1 januari 2000 door Maaike Verrips

Is een vroege prater een slimmerik?

Ons dochtertje is nu 20 maanden en praat reeds vlot in zinnetjes van 4 à 5 woorden. Ook kan zij al enkele liedjes volledig zingen (Poesje miauw, Zagen-zagen wiede-wiede wagen). Zelfs als je een nieuw liedje voor haar zingt en de tweede maal laat je een woordje weg, dan zal zij dit zonder problemen invullen.

Ik vroeg mij af in hoeverre zij voor is op andere kinderen in haar taalontwikkeling, want iedereen in mijn kennissenkring vindt dit vrij vroeg.

Antwoord

Als uw dochter nu al zulke lange zinnen maakt, is zij inderdaad vroeg begonnen met haar taalontwikkeling. Ze hoort duidelijk bij de vroege praters. Sommige kinderen zijn op hun derde verjaardag net zo ver als uw dochter nu.

Vroeg praten, wat betekent dat eigenlijk?

Veel mensen letten erg op de taalontwikkeling van hun kinderen, omdat ze denken dat die een graadmeter is voor de algemene intelligentie. Kinderen die vroeg gaan praten, zouden intelligenter zijn dan kinderen die laat gaan praten.

Die conclusie is op zijn minst voorbarig. Ten eerste weten we helemaal niet wat intelligentie is, en ten tweede lijkt het erop dat het vermogen om een taal te leren een min of meer op zichzelf staande capaciteit is. Dat wil zeggen: iemand die taalvaardig is, hoeft niet per se vaardig te zijn op andere terreinen. Er bestaan zelfs extreme voorbeelden van mensen die een goed ontwikkelde woordenschat en grammatika hebben, maar die nauwelijks in staat zijn iets zinnnigs te zeggen, omdat ze voor het overige zwakzinnig zijn. Omgekeerd kan iemand die op andere terreinen intelligent is, moeite hebben om zich door middel van taal uit te drukken.

Verschillende soorten intelligentie

Het lijkt er dus volgens sommige geleerden op dat een mens verschillende soorten `intelligentie' heeft, die tamelijk onafhankelijk van elkaar functioneren. Hoe de ene intelligentie zich ontwikkelt staat los van de ontwikkeling van de andere.

Aan de andere kant is de taal natuurlijk niet alleen een doel op zich, maar ook een middel. Door middel van de taal leert een kind verschillende terreinen van het leven kennen. Een vroege taalontwikkelng is wat dat betreft een voordeel, want die maakt op jonge leeftijd allerlei informatie en sociale contacten toegankelijk voor het kind.