25 juni 2010 door Nanny Gortzak

Wat kun je doen aan nachtelijke stuwing?

Deze week twee vragen over hetzelfde onderwerp: volle, pijnlijke borsten in de nacht.

Vraag 1

Mijn dochtertje van 8 maanden sliep een maand na de geboorte al de hele nacht door. Ikzelf daarentegen heb 's nachts ontzettende last van stuwing, waardoor ik de eerste paar weken 's nachts de druk van mijn borsten afhaalde door te kolven. Later las ik dat dit niet verstandig is en dat de borsten zich vanzelf aanpassen aan het dag- en nachtritme.

Na 2 maanden ben ik gestopt met 's nachts kolven. Ik kolf nu alleen nog voordat ik ga slapen, zodat ik met lege borsten de nacht in ga.

Ik ben nu een aantal maanden verder maar heb nog steeds elke nacht ontzettende last van stuwing. Nog voordat mijn dochtertje wakker wordt, zit ik met twee keiharde kanonnen van borsten die ontzettend pijnlijk zijn.

Nu is mijn vraag: is het normaal dat mijn borsten zich na 8 maanden nog steeds niet aangepast hebben aan het dag- en nachtritme van mijn dochtertje en is er iets wat ik kan doen om dit toch te bereiken?

Vraag 2

Ik geef nu 5½ maand borstvoeding: om de 3 à 3½ uur. Eerste voeding om 7 uur, laatste om 20 uur.

's Nachts heb ik al maanden last van pijnlijke, grote borsten. Mijn zoon drinkt 's ochtends maar één borst, de andere heb ik tot nu toe gekolfd.

Hier wil ik van af. Maar ik heb te veel melk om mijn zoon twee borsten te geven. Sinds 2 dagen bied ik hem de andere wel aan, maar hij drinkt er maar kort uit. Dat betekent dus een pijnlijke borst tot de volgende voeding...

Zullen mijn borsten dit vanzelf beter gaan verdelen, of zal de ene borst vanzelf minder melk gaan aanmaken nu ik niet meer kolf?

Zou het ook kunnen helpen als ik borsten wissel 's avonds? Nu begin ik bij de laatste voeding met de borst waar ik 's ochtends ook weer mee begin, die drinkt hij dus steeds het beste leeg...

Antwoord

Beide vraagstelsters vertellen dat ze al geruime tijd in de nacht volle, pijnlijke borsten krijgen. Het valt mij op dat ze beiden ook kolven. Het is dan een beetje kip-en-ei verhaal: blijven de borsten veel melk maken omdat er regelmatig gekolfd wordt, of moet er gekolfd worden omdat de borsten veel melk aanmaken?

Hieronder zal ik eerst iets meer vertellen over wat er aan de hand is. Daarna volgen enkele suggesties om tot een oplossing te komen.

Het basisprincipe van de melkproductie

De melkproductie wordt gestimuleerd wanneer de borsten telkens goed leeggedronken en gekolfd worden. Dat werkt als volgt. In principe blijft er altijd een restje melk in de borst achter, dat bij elke vrouw anders, maar wel constant is. Zodra er moeite wordt gedaan om ook dit laatste restje uit de borst te halen, is dat het signaal voor de borsten om meer melk aan te maken. Dat is het zogenaamde 'tekort aan melk'-signaal.

En omgekeerd: als er telkens een grotere hoeveelheid dan normale hoeveelheid rest-melk in de borsten achterblijft, zal het lichaam zich daaraan aanpassen en dus minder melk aanmaken.

Kolven

Wanneer een moeder merkt dat ze erg veel melk heeft op bepaalde momenten, dan is het een logische gedachte om die melk weg te kolven. Door de borsten goed leeg te kolven, blijven ze relatief lang comfortabel aanvoelen. Maar als je het regelmatig doet, bestaat er een kans – zeker als de moeder makkelijk meer melk aanmaakt als gevolg van meer stimulatie – dat er blijvend te veel melk geproduceerd wordt.

Een moeder kan proberen geleidelijk te minderen met kolven, door heel voorzichtig aan niet helemaal leeg te kolven, maar bijvoorbeeld door nét zoveel te kolven dat de borsten weer comfortabel gaan voelen.

De moeder van vraag 2 begint en eindigt de dag met dezelfde borst. Deze extra stimulatie kan voor een erg ruime productie zorgen. Deze moeder zou kunnen proberen om niet in de ochtend de tweede borst leeg te kolven, maar in de avond de tweede borst zoveel te kolven tot die comfortabel voelt. Dat kan dan net zoveel ruimte geven dat de baby in de ochtend misschien wel meer van twee borsten wil.

Kruidenthee

Als het niet helpt om (behoedzaam) met kolven te minderen, kan heel voorzichtig geprobeerd worden om de melkproductie wat te remmen met kruidenthee. Salie, maar ook pepermunt, staan erom bekend dat ze de melkproductie kunnen verminderen. Het is wel belangrijk om dit heel voorzichtig te doen, vooral met salie, omdat de productie anders te sterk kan dalen, en soms moeilijk weer op te bouwen is.

Niet helemaal leegkolven

De moeder van vraag 1 kolft al in de avond. Zij zou kunnen proberen om haar borsten nog maar nét zoveel leeg te kolven tot ze comfortabel aanvoelen. Dus niet maximaal leegkolven.

Als de borsten 's ochtends vol en pijnlijk zijn, en de baby nog slaapt, kan deze moeder vast wat druk eraf kolven om de pijn te verlichten. Als dit niet helpt, en de productie erg hoog blijft, kan ook deze moeder proberen om met saliethee of pepermunt de melkproductie voorzichtig te laten teruglopen.