Noodscenario's volgende recessie?
nav het draadje over Griekenland (off topic) waar ik noodscenario's noem als de broekriem nog een stuk verder ingenomen moet worden vraag ik mij af of er meer mensen zijn die noodscenario's aan het overdenken zijn.
Stel dat er nog een flinke recessie komt en de teruggaaf kinderopvang flink gekort wordt, de HRA nu direct verlaagt wordt van bij ons 50 in de hoogste schaal naar 40 %, ziektekosten stijgen en het basispakket versoberd wordt en tal van andere regelingen die geschrapt worden ?
hoe gaan mensen die klap opvangen ? Hier is er wel wat ruimte, 2e baantje erbij (secretaressewerk oid), freelance les geven, een dag kinderopvang er af en regelen met de buren, auto inruilen voor een goedkope, geen zomervakantie in Z-FR maar een weekje kamperen in Nl, schoonmaakster weg, niet verbouwen maar alleen onderhouden, geen nieuwe maar 2e hands kleding.
Maar hoe doen mensen het die die ruimte niet meer hebben, die al elke cent moeten omdraaien ? Hoe gaat NL er dan uit zien ?
Iemand noemde het kijken naar hoe ze het vroeger deden, toen een groot deel moest rondkomen van heel weinig. En kan dat in NL zonder rellen ?
Ondoorzichtig
Kaaskopje:"Dat is begrijpelijk, maar het is best \'grappig\' om te zien hoe weinig huiskopers eigenlijk van huur weten. "
Het probleem is dat dit een volkomen onzichtbaar gebied is. De regels verschillen per gemeente, het aanbod is niet vrij toegankelijk te zien.
Maar goed: een deel (stukje) van de voor huursubsidie vatbare woningen is wel degelijk te vinden. Een beetje ervaring heb ik trouwens wel met juist deze sector. Mijn kinderen (studenten zonder inkomen) zijn allebei in een echte en voor huursubsidie vatbare woning belandt en dat binnen een maand zoeken.
Dat heeft alles te maken met de dalende huizenmarkt. De een woont in een flat die op de nominatie stond afgebroken te worden (maar dat gebeurt voorlopig toch maar niet), de ander in een legaal tot woning verbouwde tuinschuur.
De (kale)huurprijs die ze betalen, is gelijk aan dat wat je in Amsterdam als student voor een kamer betaalt.
Nu is het natuurlijk wel zo dat je als student (ook al ben je een stel) een stuk flexibeler bent dan als je ook nog kinderen thuis hebt.
Maar toch: In 'mijn tijd' was wat mijn kinderen getroffen hebben werkelijk ondenkbaar.
De regel waar Belle op hamert (je mag niet boven 550 huren) ken ik wel. In mijn gemeente bestond die ook. Inmiddels kan ik die regel in de informatie niet meer vinden. Wel dat je niet meer in aanmerking komt voor een distributiewoning als je meer dan 33.000 verdient.
Groet,
Miriam Lavell
Mij lijkt
Dat als je in aanmerking kunt komen voor een sociale woningbouw woning bij een sociale huurder in een leuke buurt, dat het dan voordelig kan zijn om dit te doen.
Let wel: kan zijn! Een huis kopen is een gok, je loopt een risico, maar met dat risico heb je ook kans op rendement. Er is een lineair verband tussen rendement en risico, is mij ooit verteld. Of je dat risico kunt en wilt lopen is dus heel persoonlijk.
Kom je echter niet in aanmerking voor een sociale woningbouwwoning (en dat is tegenwoordig al gauw), dan ben je dus aangewezen op de vrije sector. En deze is dus ongesubsidieerd. Deze huizen moeten ook afbetaald worden, onderhouden worden en het risico en het rendement van de verhuurder moet ook betaald worden. Mij lijkt dat als je zelf wat handig bent en een (financieel) stabiele situatie hebt je dat dan beter zelf in de hand kunt nemen. Dan kun je je eigen afwegingen maken, ben je niet afhankelijk van de grillen van de verhuurder en betaal je niet mee aan het rendement van de verhuurder maar aan dat van jezelf.
Het tweede huis van mijn schoonouders, halverwege de jaren '70 was overigens 30.000 gulden. Maakt het verhaal er niet minder sterk op, lijkt me. Wij hebben ons huis gekocht voor de exorbitante prijsstijgingen, en als je ziet wat de marktwaarde van ons huis op dit moment is dan kun je niets anders dan concluderen dat we de afgelopen jaren bijna voor niets hier gewoond hebben. Ik denk dat dat voor veel mensen geldt die in de jaren '90 hun huis gekocht hebben en nog steeds op dezelfde plek wonen. De mensen met een probleem zijn degenen die minder dan 5 jaar geleden hun huis gekocht hebben en gedwongen zijn hun huis op korte termijn te verkopen. Die zitten dan met een grote kans op verlies. Als je lang genoeg kunt wachten, ook nu, haalt de markt dit echter echt wel in.
Ik denk overigens ook dat het scenario van Belle klopt. Het hebben van een keuze is luxe. Als je die keuze niet hebt, kom je er onder de huidige omstandigheden maar bekaaid vanaf. Al was het maar omdat leuke betaalbare sociale woningbouwhuizen in een goeie buurt op veel plaatsen nogal schaars zijn.
En als je niks hebt, kun je ook niet bezuinigen.
En om de vraag van Manda even helemaal te beantwoorden. Wij wonen in een uitgebouwd rijtjeshuis met een gezamenlijk salaris dat goed is voor op zijn minst een leuke ruime tweekapper. Mocht het noodlot ons treffen, dan is de kans best groot dat wij hoe dan ook onze hypotheek kunnen blijven betalen. Bezuinigen zal dan wel moeten, maar dat zit hem dan in de luxe dingen. En dat zal dan wel pijn doen, maar is wel te overzien.
Correctie
het risico van de verhuurder moet ook betaald worden. Het rendement zit hem natuurlijk in de afbetaling.
Boos, verdrietig, teleurgesteld...
Ik ben in ieder geval niet blij met de huidige situatie. Het raakt ook mij, maar nog veel meer mensen. Daarom kijk ik eerst naar de minima. Ik ben heel erg betrokken met mensen met een laag inkomen, gecombineerd met ziekte/handicap en/of mantelzorg binnen het gezin. Die mensen worden momenteel aan alle kanten om de oren geslagen: hogere ziektekosten, dreigend PGB-verlies, steeds minder behandelingen gedekt (nee, een dure extra verzekering lukt niet met je lage loon), etcetera.
Maar ook die groep rond 33.000 die uitgesloten wordt van sociale huur, en "dus maar moet gaan kopen". Yeah, as if...!
Alles wat ik schrijf grijpt terug naar Manda's beginposting. Wat gebeurt er met Nederland als ht zo door blijft gaan? Bezuinigingen, "Griekenland" (er zijn stemmen die beweren dat België ook op het omvallijstje dreigt te komen), de houding van de regering die absoluut doof is en wenst te blijven voor tegengeluiden en (belangrijk!) alternatieven...
Er gaan belangrijk veel banen verdwijnen. Defensie, UWV, zorgverleners die betaald worden uit de PGB. "Er is werk genoeg, als je maar wil!" jubelt ons kabinet in koor ("en als je je hoofddoek maar afdoet" voegt Geert er aan toe). Zij hebben geen idee van de groeiende stress in het volk. En hoe de mensen steeds vaker ervaren dat er aan hun basis wordt gezaagd. Zorg, bijvoorbeeld. En hun huis.
Dat geeft stress. Enorm veel stress. Hebben jullie wel eens bedacht hoeveel serieuze stress het geeft als je baan op de tocht staat en een nieuwe baan zo snel niet beschikbaar is?
Wat voor stress het geeft als je als ZZP-er bezig bent, helaas te weinig binnenkrijgt voor dure verzekeringen maar toch genoeg om je gezin draaiend te houden, en er gebeurt opeens iets met je? Of jouw markt stort in? (nogmaals, je zal maar zorgverlener zijn die vanuit PGB's betaald wordt...).
Of als je jaren hard hebt gewerkt en je pensioen blijkt opeens een foute grap te zijn?
Fijn dat je voorstelt dat ze gelukkig later vast wel bij iemand op zolder mogen gaan leven. Ik ken vrouwen die na een scheiding hun huis uit moesten en inmiddels al weer 2-3 jaar bij hun ouders op zolder bivakkeren met 1 of meer kleine kinderen, wegens woningnood. Je praat er zo ontzettend makkelijk over dat ik me afvraag of je je wel kan voorstellen wat voor impact dat heeft...
Er gaan dingen kihard veranderen in Nederland. Dat is geen doemscenario, dat is een keihard feit. Het wordt een sneeuwbaleffect. Eerst de allerarmsten, de zieken en gehandicapten, die zullen verpauperen. Maar daar blijft het niet bij. Wie pech heeft en wordt gedwongen te "downgraden" qua woning (koop of huur) gaat ook flink in de problemen komen.
En de huidige maatregelen die worden genomen bij de laagste inkomens zullen het alleen maar erger maken. Daar heb ik geen rekensommetjes, theorieën en url's voor nodig. Mijn verstand, ogen en oren zijn voldoende.
Reële huurprijzen
Rosase:"Deze huizen moeten ook afbetaald worden, onderhouden worden en het risico en het rendement van de verhuurder moet ook betaald worden."
Hier raak je de kern van het probleem en van het verschil tussen koop en huur.
Beleggen in onroerend goed is traditioneel een conservatieve belegging: je loopt weinig risico, maar haalt er wel de inflatie uit.
Langs die traditie is het in veel westerse landen gewoon dat mensen hun spaargeld beleggen in een woning, die ze vervolgens verhuren. De huurprijs die bij dat object hoort, dient het onderhoud, de eigenaarsbelastingen en de inflatie te dekken.
Niet de rente op de lening, want je sluit er geen lening voor af.
Voorbeeld: huis van 2 ton moet per maand opbrengen: 135, onderhoud, 100 voor belastingen e.d. en ca 330 rendement. Dat is samen 565 euro per maand. De huur stijgt jaarlijks met de inflatie mee. Verder is de waardestijging van het pand, conservatief met de inflatie mee, de belangrijkste spaarpot. Bij elkaar (huur en waardestijging) is het meestal meer dan je op de spaarbank krijgt. Maar woekerwinsten maak je niet.
In Nederland is die praktijk niet gewoon. We sparen niet, we lenen. En dan ook nog: we nemen geen genoegen met een conservatief rendement, we willen meer. Bij dat meer gokken we vooral op waardestijging van de woning.
Dat dat gelukt is, kun je zien aan het huis van Pelle. Ooit op de huurmarkt gezet voor een bedrag dat het rendement voldoende dekt. Maar inmiddels staan die huizen te koop voor meer dan 2 ton.
Dat is, als je realistisch bent, een halve ton teveel. Haar huur is niet te laag.
Wat die doldwaze waardestijging wel heeft veroorzaakt, is dat ook de huurprijzen van nieuwe huizen die op de markt gezet zijn, doldwaas omhoog gegaan zijn. Juist daarom zijn woningcorporaties zich steeds meer gaan richten op andere huurders dan de doelgroep: mensen die boven de huurgrens verdienen.
Maar dat mag niet meer.
Er is maar één manier om terug te gaan naar een normaal niveau en dat is prijsdaling van de huizen. In de ons omringende landen is dat ook gebeurd. Met een klap vaak. Hier wordt die daling opgerekt door mechanismes als hra. Tien jaar geen prijsstijging, is met een conservatieve rendementmaat, ook 20 - 30% dalen.
Wat helpt is bovendien nieuwe woningen bouwen voor de onderkant van de markt. Klein maar fijn (30-40m2) en voor een prijs rond de ton.
Dat gebeurt dan ook.
Rosase:"Het tweede huis van mijn schoonouders, halverwege de jaren \'70 was overigens 30.000 gulden. Maakt het verhaal er niet minder sterk op"
Ik weet niet welk verhaal je precies wilt vertellen, maar het gemiddelde huis kostte in die tijd 40.000 euro. Schoonouders zaten er alweer onder. Overigens met een marge (1/4 eronder) die nu wel bestaat (170.000 euro). Het is niet waarschijnlijk dat dat type huis jouw kinderen 5 ton gaat kosten.
Rosase:"Ik denk overigens ook dat het scenario van Belle klopt. Het hebben van een keuze is luxe. Als je die keuze niet hebt, kom je er onder de huidige omstandigheden maar bekaaid vanaf."
Ik denk dat je er dan altijd bekaaid vanaf komt. Maar ik ben positiever voor een deel van deze groep, juist vanwege de marktontwikkelingen op de huizenmarkt. Ik denk dat er keuze bij komt, namelijk de keus om bij familie of kennissen op kamers te gaan.
En dat is prettiger dan afhankelijk zijn van de uitkerings- of woonverdeelinstantie.
Zie ook http://www.intermediair.nl/artikel/werk-en-leven/250919/hoe-het-slot-op-de-huizenmarkt-ons-op-alle-fronten-vastzet.html?keepThis=true&TB_iframe=true&height=650&width=850
Groet,
Miriam Lavell
Gelijk trekken
Pelle:"Het verschrikkelijke probleem is dat de groep die net boven die grens zit in Oost-Groningen een keus heeft, in de randstad dus niet. Ik snap niet dat ze zoiets voor heel Nederland gelijk kunnen trekken."
Dat kan wel (gedeeltelijk), maar dat gaat iemand geld kosten.
Er zijn een heleboel van die grotere sociale eengezinswoningen verkocht de afgelopen 15 jaar. Dat zijn de huizen die voor deze doelgroep betaalbaar (te koop) zouden moeten zijn. Maar dat zijn ze niet omdat de prijzen te veel zijn gestegen. Er zit maar één ding op en dat is zakken met die prijzen. En dat gebeurt ook, al gaat dat nu nog langzaam.
In Groningen zakt het wat sneller, want daar is de krimp groter. Er zijn gewoon te weinig mensen uit de doelgroep die daar wonen.
Maar die krimp, juist in deze doelgroep (gezin met kinderen), is (bijna) overal aan de hand. Het Gooi krimpt als een gek, om maar wat te noemen.
De prijzen blijven natuurlijk wel afhankelijk van vraag en aanbod, dus zullen huizen (en vooral grond) in Groningen goedkoper zijn dan die rond Amsterdam.
Helemaal gelijk komt het dus niet.
Wat wel weer zou moeten helpen bij dat gelijk trekken, is koopsubsidie voor starters. Maar om dat op een realistisch niveau te krijgen, moet de hra afgeschaft worden en worden omgezet naar die starterssubsidie.
Groet,
Miriam Lavell
Boekhouden
Pelle:"Maar waarom gaat de huur, als ik eruit ga meteen boven die huurgrens zoals in dat artikel wat ik citeerde stond?"
Dat komt door de WOZ-waarde. Met de idiote prijsstijgingen, is die woz-waarde mee gestegen. Die waarde komt in de boeken te staan als 'investering' waarop dan de nieuwe huur moet worden bepaald. En die is logischerwijs veel hoger dan de jouwe.
Het is dus een kwestie van boekhouden met virtueel geld. Daar is veel van in de huizenmarkt en dat komt weer omdat _iedereen_ belang heeft bij hoge prijzen, ook de overheid (belasting) en de gemeente (gemeentelijke heffingen, grondprijzen).
Er is geen sprake van een echte vrije markt. Het is in die zin inderdaad een plutocratie.
Groet,
Miriam Lavell
Tja
ik wacht de volgende verkiezingen af en als het over links gaat, wat ik echt hoop, dan zal er hier gesneden worden en in alles waar ik voor ben.
-afschaffing kinderbijslag, beperking hra, hogere ziektenkosten/eigen bijdrage, duurdere kinderopvang.
En ik zat daar gisteren met mijn man over te babbelen, we hebben in ieder geval wel een leuke tijd gehad tot dan toe *met cynisch lachje*.
Afwachten dus maar, hoe de landen in Europa het gaan doen, Griekenland, Spanje, Ierland, Portugal.
Hier thuis komt het wel goed, de rek is er nog, zowel op inkomen als op uitgaven. Alleen met een links kabinet zal het voor de minima en de modalen nog te doen zijn. Echt, weer een rechts kabinet als de recessie weer ospteekt zal afschuwelijk worden voor die grootste groep Nederlanders.
Overigens denkt mijn man
er veel rooskleurige over dan ik, die denkt dat een links kabinet onze inkomensgroep niet flink zal aanspreken, daar zijn we dan net niet rijk genoeg voor, hij heeft het over hra beperking voor hypotheken boven de 5 ton, geen gemorrel aan de kinderopvang, diepe opluchting 
wel verwacht hij dat pvda/gl/sp de belasting zal verhogen voor banken, verzekeringsmaatschappijen en ander groot bedrijfsleven. Maar goed, ik ben sowieso een pessimist en hij een optimist en hij zit goed in de info en contacten dus een glimp van geruststelling voor onze eigen situatie.
Dus waar ik al mee begon, mijn zorgen zijn gericht op de minima. Als je al elk dubbeltje om moet leggen dan kan dat niet nog een paar keer.
Overigens, klein niets zeggends detail, er wordt afgelopen tijd erg veel gejat hier in de wijk, autoinbraken, fietsen, de driewieler van mijn jongste die s'ochtends opeens niet meer voor de voordeur staat (daar ben ik dus 3 dagen kwaad om geweest, welke lul neemt er nou een driewieler mee s'nachts...), mensen die drifitg in sloopzakken op zoek zijn naar metaal. Maar goed, als je zo laag zakt dat je een driewieler jat dan heb je die driewieler harder nodig dan wij, de nieuwe wordt gekocht door opa en oma, in het roze met bakje achterop, daar komt Mandarijntje weer mooi uit.
nee, het is rottig, heel rottig als je aan de onderkant zit. En het is zuur om te zien dat er nog steeds mensen zijn die publieke sector werken en met salarissen en bonussen van tonnen weg komen.
Een huur van 650
dat is toch altijd financieel per maand beter op te brengen dan een hypotheek van 650, want bij een huurhuis heb je geen kosten aan onderhoud en je hebt geen zorgen over waardeverlies als je weg wil.
Constructie van regels
Pelle:"WOZ waarde en weet ik veel wat nog meer ten spijt: nee de huur gaat precies boven de grens zitten."
Ah, dat bedoel je.
Dat zijn twee bewegingen tegelijk: én stijgende waarde én het feit dat modaal niet meer in sociale huurwoningen mag. Die huizen zijn wel voor de doelgroep modaal gebouwd. De huur is precies boven de huurgrens omdat de 33.000 verdieners veel meer niet kunnen betalen volgens de regels van de verhuurder ( 4 - 4,5 keer de maandhuur verdienen).
Het is geen marktprijs, maar een constructie van regels. De groep modaalverdieners is wel de grootste en daardoor meest aantrekkelijke markt.
Groet,
Miriam Lavell
Sparen
"dat is toch altijd financieel per maand beter op te brengen dan een hypotheek van 650, want bij een huurhuis heb je geen kosten aan onderhoud en je hebt geen zorgen over waardeverlies als je weg wil."
En vooral: Je kunt beter nog even huren en die meerkosten die kopen zou kosten, sparen. Dan kun je vast wennen aan die bestedingsruimte en op enig moment wat eigen geld bij de koop leggen. Dan hoef je minder te lenen en dat is voordeliger/minder risicovol.
Groet,
Miriam Lavell
Christelijk sociaal beleid
Manda"die denkt dat een links kabinet onze inkomensgroep niet flink zal aanspreken, daar zijn we dan net niet rijk genoeg voor, hij heeft het over hra beperking voor hypotheken boven de 5 ton"
Ik denk dat dat Rabobankplan de werkelijkheid gaat worden: alleen nog maar annuïteit of lineaire leningen. Dat schaft vanzelf de hypotheekaftrek voor een belangrijk deel af. Verdere aanpassingen gaan (zoals dat al een tijdje gaat) sluipend. Beperking tot een maximum, verdere inperking van de duur. Maar het krijgt wel betrekking op alle inkomensgroepen. Kortom:Als je af kunt lossen moet je dat doen.
Ik denk dat de NHG ingeruild gaat worden voor een extra aftrek/lastensubsidie voor de laagste inkomens.
"geen gemorrel aan de kinderopvang, diepe opluchting "
Er wordt toch al gemorreld? Dat wordt niet zomaar terug gedraaid denk ik.
Wat mij heftig stoort aan de kinderopvangregeling is dat ie in feite te weinig waarborg biedt aan de onderkant, terwijl ook midden en hogere inkomens ervan profiteren. En, last but not least, het is een soort gedwongen winkelnering: alleen omschreven opvang geeft recht op een toeslag, niet omschreven opvang is al snel 'illegaal'. Oma die alle kleinkinderen bij haar thuis in de opvang heeft, moet bijna oppassen dat ze niet als illegale opvang gezien wordt.
"nee, het is rottig, heel rottig als je aan de onderkant zit. "
Ja. Maar dat was het al. Het wordt wellicht nog ingewikkelder (voor elk washandje dat je nodig hebt moet je een aanvraag doen) en daardoor nog belastender, maar feitelijk is er politiek breed consensus over het feit dat je deze groep net boven de goot moet houden.
Eigenlijk is er alleen maar verschil in het model: hoe doe je dat dan? En gek genoeg wint het als maar verliezende CDA juist in dat model terrein.
Er is een periode geweest dat het progressief liberale model terrein won (ook onder CDA, namelijk Lubbers). In die tijd werden juist alle toeslag en aanvraagprocedures geschrapt: je kreeg een beetje minder uitkering, maar ook een lagere huur, lagere belastingen, etc. Het werd administratief geregeld zonder dat je daar moeilijk voor hoefde te doen.
Maar met Balkenende zijn de lastige aanvraagformulieren weer terug. Dat model leunt zeer doelbewust op het feit dat burgers daarin slordig zijn, minder vragen dan waar ze strikt genomen recht op hebben en vooral: eerst bij familie en vrienden aankloppen, voor dat ze naar het 'armenloket' gaan.
Dat is 'christelijk sociaal beleid'. Het is het Amerikaanse conservatieve model, waar niet de staat maar de kerk of de dorpsvereniging de behoeftigen van kleding, eten, mantelzorg, scholing of een goedkope kindervakantie voorziet.
Binnen dat model zijn landelijke voorzieningen als woningen voor de laagste inkomensgroepen, bewust schaars. Het is werkelijk de bedoeling dat je met je kinderen bij je ouders op zolder gaat zitten, of je ouders bij jou als zij behoeftig worden op een of andere manier.
Groet,
Miriam Lavell
Aflossen
SL:"Ik heb een kleine hypotheek, niet over de gehele waarde van mijn huis en spaargeld."
Ik weet niet wat de verhoudingen precies zijn. Het is altijd handig om een beetje geld op je rekening te hebben. Maar het is toch vrij snel ook handig om af te lossen. Hypotheekrente kost al snel meer (ondanks aftrek) dan spaarrente opbrengt. Het maandbedrag dat dat scheelt aan vaste lasten, kun je dan weer (extra) sparen.
SL:"Maar ik denk dat het moeilijk wordt als grote groepen mensen het veel minder krijgen. "
Maar dat is dan weer niet echt waarschijnlijk. Het werk blijft. De economie groeit. De crisis is een schuldencrisis: te veel schuld met te weinig tegenwaarde.
"Tegenwoordig komen zelfs de stagaires hier op school met de auto en hebben ze zelf allerlei luxe dingen , zonder dat ze een vaste baan hebben. "
Ja. Mogelijk lenen ze teveel of krijgen ze veel van paps en mams. Vooral: ze wonen vaak nog thuis (huren of kopen te duur). Maar goed, dat zijn niet de mensen waar Belle het over heeft.
Groet,
Miriam Lavell
Echt niet bang
Wij zijn niet zo dom geweest om te duur te gaan wonen en ons leven is gebaseerd op 1 inkomen. En we leven ook niet boven onze stand. Mochten we ooit geldgebrek krijgen, dan kan ik dat vast wel ergens bijpoetsen.
Maar ik denk dat het allemaal wel meevalt. Zo slecht gaat het niet met nederland.
Dendy
30 jaar
Na 30 jaar verlies je het recht op hra. Je kunt dan nog wel een hypotheek nemen, als de bank die wil geven, maar het voordeel van hra heb je niet meer.
Overigens ligt precies hier een probleem op de loer. De groep die aan het einde van de hra periode raakt, groeit. Een aantal van hen heeft nog niet afbetaald en komen tot hun schrik tot de ontdekking dat bijlenen extra duur wordt.
Niet iedereen kan de nieuwe maandlasten dragen. Het is slimmer om na 30 jaar zonder hypotheek te zijn.
Groet,
Miriam lavell
Middeninkomens
Middeninkomens zijn altijd de klos. Dit is immers de grootste groep en daar valt dan het meeste te halen. Het verschil tussen links en rechts is, dat als het over links gaat de bovenkant meegenomen wordt en als het over rechts de onderkant wordt meegenomen.
Het is maar net wat je rechtvaardiger vindt...
En de laatste tijd gaat het echt wel erg hard. Vraag me wel eens af of veel mensen, als ze nu naar het stemhokje konden, nog steeds dezelfde keuze zouden maken.
Ikke wel, maar ja dit is dan ook niet mijn regering.
Gelet op de peilingen wel rosase
en ik snap er echt helemaal niks van...
en nee, dit is ook niet mijn regering, geenszins!
Hypotheek
ik heb een spaarhypotheek en een stukje aflossingsvrij. Na 30 jaar is de spaarhypotheek gewoon afgelost hoor, dus ik zie niet in waarom ik een lineair of annuiteiten zou moeten hebben. Het stukje aflossingsvrij is er dan nog wel, en al heb ik dan geen HRA meer, het bedrag dat ik dan nog moet betalen aan die hypotheek is bij lange na niet wat ik NU aan volledige hypotheek betaal.
Dus ik zie het probleem niet zo erg....
Welk stukje?
Nasha:"ik heb een spaarhypotheek en een stukje aflossingsvrij. Na 30 jaar is de spaarhypotheek gewoon afgelost hoor, dus ik zie niet in waarom ik een lineair of annuiteiten zou moeten hebben."
De nieuwe plannen hebben alleen betrekking op nieuwe hypotheken. Je zult er niet tot gedwongen worden, tenzij je je hypotheek wilt oversluiten.
Maar waarom het een betere oplossing is, is tamelijk simpel. Je zegt dat je een stukje aflossingsvrij hebt. Welk stukje? Kun je 20, 30, of 60duizend euro in een keer ophoesten tegen die tijd?
In de groeiende groep die aan het einde van die 30 jaar zit, komen steeds meer mensen erachter dat ze dat stukje niet zomaar op kunnen hoesten. Dat is logisch ook: de meeste mensen kunnen hun auto ook niet zomaar cash betalen.
De sommen die ooit gemaakt zijn bij het voorrekenen van de meest gunstige hypotheek, zijn ook steeds afgewogen tegen de waardestijging van het huis. Het is een restje ten opzichte van de woningwaarde. Maar dat geld heb je pas in handen als je dat huis verkoopt.
Dat kleine detail is vaak vergeten. Moeten verkopen om af te kunnen betalen, zit al helemaal niet meer in de gedachten.
Groet,
Miriam Lavell
Links en rechts en inkomenspolitiek
Ik vond wat artikeltjes die de algehele problematiek aardig verbindt.
Bijvoorbeeld het (meest extreme) verschil tussen links en rechts. Het gaat allebei over inkomenspolitiek, maar links heeft het vaker over de laagste inkomens en vindt het minder erg dat de hogere inkomens daardoor meer belasting moeten betalen. Rechts heeft het juist vaak over die hogere inkomens en vindt het minder erg dat de lagere inkomens het daardoor nog moeilijker krijgen.
Dan hebben we nog de christelijke politiek en die sluit het beste aan bij rechts, omdat zij menen dat mensen bij de kerk aan moeten kloppen (moet je maar lid worden van een kerk of vereniging).
Rutten over de huizenmarkt http://www.nieuwbouwwijzer.nl/nieuws/2217/Rutte-een-eerste-huis-is-wel-mogelijk/
citaat:"Als je als starter nu een huis wilt kopen, moet je dat gewoon doen", zei premier Mark Rutte vrijdagmiddag bemoedigend tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Met deze woorden onderstreepte hij indirect het belang van de landelijke NVM-campagne ‘Een ander huis is wél mogelijk!',"
Het is een grappige uitspraak. Rutte suggereert dat heel veel mensen wel willen, maar het niet doen. De kwestie is juist dat ze onder de huidige omstandigheden (huizen te duur, regels te onzeker) niet willen.
Uit hetzelfde artikel:"De hypotheekrenteaftrek is gewoon een correctie op veel te hoge belastingen die we hier kennen', zei de premier. 'We gaan nu eerst de schulden aflossen en in een volgende fase de lasten verlichten. De hypotheekrente aanpakken komt neer op een lastenverzwaring. Dat gaan we niet doen."
Dat is voor het eerst dat ik het zo bondig en duidelijk lees uit de mond van een rechts politicus: HRA is belastingcompensatie voor de hoogste inkomens.
Nu is dat geen nieuws. Rechtse voorstanders van het afschaffen van de HRA, roepen ook al jaren dat dat tot het verlagen van de belastingen kan leiden. Maar Rutte wil niet.
Het probleem van inkomenspolitiek via een zo geruguleerde (dus niet vrije) huizenmarkt, is dat dat niet alleen leidt tot minder belastinginkomsten (en dus zwaardere lasten voor lagere inkomens), maar ook nog tot veel te dure huizen. Daarmee worden lage én middeninkomens benadeeld.
Afschaffen van de HRA levert én lagere belasting voor de hogere inkomens op, én goedkopere huizen voor de midden- en lagere inkomens.
Rutte realiseert zich ook dat hij zich niet echt kan verzette tegen de plannen van de Rabobank. "Ik neem aan dat de banken, met hun grote juridische afdelingen, wel zorgen dat de NMa ja zegt tegen eventuele plannen. Maar ik heb ook helemaal niet de indruk dat de andere banken zo maar ja zeggen tegen het tienpuntenplan van de Rabo."
Daarmee laat hij het zwaard van Damocles boven de starter hangen met 'zijn indruk' als touwtje om het vast te houden.
Een ander artikel http://www.nieuwbouwwijzer.nl/nieuws/2215/Kamerdebat-over-huren-in-schaarstegebieden-teleurstellend/ laat zien hoe die door het handhaven van de HRA te hoge huizenprijzen leiden tot hogere huren.
"Helaas is de minister niet bereid om het Woonbond-alternatief over te nemen. Volgens hem houdt het een fundamenteel andere benadering in dan hij voorstaat. Hij streeft naar meer marktwerking in de huursector en daarvoor moeten de huren fors omhoog."
Donner wil 'marktconforme' huurprijzen: huren moet minstens zo duur zijn als kopen (en niet veel goedkoper!). Maar ja, dat kopen _is_ zo duur omdat de prijzen te hoog zijn en dat komt weer door de HRA en de creatieve leenproducten van banken.
Maar ja, Donner heeft zelf ook een duur huis met een tophypotheek. Die wil helemaal niet weten dat ook daarvan de reële waarde een stuk minder hoog is
Groet,
Miriam Lavell
Ik dacht het al, ja
"Bijvoorbeeld het (meest extreme) verschil tussen links en rechts. Het gaat allebei over inkomenspolitiek, maar links heeft het vaker over de laagste inkomens en vindt het minder erg dat de hogere inkomens daardoor meer belasting moeten betalen. Rechts heeft het juist vaak over die hogere inkomens en vindt het minder erg dat de lagere inkomens het daardoor nog moeilijker krijgen."
Precies.
En nu is de hypotheekrente-aftrek een gewéldig machtige troef van rechts. Heel veel mensen zijn doodsbenauwd dat zij dat kwijtraken en zullen daar heel ver in gaan.
Mensen met een laag inkomen, zieken en gehandicapten (zaken die ook vaak samen gaan!) kunnen er niet tegenin gaan. Die zijn een scherpe "NIMBY"-groep geworden.
Met gebral over "zelfredzaamheid" en "gewoon meer je best doen" plus de steun van heel veel bange mensen die HRA hebben is het inmiddels een heel nare samenleving aan het worden. Na de buitenlanders zijn nu de lagere inkomens, zieken en gehandicapten de smetten in onze maatschappij, degenen die een spaak steken in de economie en te massaal "uit de ruif mee-eten en meeprofiteren zonder er iets voor terug te doen".
Ik overdrijf niet. Was het maar zo.
Kaartenhuis
Belle:"En nu is de hypotheekrente-aftrek een gewéldig machtige troef van rechts. Heel veel mensen zijn doodsbenauwd dat zij dat kwijtraken en zullen daar heel ver in gaan. "
Maar juist dat kaartenhuis staat door de huidige kredietcrises op instorten. Er is werkelijk niet meer dan hoop, indruk en kromme tenen bij de HRA adepten.
Juist daarom zie ik kansen.
Groet,
Miriam Lavell
Miriam
´Kun je 20, 30, of 60duizend euro in een keer ophoesten tegen die tijd?´
Stel dat je het niet 123 kunt ophoesten, dan betaal je toch gewoon rente aan de bank. bij 10% rente gaat het dan om 6.000 euro bruto per jaar, ongeveer 4000 euro netto. Dat is tegen die tijd nog steeds een stuk minder dan wat een huurder netto betaalt (want de huren stijgen in die 30 jaar).
Die grote hap van 60.000 euro, is 30 jaar later door de inflatie een heel wat minder groot hapje. Bovendien zijn de meeste mensen tegen de 60 als ze dat laatste hapje moeten ophoesten: kinderen het huis uit, laatste stukje van je carriere met leuk salaris, misschien hier en daar een erfenisje meegepikt, etc.
Belle epoque
Even krijg ik het idee dat je alle huizenkopers over één rechtse kam scheert. Dat is niet terecht.
Allereerst, ik ben nog steeds blij dat we in NL iets te kiezen hebben uit een breed spectrum. En ja, je kunt dus ook kiezen voor partijen waar ik nooit voor zou kiezen.
Ik kies met mijn portemonnee. Ik vind dat ik met mijn portemonnee best wat meer kan bijdragen aan de BV Nederland. Daar heb ik totaal geen moeite mee. Maar waarom moet er altijd zo worden gefocust op de HRA? Het is zo'n sullig stokpaardje aan het worden. Het is mijn inziens lood om oud ijzer. Of ze pakken mij de HRA af, of ik ga meer ziektekostentoestand betalen, of ik krijg minder kinderopvangtoeslag, of ze verhogen de hoogste belastingschijven, etc.
Maar ook voor die mensen die p een andere manier kiezen met hun portemonnee, wil ik het opnemen. Dat zijn dus de bovengemiddeld verdienende mensen, ondernemers, etc. Zij hebben ook het recht om te kiezen wat hen financieel het beste uit komt. Net zoals jij en andere mensen met een laag inkomen, zieken en gehandicapten dat hebben. Dat klintk heel cru, maar jij kiest ook voor jouw eigen portemonnee en welzijn.
Ik verkeer voornamelijk in VVD en CDA kringen. Hypotheekrenteaftrek is eigenlijk nooit een issue. Een grote meerderheid van de CDA-achterban vind het prima dat er iets gebeurt met de HRA. Voor de VVD stemmers is vooral de absurde regelgeving in NL een issue.
Ja, en er zullen genoeg mensen zijn die alleen kijkenn naar de HRA. Maakt me niet uit wat ze doen, als ze maar van de HRA afblijven. Dan is het dus aan de andere partijen om een goed alternatief te bedenken. Want de grote meerderheid van de HRA gebruikers heeft geen hypotheek van 4 ton en lost af op het huis (of doet dit niet omdat dit fiscaal voordelier is).
Ik vind het heel erg akelig dat je mensen die gebruik maken van HRA afschildert als mensen die mensen met een laag inkomen, zieken en gehandicapten laten verkommeren onder het motto 'moet je maar beter je best doen'.
Psies
ik kon niet eerder mailen, maar da's precies wat ik wilde zeggen. Dat deel aflossingsvrij is over 20 jaar (zo lang moet ik nog....) een stuk minder "waard" dan nu. En als je daar dan inderdaad wel rente over moet gaan betalen is dat een bedrag wat ws niet eens met een huur te vergelijken is, die wel zijn doorgestegen. en anders, dan verkopen we het huis, betalen dat deel lening af, en het eventueel resterende deel is voor een appartementje of we gaan wel huren tegen die tijd (hangt er van af natuurlijk wat er dan mogelijk is)
En nog een optie is, het huis aan de kinderen "schenken" en dat wij een huur aan hen betalen. Tegen die tijd gaan we wel weer eens om de tafel met jazeker, de hypotheker. Ik slaap er nu nog geen nacht minder om!
Over 30 jaar ofzo
Volgens mij heb ik nog maar 20 jaar hra (wanneer is die regel ingegaan?), maar tegen die tijd zie ik wel wat ik doe. Ik heb voor ongeveer een ton aflossingsvrij en ik weet niet of ik dat over 20 jaar heb liggen. Maarja, dan zijn de kinderen allang de deur uit, dus als de nood hoog is verkoop ik het huis. Het gaat mij erom dat ik nu een dak boven mijn hoofd heb, en wat er over 20 of 30 jaar gebeurt zie ik dan wel weer.
3 uit 3
Chippie:"Stel dat je het niet 123 kunt ophoesten, dan betaal je toch gewoon rente aan de bank."
Als de bank je tegen die tijd voor dat restbedrag een lening wil geven, wel. Het grootste misverstand hierin is dat dat wel zal loslopen omdat de waarde van het huis toch veel hoger is. Maar die waarde speelt nauwelijks een rol. De vraag is dan opnieuw of je inkomen toereikend is.
Chippie:"Die grote hap van 60.000 euro, is 30 jaar later door de inflatie een heel wat minder groot hapje. Bovendien zijn de meeste mensen tegen de 60 als ze dat laatste hapje moeten ophoesten:"
Precies. Dat is het probleem. 60.000 euro is nu wellicht relatief veel minder geld dan die 121.500 gulden van 30 jaar geleden, maar is toch nog steeds een bedrag dat de meeste mensen niet in de kast hebben liggen. Daar komt nog bij dat 60+ers zelden verdienen wat ze in hun top arbeidsjaren verdienden.
Het gaat hierbij niet om jouw persoonlijke perspectief, maar om de optelling van delen: vaker kan het niet dan wel. En in nog veel meer gevallen (dalende pensioenen) is de restwaarde die in het huis zit, sowieso noodzakelijk om de pensioenleeftijd een beetje gezellig door te komen.
Dat betekent ook dat er in een keer een relatief grote bubs huizen op de markt komt om die aflossing alsnog te kunnen doen: de 60+ers. En daarvan komen er steeds meer.
Die groeiende golf heeft opnieuw een prijsdrukkend effect op de huizenmarkt.
De komende 30 jaar is er een groei van dit aanbod, terwijl er een krimp van de afname is (minder gezinnen dan 60+ers).
Nasha:"En als je daar dan inderdaad wel rente over moet gaan betalen is dat een bedrag wat ws niet eens met een huur te vergelijken is"
Dat zou kunnen. De vraag blijft of je het kan missen uit je dan veel schameler pensioen.
Nasha:"En nog een optie is, het huis aan de kinderen "schenken" en dat wij een huur aan hen betalen."
Het ligt een beetje ingewikkelder, maar zoiets kan ook inderdaad. Of samen hokken met je kinderen. Zie dat stuk in Intermediair.
Nasha:"Tegen die tijd gaan we wel weer eens om de tafel met jazeker, de hypotheker. Ik slaap er nu nog geen nacht minder om! "
Daar zit ook een haak en een oog aan: die tijd komt eerder als je om een of andere reden van hypotheek wilt wisselen. Omdat bijvoorbeeld de bank een veel te hoge rente rekent (Directbank schijnt dat nu te doen bijvoorbeeld, die willen van die hypotheken af). Of omdat je toch gaat verhuizen.
In dat geval kun je voor de verrassing komen te staan dat je niet meer kunt lenen wat je eerder geleend hebt. Geldontwaarding of niet: tot voor kort werd wel 6 of 7 x het inkomen aan hypotheek verstrekt. Nu is dat nog max 4,5 x. En wie weet daalt dat nog.
Vic:"Maarja, dan zijn de kinderen allang de deur uit, dus als de nood hoog is verkoop ik het huis. "
En dat is 3 uit 3.
Wat denk je dat zo'n verkoop hausse met de huizenprijzen zal doen? Bovendien: wat wil je kopen? Je komt dan ineens op een markt waar schaarste is: kleinere woningen tot 3 ton. Wat wil je huren?
Hoe dan ook: voor individuele gevallen kan waar zijn waar jullie alle drie op hopen. Maar het is evident dat die hoop te vaak niet waar wordt en dat is opnieuw een bedreiging voor de banken/economie/huizenprijzen.
Vandaar dat de Rabobank nu komt met het voorstel om aflossen binnen 30 jaar verplicht te maken.
Groet,
Miriam Lavell
Out of focus
Chippie"Even krijg ik het idee dat je alle huizenkopers over één rechtse kam scheert. Dat is niet terecht. "
Nee, dat is niet terecht, maar jouw reactie doet wel een totale wereldvreemdheid vermoeden.
Even een concreet voorbeeldje over die keuzevrijheid waar je het dan over hebt: Huizenkopers denken het zich te kunnen permitteren om over ettelijke tienduizenden euro's schuld te doen alsof hun neus bloed. Ze krijgen gesubsidieerd een krediet van 4, 5, 6, 7 x hun maandinkomen.
Vergelijk dat eens met een midden of laag inkomen met een huurschuld van 4 maanden. Daar kunnen ze voor op straat gezet worden.
Het verschil, vooral in de toon van het gesprek over geld, is wrang. Vooral ook omdat de kredietcrises waar het nu om gaat er eentje is die volledig rust bij midden en bovengemiddelde inkomens. Juist omdat ze zo frivool en ongestoord hebben kunnen lenen.
Groet,
Miriam Lavell
Chippie
Geen zorgen, ik val niemand aan. Ik schets alleen de sfeer in het algemeen. Gevoed door de media.
Er wordt naar mensen met een laag inkomen gekeken alsof het vieze parasieten zijn die dankzij hun handje-ophouden de economische groei tegenhouden. Er wordt vandaag weer geopperd dat we hun huurhuizen verkocht moeten worden omdat dat de buurt ten goede komt. Hoe die lage inkomens dan moeten huren, who cares?
Tegelijkertijd wordt er naar de hogere inkomens gekeken alsof zij weer op een andere manier wortel van alle kwaad zijn. Waarom wordt er zo enorm gesneden in mensen met een laag inkomen (en veel zieken/gehandicapten horen daar ook bij, die krijgen het nog meer om de oren) terwijl niemand naar de HRA kijkt?
Wees niet bang, ik val niemand aan. En ik snap best dat iedereen voor zijn eigen portemonnee kiest. Maar dat veroorzaakt een steeds grimmiger sfeer waarin men elkaar boos aankijkt. Naar mensen met HRA. Naar mensen met een laag inkomen. Naar zieken en gehandicapten. Naar de babyboomers, die niet hoeven door te werken tot hun 65e en vaak al eerder konden stoppen met werken. Als de regering dan de bezuinigingen heel ongelijk uitsmeren over de bevolking, krijg je alleen maar schevere gezichten en steeds meer naar elkaar wijzen. Niet alleen naar HRA-mensen, hoewel ik wel vind dat ze erg gespaard worden door de regering, waarschijnlijk uit angst dat die dan steun gaan verliezen. Als jij schrijft dat de CDA-achterban vindt dat er óók naar gekeken wordt, vind ik dat een positieve ontwikkeling.
Ik wil niet dat mensen met een eigen huis in gevaar komen wat hun huis betreft. Maar ik word heel erg akelig als ik zie hoe met name chronisch zieken met een laag inkomen aan alle kanten onder vuur liggen. Ik kan heel schrijnende verhalen vertellen uit deze groep, de wanhoop is enorm. Waarom "wij" wel en "zij" niet, hoor je, terwijl zij regelmatig te horen krijgen dat ze wel érg veel "uit de ruif mee-eten".
De opmerking dat ze best kunnen werken, als ze maar wat meer hun best doen, is enkele weken geleden gemaakt door een staatssecretaris, ik ben zijn naam helaas kwijt. Ik vind dat een grof schandaal dat iemand die over hun toekomst kan beslissen zo weinig kennis van zaken heeft. En ja, als tegenreactie krijg je dan "ja, maar de HRA dan?"
Dat heb ik niet zelf verzonnen. Ik zie, ik observeer, ik merk. Zowel de reacties tegen lagere inkomens en zwakkeren, als de reacties tegen HRA en hogere inkomens. En vooral: een verschrikkelijk scheve verdeling van de bezuinigingsmaatregelen, genomen door een regering die werkelijk geen idéé heeft wat er speelt in de groep die het hardst getroffen wordt, en hoe groot de onmacht en de wanhoop in die groep is.