28 januari 2011 door Lizet van Ewijk
Het kinderdagverblijf heeft aangegeven dat mijn zoontje (van 3½) traag spreekt, vergeleken bij andere kinderen. Met zingen blijft hij steeds een paar lettergrepen achter.
Ook maakt hij uitspraakfouten, zoals 'goen' in plaats van 'schoen', 'mee' in plaats van 'nee', en 'koffertjes' in plaats van 'poffertjes'. Naar mijn idee zet hij zijn lippen vaak overdreven in de juiste stand om bepaalde woorden uit te spreken.
Verder is hij wel heel pienter en vraagt hij vaak door op dingen. Hebben jullie tips om hem op een normaal tempo te laten praten?
Wat goed dat uw zoontje graag met u in gesprek gaat en dan ook op dingen doorvraagt! Hij is dus erg geïnteresseerd in communicatie en stelt ook al goede vragen. Dat is een heel belangrijke vaardigheid, ook voor als hij straks naar school gaat.
Vervolgens is het natuurlijk belangrijk hoe hij communiceert. Daarvoor bestaan de volgende vuistregels:
Ik denk dat uw zoontje hier prima aan voldoet. U zei immers niets over slechte verstaanbaarheid. Voor meer informatie over wat kinderen ongeveer moeten kunnen op welke leeftijd, zie ons artikel over minimum-spreeknormen.
Op zich zal er dus niet zo veel mis zijn met de taal/spraak-ontwikkeling van uw zoontje, maar toch maken u en de leidsters van het kinderdagverblijf zich zorgen. Dat is niet nodig. Hieronder zal ik uitleggen wat er aan de hand is, te beginnen bij de uitspraakfouten.
Het is volkomen normaal voor kinderen van de leeftijd van uw zoontje om klanken te verwisselen of weg te laten.
Bijvoorbeeld: het woord schoen dat hij uitspreekt als "goen". Schoen begint met twee medeklinkers: de S-klank en de G-klank. Zo'n combinatie van medeklinkers (een zogenaamd medeklinkercluster) is erg moeilijk te produceren voor jonge kinderen.
We zien dan ook vaak dat kinderen de medeklinkerclusters lang blijven 'versimpelen' door een van de twee medeklinkers weg te laten (in zijn geval de S, zodat "goen" overblijft). Dit is een volkomen normaal proces en dus niets om u zorgen om te maken. Op den duur zal hij het vanzelf goed gaan doen.
Ook de overige voorbeelden die u gaf, zijn goed verklaarbaar (als onderdeel van het normale leerproces).
Uw belangrijkste zorg (en die van het kinderdagverblijf) is echter dat uw zoontje vrij traag spreekt, en daarbij vaak 'zoekt' naar de goede positie van de lippen en de tong. Klopt het dat dit vooral gebeurt bij de lastige klanken, bijvoorbeeld bij de medeklinkerclusters die ik net noemde? Of bij langere woorden?
Uw zoontje weet waarschijnlijk dat de dingen die hij zegt nog niet helemaal klinken zoals het zou moeten. Ik vermoed bijvoorbeeld dat als u hem een schoen laat zien, en hem vraagt: "Is dit een goen of een schoen?", dat hij wel weet dat het laatste woord correct is.
Alleen is het voor hem motorisch nog lastig om die ingewikkelde klanken te combineren. Daarom neemt hij wat meer tijd om te proberen alles juist uit te spreken. Dat kan ertoe leiden dat het allemaal wat langer duurt dan bij sommige andere kinderen.
Uw zoontje doet dus eigenlijk iets wat weinig kinderen kunnen: goed nadenken over wat hij gaat zeggen!
Het achterblijven bij het zingen van liedjes kan dezelfde oorzaak hebben als zijn trage spreektempo, maar het zou ook kunnen dat hij wat minder gevoelig is voor ritme.
U zou dit thuis kunnen stimuleren door met uw zoontje zelf kinderliedjes te zingen. Maar ook het lezen van rijmpjes is goed voor de taal- en ritme-ontwikkeling!
