23 november 2001 door Joanna Sandberg
Ons zoontje Tom van bijna 4 is een ontzettend lichtgeraakt ventje. Soms hoef je maar naar hem te wijzen of hij huilt al. In het begin waren we tamelijk geduldig met hem, maar het begint me nu de keel uit te hangen (ja sorry hoor). Ik ben natuurlijk ook best ongerust voor zijn komende schooltijd en wat voor effect zijn huilbuien op andere kinderen gaan hebben.
Dus word ik steeds bozer wanneer hij weer – om bijna niks – begint te huilen (of brúllen is het meestal). Gisteren gaf ik hem zelfs een muilpeer. Het verdient absoluut geen schoonheidsprijs en daarom wil ik jullie vragen hoe ik dit kan verbeteren.
We geven Tom genoeg complimenten, we zijn consequent waar we dat moeten zijn en we vertellen hem dat we trots op hem zijn.
Alleen deze karaktertrek van hem maakt het slechtste in mij los. Ik word er zelfs agressief van. Ik kan hem – op dit punt – niet accepteren. Wie helpt?!
Uw vraag om hulp is urgent, en ik wil u graag helpen om uw relatie met uw zoon snel positief te veranderen.
U schrijft dat uw zoontje van bijna 4 jaar ontzettend lichtgeraakt is. Helaas schrijft u niet hoe lang dit gedrag al bestaat, en of zijn huilgedrag ook buiten het gezin plaatsvindt, zoals bij oma, met vriendjes, en op de peuterspeelplaats (als hij daar naar toe gaat), etc. Omdat dit niet duidelijk is, zal ik dit type kind in algemene termen beschrijven. Ik besluit echter met een advies speciaal voor u.
Uit uw vraag krijg ik sterk de indruk dat uw zoontje een onzeker, angstig kind is. Dat komt vaker voor.
Kinderen worden met een verschillend temperament geboren. Sommige kinderen zijn in aanleg angstiger dan andere kinderen en daarnaast is de wisselwerking tussen ouders en kinderen van invloed op de ontwikkeling van het kind.
Een gevoelige (of over-gevoelige) baby reageert sterk op prikkels uit de omgeving. Ook het lichaampje is vaak gespannen. Je ziet bij deze kinderen dat ze hevig schrikken van geluid, van vreemde gezichten, en van onverwachte situaties.
Deze kinderen hebben meer rust, regelmaat en structuur (routine) nodig om goed te gedijen, dan een kind dat niet in aanleg angstig is.
Vanaf de peuterleeftijd zien we bij gevoelige en over-gevoelige kinderen vaak meerdere van de volgende gedragingen:
Vanaf de kleuterleeftijd wordt de onzekerheid voor de omgeving nog duidelijker zichtbaar:
Een angstig en onzeker kind heeft het niet makkelijk om een goed gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen te ontwikkelen. Zo'n kind heeft stabiele ouders nodig.
Ook is het belangrijk dat het gezinsklimaat goed is. Dat wil zeggen dat het kind aangemoedigd wordt in wat hij doet, dat het gezin niet wisselvallig is maar veiligheid biedt, en dat zijn ouders positief met hem bezig zijn, op een stimulerende en begripvolle manier.
U schrijft dat uw zoon het slechtste in u los maakt; dat u boos en agressief wordt van zijn huilen ("brullen") en dat u hem daadwerkelijk een klap hebt gegeven. U vraagt nu om hulp, dus ik neem aan dat u geschrokken bent dat u uw zelfbeheersing hebt verloren en impulsief en agressief op hem gereageerd hebt.
Door zo te reageren komt u met uw zoon in een negatieve spiraal. Uw zoon heeft het moeilijk en uit dit door te huilen. Dit gedrag irriteert u, u reageert bestraffend en afwijzend, waardoor uw zoon nog meer problemen gaat geven en u steeds bozer, impulsiever en agressiever wordt.
Twee punten zijn nu zéér belangrijk:
1. U bent bezorgd om uw zoon, ook omdat hij nu naar de basisschool gaat en met andere kinderen om zal moeten gaan. Toch lukt het u niet om uw bejegening te veranderen en wordt u juist agressief en afwijzend. Ook schrijft u dat u dit gedrag van uw zoon niet kan accepteren. Ik wil u vragen om naar u zelf te gaan kijken. Hoe kunt u gaan leren om uw zoon te accepteren zoals hij is, dus ook met zijn problematische kanten?
2. Uw zoon heeft u nodig om zich goed en zelfstandig te kunnen ontwikkelen, zodat hij meer vertrouwen in zijn omgeving en zichzelf krijgt. Hij heeft daarvoor consequente, voorspelbare en veilige ouders nodig. Ik adviseer u om hulp te gaan vragen en ik denk daarbij aan gezinstherapie. Een gezinstherapeut kan u helpen om uit de negatieve spiraal te komen. Uw huisarts kan een verwijzing voor u verzorgen.
