
Kallisto
10-02-2011 om 13:50
Zoon erg stil en afwachtend op school (lang)
Ik zou het fijn vinden als iemand met me wil meedenken over mijn zoon.
Zoon is 4, hij zit nu een paar maanden in groep 1. Het is een rustig mannetje, beetje "jong" en afwachtend. Dat kan ook komen doordat hij maar met 1 oor hoort.
Hij gaat graag naar school, maar volgens zijn juf gaan er dagen voorbij dat hij helemaal niets zegt. Hij trekt zich terug en speelt niet veel met andere kinderen. Thuis praat hij wel. Niet overdreven veel, maar zeker niet zorgwekkend weinig. Ook tegen bijvoorbeeld de buurman, de kapper en de postbode praat hij wel. Ze verstaan hem niet altijd, want hij heeft wat moeite met articuleren, daarvoor krijgt hij nu logopedie. Op het kinderdagverblijf speelde hij wel met andere kinderen.
Als hij op school mag kiezen, gaat hij steevast puzzelen (waar hij ook volgens zijn juf goed in is). Hij kiest dus voor iets wat hij kent en is daar kennelijk heel tevreden mee. De citotoets was niet zo'n succes. Hij was dromerig en heeft hier en daar een streep gezet als zijn juf hem daartoe aanspoorde. Thuis doet hij graag Loco en van die kleuterwerkboekjes (Bobo, Rompompom etc.). Ik vind dat hij daar verrassend goed in is; als ik even geen tijd heb, doet hij het zelf en dat gaat meestal foutloos. Hij kan tellen tot 50 en terugtellen van 20 naar 0 en benoemt onderweg de huisnummers tot 20. Hij kent bijna alle letters en kan een paar woordjes herkennen in een boekje. Hij kan zijn naam en mama schrijven. Hij kan rijmen en woorden in stukken hakken en de stukken omkeren (ap-plaus – plaus-ap). Als hij iets wil knutselen, maakt hij een plan, voert dat uit, en dan is het ook geworden wat de bedoeling was. Hij heeft een goed, om niet te zeggen jaloersmakend, ruimtelijk inzicht. Hij houdt erg van boeken en muziek.
Ik maak me op zich niet zoveel zorgen over hem. Het rustige zit in zijn karakter (en in de familie, ik heb op de lagere school ook bijzonder weinig gezegd). Hij heeft natuurlijk de handicap van zijn gehoor, wat niet helpt om je eens in het gewoel te storten. Hij heeft nog wat moeite met abstracte begrippen, dat past wel bij zijn gehoorprobleem.
Dat alles neemt niet weg dat het fijn zou zijn als hij op school ook wat meer liet zien wat hij kan. Ik begrijp heel goed dat zijn juf niet goed weet wat het probleem is (karakter, gehoor of intelligentie). Misschien zou het helpen als ze hem niet helemaal zelf laat kiezen (want dan wordt het weer puzzelen), maar hem een keuze geeft uit twee of drie mogelijkheden. Misschien helpt het ook als ze hem met een ander kindje samen aan iets laat werken wat hij leuk vindt. Ik heb al gevraagd om de teksten van de liedjes die ze op school zingen, zodat ik hem daar thuis mee kan helpen – hij mist wel eens wat woorden.
Ik vind juist dat hij het thuis heel goed doet en ik ben zo trots op hem! Heeft iemand suggesties hoe hij op school iets meer tot zijn recht kan komen? Hij is niet dom en ik zou het naar vinden als ze dat op school zouden denken. Past dat wat hij kan bij een vierjarige? Zijn broer is heel anders, die kan ik niet als vergelijkingsmateriaal gebruiken.
Veel dank vast voor het meedenken.

Leen13
10-02-2011 om 14:23
De juf
http://www.uitzendinggemist.nl/index.php/serie?serID=1456&md5=dbd757b280fd95a8054233ccd7ebf755
EenVandaag gisteren over de acties tegen de bezuinigingen op het Passend Onderwijs liet een juf zien die goed reageert op een kind met een gehoorbeperking.
Net als bij autisme kan een kind met een gehoorbeperking onvoldoende informatie opdoen uit de omgeving. Dat kan verwarrend zijn en daardoor komen ze vaak niet goed mee in de groep. Regelmatig controleren of ze het gehoord hebben of begrepen, zelf laten formuleren wat ze er dan van begrepen hebben zou dan een tweede natuur van de juf kunnen worden.
Ook uitleggen aan je kind hoe dit werkt kan helpen. Dan kan kind leren om zelf verduidelijking te vragen als hij dat nodig heeft.

Leen13
10-02-2011 om 15:03
Instructie
Een-op-een instructie, wat explicieter en kind bij de hand nemen helpt ook bij nieuwe dingen proberen en aanleren. Het kan een kind onzeker maken om met onvoldoende instructie iets uit te proberen.
Heel goed om dan ook zaken thuis te oefenen.

Kallisto
10-02-2011 om 15:08
Dankjewel, annej
Dankjewel voor je reacties. Ik denk ook dat het beter gaat als zijn juf (die overigens heel goed en van goede wil is) hem wat vaker apart neemt. Het duurt lang voor hij zich op zijn gemak voelt, en dat lijkt me met zijn oor en zijn karakter ook niet zo gek. Maar kun je dat van een juf in zo'n grote groep verwachten? Hij hoort te goed voor een rugzakje. Hij doet het thuis juist zo goed, daar sta ik soms echt van te kijken. Het zou zo fijn zijn als het op school ook wat beter lukt.

muizemeis
10-02-2011 om 15:51
Op school
Kan de juf de kinderen niet bv indelen om iets samen te doen. En dat ze hem dan elke keer bij een zelfde kindje indeelt. Bv een activiteit die ze met zijn 4en moeten doen, en dan steeds een vast kindje erbij? Of juist niet met een vast kindje. Maar in ieder geval een groepsactiviteitje, des noods een toren bouwen van blokken, of samen een knikkerbaan bouwen zoiets, ik weet niet wat er voor een mogelijkheden zijn bij jullie in de klas.
Muizemeis

Leen13
10-02-2011 om 16:00
School
Dan wel een kindje dat genoeg geduld en vriendelijkheid heeft om met een ander kindje samen te werken. En zelf geen spraak- of gehoorbeperking. Anders worden het vervelende ervaringen die een kind met een gehoorbeperking nog dover maken. Een of twee kindjes maximaal want het is voor een kind ook moeilijk afstemmen op steeds wisselende presentaties.

Kallisto
10-02-2011 om 17:25
Reactie
Ik heb het idee dat hij zich erg vasthoudt aan het vertrouwde. Het moet ook verwarrend zijn om te beseffen dat je soms informatie mist. Kennelijk is puzzelen een veilige keuze. Misschien heeft hij dat de eerste week op school gedaan en weet hij niet hoe hij het moet aanpakken om ook eens iets anders te proberen. Samen met een of twee geduldige, aardige kinderen een toren bouwen lijkt me wel wat. Het is een beetje sneu dat hij nu voor de veiligheid maar steeds gaat puzzelen, terwijl hij ook erg van bouwen en de trein houdt. Ik heb verder het idee dat hij wel ongeveer kan wat een vierjarige moet kunnen (zie eerste bericht). Wat denken jullie?

Leen13
10-02-2011 om 19:17
Je idee
Klinkt logisch hoor Kallisto. Ik denk dat je het goed in beeld hebt.
Je kunt het ook controleren bij je zoon. Vragen of hij gepuzzled heeft op school. En wat hij daarna gedaan heeft en daarna. En of hij ook weleens met de trein speelt. Geprobeerd heeft met de trein te spelen. En wat gebeurde er toen. En als je thuis ziet dat hij een verwarringsmoment weet op te lossen kun je dat concreet voor hem benoemen en voorstellen dat hij dat ook op school zo doet. En accepteren dat je zoon zich op zijn eigen tempo ontwikkelt en dat dat normaal is.

muizemeis
10-02-2011 om 19:47
Ik vind
Dat hij veel meer kan dan een vierjarige kan, die van mij kan veel dingen nog niet die die van jou wel kan. Ik kan me ook goed voorstellen dat puzzelen voor hem een veilige keuze is, en als hij een lieve juf heeft die hem rustig begeleidt, durft hij mischien wel uit izjn schulp te kruipen. Hij mist natuurlijk gesprekken, en andere kinderen spreken hem mischien wel aan en hij hoort ze niet. Ook heeft het wel de tijd nodig, mijn meisje speelde in het begin maar met een meisje en een jongetje, en nu speelt ze met nagenoeg iedereen.
Muizemeis

Kallisto
10-02-2011 om 21:05
Reactie
Dank jullie wel. Ja, ik vind ook dat hij best veel kan en het belangrijkste vind ik dat hij met alles steeds vooruitgaat en me steeds meer gaat vertellen wat er op school gebeurd is. Hij lijkt de werkjes in de Bobo's en Rompompoms echt leuk te vinden, dus we gaan er regelmatig gezellig voor zitten.
Het is jammer dat hij alleen in heel beperkt gezelschap laat zien wat hij kan. Zijn gehoor en rustige karakter zitten hem op school toch wel dwars. Ik weet niet goed wat we daaraan kunnen doen. Het zal met de tijd beter worden, maar hij moet niet ondertussen het stempel "dom" krijgen. Ik vraag me erg af of het in zijn geval wel een goed idee is om mee te doen aan een klassikale citotoets. Als hij de juf niet kan zien of als ze iets verder weg staat, heeft hij waarschijnlijk geen idee wat de vraag was. Zou ik kunnen vragen of hij de toetsen in een klein groepje of individueel mag doen?

Leen13
10-02-2011 om 23:16
Omstandigheden
Natuurlijk kun je vragen of je zoon de toetsen apart mag doen of zonodig wat extra tijd krijgt. Door de extra inspanning die hij moet leveren om mee te komen kan een beetje extra tijd net het verschil maken tussen stressen en iets rustig laten doordringen. Je kunt ook even aankijken of het wel belangrijk is.
Je kunt ook opletten of zoon wel zo in de klas zit dat hij de juf goed kan zien en laten controleren of hij het goed ziet of mogelijk een bril nodig heeft. Blijf daar attent op.
De juf zou moeten opletten dat het stil is in de klas als ze vragen stelt of instructie geeft. Je zoon zal anders last hebben van de omgevingsruis.
Bij mijn dochter was het moment dat het huiswerk opgegeven werd ook altijd een drama. Dat gebeurde nog even vlak voor de klas uitging en iedereen al aan het roezemoezen was en dochter ook geen vraag meer kon stellen.
Als het een probleem blijft kun je later kijken of er hulpmiddelen zijn als een richtmicrofoon waar je zoon mee kan werken als het er toe doet.

Kallisto
11-02-2011 om 08:56
Reactie
Dankjewel. Op zich vind ik die toetsen niet belangrijk. Bij mijn oudste heb ik wel gezien hoe weinig zo'n uitslag zegt. Ik vind het wel belangrijk dat zijn juf een keer ziet hoeveel het uitmaakt als zoon wel de informatie krijgt die hij nodig heeft. Ik heb het idee dat ze hem nu al een beetje afschrijft. Maar we kunnen van een kleuter niet verwachten dat hij zelf de informatie gaat halen die hij mist. Daar zullen de juf en ik toch voor moeten zorgen. Hij mag nu een keer met mij een toets doen.
Zijn ogen zijn gelukkig prima. Ik ga bij het audiologisch centrum eens vragen wat de mogelijkheden zijn. Misschien kan hij toch nu al solo-apparatuur krijgen. En verder denk ik dat zijn juf zich nog meer bewust zal moeten worden van zijn beperkingen en van de invloed die die op hem hebben.

Leen13
11-02-2011 om 09:59
Games
Ik zou je ook aanraden om op zoek te gaan naar sociale games zodat hij wat meer op zijn eigen tempo en met concrete instructie, zonder de beperkingen van omgevingsruis, interacties met anderen kan oefenen op een speelse manier.
Dat geeft hem een repertoire om dat in real life beter en met meer zelfvertrouwen te kunnen doen rekening houdend met zijn eigen beperking.
Daar is steeds meer van op het net. Voor de leeftijd van je kind weet ik dat niet maar mijn kinderen hebben veel gehad aan games als club penguin en runescape, Sims en nu weer Transformice. Mischien kun je zelf een keer op zoek gaan.

Henriette123
11-02-2011 om 10:33
Kallisto
Hoort je kind met zijn "goede" oor ook minder?
Anders lijkt het mij dat je kind op een geschikte plek; een beetje vooraan in de klas ,en met zijn dove oor aan de raamkant, toch de juf behoorlijk moet kunnen volgen.
Veel kinderen zijn de eerste maanden op de basisschool nog rustig, en laten niet zien wat ze kunnen.
Zelf zou ik verder aan de juf vragen met wie hij wel eens speelt,en dat kindje (via moeder)eens bij mij thuis uitnodigen.
Eerlijk gezegd zou ik mij niet teveel zorgen maken. Je kind is slim, en heeft misschien wat meer tijd nodig voor nieuwe situaties als een ander kind.

Marloes
11-02-2011 om 22:39
Ken je de brochure
"horen met 1 oor"? Die hebben mijn ouders aan school gegeven toen ontdekt was dat ik rechts doof ben. Dat was trouwens in groep 5, bij de schoolarts. Toen bleek trouwens ook dat ik een bril nodig had. Kinderen kunnen veel compenseren waardoor 't pas opvalt als je er gericht onderzoek naar doet.
Had je de website http://www.single-sided-deafness.com/ al eens gezien? Daar is veel info te vinden. Er is ook een Hyves-groep, waarmee je evt kunt proberen om met andere ouders in contact te komen.
Heb je de citotoets die hij gemaakt heeft ook gezien? Kan het zijn dat hij zo ver voorloopt dat de cito van groep 1 hem daardoor niet meer kon boeien? Wat jij noemt over terugtellen ed hoeven kinderen eind groep 2 pas te beheersen.
Het audiologisch centrum kan ook andere testen dan gehoortesten afnemen; ik heb iig wel eens begrepen dat ze daar evt ook een intelligentie-onderzoek kunnen doen. Misschien kan dat jullie/school ook helpen om hem beter te begrijpen/begeleiden.

Kallisto
12-02-2011 om 17:41
Dank
Dank voor het meedenken en de suggesties, daar kan ik mee verder. Ik vind de laatste tijd juist dat het zo goed met hem gaat, dus tot het gesprek maakte ik me weinig zorgen. Nu moeten we alleen een manier vinden om hem op school ook wat meer tot zijn recht te laten komen. Al dacht ik vanmorgen wel: als dat kind nou zo van puzzelen houdt, wat is daar dan eigenlijk tegen? Hij plakt, knipt en tekent ook, gezien de werkjes die ik regelmatig krijg. En hij fietst en zingt, ik vind het eigenlijk al behoorlijk gevarieerd. Op de BSO praat hij trouwens wel.
Met zijn goede oor hoort hij ook iets minder goed. En als hij weer eens verkouden is, zal het nog lastiger voor hem zijn. Ik denk dat een klassikale toets (nog) te veel gevraagd is. De folder over horen met 1 oor heb ik zijn juf wel gegeven. Misschien kan het AC nog eens wat tips geven, ook op school.
Overigens heb ik het idee dat hij niet eens serieus aan die toets begonnen is, maar meer voor zich uit heeft zitten dromen. Aan stress doet hij niet (meneer is onverstoorbaar onder alle omstandigheden). Dat dromerige past wel bij zijn gehoorprobleem. Hij moet ongeveer twee keer zo veel moeite doen als een ander, dan moet het natuurlijk wel de moeite waard zijn.
Dank voor het meedenken! Alleen al er even over schrijven en er dus wat rustiger over nadenken helpt.

Vera*
13-02-2011 om 10:28
Kallisto
School kan een collegiale visitatie aanvragen bij de ambulante begeleidingsdiens van het cluster 2 onderwijs bij jou in de regio.
Er komt dan iemand op school observeren en heeft een gesprek met de leerkracht. Zo krijgt de leerkracht/school tips en handvatten om met de leerling om te gaan.
Vera

Kallisto
17-02-2011 om 14:56
Update
Nogmaals dank. Ben inmiddels weer wat wijzer geworden. We hebben samen een deel van de citotoets gemaakt, en dat kan hij prima, als er maar wel rekening wordt gehouden met zijn niet zo beste gehoor. Niet klassikaal dus, en met extra uitleg om te ondervangen dat abstracte begrippen nog lastig voor hem zijn (dat mocht niet van juf, maar ik vond wel dat hij een eerlijke kans moest krijgen). Lastig nog trouwens, zo'n kleutertoets. Zoon zag gelukkig stukken eerder dan ik welk van de vier jongetjes het zwaarst was.
Het audiologisch centrum gaat zijn juf trainen. Ik hoop dat ze hem dan de tijd gunt om zijn draai te vinden op school. Dat hij zich zo nu en dan terugtrekt, is eigenlijk alleen maar verstandig. Het moet heel vermoeiend voor hem zijn in zo'n klas. Hij kan het best, maar er zullen wel wat aanpassingen voor nodig zijn om hem tot zijn recht te laten komen. Ik hoop zo dat het lukt.
Tips zijn nog altijd zeer welkom.

Kallisto
23-02-2011 om 21:24
Toch nog even
Ben na een bezoek aan het audiologisch centrum en een heleboel nieuwe tests weer wat wijzer geworden. Het kan haast niet anders dan dat het hem vooral in zijn gehoor zit. Een klassikale citotoets, of zelfs een toets in een kleine groep, is eigenlijk niet haalbaar. Hij moet naar het gezicht van de juf kijken om te kunnen zien wat ze zegt, en kan dus niet tegelijkertijd naar de plaatjes kijken. Bovendien moet je nieuwe begrippen vaak heel concreet maken en ze op verschillende manieren uitleggen. Daar heb ik wel tijd voor (en inmiddels handigheid in), maar de juf waarschijnlijk niet. Zo zal hij dus voortdurend dingen missen. Geen wonder dat hij zich dan maar terugtrekt. Het moet heel vermoeiend zijn om constant in een soort geluidsmist rond te lopen.
Gehoorversterking is in zijn geval niet goed mogelijk, of zal hem niet genoeg helpen. En hij hoort weer te goed voor een rugzakje (zolang dat nog bestaat) of cluster 2-school. Ik weet niet goed hoe ik hem kan helpen. Thuis zijn we er zo op ingesteld dat hij er nauwelijks last van heeft. Hij begint steeds meer woordjes te herkennen en zelfs het letters aan elkaar plakken lukt af en toe al. Hij is slim genoeg, maar in een groep lukt het niet, al zie ik zelf wel dingen die eigenlijk verrassend goed gaan. Ik vind het heel lastig. Ik wil nog wel een of twee keer per week zelf op school met hem oefenen, al weet ik niet of ze dat op mijn werk heel leuk vinden, maar misschien hebben jullie nog andere ideeen? Ik zie dit al uitdraaien op kleuterverlenging, terwijl zijn gehoor en articulatie daar echt niet beter van zullen worden, en er werelden voor hem zullen opengaan als hij eenmaal kan lezen.
Dank voor het meedenken, nogmaals.
Kallisto

Valkyre
23-02-2011 om 21:40
Rugzakje
Wat raar dat hij geen rugzakje kan krijgen - hij kan het door zijn gehoorprobleem niet volgen, daar moet toch een oplossing voor komen? Ik heb er geen verstand van (want zoonlief zit nog niet op school), maar ik zou nog eens met de school gaan praten. Misschien weten zij een andere oplossing, desnoods buiten de school? En ik kan me inderdaad voorstellen dat hij juist heel veel baat heeft bij leren lezen - dan kunnen de instructies met het smartboard ondersteund worden en kan hij lekker aan de slag. Daar zou ik bij de school op hameren.
Heel veel succes!!

Kallisto
23-02-2011 om 21:51
Dank
Nee, zijn "goede" oor is te goed voor een rugzakje, is me uitgelegd. Nu was ook dat oor wel wat achteruitgegaan, dus wie weet komen we er nog... Al hoop ik dat natuurlijk ook weer niet.

Vera*
23-02-2011 om 23:13
Solo apparatuur
Heb je met het audiologisch centrum al eens gehad over het inzetten van solo-apparatuur in de klas. Dan heeft de juf een zender met microfoontje en je zoon het op zijn oren/gehoorapparaat. Voor het gebruik hiervan heb je geen rugzak nodig. Dochter heeft solo-apparatuur gebruikt in de klas omdat ze last heeft/had van auditieve verwerkingsproblemen. De zorgverzekeraar heeft dit 'gewoon' vergoed ook al is het voor gebruik op school.
Vera

Kallisto
24-02-2011 om 20:59
Ja, solo-apparatuur
Solo-apparatuur is inderdaad aan de orde gekomen. Binnenkort heb ik onder andere daarover een gesprek op het audiologisch centrum. Ik hoop dat het hem helpt.
Eigenlijk gaat het zo goed met hem. Maar als je een beetje afwijkt op school, blijkt dat toch een groot probleem te zijn. Ik hoop dat zijn juf ermee leert omgaan.
Wat ik ook naar vind, is dat mensen (juffen, logopedistes) gaan suggereren dat er wel meer mis zal zijn - autisme bijvoorbeeld, omdat hij niet altijd reageert als je hem aanspreekt (nee, want hij hoort het niet). Nou, autistisch is hij zeker niet en behalve zijn gehoor is er verder ook niet veel mis met hem. Zo nu en dan moet ik er even van zuchten dat we dat nog jaren zullen moeten "bewijzen".

Manon
25-02-2011 om 07:17
Feit vs probleem
Ik denk dat het 't belangrijkste is dat de juf zich ervan bewust blijft dat jouw zoon niet alles zomaar oppikt wat er gezegd wordt - en dat kan lastig zijn, want in tegenstelling tot bijv. kinderen met een bril is een doof oor een 'onzichtbare' handicap.
Zelf heb ik ook zo'n doof oor, en vroeger zat ik daarom ook meestal vooraan en/of in de goede hoek, en dat hielp wel.
Je zou je zoon kunnen proberen te leren dat hij niet bang moet zijn om het nog eens te vragen als hij iets niet goed gehoord heeft. Het is belangrijk dat hij daar zelf ook een soort van zelfstandigheid in ontwikkelt, want met zo'n oor is het ook gemakkelijk om jezelf af te sluiten, zeker als je al een rustige aard hebt.
Help je zoon zijn oor te accepteren als 'feit', waar hij het zo goed mogelijk mee moet doen, en niet als 'probleem'. Het is nu eenmaal iets wat bij hem hoort en waar hij nooit meer vanaf komt.
Communiceren kost beduidend meer energie met een doof oor, maar als je verder geen ontwikkelingsproblemen hebt, hoeft het echt geen belemmering te zijn voor een goede carrière op school en daarna. Dus kop op, maak je vooral niet al te veel zorgen!

Vera*
25-02-2011 om 09:17
Jessica5
Dochter heeft een primaire taalstoornis en dat geeft verschillende problemen. Vanaf dat ze 2 jaar was heeft ze al logopedie en daar merken ze ook veel op .
Zelf merkten we het bijvoorbeeld dat ze de opdracht nét niet begreep en het anders uitvoerde waarna wij boos werden (op de rotonde rechtdooorgaan i.p.v. rechts af te slaan) plus dat ze meer moeite moest doen om dingen te 'horen'. Als peuter heeft ze een gehooronderzoek gehad en dat was helemaal goed en dat was de reden om te denken aan die avp (als ik me het goed herinner). Toen ze zes jaar was heeft ze het taalambulatorium gevolgd bij Sint Marie. Daar heeft ze solo-apparatuur uitgeprobeerd tijdens oefensessies. Vervolgens hebben we de apparatuur kunnen lenen om te gebruiken op school (dat was toen in groep 3). De audioloog heeft nog wat testen gedaan en de aanvraag verstuurd naar de zorgverzekeraar. Ze heeft de solo-apparatuur een aantal jaar gebruikt maar je wilt niet anders zijn in de klas en het gaat ook steeds beter. Het ligt nu stoffig te worden thuis.
Vera

Miepje
03-03-2011 om 17:16
Cito
Ik wil alleen even reageren op de lage score van de cito-toets die voor jouw gevoel een verkeerd beeld van de capaciteiten van je zoon.
Mijn zoontje had in groep 1 ook geen goede cito score, hij was nog te dromerig. In groep 2 was het iets beter en in grope 3 scoort hij bovengemiddeld. Ik denk dat de cito-scores in de kleutergroepen heel vaak een vertekend beeld geven.. Heb nog even geduld, waarschijnlijk laat hij op den duur zien wat hij kan!

Kallisto
05-03-2011 om 17:20
Update
Dank, allemaal. We gaan toch proberen een rugzakje te bemachtigen. Het zou fijn zijn als er iemand met verstand zo nu en dan meekijkt op school en zoon een beetje kan helpen. Hopelijk lukt het. Je zou toch zeggen dat zijn probleem concreet genoeg is.
Wat de cito betreft: dat de kleutercito weinig zegt over wat een kind kan, wist ik al van mijn oudste. Die kon in groep 2 vloeiend lezen en goed rekenen, maar in de citoscores zagen we daar weinig van terug. Inmiddels (groep 4) trouwens wel. Jongste zou het ook prima moeten kunnen, maar het zou wel helpen als hij in elk geval de vraag heeft kunnen horen.
Zoon realiseert zich denk ik nog niet zo dat hij minder hoort dan anderen. Soms, als hij ergens geen zin in heeft, roept hij wel dat hij het niet heeft verstaan. Maar een beetje voordeel mag hij er ook wel eens van hebben.