

Gezondheid

MamaE
11-04-2025 om 15:25
Medische ingrepen; grenzen, inspraak, autonomie en lichamelijke integriteit
Even een wat breder draadje, niet alleen over onze dochter, maar ook een bredere discussie.
Voor de achtergrond; ons meisje wordt over anderhalve week tien jaar en heeft een behoorlijke rugzak aan medische issues. O.a. met haar ogen, haar gebit en ze heeft autisme.
Nu is mijn vraag...mag je grenzen stellen aan de hoeveelheid behandelingen? En waarop baseer je dat dan, tegen het advies van medici in? Mag je kind zelf grenzen stellen? En vanaf wanneer dan? Gaan die grenzen over het wat of over het hoe?
Wij merken dat dochter veel behoefte heeft aan autonomie. En dat begrijpen we. Toch is langetermijndenken nog lastig en is iets spannend/beangstigend vinden niet altijd een reden om iets niet te doen. Toch worstelen we ermee hoeveel inspraak we haar kunnen en mogen geven, zonder haar vertrouwen te beschadigen en zonder haar te veel verantwoordelijkheid te geven die ze niet aankan waardoor ze achteraf 'verkeerde' beslissingen neemt.
Zo hadden wij laatst een gesprek met haar tandarts en ortho zonder dochter. Het traject 'gebit' is er een van de lange adem en bij tijd en wijlen behoorlijk belastend voor dochter. Zij gaven aan dat ze ook alternatieven willen bieden. Misschien niet met het beste resultaat, maar wel draaglijker voor dochter. En dat ze ons en haar daar ook meer in willen betrekken. Dat is heel fijn.
Nu hadden we gisteren een afspraak met dochter erbij. Het is nu even rustig, maar binnenkort komt wel de 'tweede wisselfase' eraan. Dan gaan de hoektanden en kiezen wisselen/doorkomen. Op foto's is al zichtbaar dat het glazuur niet goed is, maar hoe erg het precies zal zijn en wat ze er wel/niet te redden is en op welke manier, dat is afwachten.
Maar we zijn wel voorbereid op een aantal fikse ingrepen. Dochter is moe van alle ingrepen, en verdrietig en onzeker over haar gebit. Er is haar beloofd dat ze mee mag beslissen en inspraak krijgt. Dat ze ook nee mag zeggen, maar ook dat ze niet nee kan zeggen tegen alles puur omdat het niet leuk is. Inspraak is soms ook moeten kiezen tussen twee kwaden.
Dochter begrijpt dit wel en vindt het fijn dat ze mee mag praten, maar zei ook 'jullie zeggen altijd wel dat jullie me snappen, maar uiteindelijk moeten al die stomme behandelingen altijd toch en dan ben ik wel degene die pijn heeft'.
Hoe pakken jullie dit soort lastige issues aan? Als je kind nog lang niet volwassen is, maar wel volwassen keuzes moet maken.

MamaE
25-04-2025 om 14:18
Het gebit van dochter is nogal complex. De keuze voor wel/niet een beugel heeft ze sowieso niet. Wel hebben wij vragen als moeten we alles willen wat er kan, kunnen we dat allemaal van haar vragen, want het is nogal veel en nogal ingrijpend.
Dochter mist behoorlijk wat elementen en zal op jonge leeftijd gedeeltelijke protheses krijgen. Ook daarvoor is het handig als de kaken goed staan. Hoe meer er mist, hoe lastiger het later nog te corrigeren is, nog los van groei. De kiezen die nog door moeten komen zijn niet goed, maar het is nog onduidelijk of ze überhaupt te behouden zijn.
Bij de vraag wat voor type beugel is dat tot nu toe door de ortho bepaald. Ook is niet alles wat bestaat mogelijk wegens gebrek aan elementen. En is een kaakoperatie op latere leeftijd bepaald niet een gelijkwaardig alternatief.
Er is dochter inspraak beloofd, maar dan zegt mijn gevoel wel dat we dat ook waar moeten maken. Dochter prikt daar zelf ook wel doorheen en kan dat bij boze buien met enige regelmaat oprakelen en ons voor de voeten gooien. Eerlijkheid is voor haar heel belangrijk. Dus als we een beslissing nemen, moeten we daar van overtuigd zijn dat die keuze juist is, dat er geen ruimte voor discussie bestaat en heel duidelijk zijn in waar ze wel en niet inspraak op heeft. Dan zal ze alsnog wel even boos zijn en verdrietig en in de weerstand gaan, maar dan stapt ze daar uiteindelijk makkelijker overheen.

Lizzyliz
25-04-2025 om 15:23
Eerlijkheid boven alles inderdaad. Als je inspraak belooft en je kunt het niet waarmaken, dan kan dat natuurlijk niet. Ik weet niet welke keuzes jullie moeten maken en hoeveel, maar is het mogelijk om het stap voor stap te doen?

MamaE
25-04-2025 om 16:43
Lizzyliz schreef op 25-04-2025 om 15:23:
Eerlijkheid boven alles inderdaad. Als je inspraak belooft en je kunt het niet waarmaken, dan kan dat natuurlijk niet. Ik weet niet welke keuzes jullie moeten maken en hoeveel, maar is het mogelijk om het stap voor stap te doen?
Het gaat om wel/niet een kaakbothersteloperatie en wel/niet overbeet corrigeren en dan de vraag in welke volgorde en wanneer.
Dus ja, zeker stap voor stap en niet alles tegelijk, maar het blijft wel veel en een lang traject. Nog los van andere behandelingen qua gebit die er sowieso nog komen als haar kiezen door gaan komen.

dan
27-04-2025 om 21:22
MamaE schreef op 25-04-2025 om 16:43:
[..]
Het gaat om wel/niet een kaakbothersteloperatie en wel/niet overbeet corrigeren en dan de vraag in welke volgorde en wanneer.
Dus ja, zeker stap voor stap en niet alles tegelijk, maar het blijft wel veel en een lang traject. Nog los van andere behandelingen qua gebit die er sowieso nog komen als haar kiezen door gaan komen.
Wat heftig allemaal, heb erg met haar te doen en ook met jullie want het is ook voor ouders erg moeilijk als je kind met dit soort ingrepen te maken krijgt. Ook omdat er geen zekerheid is over het te bereiken resultaat vanwege de staat van haar gebit en het ontbreken van elementen.

MamaE
07-05-2025 om 17:20
De afgelopen periode goede gesprekken gehad met elkaar en met dochter. Ze snapt zelf ook wel dat haar gebit een puinhoop is en niet vanzelf beter wordt. Ze vindt het nog steeds heel stom en moeilijk allemaal, maar ziet wel in dat de tandarts, ortho en kaakchirurg niet zomaar iets adviseren. Dus in goed overleg met elkaar besloten te beginnen met het 'traject overbeet' en daarna de kaakoperatie te doen (al kan ze altijd nog nee zeggen of uitstellen). Overbeetcorrectie moet wel echt in de groeifase. Vanmiddag hadden we een gesprek bij de ortho. Dochter vond het echt wel even moeilijk, maar ze heeft heel dapper meegewerkt en meegepraat. De ortho stelde voor om de komende afspraak de buitenboordbeugel te plaatsen omdat deze afspraak vlak voor het hemelvaartweekend valt en ze er dan een paar dagen rustig aan kan wennen. De beugel zal ze dan zo'n 16 uur per dag moeten dragen. Dat was wel even een dingetje, want omdat ze in de avonden veel sport, is het handiger om dan de beugel op school te dragen en daar ziet ze wel tegenop. Wel trots op dochter dat ze ondanks alle weerstand toch meedenkt, meewerkt en heel dapper alles aangaat, hoe lastig en spannend ze het ook vindt.

Lizzyliz
07-05-2025 om 21:27
Wat dapper van haar!
En wat fijn dat de ortho met haar meedenkt en de beugel vlak voor de vrije dagen gaat plaatsen. Dat is echt prettig, zodat ze rustig kan wennen.
Op school lopen natuurlijk veel kinderen met beugels, dus ze zal er zeker niet mee opvallen. Of vindt ze het lastig ivm eten?

MamaE
07-05-2025 om 21:57
Meedenken en dochter ook mee laten denken is wel heel fijn ja. Dat zorgt bij haar ook voor meer medewerking in het hele traject. Maar we merken wel dat het toch weer behoorlijk wat spanning geeft. Ook omdat de ortho opeens toch een ander idee had qua beugel. Aanvankelijk wilde hij de huidige beugel behouden en uitbreiden met een buitenboordbeugel, maar er bestaat een soortgelijk type beugel met dezelfde werking die makkelijker te combineren is met een buitenboordbeugel en waarmee praten makkelijker gaat, dus dochter heeft ook weer even gehapt en foto's laten maken.
Maar op dit moment zit mijn man boven bij haar omdat ze heel verdrietig is om alles.
Ze vindt haar gebit heel lelijk, ze vindt alle beugels ontzettend stom, waarom altijd ik, bang dat ze uitgelachen wordt op school. In haar klas is ze toch echt de eerste en enige met een beugel, al zal dat niet zo lang meer duren voordat er meer volgen. Zeker niet als ze volgend schooljaar in een combinatiegroep 7/8 komt.
Met eten moet deze beugel uit, dus dat is geen probleem. Maar dat gevoel van 'anders zijn', dat vindt ze heel moeilijk.
En ondanks dat ik mezelf betrap op een vermoeidheid over haar verdriet, zo van 'we weten nu wel dat het allemaal heel stom is en zo, maar er telkens boos om zijn en huilen maakt het ook niet beter' (niet trots op dat ik dit denk), vind ik haar ook heel dapper en veerkrachtig in het meedenken, meewerken en toch verstandige keuzes maken tegen haar gevoel in. Maar goed, ik zie wel al enigszins op tegen het hemelvaartweekend omdat dochter dan waarschijnlijk bepaald niet gezellig zal zijn. Daar heb ik heus begrip voor, maar fijn is anders.

Lizzyliz
09-05-2025 om 11:02
Zo herkenbaar wat betreft het meegaan in de gevoelens van je dochter. Onze dochter met ASS is ietsje ouder dan jullie dochter (ze is 14 en zit in 3 vmbo). Ook zij is vaak dapper, veerkrachtig en een doorzetter, maar net zo vaak ook is ze heel verdrietig, kan ze blijven hangen in angsten/boosheid en heeft ze behoorlijke moodswings. Ik probeer de hele tijd mee te gaan in haar gevoel, maar af en toe krijgt het ‘ja, nu weten we het wel, hou op met me’ toch ook hier de overhand. Altijd maar begripvol zijn is ook niet te doen, denk ik. Ook al zou je dat willen. We doen ons best.

MamaE
09-05-2025 om 12:45
Fijn om te lezen dat ik niet de enige ben die soms een beetje klaar is met alle emoties, buien en gedoe. Ja, we doen ons best, maar we zijn ook mensen, dus ons geduld is soms ook even eindig.
Op zich gaat het nu best weer lekker met dochter, maar ze kan soms wel opeens vanuit het niets boos worden en roepen dat ze helemaal klaar is met alles en het is momenteel wat meer zuchten en weerstand om het dragen van de beugel die ze nu nog heeft.

MamaE
28-05-2025 om 16:17
Vanochtend naar de ortho geweest en ondanks de spanning heeft dochter goed meegewerkt, maar op het einde ging het toch mis. Er waren dikke tranen en heel veel boosheid en weerstand toen ze hoorde dat ze zowel een hoofd- als een nekband moet dragen bij de buitenboordbeugel. Dat wisten wij van tevoren ook niet. De ortho dacht wel dat hij dat verteld had en vond het heel vervelend dat hij dochter niet goed had voorbereid, terwijl dat juist voor haar en haar vertrouwen heel belangrijk is. Dochter was daar ook erg boos over en sloeg zichzelf in haar gezicht en dus tegen de beugel, wat pijn deed. En toen werd ze nog bozer want dat was vast iets wat 'wij' bedacht hadden om haar te straffen. Dat ze sindsdien al de hele dag boos, verdrietig en chagrijnig is, dat hadden we wel al voorzien. Ik wil in ieder geval geen welles/nietes discussie aangaan over haar complottheorieën. Daar komen in ieder geval nu toch niet uit. Ze is even heel erg boos en dat mag. Ik snap het ook wel en ik baal er zelf ook van. Ermee omgaan dat het even anders loopt vind ik nu ik volwassen ben toch makkelijker dan omgaan met het gedrag wat dit soort dingen triggert bij dochter. Ik vind het nog steeds lastig dat het haar autisme zo duidelijk maakt en dat ze op dit gebied eigenlijk nauwelijks progressie boekt ondanks drie therapietrajecten. Dat maakt me ook wel een beetje moedeloos.

Lizzyliz
28-05-2025 om 20:59
Meestal is het een nekband of een hoofdband en niet allebei. Dat is wel bijzonder. Ach, wat balen dat het zo gelopen is en logisch dat ze overstuur raakte van dat nieuws. Ik vind dat de ortho hier wel een steek heeft laten vallen. Waarom heeft hij vooraf niet laten zien hoe het er uitziet? Dan zou ze er gelijk een beeld bij hebben gehad.

MamaE
29-05-2025 om 00:01
Lizzyliz schreef op 28-05-2025 om 20:59:
Meestal is het een nekband of een hoofdband en niet allebei. Dat is wel bijzonder. Ach, wat balen dat het zo gelopen is en logisch dat ze overstuur raakte van dat nieuws. Ik vind dat de ortho hier wel een steek heeft laten vallen. Waarom heeft hij vooraf niet laten zien hoe het er uitziet? Dan zou ze er gelijk een beeld bij hebben gehad.
Dat klopt, in bepaalde bijzondere gevallen blijkbaar wel. Heeft hij wel uitgelegd, maar was nogal een technisch verhaal. Ik vond dochter eigenlijk al bijzonder genoeg zonder dit en zijzelf ook. De ortho dacht echt dat hij het had uitgelegd/verteld en schrok er zelf ook van dat dat niet zo was en baalde daar ook enorm van. Want er wordt al zoveel vertrouwen van dochter gevraagd om in te stappen, dingen te doen die ze niet wil en over haar weerstand heen te stappen. Anderzijds zei mijn man 'het heeft misschien wel een heleboel tranen en boze buien en weerstand vooraf bespaard'. Tja, zou kunnen.
Ze had echt wel wat pijn van de beugel vanmiddag, maar ze heeft hem wel dapper gedragen tot het avondeten. Ondanks alle boosheid en verdriet. Met eten en trainen mocht hij uit, maar naar bed moet ze hem wel dragen en dat was even enorm drama.
Ik heb bij haar gelegen en haar vastgehouden tot ze sliep.

Pinokkio
29-05-2025 om 01:39
Aaah MamaE, wat zwaar weer voor jullie! En wat klink je ontzettend rustig en zo liefdevol.
Heeft je dochter ook alternatief gedrag geleerd gekregen om met heftige emoties om te gaan?
Zorg goed voor jullie zelf!

MamaE
29-05-2025 om 09:05
Ja, dat leert ze wel. Ze snapt dat ook en toch gaat het in het moment telkens toch weer mis en doet ze zichzelf pijn omdat volgens haar dan niets anders helpt en ze het ook niet expres doet. Ik vind dat heel verdrietig, vooral voor haar. Ik overweeg zelfs om het maar gewoon los te laten, dat de druk van 'het mag niet en het is niet goed' eraf gaat.
De nacht was zwaar. Ze werd een paar keer wakker omdat ze niet lekker kon liggen en het pijn deed en ze was zo vreselijk boos op alles en iedereen. Ik voel me zo onmachtig op die momenten dat ik zelf ook moet huilen. Ik weet dat we hier even doorheen moeten, maar ik heb al meermaals gedacht in vredesnaam waarom doen we dit haar aan en tegen welke prijs (ja, geen kaakoperatie met zes weken vloeibaar eten en nog meer pijn later). Mijn man stuurt me nu even uit wandelen zodat ik kan opladen voor als dochter wakker wordt. Eigenlijk ben ik nu al overprikkeld. Soms heb ik van die dagen dat ik opsta en al klaar ben voor de hele dag. Ook dat vergt een zekere acceptatie waar ik nog lang niet ben.

MOMOFMYPRINSESWITHAUTISM
29-05-2025 om 14:01
MamaE schreef op 14-04-2025 om 10:56:
Bedankt voor het meedenken en alle tips, echt heel lief!
De groepen die ik in de link zie staan, zijn ofwel voor volwassenen of voor ouders of voor partners. En ook allemaal best ver weg, denk aan 70-80 km enkele reis.
We hebben al ouderbegeleiding voor ouders met kinderen met autisme. En dochter heeft dus zelf ook therapie voor autisme, maar het omgaan met medische shit en anders zijn komt daar ook wel aan bod. Want het beïnvloedt elkaar wel en autisme maakt het vaak ook net wat lastiger dan het zonder autisme ook al zou zijn.
Natuurlijk krijgt ze therapie voor haarzelf, maar uiteindelijk gaat ze wel omdat ze dat moet van ons, want zelf zou ze daar niet voor hebben gekozen, ook al weet ze en merkt ze wel dat ze dingen leert en er wat aan heeft. Ook al blijken sommige dingen toch heel hardnekkig. Zoals het gevoel dat ze niet goed genoeg is en dat ze zichzelf soms pijn doet bij hevige emoties.
Groepstherapie met lotgenootjes lijkt me nuttig, nu dochter nog even over de drempel zetten.
Tegelijkertijd wil ik er ook wel voor waken dat haar leven niet té vol wordt met allerhande therapieën en gespreksgroepen. Want dan wordt alles wat er niet leuk is in haar leven zo overheersend.
Hallo MamaE,
Wat heftig om te horen dat je dochter het zo moeilijk heeft met haar emoties, en dat ze zichzelf pijn doet. Dat breekt je hart als ouder, dat herken ik heel goed. Onze dochter heeft ook autisme, en wij zijn uiteindelijk begonnen met medicatie omdat haar automutilatie echt gevaarlijk begon te worden.
Wat wij merkten, is dat naarmate ze ouder werd, de automutilatie ook intenser en schadelijker werd. De medicatie (hele lichte dosis) helpt haar om prikkels en veranderingen iets beter te verwerken – het dempt haar reacties net genoeg zodat ze niet meer zo overspoeld raakt. Daardoor is ook het zelfverwondende gedrag flink afgenomen en ze reageert minder heftig op bepaalde dingen waarvan ze normaal van 0 naar 100 zou gaan. Hierdoor verlopen de doktersafspraken ook 1000 maal beter vergeleken met hoe het normaal ging. Ik was echt anti medicatie totdat het een noodzaak werd. Achteraf heeft het onze dochter heel veel geholpen en haar leven fijner gemaakt.
Misschien is het iets om met jullie arts te bespreken? Ik weet dat medicatie niet voor ieder kind passend is, maar bij ons heeft het echt verschil gemaak met betrekking tot de automutilatie. Ik hoop dat jullie iets vinden dat jullie dochter rust en veiligheid geeft. Je doet het goed en je staat er niet alleen voor!