13 september 2002 door Mieke Beers

Nog steeds moeite met praten - hoe kan dat? (4 jr)

Robin, nu 4 jaar, was tussen 8 maanden en 1½ jaar slechthorend. Momenteel praat hij nog steeds slecht, ook al is zijn gehoor nu perfect. Kan dit nog steeds het gevolg zijn van de periode dat hij slecht hoorde?

De achtergrond. Rond 1 jaar is Robin geopereerd aan zijn amandelen. Toen hij 3 jaar was, zijn wij doorverwezen naar het VU-ziekenhuis, omdat hij nog steeds slecht hoorde. Daar bleek dat zijn gehoor goed was, maar dat hij een spraak/taal-achterstand van een half jaar had. In de VU is ook een intelligentietest (SON) afgenomen. Daaruit bleek een boven-gemiddelde intelligentie met een performale kloof van 20. Zijn verbale intelligentie is hoger dan zijn non-verbale intelligentie.

Op advies van het VU-ziekenhuis zijn we toen naar triversum gegaan om Robin te laten testen. Uit deze testen bleek dat hij een duidelijke taal-achterstand had op zijn leeftijdsgenootjes, maar verder geen autistisch gedrag of gedragsstoornissen had.

Robin geeft thuis verder geen problemen. Hij zit vanaf zijn derde op logopedie. Op de laatste Reynoll-test scoorde hij nu een half jaar boven zijn leeftijd. Ook heeft hij geen moeite met moeilijke klanken zoals de R en de S, maar hij slikt wel veel letters in en hij maakt nog veel korte zinnetjes.

Robin heeft wel moeite met de combinatie van medeklinkers. Als hij praat, lijkt het net of hij niet zijn moedertaal praat, maar over elk woord moet nadenken.

Verder heeft Robin een goed geheugen en is hij in staat voor het slapen chronologisch te vertellen wat hij die dag heeft meegemaakt. Thuis doet hij graag spelletjes, zoals Junior Monopoly. Hiermee bleek dat hij goed kan rekenen. Daarnaast: memory en schaken (van een vriendje geleerd).

Volgens ons is er ook niks mis met de intelligentie van Robin. De vraag blijft echter waarom hij nu al twee jaar zo'n moeite heeft met praten.

Antwoord

Het probleem dat u schetst (klanken inslikken, moeite met de combinatie van bepaalde klanken en moeite met het produceren van langere zinnen), kán te maken hebben met de slechthorendheid in de periode van 8 maanden en 1½ jaar die u noemt, maar dat hoeft niet. Er kunnen ook andere dingen aan de hand zijn.

Uit uw gegevens blijkt dat er al heel wat onderzoeken naar Robins ontwikkeling zijn gedaan. Zijn cognitieve ontwikkeling, zijn taalbegrip (getest met de Reynell) en zijn gehoor bleken voldoende voor een normale taalontwikkeling. Toch heeft hij blijkbaar nog veel moeite met het zelf produceren van taal. Hoe kan dat?

Nogmaals testen

U geeft veel informatie, maar toch ontbreekt er nog één belangrijk gegeven; namelijk of de taalproductie onlangs nog is getest.

Zo niet, dan lijkt het me verstandig om dit – uiteraard in overleg met de behandelend logopedist – nog eens na te gaan. Het is namelijk van belang om inzicht te krijgen in de mate waarin het ontwikkelingsniveau van Robins taal-
begrip verschilt van zijn taal-
productie.

De logopedist kan dit zelf doen of zij kan hiervoor weer verwijzen naar het Audiologisch Centrum van het VU-ziekenhuis waar Robin bekend is.

Verminderd gehoor op jonge leeftijd

Een mogelijke oorzaak voor het feit dat uw zoon achter lijkt te blijven in zijn taalproductie, kan inderdaad zijn: het verminderde gehoor gedurende een leeftijdsperiode waarin zich de gevoeligheid voor de klanken van de omgevingstaal ontwikkelt.

Dit hoeft echter niet de (enige) oorzaak te zijn. Er zijn immers ook kinderen met een verminderd gehoor in dezelfde periode, die later géén problemen in hun taalproductie laten zien.

Andere oorzaken

Andere oorzaken voor de moeizame taalproductie kunnen bijvoorbeeld zijn: een probleem met het specifieke geheugen voor taal, of moeite met het coördineren en plannen van de articulatie bij langere woorden en zinnen.

Vanwege de diversiteit aan mogelijke oorzaken is het van belang dat er bij taalproductie-problemen door meerdere specialisten naar het probleem gekeken wordt.

Ik wens u en uw zoon veel succes!