11 april 2008 door Sanderijn van der Doef
Ik ben moeder van Milan (3) en stiefmoeder van Lisa (6). Lisa heeft zo'n anderhalf jaar geleden een sexspelletje gedaan op school. Ze moest van een jongen aan het piemeltje likken van een andere jongen. De juf betrapte ze. Op school heerste volledige paniek (dit hadden ze nog nooit meegemaakt) en wij (papa, mama, stiefpapa en stiefmama) lieten ons hier een beetje door leiden. Lisa is op aanraden van school naar een psycholoog gegaan. De twee jongetjes niet.
Bij de psycholoog kwamen geen bijzondere zaken aan de orde en het hoofdstuk werd gesloten. Tot vandaag, toen Milan aan mij vroeg (in de zelfgebouwde hut thuis): "Zullen we velletje likken?" Ik vroeg wat dat dan was. Milan wees naar zijn plasser en maakte likbewegingen met zijn tong. Lisa bleek aan zijn plasser gelikt te hebben en Milan daarna aan de plasser van Lisa.
We zijn weer in rep en roer met ons allen en ineens bekroop mij de gedachte dat we aan het doorslaan zijn. We willen graag advies over hoe we hiermee om moeten gaan.
We hebben Lisa dit keer stevig aangepakt en gezegd dat het gewoon niet mag en dat het slecht is.
Tussen 3 en 7 jaar zijn veel kinderen bezig met het onderzoeken van hun eigen lichaam en geslachtsdelen, én het lichaam en de geslachtsdelen van anderen. Dat begint uit nieuwsgierigheid, maar tegelijkertijd veroorzaakt het ook een lekker gevoel. Dat gevoel is wat wij volwassenen 'seksueel' noemen.
Je kunt je voorstellen dat kinderen dat lekkere gevoel vaker willen voelen, als ze het eenmaal ontdekt hebben. En inmiddels weten ze dat dat gevoel te maken heeft met het kijken naar (of aanraken van) bepaalde delen van het lichaam en de geslachtsdelen.
Zo ontstaan seksuele spelletjes. En vanwege het lekkere gevoel blijven kinderen ermee bezig, ook als ze inmiddels weten dat niet alle volwassenen dat leuk vinden. Sommige van die spelletjes gaan ver, zoals spelletjes waarin kinderen elkaars geslachtsdelen likken.
Inmiddels weten we (vooral uit ervaring, want harde onderzoeksresultaten zijn er niet) dat veel van die likspelletjes volkomen onschuldig zijn. En dat het echt niet altijd zo hoeft te zijn dat kinderen likken omdat ze zelf misbruikt zijn, of omdat ze likkende volwassenen gezien hebben. Maar bij sommige kinderen is dat helaas wel het geval en daarom is het altijd goed om dat te onderzoeken (door vragen te stellen aan het kind).
Het is dan belangrijk om te weten wat er precies gebeurd is en hoe dat gebeurde. Werd het kind gedwongen? Is het tegen zijn of haar wil gebeurd of met wederzijdse toestemming? Door een volwassene of door een kind? Enzovoorts.
Daarnaast is het belangrijk om te weten hoe het kind het zelf ervaren heeft. Is het kind geschrokken? Vond het kind het naar? Was de ervaring beangstigend of eng? Of vonden ze het allebei leuk en spannend? Het zal duidelijk zijn dat je minder zorgen hoeft te maken als het kind het zelf allemaal niet zo belangrijk vond.
Uw (stief)dochter was 4 toen ze met twee jongetjes een likspelletje heeft gedaan. Ik neem aan dat die jongetjes ongeveer even oud waren als uw (stief)dochter. Ik kon niet goed opmaken uit uw verhaal of er is onderzocht hoe zij het heeft ervaren. Daarom lijkt het me niet verkeerd dat ze gesprekken heeft gehad met een psycholoog.
Ongetwijfeld zal de psycholoog onderzocht hebben hoe ze het ervaren heeft, en op grond daarvan geconstateerd hebben of uw dochter wel of geen last van deze ervaring heeft gehad.
Maar... waar ze zéker last van gehad zal hebben, is alle commotie rond het gebeuren. De boodschap daarvan is geweest dat er iets héél slechts is gebeurd, waar de volwassenen heel opgewonden en heel boos op gereageerd hebben. (Inderdaad wel vreemd dat de twee jongetjes verder met rust zijn gelaten.)
Dat uw dochter nu, na 2 jaar, met haar jongere broertje dit soort likspelletjes doet, kan erop duiden dat het hele gebeuren haar nog wel bezighoudt. Misschien omdat ze zich in het verleden toch wel geïntimideerd heeft gevoeld bij die twee jongetjes, of misschien is het hoofdstuk toch nog niet zo goed afgesloten als u zelf dacht.
Hoe dan ook is het belangrijk om niet wéér in dezelfde valkuil te stappen als 2 jaar geleden. Maak er dus alstublieft niet wéér zo'n commotie van! Likspelletjes hebben namelijk alleen maar gevolgen wanneer ze hebben plaatsgevonden in een intimiderende sfeer, en als het gebeurde tegen de wil van een of meer van de aanwezige kinderen.
Dus: als de kinderen het alleen maar leuk en spannend hebben gevonden, is er niets om uw zorgen over te maken.
Een en ander betekent beslist niet dat u de likspelletjes dan altijd maar goed moet vinden! U kunt gerust zeggen dat u niet meer wil dat ze dergelijke spelletjes doen. Zeg bijvoorbeeld: "Doktertje spelen (of elkaar bekijken of aanraken) mag best, maar ik wil niet meer dat jullie elkaars piemeltje en spleetje (of vagina, of kutje, of welke naam u ook bedacht heeft voor uw dochters geslachtsdeel) gaan likken."
Bij dergelijke spelletjes is het altijd goed om afspraken te maken met de kinderen. Met name dat ze elkaar nooit mogen dwingen of pijn doen. Geef in ieder geval geen straf, en noem uw kind ook niet slecht of stout, want in feite wilden ze alleen maar dat 'lekkere gevoel' ervaren, wat volkomen normaal is. Ook voor kinderen.
Tegen uw (stief)dochter kunt u ook nog zeggen dat haar broertje nog te klein is voor dit soort dingen. Die vindt immers alles spannend wat zijn grote (half)zus doet of voorstelt.
Door op rustige toon over dit soort dingen te praten met uw kinderen, laat u merken dat u begrip heeft voor het feit dat ze dit leuk en spannend vonden, maar dat u als ouder niet meer wil dat ze dat doen en dat u er verder geen heisa van wil maken.
Het ontdekken van seksuele gevoelens wordt daarmee niet verheven tot iets heel beladens waar elke volwassene zich dood van schrik of van in paniek raakt.
