Kan iedereen diep in de schulden raken?

Tja ik denk

dat het wel sneller kan gaan dan je denkt, ook als je je zaakjes verder wel op orde hebt.
Als er in een gezin 2 banen zijn en je raakt door omstandigheden beide werkeloos dan kun je een boel tering naar de nering zetten. Maar een aantal uitgaven kun je niet meteen aanpassen. Je woonlasten bijvoorbeeld. Als het dan te lang duurt dat je werkeloos bent dan moet je wat als je toch je hypotheek moet betalen. Zelfs als je alle luxe schrapt kun je toch in de problemen komen.

En het lenen voor de luxe, ja dat gebeurt vaak. Ik zie het ook om me heen. Heb trouwens zelf ook wel geleend voor auto’s. Had er een nodig voor mijn werk maar nog niet genoeg geld. Ondertussen hebben we genoeg buffer om auto’s te kunnen vervangen en nog over te houden. We llenen behalve voor de hypotheek nergens meer voor. En als we werkeloos zouden worden dan is er ook voldoende om niet gauw in de problemen te komen. Maar er blijven dingen die op de lange termijn niet kunnen duren.

Aagje

Aagje

Klopt maar als je allebei werkloos raakt heb je in Nederland nog een aardig vangnet en dan is de vraag wat deed je de jaren ervoor met je extra geld? Opmaken omdat je toch die dure vakantie wilden want je hebt dat toch 'verdiend' of ben je eerst een spaarder en werk je vanuit je buffer? Kom je toch weer snel op die schone schijn uit want waarom heb je een dure vakantie 'verdiend' als je spaarrekening niet een half jaar of heel jaar werkloosheid aan kan?

Lenen voor een auto is in sommige omstandigheden een prima idee: als je daardoor een (betere) baan kunt krijgen. Maar dan moet je daarna dus eerst alles op alles zetten om dat af te betalen maar vaak willen mensen dan ook omdat ze die baan hebben op die dure vakantie en dat is toch het begin van het einde.

Ik vraag me ook af hoe dat met de generaties zit en opvoeding. Mijn vader had altijd geldproblemen, kon niet sparen. Mijn broer en zus en ik hebben daar geen last van. We hadden een goed voorbeeld van hoe het niet moest en mijn ouders gingen echt niet duur op vakantie ofzo.

Aflossingsvrije hypotheken

En extreme prijsdalingen van huizen. Dat kan voor een gigantische schuldenlast zorgen bij gedwongen verkoop (om wat voor reden dan ook).

Ik kijk graag naar Uitstel van executie. Daar wordt dit soms pijnlijk duidelijk. Samen een huis gekocht, man wordt ziek en overlijdt en vrouw blijft achter met een huis dat ze niet meer kan betalen, en dat amper te verkopen is zonder giga-restschuld ( ivm dalende markt). Overigens is dat niet de reden dat ik graag kijk. Ik hou van woonstijl make-over programma’s.

Nu liggen hier natuurlijk ook wel een paar keuzes onder. Moet je een huis kopen dat je niet allebei apart kunt betalen? Kun je als je dat niet doet nog wel een betaalbaar huis vinden? Moet je niet, als je dat toch doet, het inkomen van de meestverdienende goed verzekeren? Of is het huis dan wederom niet meer betaalbaar? In het voorbeeld ging het om een huis van 250.000 euro. Echt niet veel geld voor een huis. Dus ja, ik kan me voorstellen dat als je in die situatie zit en het noodlot slaat toe, dat je dan flink in de schulden kunt raken.

yanea

Als je in loondienst was ga je niet opeens naar nul, als je niet in loondienst was kom je weer bij de vraag: is het inkomen van een zelfstandige goed te verzekeren? Daarmee kom je weer tot de vraag: moet je wel zelfstandige worden als je je inkomen niet goed kunt verzekeren...

Binnen een jaar ?
Ligt er aan hoeveel het is he, de gestuurde pdf link naar dat blog is leuk en aardig, maar de schrijver kreeg wel eventjes 40.000 euro gestort van die "aardige vriendin", ja zo kan ik het ook....dat snelle aflossen.

aagje

Ja interessant dat met dat voorbeeld. Het zal toch een combinatie zijn met karakter en hoe gevoelig je bent voor wat anderen denken. Waarom moet je je eerste huis inrichten met allemaal dure nieuwe spullen? Waarom moet je meteen altijd duur op vakantie? Waarom een duurdere auto dan nodig is? Ik snap dat werkelijk waar niet. Begin nu eens met sparen ipv uitgeven. Als je vanuit je buffer uitgeeft en altijd eerst weer aanvult kun je net zo ruim leven daarna, alleen begin je even wat zuiniger.

Family99

Ik had het niet over dat blog maar over Dees die haar schulden binnen een half jaar had betaald.

Hier schulden gehad

Hier enorme schulden gehad, waar ik bij lange na niet in een half jaar vanaf was. Had ik dingen anders kunnen doen? Ja. Toch denk ik dat het iedereen kan overkomen.

Jaren geleden samen met mijn toenmalige partner een appartement gekocht. Geen tophypotheek, wel gebaseerd op 2 inkomens. Allebei nog jong en verwachting was dat die inkomens nog wel zouden stijgen.

Kregen twee kinderen en appartement was eigenlijk te klein voor meerdere kinderen en lag in een achterstandswijk waar wij onze kinderen eigenlijk niet zagen opgroeien. Kochten een nieuwbouwhuis aan de andere kant van de stad. Huis moest nog gebouwd worden en we zaten nog voor de huizencrisis. Advies was om het appartement niet te vroeg te koop te zetten. Niet meer dan een half jaar voor het nieuwe huis werd opgeleverd. Ja, dat hadden we anders kunnen doen, maar op dat moment leek dat de meest slimme keuze.

Zoals gezegd zetten we ons appartement een half jaar voor de geplande oplevering te koop. Precies aan het begin van de huizencrisis en helaas raakten we het appartement maar niet kwijt. Zo zaten we twee en een half jaar met een dubbele hypotheek.

Tel daar bij op dat mijn toenmalige partner precies in die periode zijn werk kwijtraakte. Heel even was er een ww-uitkering, maar voor bijstand kwam mijn ex niet in aanmerking, omdat ik verdiende.

Kortom we zaten 2 jaar lang met 2 hypotheken, die beide gebaseerd waren op 2 inkomens, terwijl we maar 1 inkomen binnen kregen. Dat ene inkomen was lager dan alleen al de vaste lasten voor die 2 woningen. En dan gaat het snel.

Ongepland kwam ook ons derde kind en zo zaten we in die periode met 3 kinderen in de luiers. Kinderen moesten we van de opvang halen, omdat we dat niet meer konden betalen. Enorme wachtlijsten hier in de omgeving voor kinderopvang en daardoor heel lastig voor mijn toenmalige partner om werk te vinden, wat hem sowieso al lastig af ging.

Uiteindelijk appartement met verlies verkocht, nog meer schuld erbij, maar op dat moment de enige oplossing. Huidige huis heeft sindsdien ook jaren onder water gestaan, dus ook dat zou geen uitkomst zijn geweest.

Schulden waren voor mijn gevoel niet te overzien en zijn ook een reden geweest uiteindelijk dat mijn toenmalige partner vertrok. Hij kon er niet meer tegen. Uiteindelijk heb ik alles zelf op moeten lossen, mijn ex was een geval kale kip waar niet van te plukken viel.

Inmiddels zijn mijn kinderen alle drie pubers en ik ben sinds een half jaar van de schulden af. Zelf gedaan zonder een vorm van schuldhulpverlening of iets dergelijks. Dat heeft dus ongeveer 12 jaar geduurd. Ik denk dat dit iedereen had kunnen overkomen, toch had ik dingen anders kunnen doen.

Sowieso het kopen van een huis is al een risico. Dit risico zou ik zo weer nemen. Ik denk niet dat ik daar een te groot risico heb genomen, maar volgens mij moet je je er wel altijd van bewust zijn dat omstandigheden kunnen veranderen.

Het tweede huis kopen zonder dat het eerste huis verkocht was, zou ik niet nog een keer willen lopen. De huizenmarkt is nu goed, maar nog een periode met dubbele hypotheek zou ik nooit willen.

De eerste 2 kinderen hadden we al, toen de problemen begonnen. Ik werd echter zwanger van nummer 3 terwijl ik in de problemen zat. Daar had ik een keuze, maar ook dat zou ik nooit anders hebben willen doen. Geld is immers toch maar iets materieels.

Wat we ook nog hadden kunnen doen in die periode en wat ons die schulden had kunnen voorkomen, was dat een van ons zich inschreef in het appartement en een in de woning. Kinderen eventueel verdeeld. Als we in die periode een soort co-ouderschap waren aangegaan, waren de problemen veel kleiner geweest. Mijn toenmalige partner had dan een bijstandsuitkering gekregen en beide hadden we toeslagen kunnen ontvangen. Dat voelde voor mij echter niet eerlijk en dat hebben we daarom niet gedaan.

Kortom, mijn problemen hadden voorkomen kunnen worden, maar ik denk wel dat dit iedereen zou hebben kunnen gebeuren.

vangnet

"Klopt maar als je allebei werkloos raakt heb je in Nederland nog een aardig vangnet en dan is de vraag wat deed je de jaren ervoor met je extra geld?"

Als je een hoog inkomen hebt, heb je vaak ook hoge (vaste) lasten zoals een hoge hypotheek. Een WW-uitkering is op zich 70% van je laatstverdiende loon, maar hij heeft wel maximum, volgens mij net iets onder de 3200 euro bruto. Stel dat je een salaris had van 6000 euro bruto, dan ga er bij werkloosheid direct 2800 euro op achteruit.

In het onfortuinlijke geval dat je beiden werkloos raakt, dan is het niet zo vreemd dat je in (snel) de problemen kan raken.

Anoniem

Een duidelijk voorbeeld waarbij je inderdaad een soort opeenstapeling van dingen krijgt gevolgd door keuzes die je maakt.

Had je voor het appartement een aflossingsvrije hypotheek? Kochten jullie dat ook met het idee om meteen aan kinderen te 'beginnen' of niet? Zo ja: dan wist je dat dat te klein was toch en niet in de goede buurt lag?

oja

Het toeslagensysteem zit inderdaad heel fout in elkaar. Huurtoeslag moet naar de verhuurder gaan en zorgtoeslag naar de zorgverzekering en het moet niet zo zijn dat je achteraf moet terugbetalen. De aanvullende studiefinanciering van mijn zoon hoef ik ook niet over 2018 terug te betalen omdat ik meer ben ga verdienen. Hij krijgt gewoon vanaf januari gewoon ruim 100 euro minder.

Phryne

Ja een duurder huis maar toch vaak een duurder huis dan nodig was. Ook duurdere vakanties dan nodig zijn en duurder eten. Wat is er mis met eerst simpel beginnen, flink af te lossen, te sparen en dan eens te kijken of je wel 'recht hebt op die welverdiende dure vakantie'? Dan heb je een flink gat geslagen in die hypotheek en heb je wat liggen voor als je werkloos raakt. Toch gebeurt dit vaak niet en zeggen mensen dat iedereen in de financiële problemen kan komen.

Voorspellen

Ik denk dat annoniem een mooi voorbeeld geeft. Je koopt een huis je laat je door adviseurs die er verstand van hebben adviseren. En dan blijkt dat ze toch de toekomst niet zo goed konden voorspellen en heb jij een probleem.

Met de kennis van nu zou je ander keuzes hebben gemaakt, maar achteraf is alles makkelijk.

Ik heb in de zelfde periode mijn eerste huis gekocht en het was zo vanzelfsprekend dat huizen duurder zouden worden dat alle adviezen daar op gebaseerd werden.

Ik was stront eigenwijs en wilde géén hypotheek op 2 salarissen én niet aflossingsvrij én geen beleggingen. Leverde op dat er 2 kantoren geen zaken met me wilde doen omdat ik hun goede adviezen niet op wilde volgen.

Achteraf waren die adviezen toch niet zo goed, maar ik geloof niet dat je de mensen die ze toen hebben opgevolgd kan verwijten dat ze domme keuzes hebben gemaakt.

Dat is inderdaad verstandiger. Mijn niet zo handige beslissing kostte gelijk een ton. Dat is handige als je het ook hebt (en dus eerst vermogen hebt vergaard door aflossen).
Nu ben ik ook niet het beste voorbeeld, want een meevaller geef ik ook eerder uit aan iets leuks dan aan extra aflossen.
Eigenlijk wil je natuurlijk horen dat het jou nooit zal overkomen want jij bent heel verstandig!

Iedereen

Ik zit toevallig nu in de situatie waarbij ik werkzaamheden heb overgenomen van het penningmeester schap van een stichting. Dit penningmeesterschap heb ik overgenomen van een arts, die getrouwd was met een andere arts. Ze verdienen leuk zoals artsen doen, en toch heeft deze arts over een periode van 5 jaar ongeveer 10.000 gejat uit de kas heeft gehaald. Allemaal besteed aan luxe goederen.

Je begrijpt dat deze persoon bij ons nu een schuld heeft staan.

beetje onder mijn stand leven

Ik probeer een beetje onder mijn stand te leven, dan hou ik dus telkens een beetje over. Zo nu en dan een klein reisje of uit eten en verder vind ik het prima. Ik word erg gelukkig van financiele zekerheid, dat heb ik dan liever dan een reis naar Bali van mijn laatste centen (bij wijze van spreke) Natuurlijk ben ik geen oppotter, dat is weer het andere uiterste.
Wat ik wel van veel verhalen heb geleerd is (denk ik) als je betalingsproblemen krijgt, trek zo snel mogelijk aan de bel, probeer regelingen te treffen en schroom niet om hulp te vragen. Vaak laten mensen het te lang op hun beloop (maken enveloppen niet meer open bijv. ) en dan wordt het erger en erger.

Aanvulling

Nogmaals, ik had dingen anders kunnen doen, maar met hoeveel tegenslagen moet of wil je rekening houden? Destijds had ik niet verwacht dat alle tegenslagen tegelijkertijd zouden komen en die huizencrisis had ik dus niet zien aankomen.

Toen wij het appartement kochten, was dat een hele logische keuze. Zelf kom ik oorspronkelijk uit het oosten van het land, maar ik huurde sinds ik was gaan werken een zolderetage in Den Haag voor 1000 gulden per maand, best veel geld, maar ik vond daar mijn eerste baan en dan moet je toch wat. Vervolgens gaan werken op Schiphol en mijn toenmalige vriend in Utrecht leren kennen. Hij woonde nog bij zijn ouders en ik was daar zo veel, dat het al snel duidelijk was dat we beter samen wat konden gaan zoeken. Toenmalige vriend was nogal gehecht aan de stad, voor mij maakte het niet veel uit en Utrecht was voor mij zowel voor wat betreft werk als familie een slimme keuze. Sociale huur kwam ik niet voor in aanmerking en we wilden juist niet meteen te duur kopen. Vandaar dat appartement in de wijk waar mijn ex was opgegroeid. Goed betaalbaar en twee slaapkamers, een mooi appartement en echt geschikt voor starters. Ja, misschien hadden we destijds meteen voor een gezinswoning moeten gaan, maar eigenlijk was het toen heel gebruikelijk om door te groeien.

De hypotheek was in beide gevallen ook wel op 2 inkomens gebaseerd, maar was zeker geen tophypotheek. Een hypotheek hadden we ook zeker in die periode wel op kunnen brengen als een van beide inkomens weg viel. Mijn inkomen was het hoogst en hadden we als ik het me goed herinner ook wel verzekerd. Nu ging het mis door die opeenstapeling.

Destijds ook een aflossingsvrije hypotheek, ook zoiets kan tot problemen leiden, maar dat speelde bij ons minder. De periode tussen het eerste en het tweede huis was daarvoor te klein. Al zouden we wel hebben afgelost, dan was dat nog minimaal geweest.

Bij mijn huis nu ben ik wel extra voorzichtig geweest. Ben behoorlijk risicomijdend te werk gegaan. Denk dat ik het nu voor elkaar heb, maar tegen een echte financiële crisis ben ik ongetwijfeld nog niet opgewassen. Heb nu een hypotheek waarbij ik flink aflos. Ben verzekerd voor als mijn inkomen wegvalt. Had in de eerste instantie alleen een overlijdensrisicoverzekering voor het huis, maar inmiddels ook voor een bedrag daarboven. Mocht mij dan wat gebeuren, dan hebben de kinderen naast het huis ook een inkomen om van te leven.

Spaarpotje heb ik helaas nog niet, ben juist de afgelopen 12 jaar bezig geweest om die schulden af te lossen. Auto heb ik niet. Stel dat er iets anders materieels gebeurd waarvoor ik niet verzekerd ben, dan zou ik daar indien nodig wel een lening voor afsluiten. Dan heb ik het niet over vakanties, maar stel dat bij wijze van spreken de bliksem inslaat en dat dit om welke reden dan ook niet onder een verzekering valt. Of dat een van mijn kinderen ziek wordt en een behandeling buiten de verzekering nodig heeft. Ook dan zijn het natuurlijk keuzes, maar ik zou dan echt wel wat gaan lenen. Al is dat vaak natuurlijk inderdaad redelijk minimaal zijn.

Ooit hoop ik ook een nieuwe partner te vinden en dan wil ik de dingen echt wel zo regelen dat ik nooit van hem afhankelijk wordt. Ook daar heb ik een keuze, maar ik denk gewoon dat je nooit alles kunt overzien en dat het dus iedereen kan gebeuren.

aardbei

"Als je een hoog inkomen hebt, heb je vaak ook hoge (vaste) lasten zoals een hoge hypotheek. Een WW-uitkering is op zich 70% van je laatstverdiende loon, maar hij heeft wel maximum, volgens mij net iets onder de 3200 euro bruto. Stel dat je een salaris had van 6000 euro bruto, dan ga er bij werkloosheid direct 2800 euro op achteruit. "

Hoeveel huis heb je bij een hypotheek van 3200 bruto (dus nog voor de aftrek het H-woord)? Dat ligt toch echt wel fors boven de gemiddelde waarde van een huis. Waarom vindt iemand dat je zo'n duur huis moet kopen op twee inkomens?

Stel nu dat je inderdaad een huis hebt van 3200 bruto op twee inkomens en 1 inkomen gaat naar 3200 bruto. Ik neem aan dat de ander niet op 1200 per maand zit...

Je tweede auto verkoop je meteen, niet nodig als je werkloos bent, alle abonnementen opzeggen, je doet nog maar voor 400 euro in de maand boodschappen, geen vakanties, niet meer uit eten etc. Denk je echt dat dat onhaalbaar is en dat je het eerste jaar al in de schulden moet komen? Ik betwijfel dat als je goed de tering naar de nering zet en al lukt dat net niet, dan kom je in de schulden maar je zit echt nog niet meteen op 40.000 schuld.

Trivia

Je doet net of elke zelfstandige daar vrijwillig en bewust voor heeft gekozen. 10 procent is onvrijwillig hoor.

mmmm

"Als je een hoog inkomen hebt, heb je vaak ook hoge (vaste) lasten zoals een hoge hypotheek.".
Dat vind ik helemaal niet zo vanzelfsprekend. In elk geval, wij hebben dat niet zo gedaan, maar met 2 inkomens een iets royaler rijtjeshuis gekocht. Op basis van 1 inkomen wat hypotheeklast betreft. Van daar uit hebben wij kunnen sparen, en zijn nu doorgeschoven naar iets bovengemiddelds qua huis. Maar niet qua maandlast.
Overigens, ik ben dol op onze (deels) "aflossingsvrije" hypotheek. Nergens kun je zo lekker op aflossen zonder boetes als daarop. Hoe denk je dat onze maandlasten steeds kunnen dalen.... zo dus.
Verder leven wij graag beneden onze stand, lekker oude spullen enzo.
Als één van ons zonder baan komt, dan krijgen we het krapper, maar nog steeds goed te doen. Dat is ingecalculeerd, voor de zekerheid. Komen we allebei zonder inkomen te zitten, dan zou dat vervelend zijn, maar dan kan mijn man zijn prepensioen aanspreken en zijn spaargeld en dan redden we het nog zeker 15 jaar.

Maar wij zijn 1. bij de gelukkigen qua salaris, en 2. vanaf het begin dat we samen waren al tamelijk "op de centen". Ik denk dat dat de kansen om diep in de schulden te komen verkleint, maar het komt zeker niet op nul. Er kan opeens een totaal onverwacht iets op je pad komen, dat je heel veel geld gaat kosten (een wervelwind waait je huis kapot en dat stond nu net niet in de verzekering, bijvoorbeeld, of hoge medische kosten die niet verzekerd zijn..., dure scheiding..)

Phryne

"Dat is inderdaad verstandiger. Mijn niet zo handige beslissing kostte gelijk een ton. Dat is handige als je het ook hebt (en dus eerst vermogen hebt vergaard door aflossen).
Nu ben ik ook niet het beste voorbeeld, want een meevaller geef ik ook eerder uit aan iets leuks dan aan extra aflossen.
Eigenlijk wil je natuurlijk horen dat het jou nooit zal overkomen want jij bent heel verstandig!"

Wat flauw zeg. Je maakt het zelf persoonlijk bij jezelf en nu moet je ook even terugkaatsen? Ik hoef helemaal niks te horen, dat weet ik namelijk al maar dat heeft meer te maken met dat wij in een huurhuis zitten voor nog geen 550 euro per maand en dát is een gelukje wat niet iedereen heeft. Daarentegen zijn wij wel 10 jaar lang voor gek uitgemaakt dat we niet gingen kopen en dat verstomde wel na de crisis.

Goede keuzes maken is moeilijk

Maar kan wel. Wij kochten een huis van anderhalf salaris, is een risico ja. Maar wel op een plek waar we 30 jaar wilden wonen. Voor ons heeft het goed uitgepakt : allebei meer gaan verdienen. Laatste advies financieel adviseur: verhuizen want dat kunnen we betalen. Nou echt niet! Nu kunnen we allebei ontslagen worden en niet direct in de problemen komen.

Ja en nee

Iedereen kan financiële problemen krijgen maar het verschilt enorm hoe mensen daar mee omgaan. Plus dat sommige mensen nu eenmaal meer risico's lopen
Een gezin met twee ouders die in loondienst zijn en in een koophuis wonen met een hypotheek gebaseerd op 1 inkomen loopt minder risico dan een gezin waarvan de partners als zelfstandigen werken en een tophypotheek hebben afgesloten op basis van beide inkomens.
Wie in een sociale huurwoning woont loopt minder risico dan wie in een duurdere vrije sector woning zit.

Bepaalde keuzes zijn gewoon niet slim, geld lenen voor vakantie of voor consumptiegoederen moet je gewoon niet doen behalve als dat doel inderdaad is om meer geld te vergaren (een auto of ander vervoersmiddel), Geld lenen is sowieso bijna nooit de oplossing. Maar dit zijn eigen het soort keuzes die gewoon je kan vermijden en waarvan je kan weten dat het een slechte beslissing is.

Ingewikkelde constructies met hypotheken en aflossingen en beleggen is lastiger omdat je vaak het overzicht niet hebt. Goede vuistregel is natuurlijk om nooit een financiële verplichting aan te gaan die je niet snapt en niet volledig hebt doorgedacht.

Kiezen

Twee mensen met modaal inkomen hebben niet zoveel te kiezen. Sociale huurwoning is onbereikbaar, en op een modaal inkomen kun je ca 150.000 euro lenen. Daar koop je geen huis voor, dus moet je al snel op meer dan een inkomen lenen.
Maar allemaal verstandige mensen hier hoor. De sufferds houden hun mond, denk ik.

Volgens mij

Volgens mij kun je risico’s minimaliseren, maar nooit uitsluiten. Ja, ik heb een koophuis. Daarin zit een risico, dat ik maar al te goed heb ervaren, maar het heeft ook voordelen tov een huurhuis. Ook dat koophuis is een soort spaarpot voor later en mocht mij ooit wat gebeuren, dan is het in dat opzicht goed geregeld voor mijn kinderen.

Met een huurhuis kun je dat ook prima oplossen. Je moet alleen aan andere dingen denken. Het risico dat je huis ooit onder water staat, loop je niet. Je mist echter ook de kans op waardestijgingen en je bent afhankelijk van de huurverhogingen waar je mee te maken zou kunnen krijgen. En ja als je met een goed inkomen in een goedkoop huurhuis zit, is het voor jezelf erg voordelig, maar anderen beginnen weer over scheefwonen. Alles heeft voor en nadelen. Overigens kwam ik voor dat goedkope huurhuis zelf niet in aanmerking, dus ook dat speelt mee.

En dus ja, je loopt een risico minder als je in een huurhuis zit, maar ook dan loop je risico. Mijn moeder heeft een ziekte waar in Nederland geen behandeling voor is, maar in Duitsland wel. Verzekering vergoedt de behandeling niet, zou om 75.000 per keer gaan. Mijn moeder heeft ervoor gekozen om zich dan maar niet te laten behandelen, met alle gevolgen van dien, omdat ze het niet kan betalen. Stel dat ik voor diezelfde keuze kwam te staan als het om de kinderen of mijzelf ging, dan zou ik die 75.000 lenen als het kon. Dan maar schulden, gezondheid gaat voor mij voor.