29 november 2002 door Mieke Beers

Slecht verstaanbaar door snel spreken - moeten we actie ondernemen? (3½ jr)

Onze zoon, van 3½ jaar, is voor ons goed verstaanbaar. Maar soms is hij erg enthousiast en praat hij snel. Sommige mensen, zoals de peuterspeelzaaljuffen, kunnen hem dan moeilijk verstaan.

Onze vraag: moeten wij nu al stappen ondernemen, of komt dit vaker voor op deze leeftijd?

Antwoord

Vanaf een afstand, zonder het kind te zien, is het natuurlijk altijd moeilijk om een oordeel te geven. Maar: zolang u zich zelf geen zorgen maakt, lijkt het me niet nodig om bij deze leeftijd stappen te ondernemen. Ik zal dat hieronder uitleggen.

Verstaanbaarheid

De verstaanbaarheid van een kind wordt bepaald door twee dingen: de uitspraak van de klanken, en de moeilijkheid van de zin.

Op de leeftijd van uw kind (3 à 4) gaan kinderen langere zinnen maken. Lange zinnen zijn ingewikkeld qua planning, en dat gaat soms ten koste van de uitspraak van de klanken. Zeker als zulke kinderen uit enthousiasme ook nog sneller gaan praten, zoals u al aangeeft.

Woordvolgorde

U zou eens kunnen nagaan of anderen hem niet verstaan doordat hij specifieke
woorden onduidelijk uitspreekt, of doordat hij de woorden in een zin in een verkeerde
volgorde plaatst. Dat zijn twee mogelijke oorzaken waardoor een zin onverstaanbaar kan zijn.

In het laatste geval (woorden in de verkeerde volgorde) wordt de zin onvoorspelbaar voor de luisteraar. Over een zin als "De bal wel in gaat het doel" moet je bijvoorbeeld even nadenken als je hem hoort.

Reden tot zorg

Als zulke woordvolgorde-fouten veel voorkomen (en
blijven voorkomen), is er wel reden tot zorg. De regels voor de volgorde van woorden in een zin worden dan niet goed toegepast.

Bij kinderen van 3½ mag dit echter best nog wel eens voorkomen.