Gaat ons gezin kapot?

@Versper Lynd

Volgens mij zou het geen probleem zijn voor het gezin als dit speciale kind de rust op zou zoeken van zijn kamer. Het probleem is juist dat hij niet de rust op zoekt, maar zich in het middelpunt wil zetten. Lukt dat niet met positieve aandacht, dan maar met negatieve. Zolang hij maar interactie heeft met een van de aanwezigen.

beurtrol

Dit soort verhalen blijft mij triggeren. Omdat het zo duidelijk verwijst naar een ass. Vaste taken op vaste tijden omdat afwisseling teveel nadenken en energie kost, routine is alles, dat helpt, je wil inderdaad niet weten hoe intensief zo'n leven is, vooral als er nog veel stress is omdat men het niet snapt dat je die hulp gewoon nodig hebt.
En dat een kind zich echt niet aanpast, zeker niet in dit stadium, al ga je op je kop staan. Niet uit onwil maar uit onmacht.
Maar ook dat je dat niet lijkt te snappen en er een 'onwil' verhaal van blijft maken. Dat gaat je alleen niet helpen.

Paddington

Klopt. Het is voor ouders en brussen dan ook een grote belasting. Met een aanpak zoals AnneJ die beschrijft kun je, hopelijk op termijn, je kind zoveel handvatten meegeven dat hij ook zelf oplossingen weet om de stress te verminderen. Nu wordt er gewoon niet naar hem geluisterd en niet gekeken naar wat hij nodig heeft en dat levert alleen maar meer spanning op.

Beurtrollen

Ik denk dat het nu nuttiger is dit kind een vaste taak te geven. De rest van de kinderen kunnen doorgaan met de beurtrol. Misschien kun je de taak van stiefzoon elk half jaar of elk jaar wisselen, maar zeker niet elke week. Toen ik die leeftijd had, kregen we thuis (4 kinderen, geen ASS) een taak die we een jaar hielden, daarna mochten we wisselen.

Pin je niet te veel vast op de manier waarop hij het verwoordt. Hij zegt "oneerlijk", maar misschien bedoelt hij wel dat hij het gewoon moeilijk, onrustig, of "anders" vindt. Probeer eens met andere oren te luisteren, niet naar zijn woorden, wel naar zijn boodschap.

Irritatie

Ik herken ook wel de irritatie die het bij je oproept omdat het zo anders gaat als je verwacht, maar dat is dan toch onbegrip van jezelf en zelfs rigiditeit van jezelf omdat je niet begrijpt wat er op dat moment in een kind leeft.
Ik heb dat ook nog weleens. Maar het is juist een signaal om dan even stil te staan en na te denken: wat gebeurt er eigenlijk en waarom irriteer ik me hier aan? En dan niet snel concluderen dat een kind opzettelijk slecht gedrag vertoond maar even neutraal en wat afstandelijk gaan observeren.
Dochter was 12 jaar en ik was gewend dat ze me tegemoet kwam als ik thuis kwam. Ze was sterk op mij gericht. Had een angststoornis en voelde zich bij anderen toch minder begrepen en minder veilig en was altijd blij als ik er weer was. Dan gingen we ook even samen 'werkjes'doen waar ze erg op gesteld was. Alles op zijn plek leggen van de dag, telefoons, jassen, schoenen, even boodschappen opruimen en aan het eten beginnen. Een vast moment van ordelijkheid die haar een gevoel gaf dat de wereld weer veilig werd.
Daar gebeurde iets geks. Als ik thuis kwam liep ze niet op me af maar ik hoorde haar ergens in het huis naar mij roepen. Dat irriteerde mij want ik verwacht niet dat ik naar haar toe moet terwijl ik moe van de dag orde wil brengen en gaan koken.
En nog steeds is het een 'dingetje' dat ze vaak niet naar mij toekomt maar als er iets is dat ik naar haar toe moet komen. Hoewel ze het nu wel snapt en als ik het benoem doet ze het nu ook onmiddellijk: kom maar even hier vertellen wat je wil, kom maar naar mij toe.
Ik legde het haar uit maar zij had daar toch geen woorden voor waarom ze dat zo deed en de volgende dag gebeurde het weer, en weer.
Tot er bij mij ineens een belletje ging rinkelen. Ineens snapte ze dat je er ook kunt zijn als je iemand niet ziet.
Het vreemde is, dat had ik van ex ook regelmatig ervaren, hun gebrek aan voorstellingsvermogen is echt letterlijk zo. Jij staat voor hen 'uit' als ze je niet zien en als je elders van alles aan het doen bent. Dat kunnen ze zich niet spontaan voorstellen. Zodat als ze je zien je als het ware uitgerust en beschikbaar er voor hen bent en weer 'aan' bent.
Ook al ben je moe en zit vol emoties en soms frustraties van een lange dag.
Dochter wilde dus 'verstoppertje' spelen! Met 12 jaar was ze daar nu mee bezig. Je ziet me niet, maar ik ben er wel, ik zie je niet, maar je bent er wel.
Kortom. Ik ben er in mee gegaan en voortaan als ik thuiskwam zette ik mijn moeheid en frustratie even aan de kant om mee te spelen. 'Waar ben je dan' 'ik hoor waar je bent' 'ik kom je kietelen!' tot ik haar gevonden had.
Ze houdt niet erg van onverwachte aanraking maar dit was voor haar wel plezier.
Daarna doken we de keuken in. Het was al vrij snel weer over, ik kan het me niet herinneren hoe lang het geduurt heeft, maar het was een ervaring die je op een heel andere leeftijd verwacht en die nu toch echt actueel was en een nodige ervaring.
Als je blijft hangen in irritatie en 'doe normaal' dan kom je er niet en blijft het, zeker voor een kind, een moeilijk leven en moeilijk vol zorgen hoe mensen met je om zullen gaan.

Klop op de deur

"Maar ik weet niet goed hoeveel duidelijker ik: "Klop op de deur van de kamer en vraag of je mag binnenkomen" nog kan zeggen?"

Hoe duidelijk dat is hangt af van zoon. Begrijpt hij wat je daarmee bedoelt? Kan hij de instructie opvolgen? Anders grijp je in op het moment dat het fout gaat en herhaalt de instructie.
Okee, hier gaat het over: kloppen en wachten tot je stiefzus je toestemming geeft om binnen te komen of dat ze je wegstuurt omdat ze alleen wil zijn.
Snap je wat ik bedoel? en vragen. Vragen helpt.
Vraag aan zoon: waarom ga je nu zomaar naar binnen? Mag dat wel van stiefzus? Het is haar kamer, zij gaat erover. En je weet nog niet of ze het wel goed vind dat je naar binnen gaat.
Het klinkt als gemiezemuis maar het is juist informatie in kleine brokjes ontleden en concreet en daarmee hanteerbaar maken.
Dat is vooral voor jezelf ook echt wennen. Vaak denk je, nou weet ik het wel hoor! Maar daar gaat het niet om. Het gaat erom dat deze jongen het begrijpt en weet en weet te hanteren, hij is de maatstaf en anders blijf je schaven aan je eigen houding en tekst tot je ziet dat hij het wel snapt en op kan pakken.

herhalen

Soms moet je dingen ook eindeloos herhalen voordat het kwartje valt. Daarom is het handig om je op een of twee dingen te concentreren die echt niet kunnen, en de rest even te laten voor later. Zomaar stiefzusje's kamer binnen lopen lijkt me wel zo'n ding. Dat is haar veilige plek die ze met niemand hoeft te delen. Jij hebt ook zo'n plek en daar lopen zij ook niet zomaar binnen. En dat herhaal je eindeloos, het is niet anders.

Ik werd helemaal gek van het gedoe 's ochtends, dus had ik voor zoon een afvinklijst en een kookwekker. Ondergoed aan, vinkje. Broek aan, vinkje. Enzovoorts. Het heeft eindeloos lang geduurd, maar vlak voordat hij naar de middelbare school ging had hij het onder de knie. Gelukkig maar, want toen kwamen er natuurlijk ook andere dingen bij.

Eenrichtingsverkeer

"De begeleiding lijkt gericht te zijn op: de omgeving (school, gezin) moet zich aanpassen aan stiefzoon. Ik vind dat het op zijn minst een beetje tweerichtingsverkeer moet zijn ..."

Die 'voor wat hoort wat' argumenten gaan echt niet op. Jammer dat je dat zo blijft zien. Je wordt door anderen denk ik ook voortdurend bevestigd in dat soort zo 'normale' opvattingen. Die een kind met autisme echt niet helpen.
Een kind kan zich niet zomaar aanpassen. Echt niet.
Je kijkt wat het kind wel kan maar die wederkerigheid, zou toch moeten kunnen, zul je echt los moeten laten. Het kan wat het kan en kan echt niet wat het niet kan.
Veel later kun je het daar over hebben in tijden dat er al veel goed gaat en er geen stress is en je beter met elkaar kunt spreken en een kind zelf al een vorm van regie en eigen oplossingsvaardigheden aan het ontwikkelen is.
Eerst is het zaak de omgeving aan te passen en je houding aan te passen. Daar is hij waarschijnlijk al veel te lang tekort aan gekomen. En heeft zich juist met zijn beperkingen veel te veel in bochten moeten wringen om zich aan te passen aan een wereld die hem niet past.
Dan pas kan de stress zakken en kan er een veilige omgeving ontstaan waarin een kind kan gaan leren. In stress kun je niet leren.

Psychiater

Is hij nu al eens goed onderzocht door een psychiater? Steeds maar uitgaan van veronderstellingen wat er aan de hand kan zijn met hem geeft wellicht wel handvatten voor de omgang, maar wellicht is het ook handig om de oorzaak boven tafel te krijgen. ASS klinkt plausibel, hechtingsstoornis ook.

OT AnneJ

Doe je daar eigenlijk wat mee, met jouw enorme schat aan kennis en kunde over het omgaan met kinderen waarbij het allemaal niet vanzelf loopt, en je vermogen om dit over te brengen? (en je eindeloze energie hierin)
Ja, natuurlijk doe je er wat mee, je post hier
Maar ik bedoel verder nog behalve hier posten. (ben opeens nieuwsgierig...)
Ben steeds weer onder de indruk van je analyses en leer er veel van bij.

Niets aan toe te voegen ook maar weer!

OT Moira

Bedankt voor je compliment. Het is vooral ook het steeds beter onder woorden brengen van het avontuur met mijn eigen kinderen en anderen. Waar ik vrijwillig en in mijn omgeving me voor inzet.
En niet als hulpverlener met een meldplicht.
Dat is een valkuil die ik bij anderen nog weleens zie. Die worden medewerker bij stichting MEE of zo. Daar wordt ik in elk geval niet gelukkig van denk ik

en ook leerzaam

Helemaal mee eens met Moria, AnneJ. Ik lees je berichten en het is ook voor mij leerzaam, terwijl mijn kinderen geen problemen hebben. Die stap terugzetten en afvragen waarom een kind iets doet is heel erg behulpzaam. En ervan uitgaan dat een kind dingen doet uit onmacht, niet uit onwil.

En on-topic, dit kindje moet een plek vinden, en dat kost heel veel tijd en energie. Je man kan niet alles tegelijkertijd. Ik zou even andere afspraken met hem maken. Aangeven dat je begrijpt dat hij even wat minder kan doen, maar hoe gaan jullie het anders oplossen. Is er ruimte om wat vaker wat eten kant en klaar te kopen/bestellen? Is er ruimte voor een schoonmaakster? Kortom, hoe kun je hem de ruimte geven die hij nu even nodig heeft, zonder er zelf aan onderdoor te gaan.

Verder klinken jouw kinderen oud genoeg om ze uit te leggen dat deze jongen niet hetzelfde kan doen als zij, en dat zij ouder zijn en een makkelijker leven hebben gehad. En vraag hen wat jij en je man kunnen doen om het makkelijker voor ze te maken. Misschien wat meer zakgeld voor het werk dat ze doen in het huis om te helpen, zodat het wat minder oneerlijk is dat je jongste zoon minder doet? Als je hun goodwill kunt krijgen, dan wordt alles makkelijker.

Ik zou in elk geval NOOIT zeggen dat je erover denkt om met je kinderen uit huis te gaan, want dan is opeens niets onvoorwaardelijk meer (voor zowel je man als je stiefzoon). Dat moet je alleen zeggen als je echt van plan bent weg te gaan.

Aanvulling

op wat AnneJ zegt over het 'verstoppertje spelen' van haar dochter.

Mijn zoon met een ASS is nu 15. Hij kan zich vreselijk ergeren als wij ons niet gedragen zoals hij verwacht. Dit speelt vooral als hij moe uit school komt, of zich zorgen maakt over een toets of iets dergelijks. Dus als hij al stress ervaart.

En pas nu, hij is 15, dus NU pas, realiseerde hij zich dat dit andersom ook is, dus dat het andersom ook geldt. Hij wil niet dat wij op zijn kamer komen bijvoorbeeld, of dat wij zijn chocolade opeten, of zijn toetje opeten, maar andersom had hij daar zelf totaal geen moeite mee. En ineens, viel het kwartje, toen ik hem (echt voor de zoveelste keer) uitlegde dat het andersom voor zijn broertje ook niet fijn is.

Zoonlief zit op het vwo, en het heeft dus niet echt iets met leervermogen te maken, maar het is voor mijn gevoel echt een (emotionele) ontwikkelingsachterstand. Een discrepantie t.o.v zijn kalenderleeftijd en zijn rationele leeftijd. Maar geen blijvende achterstand, want ik zie hem sprongen maken.
Waarmee ik wil aangeven dat bijv. het gevoel van oneerlijkheid van je stiefzoon voor hem echt zo is. Iets wat hij zo voelt, ook al vind jij dat dat overdreven is, iets wat misschien bij 2- of 3-jarigen hoort. Voor hem is het wel zo, hij zit daar nog. Hij geeft het ook heel duidelijk aan. Luister naar hem, hij is heel erg duidelijk. En door hem constant te blijven zeggen dat het niet oneerlijk is, frustreer je hem alleen maar, want hij ervaart het wel zo. Mijn zoon kon bijv. heel lang niet tegen zijn verlies. Als we een spelletje deden, en het liep niet zoals hij het wilde, kon hij heel boos worden, of het bord een zwieper door de kamer geven. Dat duurde vrij lang.

En ook aanhakend op wat AnneJ zegt over het 'uit' staan als je niet in beeld bent. Zoals jij het vertelt heeft je stiefzoon dat ook. Hij zet zichzelf midden in beeld, wellicht omdat hij anders inderdaad het gevoel heeft dat hij helemaal alleen is, of dat hij misschien wel het gevoel heeft dat hij niet bestaat...

Op school had mijn zoon een coach, en zij gaf (na twee jaar, cynisch lachje, dat had ook wel eerder gekund) net voor de zomervakantie aan dat zij zich handelingsverlegen voelde omdat het haar niet gelukt was om een soort wederzijdse band op te bouwen. En dat nadat ik haar die twee jaar lang telkens had uitgelegd dat ze niet op wederkerigheid moest rekenen. Stuur er niet op, het komt wel of het komt niet. Maar reken er niet op als een vanzelfsprekendheid zoals je het zelf zou verwachten. Wat mij opvalt is dat hulpverlening, docenten of familie bijvoorbeeld, zich gekwetst voelen omdat zij de moeite die ze doen beloond willen zien. Met emotionele wederkerigheid bijvoorbeeld. En daar lijkt het bij jou ook op. Jij en je kinderen doen moeite voor dit kind, maar hij komt je niet tegemoet. En dat verwacht je wel. En dat verwijt je hem eigenlijk, misschien niet bewust, maar reken maar dat hij dat wel voelt.

Laat dat los, zo werkt het (nu?) niet voor hem. Wat je kunt doen als je het zelf emotioneel moeilijk vindt is: probeer je wat zakelijker op te stellen. Als een hulpverlener wellicht. Je zult het dan minder vermoeiend vinden, omdat je jezelf minder persoonlijk gekwetst of geïrriteerd voelt. En daarmee maak je het tegelijkertijd voor je stiefzoon ook veel duidelijker. Want al die emotionele gevoelens zorgen bij hem ook weer voor stress. Zijn allemaal weer extra prikkels.

Wat AnneJ maar ook Vesper Lynd en anderen zeggen: BLIJF HERHALEN. Bepaal wat je echt belangrijk vindt, en ga daaraan werken.

Inderdaad: niet rouleren, dat is veel te ingewikkeld voor hem. En luister naar hem. Als je probeert zuiver naar hem te luisteren, en dus niet je eigen verwachtingen op hem projecteert, dan merk je dat hij heel goed kan aangeven wat hij nodig heeft. Vastigheid, duidelijkheid, voorspelbaarheid.
Wij zitten thuis aan tafel bijvoorbeeld altijd op dezelfde plek. Hebben we bewust voor gekozen, scheelde ongelooflijk veel gekissebis. Geen gerouleer alsjeblieft. Ieder altijd dezelfde taak, ach waarom niet. Zo verdeel je dingen toch ook vaak met je partner? De een doet liever de boodschappen, de ander werkt liever in de tuin...

Het verschil

in ontwikkeling op verschillende gebieden zie ik ook terug hier bij stiefzoon met PDD-Nos.

Sommige dingen pakt hij prima op, andere dingen blijven moeilijk. Moeilijk voor ons omdat het een zoektocht blijft welke ontwikkeling hij nu doormaakt. Zeker omdat hij niet veel bij ons is.

Wij hebben een hele duidelijke structuur voor de ochtend en het begin van de middag. Voor de avond kan het afwijken. Dit wordt direct besproken en teruggevraagd op het moment dat we rustig zitten na het binnenkomen.

Mijn dochter heeft er ook al mee leren omgaan. Ze geeft duidelijk aan dat ze huiswerk gaat maken. Dat ze daarvoor rust nodig heeft. Als ze klaar is of even pauze neemt, dan geeft ze dat ook weer duidelijk aan. Bijvoorbeeld: "ik ga nu huiswerk maken. Dat doe ik aan de tafel. Ik wil dan met rust gelaten worden." En als ze pauze heeft: "ik neem nu even pauze. We kunnen nu samen spelen. Ik ben nog niet klaar. Ik ga over 30 minuten weer aan mijn huiswerk.".
Deze korte duidelijke zinnen maken het voor hem heel duidelijk. Hij weet precies waar hij aan toe is. Dit was voor ons ook een zoektocht. Dit werkt bij ons. Hoeft niet zo te zijn dat het bij jullie werkt.

Probeer het eens uit. Geef hem duidelijk aan wat je verwacht.

Natuurlijk zijn er bij ons ook problemen. Dochter heeft het er in het begin ook erg moeilijk mee gehad. En de oudste heeft nu ook moeite met zijn broertje. Dat is ook een deel de leeftijd. Daarbij is de ontwikkeling van de oudste redelijk gemiddeld, net als bij mijn dochter. Als wij dan uitleggen dat je van iemand met 1 arm niet kunt verwachten dat hij/zij snel zijn veters strikt en dat je dus van broertje niet kunt verwachten dat hij alles op dezelfde manier begrijpt, dan weten ze weer dat het van hem geen onwil is. Hij kan het gewoon niet.

Jouw kinderen zouden kunnen proberen om stiefbroer te gaan vertellen dat ze huiswerk gaan maken en daardoor niet gestoord mogen worden.

Probeer voor jezelf te begrijpen dat hij op bepaalde gebieden gewoon geen 10 jaar is. Hoe zou jij omgaan met een kind van 3 of 4? Ga jij er dan gewoon vanuit dat hij/zij wel begrijpt dat een deur dicht betekend dat je er niet in mag? Of leg je dat rustig uit, iedere keer weer totdat het kwartje is gevallen?

Daarbij is het natuurlijk wel dat ook een kind met een ontwikkelachterstand de mogelijkheid heeft om dingen te leren. Bijvoorbeeld het zichzelf vermaken. Dit is iets dat je zal moeten opbouwen.

Ik herken wat je zegt. Dat het van twee kanten moet komen, dat stiefzoon zich ook moet aanpassen. Maar wat als jij dingen van hem verwacht wat hij gewoon (nog) niet kan. Verwacht jij van een kind dat doof is dat hij/zij ook gewoon maar luistert als jij wat zegt?
Het is geen onwil, probeer dat echt te gaan beseffen. Het is onmacht of onkunde. Als je geluk hebt heeft hij wel de mogelijkheid om bepaalde dingen te leren, als je pech hebt leert hij het nooit.

Kijk naar wat hij nu nodig heeft, biedt hem dat. Mocht jij het moeilijk vinden om een structuur op te stellen, ga dan eens kijken bij b.v. autiplan. Zelfs als hij niet autistisch is zou het hem heel goed kunnen helpen om hem duidelijke structuur te bieden.

Mediatietherapie

De tips die hierboven genoemd worden wijzen allemaal op een kind met een stoornis.

Wij zijn voor ons kind, met ADHD, in Mediatietherapie geweest. Daar leer je dus met voorbeelden hoe je je kind het beste kunt helpen. Wij hebben een aantal opmerkelijke eye-openers aangereikt gekregen. Mochten de tips die je hierboven aangereikt krijgt, in goede aarde vallen dan is het wellicht de overweging waard om hier samen verder mee te gaan.

Begrip

Je kunt alleen zelf het beste overzien wat hier de volgende stap kan zijn. Jij zit in die situatie. Maar ik adviseer je toch om meer af te gaan op de mogelijkheden en de schijnbare onmogelijkheden van je stiefzoon zelf en de stress daarmee voor hem maar ook voor jezelf te laten zakken.
"ik begrijp niet waarom sommige regels wel heel makkelijk te begrijpen en te volgen zijn door stiefzoon, en andere niet. "
Het is daarbij handiger om van hem uit te gaan en die beperkingen letterlijk zo te nemen en te accepteren als een feit. Je kunt zien wat hij wel makkelijk kan begrijpen, en uitvoeren, en wat niet. En dan blijf je niet hameren op wat hij (nu nog) niet kan, of juist wel zou moeten kunnen, maar je begint met wat hij wel kan. Daarna stel je prioriteiten waar je aan werkt.
En daarbij bewaak je de balans zodat de stress gaat zakken en niet voortdurend op blijft lopen.
En je probeert om storend gedrag van zijn kant zoveel mogelijk ook te voorkomen door te kijken wat daar aan vooraf gaat en of je daar zaken niet in kunt veranderen voor dat het weer gebeurt.
Inderdaad door een vaste opstelling aan tafel of je dochter expliciet, met tijd, aan te laten geven dat ze vanwege haar huiswerk met rust gelaten wil worden.
Uiteindelijk kunnen deskundigen ook alleen maar advies geven. Je zult het zelf moeten uit proberen hoe het in het echt gaat.
Ik wil je nog een tip geven. Sommige kinderen laten in hun houding en gezichtsuitdrukking niet vanzelf zien wat er in hun hoofd omgaat. Ook zijn kinderen (gelukkig) vaak zelf ook snel afgeleid en gaan met plezier iets doen wat ze wel goed afgaat.
Maar dan kun je de stress niet goed beoordelen die zich in hun hoofd afspeelt. Dat kun je alleen zien doordat ze het zeggen of op andere manieren aangeven, door niet op te volgen wat ze van plan zijn omdat het te druk in hun hoofd is bijvoorbeeld. Maar het is er wel.

Tafeldekken

Gelukkig een werkje dat hij zelfs alleen doet. Waarom niet elke dag laten doen? Ik zou dan wel een vaste tijd afspreken dat hij geacht wordt klaar te zijn en dat moment zou ik samen met hem willen beeindigen want dan is er een potentieel conflicht met de anderen.
Zonodig help je hem iets vroeger op te staan zodat hij tijd genoeg heeft om het alleen te doen. Maar het moment dat de anderen dan binnen komen, vaste tijd en dan ook beslist niet eerder want dat kan zijn concentratie verstoren, help je bij de overgang om stress te voorkomen en in goede banen te leiden.
Zo zou ik er naar kijken.

Controle

Dat dagboek klinkt als een vorm van controle van jou kant, alsof hij daarmee iets te bewijzen heeft, maar zo zou ik het toch niet zien.
Een dagboek kan hemzelf helpen onder woorden brengen wat er in hem zelf omgaat en is niet per se iets voor jullie om te lezen.
Of op een bepaald moment te betwisten wat je stiefzoon probeert aan te geven.
Ik zou ook niet verder kijken dan het nu. Je kunt niet in de toekomst kijken en je helpt hem het best door hem nu de best mogelijke kansen te geven om zichzelf beter te begrijpen en zijn omgeving en zich dan beter te kunnen gaan ontwikkelen.
Veel kinderen komen gelukkig ook goed terecht. Ook als ze het zo moeilijk hebben in hun jeugd als je stiefzoon.
Met name op de basisschool hadden mijn beide kinderen het extreem moeilijk. Ik snapte er nog niet veel van. Hun vader maakte een hoop paniek en we gingen scheiden. En de hulpverlening bezorgde ons een enorm probleem door er een gevalletje 'kindermishandeling' van te maken.
Het is goed gegaan omdat ik me bijgeschoold heb en naast de kinderen bleef staan en ze gesteund heb, maar ook omdat ze uiteindelijk naar een goede speciaal onderwijs voor kinderen met autisme konden gaan.
Het blijft een zorg, en ik blijf me regelmatig zorgen maken over hun zelfstandigheid maar ze zijn inmiddels zo veel zelfstandiger en ook gelukkiger dan toen. Ik vond zelf de basisschooltijd het allermoeilijkste. Vooral omdat ze zelf ook nog niet zoveel tekst hebben en je samen zo kunt worstelen.

hechting

Zaterdag stond er een artikel in het NRC waar ik steeds aan moet denken: https://www.nrc.nl/nieuws/2016/11/11/greep-op-het-grillige-gemoed-5071509-a1531467
Het gaat over borderline die kan ontwikkelen door een onveilige hechting. Wie weet heb je er iets aan.

Beiden

Je kunt bij een kind met een moeilijk karakter daarnaast hechtingsproblemen veroorzaken door onbegrip en afwijzing. Het hoeft niet een of/of situatie te zijn.

ADHD en 'Borderline'

Natuurlijk vanuit mijn perspectief maar stress bij een zwaar overschat kind kan door de stress leiden tot ADHD achtige beelden en een kind dat heen en weer geslingerd wordt door emoties en daar geen greep op heeft.
Als je in staat bent om de situatie voor een kind weer rustiger en behulpzamer en voorspelbaarder te maken, kan de stress afnemen en daarmee de chaos en onrust en kan een kind meer greep krijgen op de eigen emoties.
Ook al is bekend bij mensen bij autisme dat de emoties in een flits sterk kunnen oplopen als er iets onverwachts gebeurt. En dat ze daar dan, zeker als kind, geen greep op hebben.
Later leren ze dat je het aan kunt zien komen en dan kun je zelf ingrijpen of je even terugtrekken of de agressie eruit werken door te lopen of ergens op te slaan.
Dat maakt het ook lastig en daarom is een diagnose ook soms een greep in de ruimte en kinderen kunnen nog weleens wisselen van diagnose.