7 augustus 2001 door Joanna Sandberg
Mijn dochter van 5 (binnenkort 6) houdt niet van spelletjes. Ze speelt geen Ganzenbord, doet niet mee aan tikkertje wil geen Memory doen. Soms kunnen we haar verleiden tot een potje kwartetten, maar dan speelt zij samen met mijn vriend tegen mij, en verlies ik opzettelijk. Als ik een nieuw spelletje wil introduceren, vraagt ze of ze ermee kan verliezen en als dat inderdaad zo blijkt te zijn, wil ze het niet spelen.
Sommige mensen zeggen me dat kinderen bij het spelen (en verliezen en winnen) van spelletjes belangrijke dingen leren, en dat het daarom zorgwekkend is dat mijn dochter er niet toe te bewegen is.
Hoewel ik inderdaad geloof dat je van alles kunt leren van het doen van spelletjes, denk ik ook dat je er niet teveel waarde aan moet toekennen. En ik denk dat het vanzelf wel goed komt, als ik er maar geen item van maak. Soms vraag ik haar dus nog of ze een spelletje wil doen, ik probeer haar even over te halen, maar ik dring vervolgens niet verder aan.
Wat denkt u, is het niet willen doen van spelletjes een veeg teken dat er iets mis is? Zal mijn dochter belangrijke ervaringen missen doordat ze geen spelletjes speelt, of maakt het allemaal niet zoveel uit?
Verder speelt mijn dochter trouwens graag, vooral met andere kinderen, maar ook met volwassenen. Ze heeft er niet bijzonder veel moeite mee als ze haar zin niet krijgt, of als iemand anders iets beter kan.
Ik geef u groot gelijk om niet teveel waarde toe te kennen aan het feit dat uw dochter van vijf jaar niet mee wil doen met spelletjes. Dit, omdat u schrijft dat ze wel graag speelt met andere kinderen en volwassenen.
Kinderen op deze leeftijd houden erg van 'doen alsof' spelletjes, waarin met veel fantasie rollenspellen worden gespeeld, als vader en moedertje, schooltje, ziekenhuisje, etcetera. Ook schrijft u dat ze er niet bijzonder veel moeite mee heeft als ze haar zin niet krijgt, of als iemand anders iets beter kan.
Opvallend is wel dat, wanneer u een nieuw spel introduceert, uw dochtertjes eerste vraag is of ze met het spel kan verliezen. En, als dat inderdaad zo blijkt te zijn, zij niet mee wil spelen. Ik ben wel benieuwd of uw dochter nooit mee heeft willen spelen, of dat zij op een gegeven moment niet meer wilde.
Wanneer het laatste het geval is, is er misschien iets naars voorgevallen. Maar, mogelijk is zij angstig voor het competitieve in spel, en/of is zij faalangstig.
Het zou kunnen dat uw dochter toch wat onzeker is over haar prestaties. Maar ik kan dit, zonder uw dochter te kennen, niet met zekerheid zeggen. Misschien heeft ze het gevoel dat ze faalt, in haar eigen ogen. Maar misschien is ze ook bang dat ze faalt in uw ogen, wanneer ze een spelletje verliest.
Ik zou u wel aanraden om eens na te gaan of uw dochter overdreven veel belang hecht aan uw oordeel (of van andere volwassenen -- zoals haar leerkracht -- , of voor haar belangrijke kinderen) over haar prestaties. Wil ze het graag goed voor u, of die anderen, doen?
Het zou kunnen dat uw dochter namelijk het spel (tikkertje, of Ganzenbord, etcetera) niet als een spel -- dat juist leuk is omdat je het samen speelt -- ervaart, maar als een serieuze zaak voelt, waarin er maar één winnaar is, en vele verliezers.
Los hiervan kan het heel goed zijn, dat uw dochter wel echt plezier heeft in presteren, zolang het maar niet in competitievorm is. Het mooie van spelletjes is dat kinderen spelenderwijs leren dat er sociale afspraken zijn tussen mensen, waaraan een ieder - oud en jong - zich moet houden. Zoals eerlijk spelen, op je beurt wachten, tegen je verlies kunnen, etcetera, om een spel met elkaar met plezier te kunnen spelen.
Het is één manier om sociaalvaardig te zijn, maar er zijn natuurlijk genoeg andere manieren. Toch kan ik me voorstellen dat u het jammer vindt als uw dochtertje niet mee wil doen, want het is ook gezellig om samen te spelen. Het kan zo'n saamhorig gevoel geven.
U zou kunnen proberen om uw dochtertje toch af en toe te verleiden om mee te doen, zonder -- zoals u al doet -- aan te dringen. U kunt dit bijvoorbeeld doen door samen met uw partner, waar uw dochter bij is, veel lol te maken bij het spelen van een spelletje. Sowieso is humor een belangrijk element bij het samen spelen.
Mogelijk zijn er ook niet zulke competitieve spelletjes te vinden. En samen schminken, tekenen, plakken, etcetera is natuurlijk ook heel gezellig. Ik ken alleen de geijkte spelletjes, maar misschien weten andere ouders wil leuke spelletjes. Veel plezier!
