5 oktober 2001 door Joanna Sandberg
Ik ben sinds 8 maanden gescheiden en moeder van een tweeling van 5 jaar. Ik woon samen met de kinderen bij mijn huidige partner. De kinderen worden op dit moment meer gecorrigeerd dan in de vorige gezinssituatie; ik denk dat ze moeite hebben met de nieuwe situatie en mijn nieuwe partner. Let wel: ze hebben hem volledig geaccepteerd en zeggen ook papa tegen hem, maar toch is er een bepaalde afstandelijkheid. Ook zijn ze soms behoorlijk dwars en luisteren ze niet.
Daarbij hebben zowel ik als mijn huidige partner moeite met de omgangsregeling met hun vader en moeite om te horen hoe leuk ze het daar gehad hebben.
Ik ben bang dat ze straks -- omdat ze in een totaal nieuwe gezinssituatie zijn gekomen waarin regels gelden -- liever naar hun vader gaan en dat ze nadelige gevolgen ondervinden van de scheiding. Er zit op dit moment een soort boosheid bij ze, volgens mij.
Hoe moet ik omgaan met hun gedrag en hoe moet ik omgaan met de relatie tussen mijn huidige partner en de kinderen? Ik wil graag dat ze hem zien als hun andere papa. Maar doe ik daar wel goed aan?
Ik zet de vragen die u stelt nog even op een rijtje:
Een probleem bij het beantwoorden van die vragen is dat u niet aangeeft hoe lang u inmiddels samenwoont met uw nieuwe partner, en ook niet hoe de scheiding is verlopen. Ging dat in goede overeenstemming of met ruzies voor en/of na de scheiding? Toch zal ik proberen antwoord te geven.
Voor kleuters is een scheiding niet goed te begrijpen. Het overkomt ze. Hun ouders nemen de beslissing om te scheiden. Zij houden van beide ouders, en zijn dus loyaal aan papa en mama, en willen het liefste dat ze bij elkaar blijven. Zij voelen zich dan ook vaak angstig en verdrietig, maar ook boos. Dit betekent dus ook dat het niet gemakkelijk is voor kinderen om de nieuwe partner van een van de ouders te accepteren. Dat kost veel tijd en vooral geduld van de volwassenen.
Dit vraagt van u en uw nieuwe partner dat jullie aanvaarden dat uw kinderen hem niet meteen als een papa kunnen zien. ook niet als een andere papa. Ze hébben al een papa.
Wat ze wél kunnen, is uw nieuwe partner te gaan accepteren als de nieuwe man van mama. Maar uw partner moet in zekere zin 'verdienen' dat ze hem aardig gaan vinden. Dat gaat niet vanzelf. Ik zou u dan ook aanraden om uw partner geen papa te laten noemen, maar hem bij zijn voornaam te laten aanspreken. Of, als jullie dat te vrij vinden, bijvoorbeeld hem 'oom' te laten noemen.
Ook schrijft u dat uw kinderen meer gecorrigeerd worden dan in de vorige gezinssituatie. Het is mij niet duidelijk wie dat doet: u of uw partner? Of bedoelde u dat de kinderen meer gecorrigeerd moeten worden omdat ze lastiger zijn dan voorheen?
Hoe dan ook: wanneer uw partner degene is die strengere regels stelt dan uw kinderen gewend waren, maakt hij het zichzelf en de kinderen extra moeilijk om elkaar aardig te gaan vinden. Om te zorgen dat uw nieuwe partner geaccepteerd wordt -- wat overigens veel tijd zal gaan kosten -- is het in ieder geval het beste als u de regels stelt, en niet uw partner.
Hij kan u daar natuurlijk wel in ondersteunen, zodat het voor uw kinderen duidelijk is dat u en uw partner op een lijn staan qua opvoeding. Het lijkt mij verstandig als uw partner zich voorlopig nog wat op de achtergrond houdt, en juist leuke dingen doet met uw kinderen. Dat kunnen heel gewone zaken zijn, zoals voorlezen, lekker koken, en spelletjes spelen.
U schrijft dat uw kinderen uw partner volledig geaccepteerd hebben en papa tegen hem zeggen, maar dat er toch een bepaalde afstandelijkheid is.
Hoe weet u dat uw kinderen uw partner al geaccepteerd hebben? In hun gedrag laten zij dat niet zien. Misschien doen ze wel braaf in woorden – ze zeggen papa – omdat ze voelen dat u (en uw partner) dat graag willen, maar niet omdat ze dat dus zelf willen.
Zo raken uw kinderen gevoelsmatig klem; zij moeten zich anders voordoen dan ze zich voelen. Ze zijn nog heel jong, en hebben juist veel steun en begrip nodig van alle volwassenen.
U schrijft ook dat u en uw partner moeite hebben met de omgangsregeling, en dat het u moeilijk valt om aan te horen hoe leuk ze het bij hun vader gehad hebben. Blijkbaar gelden er heel andere regels bij hun vader dan bij u. Dit is natuurlijk vaak het geval bij gescheiden ouders, en het is moeilijk om te accepteren voor de zorgende ouder – u in dit geval – dat u weinig tot geen invloed heeft op hoe de ex-partner met de kinderen omgaat. Tenzij u nog goed kan overleggen met uw ex-man.
Vaak is de niet-zorgende ouder (vaak de vader) geneigd om zijn kinderen, die hij niet vaak ziet, te verwennen. Ik hoop dat u aan de andere kant toch blij kunt zijn voor uw kinderen dat ze het fijn hebben bij hun vader. Voor de ontwikkeling van kinderen is het belangrijk dat ze een goede band hebben met beide ouders. Dus dat ze ook niet het gevoel krijgen dat ze moeten kiezen vóór de een en dus tégen de ander.
Mijn laatste advies is dat u samen met uw nieuwe partner (en zo mogelijk ook met uw ex-man) goed kijkt hoe u uw kinderen kunt helpen om zich weer prettig te gaan voelen in de nieuwe gezinssituatie.
U helpt uw kinderen door open met hen te praten over de scheiding, over hun gevoelens van boosheid, verdriet, angst, het niet begrijpen van de scheiding, etc. Het is absoluut slecht voor kinderen om negatief over hun vader te praten.
Goed overleg met uw partner en uw ex-man over de opvoeding is in het belang van uw kinderen. Hoe moeilijk dat soms ook te realiseren is door alle volwassenen.
