28 mei 2004 door Joanna Sandberg
Onze dochter van 4½ (enig kind) gaat sinds 5 maanden naar de basisschool, groep 1. Op school gaat het naar ons idee goed; ze is enthousiast over de leerkracht, de activiteiten en de andere kinderen. Haar gedrag is sindsdien wel veranderd (slechter luisteren, afreageren, in het begin heel moe, later wat minder) maar ons inziens wel heel begrijpelijk.
Sinds de mei-vakantie echter, heeft ze 's nachts twee keer in haar bed geplast (terwijl ze overdag en 's nachts al bijna een jaar zindelijk is), ze heeft één keer overdag buiten in de tuin geplast en één keer al dan niet opzettelijk in haar broek gepoept.
Verder doet ze dingen als limonade over haar vaders voet gieten, weglopen als ze moet komen en standaard doet ze dingen wél wanneer haar gezegd wordt ze niet te doen. Daarnaast kan ze behoorlijk woedend worden en krijsen. (Wij inmiddels ook.)
Achtergrond-informatie: als 2½-jarig kind is ze aangereden door een scooter en met hersenletsel en een schedelbasisfractuur in het ziekenhuis terechtgekomen. Na een voorspoedige revalidatie heeft ze daar ogenschijnlijk geen rest-verschijnselen aan overgehouden; ook de leerkracht ziet aan haar niets bijzonders. Ze loopt niet achter in haar ontwikkeling. Het zijn voor ons wel emotioneel zware jaren geweest. We willen echter ook niet in alles steeds twijfelen of het ongeval ermee te maken heeft. Kunt u ons verder helpen (of wat bomen in het bos op een rijtje zetten?)
Als je kind zo'n ernstig ongeluk heeft meegemaakt, is het heel begrijpelijk dat je als ouder extra bezorgd bent over je kind. En dat je dan bij zaken die niet zo goed lopen, toch – ook al wil je dat niet – snel een verband legt met het ongeluk.
Het ongeluk heeft twee jaar geleden plaatsgevonden en de revalidatie zal wel een tijd geduurd hebben. Dat is emotioneel een heel zware periode, en eigenlijk pas kort geleden, dus dat heeft natuurlijk nog zijn invloeden in het heden.
U schrijft dat het gedrag van uw dochter, sinds ze naar school gaat, wel veranderd is, maar dat het te begrijpen is als een reactie op het naar schoolgaan. In hoeverre zou dat kunnen kloppen?
Het is inderdaad zo dat de meeste kleuters in het begin erg moe zijn en sommigen vertonen ook lastig gedrag thuis. Het lijkt er echter op dat uw dochter na vijf maanden school (sinds het eind van de mei-vakantie) een echte terugval heeft gekregen. Dat is dus heel recent, want het is nu pas eind mei.
Waaruit bestaat die terugval? Ze heeft een paar keer in bed en in haar broek geplast, ze heeft een keer in haar broek gepoept, ze doet "stoute" dingen, ze wordt woedend, en ze krijst.
Het is heel goed mogelijk dat dit gedrag een reactie is op het wéér naar school gaan na de vakantie. Het ritme van naar school gaan was immers onderbroken door de vakantie en nu moet ze weer wennen aan school.
Op school moet je als kind van 4 al van alles. Je moet je aanpassen, werkjes doen, met andere kinderen spelen, enzovoorts. Misschien heeft ze nu ook in de gaten gekregen dat het naar school gaan niet van korte duur is, maar nu echt bij haar leven hoort.
Weer (een beetje) onzindelijk worden is meestal een reactie op spanning. Sowieso plassen meisjes vaker in hun broek dan jongens. School-stress is vaak een oorzaak. Ook haar lastige gedrag kan gezien worden als een reactie op school-stress.
U schrijft dat haar juf niets bijzonders aan haar merkt. Mogelijk doet uw dochter heel erg haar best om zich aan te passen op school en moet ze op haar tenen lopen. Als dat inderdaad zo is, dan geeft dat erg veel stress.
Of er in uw geval al dan niet sprake is van school-stress, kan ik vanachter mijn PC niet beoordelen. Ik raad u daarom aan om dat goed te onderzoeken, samen met de juf, voordat u verdere stappen onderneemt. En misschien moet u het ook nog even aankijken, om te zien of uw dochters gedrag niet vanzelf weer normaal wordt door de hernieuwde gewenning aan school.
Als het toch school-stress mocht blijken te zijn, en als die afneemt door de druk te verlagen, dan verwacht je dat ze weer zindelijk wordt en dat haar lastige gedrag zal afnemen. Gebeurt dat niet, dan is het zaak om naar de huisarts te gaan.
Gaat u uiteindelijk naar de huisarts, dan zal die nagaan of er een medische oorzaak is voor de onzindelijkheid. En mogelijk moet er dan toch ook (weer) een neuro-psychologisch onderzoek plaatsvinden in verband met het veranderde gedrag van uw dochter.
Waarschijnlijk heeft er al een neuro-psychologisch onderzoek plaatsgevonden na het ongeluk. Maar uw dochter is nu ouder, en de hersenen rijpen door. De omstandigheden zijn nu dus anders dan toen. Dan is het toch verstandig om dit onderzoek te herhalen. De neuro-psycholoog doet – door middel van psychologische tests – onderzoek naar de relatie tussen gedrag enerzijds en de werking van de hersenen anderzijds. Ik wens u sterkte.
