1 december 2006 door Aleid Grijpma
Mijn dochter van 10 jaar steelt. Het is al een hele tijd aan de gang. Ze heeft babykleertjes bij iemand gestolen en dat heb ik haar terug laten brengen. En ze heeft met andere kinderen voor bijna 350 euro in de winkels gestolen. Ik heb haar die spullen terug laten brengen en ik heb de winkel de politie in laten schakelen in de hoop dat ze daar van zou schrikken en zou gaan nadenken.
Ze is bij HALT geweest maar volgens mij – en de politie – deed het haar niet zo veel. De politie gaf het advies om haar in de gaten te houden.
Daarna heeft ze verteld dat ze bij een vriendin van mij naar binnen is geslopen toen die even boodschappen aan het doen was (ze had de achterdeur opengelaten). Ze is daar in huis naar geld gaan zoeken, wat ze niet gevonden heeft. Later heeft ze geld uit mijn portemonnee gestolen, maar toen is ze door haar zus betrapt. Vervolgens heeft ze het geld in mijn tas gedaan (en niet terug in mijn portemonnee) waardoor ik erachter kwam. Ze heeft toen weer huisarrest gehad, en geen zakgeld voor een tijd.
Nu ben ik erachter gekomen dat ze 95 euro gestolen heeft, wat ze heeft opgemaakt aan snoep. Dat was dus geld dat ik aan het sparen was voor de inentingen van mijn katten en in een envelop in een kast had gedaan.
Ik ben hier erg van geschrokken en heb het op school besproken. De leraar snapte er ook niet veel van, dat ze dit iedere keer doet, want ze is verder een heel lief en sociaal meisje. Ze is eigenlijk nooit chagrijnig en doet altijd alles voor iedereen, zowel thuis als buitenshuis.
Ze is wel heel beweeglijk en kan geen 5 minuten haar mond houden. Ook heeft ze vanaf haar geboorte al last van verlatingsangst. Ik heb er bijna 6 of 7 maanden mee in een draagdoek gelopen, omdat ze bleef huilen als ik haar in haar bedje legde. Ook als we ergens naartoe gaan, en ik ben wat sneller klaar met mijn fiets pakken dan zij, dan zegt ze heel paniekerig "wacht even", terwijl ze wel overal alleen op af gaat. Ze gaat bijvoorbeeld wel met haar zakgeld alleen naar de stad om iets te kopen (ze moet dan wel de bonnetjes meenemen).
Ik heb haar nu gezegd dat ze op haar kamer moet blijven en daar ook moet eten. En ze moet wat klusjes doen in huis, zoals de afwas en afdrogen, en ze krijgt voorlopig geen zakgeld meer. Ook mag ze niet meedoen met Sinterklaas. Misschien wel wat veel? Maar ik weet niet meer hoe ik dit moet aanpakken.
De school zet maatschappelijk werk in en ik heb contact met Jeugdzorg, maar dat schiet niet echt op. Hebben jullie enig idee wat ik het beste kan doen? Is een psychiater misschien een optie?
Ik ben wel onder de indruk van wat uw dochter doet, en ik vind het ook zeer zorgelijk!
Uit uw verhaal maak ik op dat u streng probeert op te treden – u heeft de politie ingeschakeld, en Bureau Halt, en u hanteert allerlei zware straffen – maar opvallend is dat het helemaal geen effect heeft. Terwijl je dat eigenlijk wel zou verwachten, bij jonge kinderen. Daarnaast zijn de bedragen die ze steelt zó groot dat ik me sterk afvraag of ze wel in de gaten heeft wat ze doet.
U vermeldde veel feiten, maar wat ik eigenlijk miste in uw verhaal, was een poging tot verklaring. Een idee waaróm ze dit allemaal doet. Het lijkt me handig dat u daar meer naar gaat kijken dan alleen maar te straffen (wat natuurlijk niet wegneemt dat het heel belangrijk blijft om haar duidelijk te maken dat het niet kan wat ze doet).
Hoe zou je dat kunnen aanpakken, zo'n poging tot verklaring? Ik blijf er altijd op hameren dat je dan moet kijken naar:
Als ik het goed begrijp, is stelen haar enige (zichtbare) probleem. Ik las bijvoorbeeld geen klachten over zeer opstandig gedrag, wreedheden ten opzichte van mensen of dieren, het pijn doen van andere kinderen, etc. Zoals ik het zie, met de informatie die ik nu heb, is er dus geen sprake van een gedragsstoornis. Ik zie het stelen in dit geval meer als een symptoom – of 'teken' zo u wilt – van ándere problemen, die minder zichtbaar zijn.
Op dit moment zie ik drie mogelijkheden:
Al met al raad ik u aan om uw dochter te laten onderzoeken op onderliggende psychiatrische problematiek. Ook eventuele gezinsproblemen en andere factoren kunnen daarbij betrokken worden. U kunt dit doen door naar een kinderpsychiatrische polikliniek te gaan (uw huisarts kan u helpen aan namen en adressen).
Het lijkt me heel belangrijk dat al die dingen die ik hierboven noemde, eerst goed uitgezocht worden. Tot die tijd zou ik uw dochter scherp in de gaten houden, en iedereen in haar omgeving inlichten over haar probleem, zodat ook anderen een oogje in het zeil kunnen houden. Denk bijvoorbeeld aan ouders van vriendinnetjes waar ze gaat spelen. Laat haar voorlopig ook niet meer alleen naar winkels gaan, en bespreek goed met uw dochter waarom u dit besloten heeft.
Als ze toch weer iets steelt, breng het dan terug met haar en laat het aan de winkel over (als ze daar iets heeft gestolen) wat zij verder willen doen.
Wat ik vooral niet zou doen, is haar zo zwaar straffen als u nu doet. In haar eentje moeten eten, en niet aan Sinterklaas mogen meedoen, zijn sowieso al heftige maatregelen, maar zéker als je niet weet wat de werkelijke oorzaak van het probleem is, gaan ze echt te ver.
In plaats daarvan moet u er met haar over praten. Probeer er eens achter te komen waarom ze het doet. Voelt zij zich daarna prettig? Of zit ze niet lekker in haar vel? En bedenk: als ze zelf niet goed begrijpt waarom ze dit gedrag vertoont, zal ze zich alleen maar nóg slechter gaan voelen, en mogelijk een nóg lager zelfbeeld ontwikkelen, met straks nóg meer problemen als gevolg.
Veel succes ermee!
