7 juli 2006 door Joanna Sandberg
Ons kindje was dag en nacht zindelijk, maar na de geboorte van haar zusje ging het steeds vaker fout, oplopend tot een paar keer per dag, zowel urine als ontlasting.
We hebben alles geprobeerd: vriendelijk blijven, boos worden, belonen... niets helpt.
Dit duurt nu al 20 maanden en ik zit met mijn handen in het haar. Help!
Het is heel goed mogelijk dat uw oudste dochter jaloers is geworden op de baby en dat ze dit nu uit door zelf weer onzindelijk te worden. Dat is een vorm van regressief gedrag. Regressie wil zeggen: (tijdelijk) terugkeren naar een eerder ontwikkelingsstadium.
Hieronder zal ik eerst uitleggen hoe dat proces in elkaar zit. Daarna zal ik u praktische tips geven om het probleem op te lossen.
U vertelde niet hoe oud uw oudste dochter is, maar op zich is het heel normaal dat kinderen, en zeker kinderen rond de leeftijd van 2 à 3 jaar, heel jaloers kunnen worden op een nieuw broertje of zusje. De baby vraagt – en krijgt – heel veel aandacht en pleegt een enorme inbreuk op het gezinsleven. Voorheen was alle aandacht gericht op het oudste kind, wat nu niet meer het geval is.
Het kind dat aanvankelijk alle aandacht voor zichzelf had, moet gaan leren om die aandacht te delen met een ander. Maar ook de ouders moeten soms nog leren hoe ze hun aandacht het beste kunnen verdelen. Er zijn situaties waarin de ouders zó vol zijn van de nieuwe baby, dat het oudste kind ook echt minder aandacht krijgt dan de baby, zonder dat de ouders dat in de gaten hebben. Het oudste kindje wordt dan niet betrokken in de zorg voor de baby, waardoor het de baby als een indringer gaat ervaren. Met alle negatieve gevolgen vandien, zoals weer onzindelijk worden.
Kleine kinderen kunnen hun jaloezie nog niet verwoorden. Hun akelige gevoel uit zich dus anders, meestal door lastig gedrag. Jaloezie is sowieso een gecompliceerd gevoel, waarbij 'angst voor verlies' een grote rol speelt. Gelukkig gaat jaloezie in de loop der tijd trouwens wel over (in dit geval: in liefde voor het nieuwe kindje).
Nu terug naar uw eigen situatie. Ik zal u een aantal tips geven om het zindelijkheidsprobleem van uw dochter onder de knie te krijgen. Ook zal ik aangeven waar u terecht kunt als u er zelf niet uitkomt.
1. Word in ieder geval niet boos als ze in haar broek plast of poept. Want als u boos wordt, maakt u het alleen maar erger. De spanning loopt dan op, wat ongunstig is, omdat een mens(je) zich moet kunnen ontspannen om normaal te kunnen plassen en poepen.
2. Als er spanningen zijn in de relatie, het gezin, de familie, of op het werk, moet u proberen om het bijbehorende probleem aan te pakken en op te lossen. Kinderen voelen spanningen erg goed aan en hebben er veel last van.
3. Bent u al bij de huisarts geweest? Het is namelijk wel belangrijk om medische oorzaken uit te sluiten. In dit geval lijken medische oorzaken mij tamelijk onwaarschijnlijk, maar je weet maar nooit.
4. Observeer eens een tijdje wanneer uw dochter onzindelijk gedrag vertoont. Bijvoorbeeld: wanneer ze druk aan het spelen is en 'vergeet' om naar de WC te gaan. Of: wanneer ze boos of gespannen is. Ga ook na of er situaties zijn waarin ze juist wél zindelijk blijft, bijvoorbeeld wanneer jullie iets leuks doen, etc.
5. Hoe staat het met de dagelijkse dingen als eten, drinken, bewegen en slapen? Als daar iets bijzonders mee aan de hand is, dan kan dat ook problemen geven. Dus:
6. U heeft geprobeerd uw dochter te belonen (wat niet werkte), maar heeft u ook geprobeerd om haar te verleiden om weer zindelijk te worden? U kunt dat bijvoorbeeld doen door heel gewoon over plassen en poepen te praten, zodat de emotionele beladenheid eraf gaat.
7. Probeer uw dochter zo veel mogelijk te betrekken bij de verzorging van de baby. Bijvoorbeeld door de baby samen gezellig te verschonen.
8. Probeer het aantrekkelijk te maken om naar de WC te gaan. Dit kunt u doen door de WC samen gezellig te maken (tekeningen ophangen op ooghoogte, boekjes en speelgoed neerleggen, etc.) zonder te zeggen dat ze daar moet poepen en plassen.
9. Overweeg het installeren van een kinder-WC'tje. Bijna niemand heeft het, maar het kan beslist handig zijn. WC's voor volwassenen zijn namelijk te hoog. Als u geen zin heeft om het huis te verbouwen, zorg dan in ieder geval voor een voetenbankje, zodat haar voetjes steun krijgen en niet hangen, want dat geeft geen ontspannen houding.
10. Ga samen drollen kleien (grote, kleine, platte, puntige, etc.) zodat het onderwerp wat minder beladen wordt, en er wat meer om gelachen kan worden. Humor helpt! Humor is sowieso een belangrijk onderdeel van elke opvoeding. Het is heilzaam voor alle partijen. Vergeet daarnaast niet om uw dochter lekker te laten kliederen met zand, water en modder. Ook dat kan helpen om het onderwerp wat minder beladen te maken.
12. Lees voor uit boekjes over plassen en poepen. Bijvoorbeeld:
13. Kijk ook nog eens bij de zindelijkheidstips van ouders, in het kader van de prijsvraag die Ouders Online daarvoor uitschreef.
14. Gun zowel uw dochter als uzelf de tijd om rustig over alles na te denken.
15. Mocht het allemaal niet lukken, dan kunt u contact opnemen met de poeppoli van het AMC. Zie: www.poeppoli.nl
Veel succes!
