op aan te merken te hebben. De stemming werd er behoorlijk door bepaald en dat raakte ik op een gegeven moment zo zat dat ik ervoor gekozen heb om de eettafel in te ruilen voor eten op de bank. Sindsdien was het gedrag van de oudste weer prettig. Het samen aan tafel zitten was op de een of andere manier een hele opgave voor haar. De eetgeluiden (ze is op sommige punten hooggevoelig), het opgeprikt bij elkaar moeten zitten... het was niet haar 'ding'. Sinds nog niet zo heel lang zijn we weer terug bij de eettafel en nu gaat het wel. Ze heeft er mee leren omgaan.
Ik hoop dat je een touw vast kunt knopen aan mijn verhaal. Ik wil je vooral aanraden om langzaam maar zeker los te laten. Je zoon zal moeten leren om zichzelf te vermaken óf manieren te zoeken waardoor hij meer contact krijgt met 'soortgenoten'. Jij staat daarbij min of meer langs de lijn. Jij kunt het niet voor hem oplossen. En probeer iedere dag open te staan voor de positieve momenten. Die zijn er vast wel, maar raken wat ondergesneeuwd omdat het nu wat stroever verloopt dan je zou willen. Het gaat over, echt waar.

dat denk ik ook

Ik herken dit wel, mijn zoon heeft ook een periode gehad waarin het niet goed ging met hem, en nog gaat het niet super momenteel, maar wel beter. Mijn dochter daarentegen is een stralende puber, die altijd in is voor bakken, muziek, gezellig tutten, etc.
Mijn zoon werd er ook moe van, het gaf veel prikkels voor hem, maar hij koos dan eieren voor zijn geld en ging naar vrienden of naar zijn kamer toe. En eerlijk gezegd, hoewel ik de zorg om je zoon herken, moet je wel waken voor het feit dat niet alles om hem draait,en als zijn zus een keer lekker muziek wil draaien, daar ook ruimte voor moet zijn. In die zin moet de 'psycho-educatie' twee kanten opgaan, vind ik.....
Als je inzet op begrip voor elkaar hoeft het niet zo te zijn dat het hun relatie voor altijd beschadigd. Ze vinden elkaar dan wel weer terug. En als laatste: zoon kan het nog zo moeilijk hebben, maar zus opvoeden doe jij, hij niet. Dat zou ik zelf heel duidelijk willen hebben.

even kort

Want weinig tijd, wil alles nog even rustig lezen, maar wil wel vast iets rechtzetten. Ik laat zeker niet toe dat zoon dochter probeert op te voeden, al hebben ze beiden erg de neiging momenteel naar elkaar toe. Het is meer gedrag dat op het randje balanceert, gewoon kritiek zeg maar, waarvan ik eigenlijk vind dat dat moet kunnen over en weer. Alleen schiet zoon daar momenteel erg in door. Hij is 'streng' voor haar in die zin dat hij weinig van haar kan hebben. (in goede periodes kan hij dat wel) en dat hij dat laat blijken door bijv. bijtende opmerkingen. Streng in de zin dat hij veel van haar verwacht, en te fel reageert op zaken zoals lichte onrechtvaardigheden van zus. Hij heeft meestal wel 'gelijk', maar geeft haar te weinig ruimte en reageert te emotioneel. Weet hij ergens wel, en betuigt ook vaak spijt maar het is wel iets waarvan ik weer regelmatig bovenop hem spring, hetgeen weer niet bevorderlijk is enz enz.
Heb al een hele poos erg ingezet op begrip over en weer, maar dat lukt dus op de een of andere manier niet nu. Ik denk dat zoon er erg mee zit dat hij voelt dat dochter flink afstand neemt. (hij verliest al veel de laatste tijd en zusje emotioneel ook steeds meer)

En...

Ziet hij dan ook zijn eigen aandeel in het feit dat hij voelt dat zijn zusje afstand neemt? Ik denk, als het nu even niet lukt tussen hen, laat het maar even zo. Ze vinden elkaar wel weer terug.

Inderdaad het gedoe onderling

Dat was hier de reden om in zee te gaan met opvoedingsondersteuning thuis. Dat werd het niet maar wat achteraf geholpen heeft is toch rust.
Inderdaad oortjes in, alleen als zoon er niet is de muziek vol aan. Als een kind met autisme al gestresst is heb je er niets aan om de stress te verhogen met geluid. Daar zijn ze dan te overgevoelig voor.
Voor jou is het gezellig en je word er blij van maar voor een kind met autisme kan het aanvoelen alsof de motorzaag niet bij de buren aanstaat maar bij jou in de woonkamer. Dat is voor mensen die zo'n kind niet hebben vaak niet voor te stellen en allemaal aanstellerij, maar toch is het zo. Tenzij ze er zelf voor kiezen om een motorzaag aan te hebben dan kan het ineens weer wel. Vreemde zaken.
Ik hield zoon en dochter uit elkaar, dat had ik nog wel wat eerder en wat meer kunnen doen. Zoon raakte helemaal de weg kwijt en ging flippen als dochter te heftig met hem om ging en vluchtte dan naar zijn kamer.
Ik herken ook het 'opvoeden' dat kijken ze van jou af, ze zien het verschil niet in de rol van ouder en broer of zus, dat moet je ze blijven vertellen. Niet verwijtend maar instructief.
En ja, het kost mij vaak enorm veel moeite om mijn emoties eruit te houden en consequent kalm en concreet te reageren. Dat is een enorme inspanning en dan zijn hier beide kinderen autistisch! Dus het gedoe tussen de kinderen is alweer jaaaaaaaren over! Terwijl ik dacht dat het een onuitroeibaar probleem zou zijn.
En ja, alleen op een rustig moment kun je iets uitleggen, niet op het moment zelf dat het fout loopt en uiteindelijk, als je het maar blijft zeggen gaan ze hun eigen aandeel en ieders rol daarin herkennen en erkennen. Niet door commentaar en emoties op een moment dat het fout gaat, dan herstel je zo snel mogelijk de rust, maar later als er een moment is dat ze in staat zijn om naar jou te luisteren.
Gisteren was ik helemaal gelukkig.
Dochter had voor het eerst een verkering over en nadat die weer naar huis was gingen we even uitwisselen hoe het gegaan was. Verkering is autist onder de radar daarom klikt het zo goed met dochter, bovendien een hele bedaarde aardige behulpzame knul.
Na allerlei positieve opmerkingen kwam dochter met de opmerking dat verkering mij te dramatisch vond en ze noemde een paar momenten. Dat gaf bij mij alleen maar een glimlach van herkenning en ik heb haar beloofd beter op te letten. Mijn eigen kinderen kunnen mij tegenwoordig goed hebben ook als ik weleens wat teveel emotie laat zien en anders attenderen ze mij daarop. Het is echt belangrijk voor de communicatie.
Maar zoon vertelde daarop dat dochter en verkering ook moesten begrijpen dat het voor mij een enorme inspanning is om voortdurend neutraal en concreet (zonder mijn gebruikelijke spraakwaterval) te reageren. Dat leverde wederzijds begrip op. Ik ervaar zo'n opmerking van zoon wel als het 'opvoeden' van dochter, maar ook als bijdrage aan het uitwerken van zo'n situatie, het kan nog wat beter met meer respect voor de verhoudingen, dus daar kon ik op dat moment ook op inzetten. Eerste erkennen dat het gevoel van de verkering terecht is en dat je dat moet erkennen, en dan erkennen dat het van mijn kant een grote inspanning is om dat voortdurend vol te houden.
Ik voelde me echt gelukkig over zoiets, voor andere mensen misschien overdreven of klein, maar hier in huis essentieel, begrip voor de verschillende karakters en hoe je daarmee omgaat. En ja, ik benoem dat ook weleens. Ik houd van opera en sta heel graag op zondagochtend op met de muziek voluit, maar dat kan hier echt nooit, behalve als ik alleen ben. Het is niet anders.

behoefte aan contact

In periodes dat het niet goed ging met mijn kinderen hadden ze veel aan virtuele contacten. Dat was ook instructief om te leren hoe je contact aangaat en onderhoud. Ook als het even niet zo lekker gaat wil dat niet zeggen dat je kind de rest van zijn leven zonder vrienden is. Hier is het helemaal goed gekomen. Terwijl ik me echt zorgen heb gemaakt over hun zelfgekozen isolatie en me zelfs verdiept heb in haikikimori, het Japanse verschijnsel dat kinderen hun kamer helemaal niet meer afkomen.
Met deze kinderen kunnen ervaringen extreem zijn. De kunst is om met je emoties niet te dramatisch mee te gaan daarin. Niemand gaat dood, alles gaat voorbij, er zijn altijd leerpunten, accepteren en loslaten, afijn al die tegeltjeswijsheid is dan ook gewoon waar.

dank!

Ik vind het heel fijn jullie reacties te lezen, geeft me veel stof tot en helpt!
De verschillen tussen de kinderen heb ik altijd juist enorm leuk gevonden en echt van genoten. Dat het me nu opbreekt komt denk ik toch meer doordat ik zelf nu erg moe ben, en het heeft denk ik veel met de problematiek van oudste te maken, toch. Want dat realiseerde ik me eigenlijk niet zo goed toen ik dit draadje startte. Hoewel zoon altijd wel een beetje een zorgenkind is geweest, is het hier thuis nooit een issue geweest, en had hij die rol in ons gezin helemaal niet. Hij had gewoon zijn eigenaardigheidjes, net zoals iedereen hier. Hij was niet moeilijker oid dan dochter, want in sommige dingen is hij weer veel makkelijker. Ik denk dat die verhoudingen verschoven zijn, en dat is al een hele poos terug begonnen. (jaar ongeveer) Ik denk dat zoon wel nu in het gezin staat als iemand met problemen. (die er ook zijn, en fors) Dochter is vanaf het begin erg betrokken geweest en ook enorm lief, maar ze komt nu ook erg in een egoïstische fase en ik vind het dubbel, want ergens vind ik dat weer gezond, ook voor de verhoudingen in huis. De rol van 'slachtoffer' helpt zoon uiteindelijk niet verder.

verklaring, geen excuus

Wij zien de adhd en somberheid van onze zoon, als een verklaring van zijn gedrag. Maar nooit als een excuus. Die verklaring, helpt iedereen (zoon zelf ook) om grip te krijgen op zijn stemming en zijn gedrag.
Sommige dingen kun je (nog) niet van hem verwachten. Het is belangrijk dat de andere kinderen dat begrijpen. En het is nodig, dat zij rekening houden met zijn overprikkeld raken. (anders gaat het echt mis, dan kunnen wij geen gezin zijn) Je kan hier in huis, als hij er is en moe is, gewoon niet de radio op tien zetten. Of luidruchtig ruzie gaan maken. Of met je vriendin op de bank, krijsend gaan lachen. Dan wordt hij wanhopig/boos en komt er een agressieve bui, of een depressieve bui, of (meestal) allebei. Er is echt niemand in ons gezin, die het wenselijk vindt om zoon/broer te zien lijden (want dat is het dan echt, puur lijden). Maar druk zijn, dat kan op je eigen kamer dan weer wel.
Het is ook weer niet zo, dat het hele gezin hier op eieren loopt. Broer is trouwens wel de laatste die dat zou willen. Hij zou dat echt vreselijk vinden. Ze zijn allemaal best wel ontspannen. Dat komt denk ik, doordat ze zelf snappen hoe het werkt bij hun broer en daar zelf dus de controle over hebben. (vage zin, maar ik kan het moeilijk anders uitleggen). Hun broer is geen natuurverschijnsel, wat ieder moment onvoorspelbaar kan uitbarsten. Hun broer is iemand die ze snappen en waarvan ze weten dat bepaald gedrag van hun kan, een reactie bij hem te weeg brengt. Zij snappen het proces, hoe het bij broer werkt.
Dat heeft heel veel energie en uitleg van onze kant (en van broer zelf) gekost. Broer zegt bijvoorbeeld zelf ook: 'Je moet nu echt ophouden met in mijn persoonlijke ruimte zitten, ik wordt er gek van.' Snap je. Wij hebben hem altijd heel erg gestimuleerd om van zichzelf te accepteren dat hij dit soort dingen vervelend vindt en om ze onder woorden te brengen. (Toen hij vijf was, gaf hij gewoon gelijk een poeier...)

vergelijking

Ik vergelijk het voor onze andere kinderen, weleens met een andere beperking.
Onze kinderen zijn allemaal nogal slordig. Dus op de grond in de gang (en op slechte dagen ook in de kamer) ligt het na schooltijd bezaaid met neergesmeten en gevallen jassen, tassen, uitgetrokken sokken (bah!) en schoenen. Stel nu dat onze zoon (of iemand anders in het gezin) zeer slechtziend zou zijn. Dan zou dat echt nooit mogen. Een slechtziend iemand kan heel erg gevaarlijk vallen over die zooi. Dus dan zou iedereen moeten leren om zijn troep niet op de grond neer te smijten. Dat zou een behoorlijke aanpassing vragen van die chaoten. Maar ze zouden het natuurlijk doen. Je wilt toch dat het visueel gehandicapte gezinslid ook een veilige woonomgeving heeft.
Zo is het voor onze zoon met prikkels. Want onze zoon heeft ook een beperking. Dat is niet makkelijk om te accepteren, maar wel de realiteit. En als de rest van het gezin daar geen rekening mee houdt, kan onze zoon niet in een veilige woonomgeving leven. En daar heeft hij ook recht op.

Karmijn

Dat doen we ook wel, maar we deden dat altijd al meer in algemene zin, zo van begrip kweken voor íeders eigenaardigheid hier in huis. Zoon is daar nooit uitzondering in geweest. Zo moet zoon rekening houden met het ochtendhumeur van dochter, (en van mij!) haar chaos, en 'lijdt' hij er soms onder dat ze meer structuur nodig heeft waardoor ik hen beide dan wat meer structuur opleg dan voor hem wenselijk is. Of voor haar pubernukken en uitprobeersels, waar hij weer weinig van begrijpt. De prikkelgevoeligheid is een lastige hier in huis, want zoon is daar héél wisselend in, en een grote gevoeligheid hebben ze beiden, dus dat gaat over en weer. Ook zijn ze beiden heel temperamentvol, en het is met periodes ook wel wel zo geweest dat zij 'lastiger' was dan hij. Hoewel dochter absoluut geen zorgenkind is heeft zij zeker net zo goed een soort van gebruiksaanwijzing.
Hoewel hun band dus absoluut minder hecht aan het worden is, zoeken ze elkaar nog wel heel veel op. Anne's opmerking van uit elkaar houden spookt dan wel door mijn hoofd, en ik weet het niet. In het verleden, in periodes met veel ruzie heb ik dat ook weleens geprobeerd m.a.g. dat ze elkaar nog meer opzochten. Zoon heeft sowieso wel een beetje een haat/liefde verhouding met prikkels want anderzijds zoekt hij ze op/heeft hij er veel behoefte aan. (en vaak wordt hij er ook gewoon blij van, alleen zoekt hij naar andere prikkels nu dan dochter)

prikkels

Ja joh, dat is het stomme. Onze zoon is zelf de grootste prikkelveroorzaker in huis. Maar als hij het zwaar heeft (dat is gelukkig niet 24/7) kan hij er zelf helemaal niet tegen. Dat is enorm irritant. De ene dag maakt hij overal grapjes over en stuitert hij door het huis. En de volgende dag wordt hij geïrriteerd als iemand de deur te hard dicht doet. (grrrrrrrrrrr)
Als ik hem boos wil hebben moet ik zeggen: 'wat je niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.' Dat spreekwoord heeft hij al te veel gehoord in zijn leven.
Maar mijn man (zelf ook adhd ws.) kon mij dat inconsequente wel uitleggen. Prikkels die je zelf maakt, zijn een stukje van jou, die kosten geen energie. De prikkels van een ander zijn storend. Jezelf kietelen kan niet, om die reden. Dan is het onverwachte en het (leuke)angstige eraf. Met negatieve of storende prikkels werkt dat ook zo.