Volwassen kind komt weer thuis, is heel dik geworden

Mijn zoon (18) heeft vanwege zijn opleiding een paar maanden bij zijn vader gewoond. Hij heeft een aan autisme verwante stoornis en moet actief begeleid worden. Ik heb gedacht dat hij dat inmiddels zelf wel op kon pakken, maar heb hem hier duidelijk in onderschat (anders had ik hem nooit naar zijn vader laten gaan). Dat begeleiden geldt bijvoorbeeld voor zijn opleiding, maar ook voor eten en bewegen. De wil is er wel, maar er moet echt actief iemand zeggen: en nu ga je studeren, en ik wil niet dat jij alweer snoep koopt van je zakgeld. En elke keer weer die frituurpan uit de kast trekken helpt ook niet echt.
Toen het tot me door drong dat het uit de hand liep heb ik heel hard gewerkt om hem weer bij mij thuis te krijgen en dat is inmiddels gelukt. Maar ik ben enorm geschrokken toen ik écht ontdekte hoe die jongen verwaarloosd werd tijdens zijn verblijf bij zijn vader: geen kleding meer zonder vlekken of gaten, alles stonk naar frituurvet en sigarettenrook (vader rookt stevig), achterstand in zijn opleiding, depressieve en faalangstige gevoelens en vooral: heel erg dik. En dan bedoel ik niet "een pondje meer", maar echt ernstig overgewicht als gevolg van verkeerd eten en niet bewegen. Zeg maar gerust: obese, met een BMI boven de 30.
Vader greep gewoon niet in omdat zoon van zijn zakgeld allerlei suikerrijke energydrinks kocht, en trok zelf vrijwel dagelijks de frituurpan uit de kast. Mijn zoon is gewoon ernstig verwaarloosd en nee, hij was ondanks zijn leeftijd niet in staat daar zelf iets tegen te doen, mede dankzij zijn autisme en het gebrek aan actieve begeleiding m.b.t. gezond leven en aandacht aan je opleiding besteden.
Inmiddels heb ik met mijn zoon hierover gesproken en is het roer stevig omgegaan sinds hij weer hier is. Hij weet waar het mis is gegaan en heeft daar vanuit zijn onmacht heel veel verdriet over, maar accepteert daardoor gelukkig ook mijn bemoeienis. Zijn depressieve gevoelens zijn een stuk beter, hij zegt dat dat ook kwam omdat hij nooit iets deed en zijn vader alles wel best vond, waardoor hij steeds dieper zakte en niet in staat was zichzelf bij de kladden te pakken.
En nu zit ik dus met een volwassen zoon met verschillende problemen, waaronder fors overgewicht. We eten hier gewoon gezond en hij is weer begonnen met wandelen en fietsen. Maar wat kan ik nog meer doen?
Er is nog een ander probleem. Geld voor een diëtist of een obesitaskliniek heb ik niet, we hebben allebei een basis ziektekostenverzekering, mijn zoon werkt nog niet vanwege zijn opleiding (een bijbaantje is mislukt wegens overprikkeling) en kan een diëtist of fitness. Ik heb zelf een benedenmodaal inkomen, gelukkig zonder schulden en ik leef altijd zuinig, maar heb afgelopen maand wel een nieuwe garderobe voor hem moeten kopen. We komen ook net niet in aanmerking voor gemeentekortingen. Van vader hoeven we niets te verwachten. Maar extra begeleiding in de vorm van dietisten of de obesitaskliniek waar ook aan beweging en psychische begeleiding wordt gedaan (wat handig kan zijn wegens zijn autisme) kunnen we echt niet betalen.
Zoon heeft zelf al bedacht: er is geen geld, dus ik kan niet bewegen. Dat zei hij bij zijn vader ook, en die vond het allemaal prima. Ik heb nu gezegd dat wij liever in mogelijkheden dan in moeilijkheden denken en dat wandelen en fietsen gratis is. Dat begreep hij en sindsdien wandelt hij elke dag een uur, wat ik al heel mooi vind na maandenlang nietsdoen. Hij wil graag hardlopen, maar door zijn overgewicht heeft hij al fysieke klachten (rug, knieën) waardoor dat momenteel te riskant is en hij heeft vorige maand ook een enkelband gescheurd na een ongelukkige val. Wandelen gaat gelukkig alweer aardig.
Hier wordt verder gezond gegeten, op een normale manier.
Ik moet zelf ook op de lijn letten, dus zaken als snoep en koek en fris haal ik eigenlijk nooit in huis, wel fruit, groente, niet-bewerkt vlees (dus geen hamburgers, gekruid vlees en zo). Af en toe eens "zondigen", met een glaasje wijn op een verjaardag of een knabbeltje zoals elitehaver in het weekend moet kunnen, maar het moet geen gewoonte worden. Ik heb ook geen frituurpan in huis.
Ik vind dat een gezonde basis voor een gezond leven, maar hoe zit dat met iemand met zo'n fors overgewicht?
Ik wil hem geen crashdiëten laten doen of poeders en shakes omdat diëten levenslang is en ik te vaak heb gezien hoe fanatiek shakende mensen 5 kilo afvielen en er weer 10 aankwamen.
Wie heeft er tips voor ons?
Het is een heel verhaal geworden, maar ik ben zo ontzettend verdrietig en geschokt omdat mijn zoon de afgelopen tijd zo ontzettend dik is geworden en omdat ik het niet direct door had. Hij liep in grote camouflerende truien en sweaters - tot ik hem vorige maand in een tshirtje zag en me rot schrok! Maar aan verwijten en schuldgevoelens hebben we nu niks, er moet actie ondernomen worden!
Ik wil echt alles uit de kast trekken om ondanks de financiële beperkingen hem zo goed en gezond mogelijk weer op een gezond gewicht te krijgen, maar ik wil dit wel gezond en verstandig doen en ook niet de hele dag lopen zeuren over verkeerd eten dat hij zo graag wil hebben, zoals energy drinks, snoep, snacks en zo. En ik moet ook oppassen dat ik hem niet "dwing" dingen stiekem te doen. Ik vermoed namelijk dat er ook emotie-eten bij zit, en zoon heeft dat ook verteld, dat hij is gaan emotie-eten omdat hij zich bij zijn vader zo ellendig voelde en maar niet de knop kon vinden om actiever te worden.
Het lijkt ook wel of alles dat ik hem vroeger heb geleerd over gezond leven en eten tijdens de maanden bij zijn vader verdwenen is! Maar als ik hem steeds moet corrigeren omdat hij weer wat wil kopen of in zijn mond wil steken, werkt het op den duur ook averechts. Ik moet hier echt een goede balans in vinden en alle tips zijn welkom.
Ik zoek ook tips speciaal voor mensen met een autistische stoornis, hoe ze zich kunnen motiveren en wat mijn rol hierin kan zijn?
Ik sta voor alles open, maar geen wondermiddeltjes of crashdiëten, en aan verwijten hebben we ook niets, dus daar zal ik niet op in gaan.