12 februari 2010 door Elise de Bree

Taalachterstand en klankvervorming door buisjes? (2 jr)

Onze dochter is nu 2 jaar en 2 maanden. Toen ze 9 maanden was, heeft ze chronische oorontstekingen gehad. Haar neus- en keelamandelen zijn weggehaald en ze heeft buisjes gekregen.

Haar spraak- en taalachterstand is er nog steeds. Het gaat wel beter (ze zegt inmiddels korte zinnetjes) maar ze is nog niet goed verstaanbaar. En veel klanken kan ze nog niet zeggen.

Mijn schoonmoeder vertelde dat de klanken die onze dochter hoort, vervormd worden door de buisjes. Op internet kan ik daar niets over vinden.

Ik maak me wel wat zorgen, ook over haar cognitieve ontwikkeling. Maar ik denk dat we pas wat kunnen met logopedie als ze 3 jaar is. Zijn mijn zorgen overbodig? Ik had namelijk verwacht dat ze een inhaalslag zou maken en die zie ik niet.

Antwoord

Ik raad u aan om – via de huisarts – met uw dochter een bezoek te brengen aan een logopedist, een klinisch linguïst, of een Audiologisch Centrum, omdat er verschillende vragen door elkaar heen spelen.

Een zogenaamd 'molenspreekuur' (zie: Wat doet een Audiologisch Centrum?) of een consult bij een logopedist kan helpen om duidelijkheid te scheppen over de mogelijke problemen die uw dochter tegenkomt.

Spraak-taalontwikkeling

U heeft het idee dat uw dochter nog steeds een achterstand heeft in haar spraak-taalontwikkeling, na het verwijderen van de amandelen en het plaatsen van buisjes. Ze maakt echter wel korte zinnetjes. Er is dus sprake van ontwikkeling, maar niet zoveel als u gedacht of gehoopt had.

Om inzicht te krijgen in het stadium van haar taalontwikkeling, én om inzicht te krijgen in haar fonologische (klanken-)verwerving, is een bezoek aan een logopedist of een klinisch linguïst nodig. Die kan kijken naar:

  • de klanken die ze inmiddels verworven heeft;
  • de klanken die ze vervangt (zoals "taas" in plaats van kaas);
  • de klanken die ze helemaal weglaat (zoals "pelen" in plaats van pelen);
  • en hoe zich dat allemaal verhoudt tot een 'gemiddeld' kind van haar leeftijd.

Gemiddeld spreken kinderen rond 27 maanden tweewoordzinnetjes uit, hoewel daar nog wel veel uitspraakfouten in kunnen zitten. Zie ook: Wat is normaal?. De beschrijving die u geeft, past wel binnen dat beeld.

Misschien had u op een snellere ontwikkeling gehoopt dan nu het geval is, maar op zich hoeft dat nog niet zorgelijk te zijn. De ontwikkeling bij uw dochter kan bijvoorbeeld wat langzamer of anders verlopen dan normaal. Zie o.a.: Buisjes - Dochter (3) heeft taalachterstand. Haalt ze die ooit nog in?

Cognitieve ontwikkeling

Uw tweede zorg is dat uw dochter zich cognitief wat langzamer ontwikkelt dan normaal. U gaf daarvan helaas geen voorbeelden, zodat ik daar weinig over kan zeggen. En hoe zit het bijvoorbeeld met haar motorische en sociale vaardigheden? Maakt u zich daar ook zorgen over?

Als u daadwerkelijk het gevoel heeft dat ze misschien wat langzamer is in haar ontwikkeling, dan is een bezoek aan een molenspreekuur van Audiologisch Centrum zeker aan te raden. Verschillende specialisten (zoals een KNO-arts, een klinisch linguïst, en een psycholoog) zullen uw dochter dan onderzoeken, waardoor er duidelijkheid komt over alle relevante aspecten van haar ontwikkeling.

Overigens heb ik zelf nog nooit gehoord over klankvervorming door buisjes, maar die vraag kunt u ook aan de bovengenoemde specialisten voorleggen.

Logopedie vóór 3 jaar?

Tot slot nog een opmerking over de leeftijd waarop je met een kind naar logopedie kunt gaan. Met een 2-jarig kind kan dat heel goed hoor! Zoiets kun je altijd doen als je twijfels hebt over de spraak-taalontwikkeling van je kind. De logopedist(e) kan aan de hand van spraak-taalopnames, woordenschatlijsten en gestandaardiseerde taaltoetsen al veel zeggen over het ontwikkelingsniveau van je kind.

Ook belangrijk om te weten is dat een logopedische behandeling met peuters tussen 2 en 4 jaar op een speelse manier plaatsvindt. Het is dus beslist niet belastend! Voor meer informatie, zie: Logopedie voor peuters? (2 jr).

Succes gewenst!