Leren lezen voor de 4e, normale potentie of Hoog begaafd?
Hallo iedereen,
Ik heb voordat ik vader werd, meer dan 20 jaar in het onderwijs gewerkt, met vrijwel alle soorten en type kinderen (met alle diverse achtergronden, talenten en gebreken).
De leeftijden waarmee ik werkte waren tussen 5 en 17 jaar.
Leren en doceren is echt wel mijn interesse, hoe je informatie efficiënt en effectief (en dus boeiend en "leuk") kunt overbrengen.
Toen ik hoorde dat er 4 jarige zijn die konden lezen, begon ik meteen nieuwgierig te worden of ik mijn kind dat ook kon leren, maar dan didactisch correct (dus zonder het echt te pushen, passend bij de leeftijd en mogelijkheden). Het gevolg is dat ik een soort prototype lesprogramma begon te maken en te testen op mijn kind.
De theorie (in het kort):
- veilig voelen als eerst (!..goude regel voor leren)
- als een kind een vormen en dingen kan herkennen, en daar een geluid bij kan herinneren
(vb: plaatje van een kat = "mauw"), dan kan hij/zij ook letters gaan herinneren met de bijbehorende klanken, gezien dat ook specifieke vormen zijn.
- regelmatig letters laten zien en herhalen
- de volgende stap is 2 uitleggen/laten zien hoe 2 letters met een eigen klank samen kunnen gaan. (dit is een cruciaal punt waarbij de hersenen de connectie moeten maken...ik testte dit steeds maar met 1 poging om de 2 weken, door te vragen hoe 2 letters bij elkaar geschreven klinken, na een voorbeeld)
- daarna heel veel spelletjes, vooral met 2 letter woordjes (of onzin woordjes). Steeds 1 klinker en 1 medeklinker.
- daarna testen wanneer 3 letterwoordjes gelezen kunnen worden, 4 letterwoordje etc. (steeds beperkt door werkgeheugen ontwikkeling... erg facinerend!),
- daarna andere soort spelletjes, met belonings-ervaring stimulus voor lezen van 1 woordje per keer.
- daarna veel herhalen tegen over een kleine beloning (als het kind oorzaak gevolg kan begrijpen). Ook hier, nooit pushen, altijd leuk blijven. Mikken op 4 van de 5 keer gemak en stoppen als het negatief wordt, eindigen met een positieve hoogtepunt.
Nou mijn vraag is of anderen hier ook ervaring mee hebben. Want de theorie leek in praktijk goed te werken. Mijn zoon (nu 4) kan gewoon lezen, lijkt niet echt hoog begaafd. Hij vind lezen niet specifiek leuk, maar vind het niet erg. Hij leest als hij zelf interesse heeft.
Dit laat ook de vraag bij mij of andere ("gemiddelde") kinderen, zeker na hun 4e verjaardag met dit traject ook best snel zouden kunnen leren lezen. De potentie lijk bij een doorsnee kind er zeker al te zijn.
Ik hoor graag jullie gedachtes/ervaringen/ideeën.
MaGNuM schreef op 01-07-2025 om 22:24:
[..]
ik wilde initieel kijken of het gewoon mogelijk was.
Vanuitgaand dat mijn kind niet hoogbegaafd is, neig ik nu meer te denken dat de meeste of het "gemiddeld" niveau van kinderen het toe staat om te leren lezen.
Als dat zo is, dan hoort gewoon het kunnen lezen niet het doel te zijn, maar een middel voor kinderen om sneller te ontwikkelen (= beter en eerder in staat worden om bijvoorbeeld gedachtes en concepten te bevatten en die te integreren in eigen levensbesef, ontplooiing, doelstelling en daardoor zelfstandigheid).
Want dan zou de theorie zijn, simpel weg: hoe sneller hoe beter.
Lieve help wat kun je met veel woorden weinig zinnigs zeggen.
Je vier jarige kan dus technisch lezen de volgende stap gaat pas echt verschil maken voor de toekomst, goed begrijpend lezen.
Stardust schreef op 01-07-2025 om 22:35:
voorlopen op de rest is heel vaak geen voordeel.
En hoogbegaafdheid is vaak een handicap, ik zou het prima vinden als zoon 20 punten lager scoorde...
Poezenmeisje schreef op 01-07-2025 om 23:18:
[..]
En hoogbegaafdheid is vaak een handicap, ik zou het prima vinden als zoon 20 punten lager scoorde...
Yups. Ik snap je. Hopelijk vindt hij een baan die hem goed past. Het wordt dan ineens een stuk makkelijker. School(systeem) is nog steeds vaak een worsteling voor iedereen buiten de middenmoot.
MaGNuM schreef op 01-07-2025 om 22:24:
[..]
ik wilde initieel kijken of het gewoon mogelijk was.
Vanuitgaand dat mijn kind niet hoogbegaafd is, neig ik nu meer te denken dat de meeste of het "gemiddeld" niveau van kinderen het toe staat om te leren lezen.
Als dat zo is, dan hoort gewoon het kunnen lezen niet het doel te zijn, maar een middel voor kinderen om sneller te ontwikkelen (= beter en eerder in staat worden om bijvoorbeeld gedachtes en concepten te bevatten en die te integreren in eigen levensbesef, ontplooiing, doelstelling en daardoor zelfstandigheid).
Want dan zou de theorie zijn, simpel weg: hoe sneller hoe beter.
Waarom probeer je iets dat je met je peuter doet omdat jij het zelf leuk vindt, te verdedigen alsof het een investering is in zijn toekomst? Dat is toch helemaal niet nodig?
Volgens mij maakt het niet uit of je nou graag musea bezoekt, taarten bakt, Snoop Dogg grijs draait of woordjes oefent. Als je zelf ergens enthousiast over bent en je kind daarbij weet te betrekken, heb je hele fijne momenten samen. En ja, dan wordt je peuter op dat gebied tussendoor een begaafde peuter. Dat is leuk. Maar meer zou ik er persoonlijk niet van maken.
@TO
Koop ouderwets montagespeelgoed en leer je peuter alvast rekenen met aantallen plankjes en gaatjes. Misschien wekt het meteen zijn interesse in techniek.
Een stepapparaat is leuk om te leren tellen. Als je kind woest wordt omdat het ding na 9999 weer terugspringt naar 0000 en er nooit weer op wil steppen heb je misschien ook een aardige indicatie voor hb.
MaGNuM schreef op 01-07-2025 om 22:24:
[..]
ik wilde initieel kijken of het gewoon mogelijk was.
Vanuitgaand dat mijn kind niet hoogbegaafd is, neig ik nu meer te denken dat de meeste of het "gemiddeld" niveau van kinderen het toe staat om te leren lezen.
Als dat zo is, dan hoort gewoon het kunnen lezen niet het doel te zijn, maar een middel voor kinderen om sneller te ontwikkelen (= beter en eerder in staat worden om bijvoorbeeld gedachtes en concepten te bevatten en die te integreren in eigen levensbesef, ontplooiing, doelstelling en daardoor zelfstandigheid).
Want dan zou de theorie zijn, simpel weg: hoe sneller hoe beter.
Dit lijkt mij niet helemaal te kloppen. Je ontwikkeld alleen leesvaardigheid. Rekenen, fijne motoriek, grove motoriek ed blijven dan mogelijk achter. Daardoor creëer je een kind dat op het ene gebied voorloopt en op het andere achter. Dat lijkt me helemaal niet wenselijk. Als je je kind echt wil stimuleren dan zou ik juist zoveel mogelijk verschillende activiteiten aanbieden. Dan kan een kind straks lezen, maar niet schrijven omdat de fijne motoriek onvoldoende ontwikkeld is.
Jillz schreef op 02-07-2025 om 07:58:
[..]
Dit lijkt mij niet helemaal te kloppen. Je ontwikkeld alleen leesvaardigheid. Rekenen, fijne motoriek, grove motoriek ed blijven dan mogelijk achter. Daardoor creëer je een kind dat op het ene gebied voorloopt en op het andere achter. Dat lijkt me helemaal niet wenselijk. Als je je kind echt wil stimuleren dan zou ik juist zoveel mogelijk verschillende activiteiten aanbieden. Dan kan een kind straks lezen, maar niet schrijven omdat de fijne motoriek onvoldoende ontwikkeld is.
Dit ja. Van familie in het onderwijs hoor ik dat er kinderen binnen komen op school die motorisch echt achterlopen. Zowel op de fijne als op de grove motoriek.
"Heel fijn" als je kind dan al letters kent en woordbegrip heeft maar het nog nooit een potlood of een verfkwast in de handen heeft gehad of iets moois gemaakt heeft met klei.
De bakfiets/achterbank kinderen die nu opgroeien missen sowieso al wat motoriek en uithoudingsvermogen ten oud zichte van de eerdere generaties. Wij liepen nare school, omdat mijn moeder geen die kinderen onder de 6 jaar mee kon nemen op haar fiets en ze geen auto kon rijden.
In Duitsland zagen we dat zevenjarigen gewoon zelf naar huis liepen/fietsten, met van die mega schooltassen op de rug of in het fietsmandje.
Geen ouder te bekennen.
Jillz schreef op 02-07-2025 om 07:58:
[..]
Dit lijkt mij niet helemaal te kloppen. Je ontwikkeld alleen leesvaardigheid. Rekenen, fijne motoriek, grove motoriek ed blijven dan mogelijk achter. Daardoor creëer je een kind dat op het ene gebied voorloopt en op het andere achter. Dat lijkt me helemaal niet wenselijk. Als je je kind echt wil stimuleren dan zou ik juist zoveel mogelijk verschillende activiteiten aanbieden. Dan kan een kind straks lezen, maar niet schrijven omdat de fijne motoriek onvoldoende ontwikkeld is.
Heb je een aanleiding om te denken dat TO enkel focust op dat lezen en daardoor andere zaken laat vallen?
Het lijkt me stug. De gemiddelde peuter heeft namelijk maar een aandachtsspanne van een paar minuten. Dus de tijd die TO en zijn peuter met dat leren lezen bezig zijn, zal wel meevallen. Geen idee wat ze verder doen. Met peuters rol je van het een in het ander.
Bakblik schreef op 02-07-2025 om 08:19:
[..]
Dit ja. Van familie in het onderwijs hoor ik dat er kinderen binnen komen op school die motorisch echt achterlopen. Zowel op de fijne als op de grove motoriek.
"Heel fijn" als je kind dan al letters kent en woordbegrip heeft maar het nog nooit een potlood of een verfkwast in de handen heeft gehad of iets moois gemaakt heeft met klei.
De bakfiets/achterbank kinderen die nu opgroeien missen sowieso al wat motoriek en uithoudingsvermogen ten oud zichte van de eerdere generaties. Wij liepen nare school, omdat mijn moeder geen die kinderen onder de 6 jaar mee kon nemen op haar fiets en ze geen auto kon rijden.
Klopt, en er komen ook steeds meer kinderen binnen in groep 1 met een taalontwikkelingsachterstand. En dan bedoel ik niet lezen, maar mondelinge taal en interactie. Voor peuters is dat essentieel, het taalvermogen ontwikkelt zich tegelijk met het denkvermogen. Kun je nog zoveel aan technisch lezen doen, maar zeker jonge kinderen moeten de wereld ter plekke leren begrijpen door interactie, door het vinden van woorden en vooral door veel te worden voorgelezen. Ze zoethouden met een ipad op de bank helpt ook niet echt bij de taalontwikkeling.
Ik heb niet alles gelezen maar toevallig heb ik met mijn jongste een dergelijke ervaring. Die kreeg op een bepaald moment interesse in letters dus in een paar dagen heb ik haar de beginselen van het vormen van woorden uitgelegd. Twee weken later ging dat al aardig vlot dus ruim voor haar vijfde kon ze echt lezen. Over het algemeen werd ze op school niet als een voorlijk kind beschouwd en uit een latere iq-test kwam een bovengemiddelde score maar niet HB. De academische carrière van dit kind is vooralsnog gestokt bij een mavo-diploma. Ik troost me met de gedachte dat wat in het vat zit, niet verzuurt.
Het antwoord is dus ja. Leren lezen is een kunstje en daar hoef je niet per se heel slim voor te zijn.
Bakblik schreef op 02-07-2025 om 08:19:
[..]
De bakfiets/achterbank kinderen die nu opgroeien missen sowieso al wat motoriek en uithoudingsvermogen ten oud zichte van de eerdere generaties. Wij liepen nare school, omdat mijn moeder geen die kinderen onder de 6 jaar mee kon nemen op haar fiets en ze geen auto kon rijden.
Ik begreep van gymleraren dat op het vlak van motoriek en uithoudingsvermogen de huidige 10procent beste leerlingen vergelijkbaar zouden presteren als de 10procent slechtste leerlingen van ca. 30 jaar terug...
Ik liep vroeger ook 1,5 km naar (lagere) school, 4x (want tussen de middag thuis eten).
Als een kind zichzelf leert lezen, is dat zeker een teken van potentie.
Als een kind het aangeleerd krijgt, is dat niet zo bijzonder. Met voltijd een-op-een-onderwijs door een bevoegde leerkracht gaat een kind twee standaarddeviaties hoger presteren dan in de klas. Dus een kind dat bij de laagste 15% hoort, gaat bij de hoogste 15% presteren; en een gemiddeld kind gaat tot de beste 3% behoren. Dat is het "two sigma"-probleem van Bloom (1984).
Ik ben benieuwd hoe vlot jouw kind leest. Mijn ervaring is dat het instantaan herkennen van eerder gelezen woorden bij veel lezende peuters/kleuters niet op gang komt. Die blijven lang op groep 3-niveau hangen qua leestempo. Maar op het moment dat er structureel aandacht komt voor schrijven en spelling (meestal vanuit school maar dit kan ook vanuit het kind of vanuit de ouders komen), dan gaan ze opeens woorden onthouden en raakt de leesontwikkeling in een versnelling.
TineWinkel schreef op 02-07-2025 om 10:09:
[..]
Ik begreep van gymleraren dat op het vlak van motoriek en uithoudingsvermogen de huidige 10procent beste leerlingen vergelijkbaar zouden presteren als de 10procent slechtste leerlingen van ca. 30 jaar terug...
Ik liep vroeger ook 1,5 km naar (lagere) school, 4x (want tussen de middag thuis
Ik geloof niet dat dit zo is. Maar ik denk wel dat er meer laag scoren. Ik denk dat mijn kinderen nu niet onder hadden gedaan voor mijn broers op die leeftijd. Ons neefje is motorisch wat zwakker maar ik gok dat zijn vader ook geen hoogvlieger was.
Onze zoon kon in groep 2 alle letters, maar als er bijvoorbeeld vis stond kon hij daar geen woord van maken. Onze dochter heeft zichzelf leren lezen in groep 1, las alles wat ze tegenkwam. In groep 5 waren ze allebei klaar met Avi lezen en uiteindelijk zijn ze allebei geslaagd voor het vwo. Dus dochter had wel even een voorsprong, maar die is snel ingehaald door zoon, allebei zijn ze slim, maar ik denk niet hoogbegaafd, ze zijn nooit getest, we zagen daar de meerwaarde niet van in.
