27 april 2007 door Christine Clement

Waarom belemmeren ziekenhuisopnames de taalontwikkeling? (21 mnd)

Op deze site wordt vermeld dat problemen met de taalontwikkeling mede veroorzaakt kunnen worden door een ziekenhuisopname. Nu heeft ons zoontje (21 mnd) een aangeboren hartafwijking. Hij heeft in zijn eerste jaar al twee zware openhartoperaties gehad.

Met zijn hart gaat het nu goed. Alleen zijn spraak blijft achter. Op het consultatiebureau moeten we elke keer terugkomen en lijstjes invullen met wat hij zegt. Dat is niet veel. Hij zegt: 'papa', 'mama', 'poe' (=poes), 'paa' (=paard) en 'die'.

Nu is onze vraag: waarom kan een ziekenhuisopname problemen met de taalontwikkeling geven? Wij zijn erg benieuwd naar uw antwoord, zodat wij er weer verder mee kunnen. Alvast bedankt!

Antwoord

Gelukkig dat het nu goed gaat met uw zoontje! Veel ziek zijn en langdurige ziekenhuisopnames kunnen inderdaad invloed hebben op de spraak-taalontwikkeling. Ik zal u uitleggen hoe dat zit.

In het normale geval leren kinderen 'taal' bij het ontdekken van hun omgeving. Dat is een heel natuurlijk proces. Bij het spelen horen ze taaluitingen van hun ouders en taaluitingen van andere kinderen. Geleidelijk aan proberen ze dan zelf woordjes te gaan zeggen, waar de omgeving vervolgens enthousiast op reageert. Hierdoor worden ze gestimuleerd om door te gaan.

Veel ziek

Als een kind veel ziek is, en zich vaak moe of niet prettig voelt, dan kan dat natuurlijke taalleerproces verstoord raken.

Ten eerste zal zo'n kind minder geneigd zijn om te spelen en zijn omgeving te ontdekken. Hij besteedt zijn energie dan vooral aan het beter worden en minder aan het ontdekken van zijn omgeving. Daar heeft hij domweg te weinig puf voor.

Ten tweede zullen ook de ouders anders reageren. Vaak zijn ze zó sterk bezig met het proces van ziek zijn en beter worden, dat de taalstimulering die bij gezonde kinderen zo vanzelf gaat, er een beetje bij in schiet. Wat natuurlijk heel logisch en begrijpelijk is. Op het randje van leven en dood heb je immers wel wat anders aan je hoofd dan 'enthousiast reageren en je kind stimuleren'.

Dat alles kan tot gevolg hebben dat de
hele ontwikkeling tijdelijk wat trager gaat. Maar omdat je problemen met de taalontwikkeling zo goed kunt horen, valt dat vaak als eerste op. Soms zie je overigens dat kinderen na zo'n periode opeens een inhaalslag maken, terwijl het bij andere kinderen dan juist weer wat langzamer gaat.

Test via internet

Tot zover de algemene gang van zaken. Nu nog even iets over uw eigen situatie. U vertelde dat uw zoontje nu 21 maanden is, en 5 losse woordjes kan zeggen. Dat zijn inderdaad nog niet zo veel woordjes (voor die leeftijd), maar of hij dan ook echt achterloopt met zijn spraak-taalontwikkeling, hangt van meer af dan alleen het aantal woordjes dat hij kan zeggen. Ook is het heel belangrijk of hij al genoeg begrijpt.

Om erachter te komen of uw zoontje nu achterloopt of niet, zijn er verschillende tests mogelijk. De Universiteit van Groningen heeft er een ontwikkeld die je zelf via internet kunt doen. Mocht u die test gaan doen, dan zult u zien dat daarin het taal-
begrip (in tegenstelling tot de taal-
productie) ook een rol speelt, om na te gaan of je kind al dan niet een achterstand heeft. Misschien valt dat nog best mee.

Die Groningse (SNEL-)test is inmiddels ook beschikbaar via
Kind en taal, een website van de beroepsvereniging van logopedisten.

Kortom: ik hoop dat u er voldoende van kunt genieten dat het nu zo goed gaat met uw zoontje. En: maak u vooralsnog niet al te veel zorgen over zijn praten!