Kerstsuccesrecepten - met zuidduitse voorzet

Zuckerlebkuchen

Zuckerlebkuchen moet je minstens twee weken bewaren zodat ze weer zacht worden. Niet te lang laten bakken.
Roer deeg van 4-5 eieren, 500g suiker (eerst samen schuimig kloppen), dan 125 g in stukjes gesneden oranjesnippers (notenboer markt) en 125 g grofgesneden amandelen, 15 g kaneel, halve biocitroenschil, dan 500 g bloem erbij. Deeg kan te vochtig of te droog zijn, met bloem en wat extra ei corrigeren.. uitrollen, in stukjes snijden. Overnacht op blik/bakpapier laten drogen, dan 15min bij 150 graden hetelucht. Niet te hard bakken. Ze lijken mislukt, worden weer zacht. Glazuur van citroensap en poedersuiker roeren, bestrijken.

Deze asociale hoeveelheid levert drie blikken op. Voor normale verhoudingen dus beginnen met 2/5 van het recept, dan kom je goed uit met de eieren.

Het worden halfharde koekjes met een lekker taaie beet door de oranjesnippers en met de subtiele smaak van de amandelen.

Vanillekipferl

Dit recept had ik al uitgeschreven voor andere geinteresseerde kaaskoppen... hier heb je nooit genoeg van. Het koekje is ook zwaar genoeg om als enige koekje te serveren, hoeft niet afgewisseld genuttigd te worden met andere koekjes en een glaasje wijn (want zo wordt het vaak gebruikt in de regio..). Recept is meer Oostenrijks dan duits. Vormen van de koekjes is een vervelend klusje, doe ik 's avonds met mijn man, al dan niet voor de buis...

Vanillekipferl:
100 g fijngemalen amandelen
280 gram bloem
90 gram suiker
mespuntje zout
200 gram zachte boter
en het merg van een stokje vanille óf een zakje vanillesuiker

Doorelkaar hakken tot het een egale massa is.

2 eigelen

Toevoegen en tot een deeg kneden. Rol vormen (hoe langer, des te makkelijker
kun je straks de stukjes deeg even groot krijgen voor de koekjes) en
overnacht
in de koelkast laten opstijven.

50 stukjes snijden. Halve maantjes vormen en in het midden van de oven 12
minuten lichtbruin bakken (temp 150 graden hetelucht).

150 g poedersuiker
merg van een stokje vanille of een zakje vanillesuiker

mengen, en de koekjes nog warm hierin wentelen.

Gaat altijd op .....

Schnitzbrot (zonder geraffineerde biet- of rietsuiker)

Dit is echt zalig, maar hier moet je eigenlijk gewoon voor googlen en een recept kiezen dat je aanstaat. Basisprincipe is dat je een giga hoeveelheid gedroogd fruit (ik laat vaak zo'n 30 euro liggen bij de marktstal) met een behoorlijke hoeveelheid gemengde noten en een heel klein beetje gistdeeg van volkorenmeel combineert. De hardere vruchten worden nog geweekt, met het weekvocht maak je het deeg aan. Als de broodjes in de oven zitten bestrijk je ze nog met dat vocht.

Hmmm... als je een alternatief vindt voor dat beetje volkorenmeel zou het nog iets voor Yta kunnen zijn, of wordt dat te zwaar voor jou?

Beetje idee van de verhoudingen die ik gebruik:
500 g gedr peren
500 gr gedr pruimen
500 gr volkorenmeel
500 gr rozijnen
500 gr vijgen
500-1000 gr walnoten, hazelnoten en amandelen
250 g abrikozen

Verder gist, anijs, een soort speculaaskruidenmix (kaneel, kruidnagel, kardamom e.d.), citroenschil, kaneel, 150 g oranjesnippers, wat gember, appelsap, rum.

De peren en pruimen worden aan de kook gebracht in appelsap of water en dan geweekt. rozijnen kun je in rum weken.

Ik heb een kom waarin ik alle gesneden vulling meng, die kom gebruik ik eigenlijk maar één keer per jaar...het flintertje deeg dat de boel moet binden meng ik er dan doorheen op het aanrecht. Kliederboel.

Ausstecherle (laatste met wat uitweidingen)

Dit zijn fijne boterkoekjes die worden bestrooid met 'Hagelzucker'. Greinsuiker komt het dichtst in de buurt, het is een grove suiker die bestaat uit klonten van kleinere kristallen waardoor je je tanden er niet op breekt. Geschikt om met kinderen te maken.

Hier moet ik nog even vertellen dat veel recepten al generaties lang meegaan. Mijn overgrootvader was bakker/patissier, daarom telt het nog allemaal wat nauwer. Ik heb nog oude handgeschreven recepten in tig versies. Ook oude bakboeken van begin van deze eeuw. Prachtig om die oude burgerkeuken zo bewaard en gekoesterd te zien. Wel andere hulpmiddelen... zo hadden ze geen thermometer in de oven. Er staat altijd bakken in een hete oven tot ze klaar zijn. Of in een half hete, of in een niet al te warme ... tovert altijd weer een glimlach op mijn gezicht.

En wat betreft het gebrek aan keukenmachines: op feestdagen zat er continu iemand in de keuken te kloppen. Dat was het efficientst. Ze wisselden elkaar wel af bij die taak, maar zoals ik het begreep zat er iemand in de hoek die klopte en klopte en klopte. Tafels vol met taarten - en met Kerst vol koekjes. Het was een arme streek, alles werd op alles gezet om toch de feesten te kunnen vieren.

Ausstecherle zijn zo rijk dat er geen rijsmiddel in hoeft. Albertle zijn meer gewone biscuits (zeer aan te bevelen, zie google, die worden gemaakt met vanillesuiker en bakpoeder). Voor Ausstecherle wordt geraspte citroenschil als smaakmaker gebruikt.

Deeg: 500g bloem, 250 g boter, 200 g suiker, 2grote of 3 kleine eieren (vaak gebruiken we extra eidooier vanwege de schuimkoekjes in dezelfde week), wat geraspte citroenschil, snufje zout.
Deeg maken, even laten koelen, uitrollen, uitsteken, insmeren met losgeklopt eigeel en bestrooien met grove suiker. 180 graden, 8-10 minuten.

Ach kom, de Albertle er achteraan: 125 g boter, 250 g suiker, 4 ei, 1 zakje vanillesuiker, 625 g bloem, zakje bakpoeder. Uitrollen, uitsteken, droog bakken. Geeft een koekje dat lekker is naast zwaardere dingen. Wij bakken van dit deeg bijvoorbeeld ook paaskoekjes om de chocola weg te krijgen

Hahaha rote buche zit te lachen

terwijl ze eigenlijk snel nog voor het kinderen halen even naar Moolenbeek op de Ouwe Gracht moet. Laatste ingredient voor het kerstdiner/borrelmeeneemgedoe vanavond.

Maar nog even de vraag van Cobi: ik bak per blik en aan het eind ben ik vaak te ongeduldig. Ze gaan toch harder aan het eind doordat de oven warmer is of de koekjes er zin in hebben of mijn tijdgevoel verschoven is.

We hebben een Miele hetelucht maar voor echt goed rondom bakken hadden we nog een duurder model moeten nemen. De meeste recepten zijn 3-5 blikken dus dat is te overzien.

Dan nog die Zwitservraag: dat was lebkuchen. De zuckerlebkuchen komt een eind in de richting maar voor echt dat zachte moet er honing in. En bakken op Oblaten, hoe noem je dat, ouwelpapier...plakt enorm.

Dit jaar maak ik ook nog Leckerli van mijn Zwitserse familie... da's helemaal super... die bak je als plak op blik en snijd je daarna in stukjes. Maar ik heb er te weinig ervaring mee om hier recepten te geven, ze varieren ook heel erg.

Maar goed, je moet dus een recept googlen voor Lebkuchen of Leckerli (de laatste heeft wat mij betreft de voorkeur natuurlijk) waar honing in gaat. Dan wordt het zo zacht en taai.

Ps merel

Ik woon gewoon in NL hoor. Uit overtuiging zelfs

Aiaiai rosa

..het schaamrood staat me op de kaken.

Ik heb ze ook gemaakt vandaag. Had de cacao en poedersuiker (de laatste 50) gemengd, daardoor geen flinters, maar het was ook te hard geworden.

Ik denk dat het met de grootte van het ei te maken heeft. Je moet maar tot een bepaalde consistentie bijmengen.

Het rare is dat de meeste recepten te vochtig deeg oplevert omdat de eieren vroeger kleiner waren, maar hier lijkt het omgekeerd. 2 eiwitten is weer veel te veel.

Ze zijn wel enigszins luchtig geworden maar manman ik had veeeeel beter moeten opletten bij mijn oma! Volgens mij is het een en al Fingerspitzengedoe. Dus groot ei, dan meer suiker, klein ei minder suiker enzovoort.
Je maakt ze ook maar een keer per jaar, daardoor ben ik altijd het jaar erna weer vergeten waar ik op moet letten. Ik heb wel een boek waar ik af en toe aantekeningen in maak en in 2003 waren ze goed gelukt, toen was het deeg relatief vloeibaar.

oeioei ook nog even Yta inseinen want die wilde deze proberen.

Met noten gaat het allemaal een stuk simpeler allemaal, ik heb ook iets gemaakt met gemalen hazelnoten ipv de cacao en dat is inderdaad een eitje.

Heb ook een paar jaar geexperimenteerd met gesmolten chocolade in plaats van cacaopoeder maar dat werd te zwaar.

Dus op jouw vraag wat je verkeerd hebt gedaan: de volgende keer suiker boven de 200 in kleine gedeeltes toevoegen, met cacao erdoorheen, en dan stoppen zodra het te dik wordt. Maar ja, hoe weet je dat het te dik wordt. Dat had ik dus aan mijn oma zaliger moeten vragen. Het is al weer 10 jaar geleden dat ik afscheid van haar heb moeten nemen.

So cobi

Heeft u alles op de vaste plaat gespijkerd of toch maar gedrukt?

Ja, dat weer... geweldig he. Heel leuk om te horen dat er ergens in NL ook die koekjes gebakken zijn. Vanillekipferl zijn inderdaad lekker los. De andere horen eigenlijk met nog 5 of 10 andere soorten op een schaal te liggen en dan met een glaasje lichte rode wijn erbij en gezellig gezelschap komt dat helemaal goed. Zeker die Zuckerlebkuchen moet je nog een kans geven, maar eigenlijk pas over twee weken. Dan zijn ze pas zacht en op smaak.

Oh ja, die notenzoentjes heb ik toevallig ook nog gemaakt! Had nog noten over. Hazelnoten. Lekker hoor. Ik ga proberen er een paar bij Yta te bezorgen maar jongste heeft oorontsteking dus ik ben aan huis gebonden.

En die knisperende sneeuw onder de voeten... ik ben een paar keer 's avonds nog een stukje gaan lopen. Oudste heeft veel gesleed.

Ze hebben een enkel koekje mogen proeven, de kipferl maken we pas vandaag en pas morgenavond gaan de blikken open. Da's meer nog een reactie op Merel - dat wachten op die koekjes maakt de kinderen zo blij! Oudste van 8 zegt dat hij kerst leuker vindt dan Sinterklaas. Terwijl we alleen maar rustig bijelkaar zitten, samen spelen en vooral veel koekjes eten. Geen kado niets.

Maar goed, Frohe Weihnachten dus voor iedereen!

Onmiddelijk!

Nee hoor Yta, deze moet je onmiddellijk opeten! ...even afgezien van het Kerstavondtaboe dat hier onverkort geldt. Heb net twee trommels verstopt op de kamer van jongste (leek me de veiligste plek). Ze mogen er alleen eentje proeven tijdens het bakken en verder is het wachten geblazen...

Ik vind het ook zo lekker dat de noten de suikerrush temperen doordat ze het koekje wat zwaarder maken...mmmm...

En wat dat oor betreft: ik was weleens aan de beurt, het zijn geen orenklanten dus ik ben eigenlijk verwend. Heb zijn bed naast het mijne gezet. Moet het dus vanavond weer terugzetten ivm precedentwerking.

Jij veel plezier op de bank. Ik heb het vanochtend geprobeerd met een kopje thee en een serieus boek maar wat is dat toch met kleine jongetjes... die spelen heerlijk zolang je als moeder bezig bent, maar als ik ga zitten weten ze niet wat ze moeten doen.. hmmm... zometeen nog maar eens proberen...

Wauw rosa

De afgelopen jaren had ik het zo druk met kinderen en werk dat ik eigenlijk alleen maar op de automatische piloot heb gebakken. Geen tijd voor experimenten. Gisteren de kipferl gebakken bijvoorbeeld en ik bedacht vannacht dat ik niet eens de pot had dichtgedaan, die stond nog open omdat ze er warm in waren gegaan...

Dus ik lees eigenlijk omgekeerd mee. De chocoladeschuimpjes zijn de favoriet van mijn man maar ze worden een van de laatste dagen gemaakt en sja, dan mik ik gewoon alles snel bijelkaar.

Volgend jaar doe ik het op jouw manier! (daarnet toen ik de koffiemolen aanzette zat er nog suiker met cacao op de knop, zelfs niet goed schoongemaakt na mijn stofwolkdramadeeg)...

Cobi

Mijn vader is de tachtig gepasseerd, maar mijn moeder verstopt nog steeds de koekjes... misschien omdat hij er pas na zijn veertigste mee heeft kennis gemaakt (laat getrouwd) - maar dat wachten is idd aan hem ook niet besteed.

Vooral jammer van de koekjes waar je veel tijd in stopt of die moeten liggen.

Ik ben n.a.v. dit draadje nog even op duitse fora gaan kijken en daar praten die huisvrouwen heel serieus over dat ze moesten bijbakken... haha... die hebben echt de heilige plicht om een vol assortiment te voeren gedurende een ongetwijfeld vastliggend aantal dagen. Er was er zelfs een die vertelde dat ze het recept voor Strohhütchen - of voor om het even welk ander koekje niet kreeg van haar moeder. Daar waren de recepten persoonlijk bezit.

Jij veel succes met je diner. Wij eten kerstavond bij mijn moeder, 1e kerstdag thuis. En dan worden mijn zoons gepaaid door de zelfgemaakte pudding toe. Gewoon, met custardpoeder in aparte vormpjes. Als je het maar niet vaak maakt is het weer heel bijzonder.. 2e kerstdag schoonouders dus dan geen regie.