1 maart 2002 door Jeroen Aarssen
Ik woon in Vlaanderen en ben moeder van een 21 maand oud dochtertje, waarmee ik Spaans spreek. Mijn man spreekt Frans met haar en ons kind zal binnenkort naar een Nederlandstalige school gaan.
Mijn man, zijn twee zoontjes (8 en 10 jaar) en ik spreken altijd Frans onder elkaar. Ikzelf heb verschillende scholen in de drie talen doorlopen. Mijn ouders, een Vlaamse (drietalige) moeder en Spaanse (Spaans-Frans) vader wonen in Spanje.
Mijn studies verliepen met wisselend resultaat (naar taalcorrectheid en wiskundig denken). Ik spreek Spaans met mijn dochtertje om een familiale band met mijn ouders te kunnen behouden, maar ik vrees dat mijn kind dezelfde studie-handicaps tegemoet gaat.
Moet ik mijn kind reeds voorbereiden op de Nederlandstalige school, en zo ja: hoe?
Ik ga er maar vanuit dat u, gezien de taalachtergronden van uw ouders, drietalig bent (Spaans, Frans en Nederlands). Het lijkt me daarom wel handig als u af en toe ook Nederlands praat tegen uw dochtertje, tenzij u dat moeilijk vindt. Dat is wat u thuis kunt doen. Daarnaast moet de school ook een handje meehelpen.
Om te beginnen is er geen reden om aan te nemen dat twee- of drietalige kinderen op school slechter presteren dan eentalige kinderen.
Toch kunnen kinderen in de problemen komen als de taal van de school een andere is dan de taal thuis. Een kind krijgt immers les in een taal die het niet kent. In dat geval moeten er de nodige inspanningen worden verricht: door het kind, door de ouders en door de school.
Gebrek aan succes in schoolvakken heeft voor een deel met taalvaardigheid te maken: het is niet makkelijk om in een vreemde taal les te krijgen en opgaven te maken.
Gelukkig beseffen steeds meer leerkrachten dat de wiskundeles (of aardrijkskunde of geschiedenis) voor sommige kinderen ook een taalles is, en passen ze hun manier van lesgeven daaraan aan.
In Nederland wordt op een groot aantal basisscholen (in de onderbouw) taalondersteuning geboden in de eigen taal van kinderen, onder bepaalde voorwaarden. Een van de voorwaarden is dat de groep kinderen groot moet genoeg zijn (dat betekent pech voor de kleinere taalgroepen) en een andere voorwaarde is dat er geschikte leermiddelen en gekwalificeerde leerkrachten beschikbaar moeten zijn.
Zo krijgen Turkse kleuters bijvoorbeeld eerst in het Turks uitleg over begrippen als 'boven' en 'onder', zodat zij sneller snappen waar het in de Nederlandse les over gaat.
Vlaanderen kent bij mijn weten een dergelijke taalondersteuning in de eigen taal niet. Helaas.
Het is verstandig om nu al met de school te overleggen in hoeverre zij zijn ingespeeld op het opvangen van een meertalig kind. Staan ze bijvoorbeeld positief tegenover het feit dat ze misschien af en toe in het Frans dingen moeten uitleggen?
Als de school dat niet wil, dan bent u zelf degene die voor het taalaanbod van het Nederlands zal moeten zorgen. Voorlezen uit prentenboeken, voorwerpen benoemen, rijmspelletjes: al dat soort dingen kunnen helpen.
Veel succes!
