Mantelzorg - lange adem...
Mijn moeder is hoogbejaard en woont nu bijna 7 jaar in een verzorgingshuis. In eerste instantie met een heel lage indicatie (dat zou nu niet meer genoeg zijn) maar sinds een paar weken wordt het rap minder. Ik was erg blij met de plaatsing destijds, want we wonen niet in dezelfde woonplaats en tot die plaatsing gingen we (iemand van ons gezin of ik - meestal ik) dagelijks bij haar langs.
Ze is er nu dus veel minder goed aan toe en moet met van alles geholpen worden - en natuurlijk altijd wachten, na een bel is het altijd 'we komen zo naar u toe'. Heel begrijpelijk, dat rekbare 'zo' maar ze heeft het er zwaar mee. Tegen mij doet ze ook dag in dag uit chagrijnig, 'ik voel me toch zo beroerd'. Het begint me mentaal op te breken, weliswaar beseft ze dat ze erg vervelend doet, maar het lukt kennelijk niet het anders te doen.
Gisteren had ik haar gebeld wegens de medische uitslag van een situatie in ons gezin. Ik was later een tijdje bij diegene op bezoek, en bij thuiskomst stond ze driemaal overstuur op de voicemail waarom ze toch maar niks hoorde. Kennelijk mijn eerdere telefoontje niet 'opgeslagen' en ook niet bedacht om het 06-nummer van mij of een van de andere familieleden te bellen.
Pff. Ik vind het zwaar. Fysiek gaat het best hoor, ik ben gelukkig gezond en heb nu thuis weinig drukte meer vergeleken met zeven jaar geleden, alle kinderen zijn de deur uit. Maar geestelijk vind ik het afzien.
Herkenning? Wat doe je ermee?
Ach Tonny toch
Ook van mij van harte gecondoleerd met het verlies van je moeder. Al was ze de laatste jaren je "grijze kind", jullie band bleef voor mij toch heel herkenbaar.
Ik wil je heel veel sterkte toewensen in de komende tijd.
Gecondoleerd
Gecondoleerd Tonny,
Wat verdrietig allemaal maar ik hoop dat je er uiteindelijk ook vrede mee hebt!
lieve meiden
Jullie meeleven doet me zo goed!!
Het zijn kostbare dagen. Door drukte in de begrafeniswereld ligt er vrij veel tijd tussen overlijden en begraven, en eigenlijk is dat best prettig. Mijn moeder staat op haar kamer opgebaard, ik ga er steeds in de middag even heen, wat kastjes uitruimen, ik praat tegen haar. Thuis was ik de kleding, de zolder hangt vol, en volgende week breng ik die weg.
Van alle spulletjes ga ik een 'tentoonstelling' maken, en dan plan ik rond Moederdag een moment dat iedereen het een en ander kan kiezen om mee naar huis te nemen.
Tussen alle papieren vond ik oude brieven die haar ouders schreven, eentje van de dag voordat de oorlog uitbrak, eentje uit 44 toen mijn moeder bij familie verbleef en door Dolle Dinsdag niet meer terug naar huis kon. Eentje van een vriendin, die haar schreef op haar eerste werkdag in de verpleging. Prachtig zulke inkijkjes in een heel andere tijd.
Tussendoor ben ik ook heel verdrietig, om wat was en niet was, om wat niet lukte en om wat heel mooi was. Mijn speech is bijna af, nogal lang, maar ja zeg, 95 jaar prop je niet in vijf minuutjes. Ik hoop dat het lukte.
Een goede vriendin van een jongere generatie appte: houd je niet te stoer. Je hebt je gevoel, cijfer je niet teveel weg.
We zullen zien.
Je laatste tekst
deed me aan een prachtige oosterhuis tekst denken die ik ooit hoorde op een uitvaart:
Wat ik gewild heb, wat ik gedaan heb
wat mij gedaan werd, wat ik misdaan heb
wat ongezegd bleef, wat onverzoend bleef
wat niet gekend werd, wat ongebruikt bleef
al het beschamende neem het van mij.
En dat ik dit was en geen ander,
dit overschot van stof van de aarde:
dit was mijn liefde.
Hier ben ik.
Reactie 125 - draad sluiten...
Vandaag gebeurde het. We hebben onze moeder begraven. De zon scheen zo schitterend als je maar zou kunnen wensen. Alles klopte.
We hebben samen de kist gesloten op haar kamer. Haar uitgeleide gedaan uit Hetty zorgcentrum. Het bloemstuk, gemaakt uit de kunstplanten van haar vensterbank, zag er schitterend uit. Over haar kist lag het lopertje wat we van de week maakten. Mannennamen paars, vrouwennamen lila en de achterkleinkinderen roze. De dienst was helemaal zoals we hoopten. Liederen die bij haar pasten. De toespraken van mijn broer en mij lukten. De overweging van de kerkelijk werker was intens. Er waren toch nog veel mensen, niet meer van haar generatie, maar wie we verwacht hadden waren er. Onze kinderen waren allemaal samen met hun geliefde, er was niemand die alleen liep. Mijn neven hadden elkaar en hebben indrukwekkend mooi de lezingen gedaan.
Op het graf staand voelde ik me intens dankbaar voor ieder die erbij was. De kist daalde, zoals we wensten, meegaan tot het laatste.
Koffiedrinken was fijn, en daarna eten met elkaar Bin mijn broer thuis. Zij en mijn man en ik bleven als laatste over, aan de koffie.
Nu uitblazen. Morgen het kamertje opruimen, de meubels, de keukenspulletjes, de boeken. Haar kleding hetbestemmen. En over een aantal weken ga ik een oma-tntoonstelling waar iedereen om beurten wat kan uitzoeken als herinnering.
Het is voorbij. Ik voel me gelukkig en voldaan. Misschien verandert dat nog, misschien ook niet. In elk geval mag deze draad worden gesloten. Dank jullie wel allemaal, voor het meeleven en meedenken.
En ken je iemand met een hoogbejaarde ouder - kijk of je eens iets kunt doen. Iets om het eenzame gevoel, de langdurigheid, dragelijk te houden.
Liefs voor jullie allen!!
