Check onze 10 slimme tips om geld te besparen op je volgende gezinsvakantie
Gezondheid Gezondheid

Gezondheid

Nu op Npo3: Overgewicht en 30 jaar voedingsindustrie

https://www.npostart.nl/live?channel=NED3

"Vandaag 21:35 • KRO-NCRV • 93 min
Deze documentaire is alles wat de voedingsindustrie al dertig jaar niet wil dat we te zien krijgen."


Jasmijn

Jasmijn

15-06-2018 om 09:53

nou met dat etiketten lezen

Nog even over etiketten lezen, Emmawee schrijft 'je weet dat zo'n 2.5 miljoen mensen in Nederland laaggeletterd zijn?".... ja en dan ook nog een paar miljoen die inmiddels zo kippig zijn dat ze het niet lezen kunnen (ik dus) jeetje wat een kleine lettertjes! Gelukkig heeft mijn telefoon een vergrootglas functie en kan ik nog 'iets' lezen van die etiketjes.
Ik heb een aantal documentaires van Michael Pollan gezien, maar ook van andere deskundigen en eigenlijk is één regel het simpelst. Zo veel mogelijk verse, onbewerkte producten kopen, en zoveel mogelijk zelf maken, dan weet je wat je eet. Voorgeproduceerd voedsel is geen ramp, alleen moet je dit meer als extraatjes zien en wat beter onder de loep nemen. (letterlijk ;-0)
Ik denk meer zoals mijn ouders en opa en oma aten. Iedere dag aardappelen, groente, vlees (niet veel vlees) nooit sausjes, nooit pakjes (mijn moeder hield niet van koken en wist volgens mij niet eens dat er pakjes bestonden, verdiepte ze zich zelfs niet in) (pasta was iets enorm exotisch voor mijn ouders) Simpel en puur eten eigenlijk. (maar ik vond het wel saai eten altijd)

Helga

Helga

15-06-2018 om 09:56

Huh?

Emmawee, dieselgate vind ik wel van andere orde, directe gevolgen zijn niet alleen voor koper.

Je toon vind ik wat vervelend, ik schreef toch dat ik er wel ook intrap?
Laaggeletterden, dat vind ik dus echt een lastige.
Want ik zie echt niet hoe je die groep tegemoet zou kunnen komen op dit vlak.
Ik denk juist dat elke poging die je doet het totaal juist erger/verwarrender maakt.
Het lijkt me onmogelijk om marketing zo sterk aan banden te leggen dat het zonneklaar is voor iedereen wat het is enz.
Nuja, iig niet in een democratie.

bieb63

bieb63

15-06-2018 om 10:07

Kaaskopje

Er zijn natuurlijk zat gerecht waar logischerwijs suiker in gaat.
Wat ik vooral bedoel is dat in gerechten waar je zelf niet zo aan zou denken of doen, maar waar dus wél suiker in gedaan wordt door goede koks. En die zijn natuurlijk niet persé bezig met het (on)gezondheids aspect van het gerecht, maar vooral met de smaak(beleving). Dus wat dat betreft vind ik het niet raar dat fabrikanten dat ook doen.
Wat anders vind ik bijv. zout doen in tomatenpuree. Een echte goede tomatenpuree is alleen tomaat dat zeer geconcentreerd is. Dat zout is dan niet nodig. Maar er zijn ook merken (meerdere) die dat wél doen. En dat is dus niet omdat die tomatenpuree dat nodig heeft qua smaak, want je moet gewoon flink concentreren, maar om minder tomaten te hoeven gebruiken (dus goedkoper voor de producent).

Emmawee

Emmawee

15-06-2018 om 10:16

Helga

Mijn excuses, ik had je niet helemaal goed gelezen en werd gewoon getriggerd door "een kind kan de was doen". Niet handig van mij om dan zo te reageren. Sorry daarvoor.

Ik reageer later nog verder, maar dit wilde ik alvast rechtzetten.

Helga

Helga

15-06-2018 om 10:36

Emmawee

Oke

Ik ken zelf ook wel heel veel mensen waarvoor een heleboel aspecten in de maatschappij te ingewikkeld of te moeilijk zijn. Maar ik zie niet in hoe je alles zo simpel kunt maken dat echt iedereen mee kan komen.
Oplossing lijkt me eerder liggen in hulp voor die groep.

Maar de meeste mensen die klagen over misleidende verpakkingen kunnen echt wel etiketten lezen maar doen dat niet of onzorgvuldig.

Kaaskopje

Kaaskopje

15-06-2018 om 10:50

Helga

voor de goede orde: ik heb onze discussie verlegd naar de rubriek 'algemeen ouderschap', omdat ik het hier te o.t. vond, maar ook omdat ik het onderwerp 'boos worden op andermans kinderen' letterlijk algemener wilde maken.

Kaaskopje

Kaaskopje

15-06-2018 om 11:17

Bieb

Het lijkt misschien een beetje op mierenn...n, maar ik zie eigenlijk niet zoveel verschil tussen dat beetje zoet in het een en dat beetje zout in dat ander. Het gaat in beide gevallen om hetzelfde: zorgen dat mensen het lekker vinden en kopen, maar inderdaad ook zorgen dat mensen dénken dat het een fantastisch product is en dus opnieuw kopen. Dat gaat dus niet per se om kwaliteit, maar om beleving. Een echt goede kok, vindt beide aspecten even belangrijk (vind ik ). Die echt goede kok verwacht ik niet bij MacDonalds of Happy Italy, maar dan weet je zelf ook waar je aan begint. Persoonlijk vind ik beide acceptabel voedselvermaak, zolang je daar niet elke dag, of beter nog week, zit.

Mijn man heeft minder behoefte aan zout dan ik om tevreden te zijn over de beleving. Ik minder aan zoet. Op een paar uitzonderingen na. Ik heb bij de vorige ronde afvallen wel geleerd dat je die behoefte aan zoet kunt bijsturen door daar totaal uit te breken. Dan merk je opeens hoe zoet zoet kan zijn. Omdat ik een beetje zoet echt wel lekkerder vind dan ongezoet in sommige gevallen, ben ik wel weer wat suiker gaan gebruiken, maar minder dan voorheen. Er gaat nu een halve schep door de yoghurt bijvoorbeeld. Thee en koffie drink ik al zo'n 40 jaar zonder suiker en de koffie ook zonder melk.

Ik gebruik veel minder zout dan mijn moeder dat vroeger deed. Er ging een hele eierlepel zout over de aardappelen, maar ook over de groente. Ik doe ook in veel zout, maar een stuk minder dan mijn moeder. Voor mijn jongste ook te weinig, die strooit standaard extra zout, peper en zelfs sambal over haar eten. Ook de hoeveelheid zout in het broodrecept wat we gebruiken, hebben we inmiddels verlaagd. Dat gaat maar om 2 gram, maar dat is toch weer 2 gram minder. De voedselindustrie doet het al of moet hetzelfde doen. Langzaam maar gestaag de smaak van zout en zoet aanpassen naar wat gezonder is.

bieb63

bieb63

15-06-2018 om 12:05

Niet helemaal eens Kaaskopje

Suiker in bijv. een pot pastasaus is niet ter vervanging van de basisingredienten, maar om de saus lekkerder te maken. Dat heeft dus puur met smaak te maken (en ja natuurlijk wil de fabrikant dat z'n product goed verkocht wordt, maar dat is logisch).
Zout in tomatenpuree is niet nodig voor de smaak, want als je voldoende tomaten gebruikt is zout n.v.t. Het is wél nodig als je dezelfde smaakbeleving wil bewerkstellingen, maar minder tomaten wil gebruiken om goedkoper te kunnen produceren. M.a.w. ze sjoemelen met de basisingredienten.

Kaaskopje

Kaaskopje

15-06-2018 om 12:33

Bieb

Ja, er wordt inderdaad wat afgesjoemeld.

Op iedere hoek..

Wat er de afgelopen jaren ook is veranderd is dat je op elke hoek van de straat "makkelijk mee te nemen eten" kunt kopen.
De bakker was vroeger de warme bakker en ik moest daar een gesneden bruin halen. Nu is er amper ruimte op de toonbank voor mijn brood want alles ligt vol met broodjes met beleg, pizzabroden, croissantjes met chocola, uien/kaas kruiers en kaasstengels. enz.
Ik kon de verleiding net niet weerstaan en heb zo'n halve kruier naar binnen geklapt terwijl ik dit lees.
Belachelijk, stukje tomaat hier en daar, het lijkt net of je gezond bezig bent.
Over 2 uurtjes ga ik warm eten.

We kunnen niet meer wachten, we kunnen niet meer uitstellen, honger lijden is niet nodig en ook wat zielig.
Mijn zoon riep vroeger altijd dat hij honger had als hij met oma de stad in ging. Arm kind en oma kocht bij de Hema een hotdogje. Dat hij nog maar een uurtje moest wachten tot ze warm ging eten kon ze niet over haar hart verkrijgen.
"Ach ja, hij had honger". Het kind weet niet eens wat honger is, gelukkig.

Er is overal eten, teveel eten, makkelijk eten. Trek kweken, honger voor mijn part, daar krijg je niets van.

Maar inderdaad, alleen al "de tussendoortjes" voor de peuters en kleuters is een fantastische handel. Stel je voor dat er om 10.00 uur geen tussendoortje in de rugzak zit. Arm kind En zo groeien we op met het idee dat als je trek hebt, dat je moet eten.

bieb63

bieb63

15-06-2018 om 15:50

mwah Wil

In mijn kindertijd, jaren 60 en 70 waren er nog veel meer bakkers , want minder supermarkten, en die bakkers verkochten ook croissantjes, boterknopen, koeken en chocola. Ik was er regelmatig... Maar ook toen waren er zeker al de nodige supermarkten, en die verkochten chips, koek enz. Zo voor het grijpen. En de drogist, daar ging je naar toe voor drop en ander snoep. En wat dacht je van de kruidenier? Genoeg lekkers was daar te halen, zo op de toonbank. En ook op tankstations verkochten ze toen allang snoep en koek. En bij de sigarenboer... In de kantine bij het zwembad kochten we altijd zakjes chips en snoep en ijsjes. En snackbars hadden ze toen ook allang.
Ik weet niet hoor, maar in die jaren was het net zo makkelijk om aan allerlei lekkers te komen en was het net zo verleidelijk. Hooguit was er minder in soorten. Maar maakt dat verschil? Ik denk het niet hoor. Naturel en paprika chips zijn nog steeds de favo's hier.....
En als ik trek had en ik had nog wat zakgeld over, ik kwam uit school om 4 uur en reeds langs de snackbar, dan stilde ik ook m'n mega 'honger' (hoezo honger?, ik had toen toch ook gewoon bammetjes mee....) met een heerlijke zak patat met mayo, kort voor het eten.

Amsterdamse

Amsterdamse

15-06-2018 om 17:55

Etiketten lezen

Nog even over etiketten lezen, zo gemakkelijk is dat niet. Er zijn voor suiker al bv meer dan 50 benamingen. En knderstaand stukje komt ook van de site:

Voedingsclaims
Teksten op verpakkingen zijn soms misleidend: 'suikerarm' betekent dat er per 100 gram nog steeds 5 gram suiker in een product kan zitten. 'Suikervrij' garandeert alleen dat het niet meer dan 0,5 gram is per 100 gram.

Vermeldt het etiket 'van nature aanwezige suikers' of 'zonder toegevoegde suikers'? Dan kunnen er nog wel suikers in zitten, bijvoorbeeld in vruchtensap, en dat zijn ook gewoon suikers. Je lichaam verwerkt ze hetzelfde als geraffineerde suiker.

Dit is een stukje van de lijst die op de site van het diabetesfonds staat
https://www.diabetesfonds.nl/minder-suiker/tips/hoe-suiker-herkennen

Sacharose
Siroop
Stroop
Sucanat (Sugar Cane Natural)
Sucrose
Suiker
Suikerstroop
T
Tarweglucosestroop
Tarwestroop
Trehalose
Turbinado

Bieb.

Ik vermoed dat ik misschien minder zakgeld had Af en toe een ijsje en wat lekkers bij het zwembad. Maar verder had ik gewoon wat van thuis mee en was het zakgeld weer op, na de aanschaf van het ijsje, voor de rest van de week.
Als ik nu "de jeugd" in de rij zie staan met croissantjes, frikandellenbroodjes en energiedrank dan herken ik dat niet van mezelf.

Dat zal het geweest zijn, het makkelijke eten was er wel maar ik had een bescheiden zakgeld.

Kaaskopje

Kaaskopje

16-06-2018 om 02:14

Wil

Of je nu geld had of niet, er was wel aanbod van ongezonde spullen. Op de mavo kon je roze en gevulde koeken kopen. Best simpel, maar ook daar kon je dik van worden. Een aantal straten verderop was een kruideniertje die los snoep verkocht. De politie kwam met enige regelmaat op school binnen stampen omdat de kruidenier maar weer eens bestolen was door scholieren. Ze zijn er aan onderdoor gegaan uiteindelijk. Zielig! Ik fietste zelf regelmatig langs een bakkerszaak en haalde daar een krentenbol, dat kostte een kwartje.

Ik bedenk me nu ook dat mijn ouders altijd iets lekkers bij de koffie namen, ik dus ook als ik thuis was, in de ochtend, bij het tweede kopje koffie. Dus ik was gewend aan het fenomeen 'tien uurtje', maar dan thuis. Op een gegeven moment zag mijn vader het licht en stopte hij met roken, werden de koeken en het vlees gehalveerd, dronken we verplicht allemaal 'eikeltjes'-koffie en aten 'sojabrokken'. Dat allemaal omdat echte koffie en vlees zijn behoefte aan roken maar zou aanwakkeren. Dat is gelukkig weer overgegaan, maar pas na een hele tijd.

bieb63

bieb63

16-06-2018 om 14:02

Precies

Er was 'vroeger' net zoveel en net zo makkelijk (en net zo 'gewoon') iets lekkers te halen. Misschien minder variëteit, maar dat maakt geen bal uit natuurlijk. Was er toen op het station misschien alleen een kroketje te scoren, dan voldeed die niet zo goed aan je (ongezonde) snackbehoefte....
En vroeger aten we net zo graag een sausje bij het eten en was koek bij de koffie of thee net zo gewoon. Dat er nu meer soorten sausjes en meer soorten koekjes zijn, maakt ook geen bal uit. En aten we vroeger wellicht geen pizza als avondmaaltijd, dan was het toen pannenkoeken of haalden we friet.
Je zou zelfs kunnen stellen dat er nu meer aanbod is aan gezondere varianten.... Door de betere bewustwording (en kennis) over gezond en ongezond.

Jasmijn

Jasmijn

16-06-2018 om 15:19

geen geld voor

Geen geld voor zou dat het zijn? Ik had daar vroeger als tiener geen geld voor, om dagelijks croissantjes te halen. Trouwens, wij mochten niet van het schoolplein af en na school gingen we naar huis. Thuis kreeg je iets van je ouders of je mocht wat snoep pakken, maar dat was het dan. Snackbar, daar kwamen wij zelden, echt soms, als we visite hadden die lang bleef plakken.
Als ik ging zwemmen,dan kreeg ik een of twee gulden mee en haalde ik wel een patatje na afloop of ijs, maar dat was ook niet wekelijks.
Misschien hebben tieners meer te besteden in deze tijd?

Leen13

Leen13

16-06-2018 om 15:27 Topicstarter

Gestage groei

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2012/27/steeds-meer-overgewicht

Je ziet hier zo'n bijna veertig jaar van gestage groei in overgewicht.
Toch is de groep met een 'normaal' gewicht ook behoorlijk groot. Zo'n zestig procent. veertig jaar geleden was dit nog ruim zeventig procent.

Ik denk dat het ook komt door veranderende gewoontes. Je gaat niet van het ene op het andere moment ineens alles buiten de deur eten bijvoorbeeld. Daar is de cultuur hier nog niet naar. Is wel aan de hand. Wij volgen Amerika wat dat aangaat.

Een gewoonte van zelf vers koken, broodtrommel mee naar school, fietsen, weinig mensen die 3 baantjes hebben en geen tijd om te koken, beschermt enigszins.
Maar we komen er wel.

Dat is ook gewoon de wet van de zwaartekracht. Als je overal eten kunt krijgen hoef je niet meer te koken. Kost het steeds meer moeite om niet toe te geven.

Kennis en goede routines kan een tegenwicht bieden. Dat zijn beschermende factoren, maar de voedselaanwezigheid om ons heen is de zwaartekracht die ook trekt.

Kaaskopje

Kaaskopje

16-06-2018 om 21:09

Een oorzaak van dikker worden

Is dat we zijn blijven eten alsof we zware arbeid moeten verrichten. Blijkbaar heeft men in de VS het gevoel erg veel en groot te moeten eten. Misschien omdat ze bang zijn dat de voedselreserves op zijn voor ze thuis zijn na al dat harde werken?

Aanbod in mijn jeugd of nu.

Wij hadden vroeger geen grote koeken bij de koffie. Een trommel met Maria kaakjes of Bastogne. Met een verjaardag was er zelfgebakken appeltaart. Patat halen deden we zeer zelden. Soms bakte mijn moeder dat zelf. Gewoon aardappels, groente en vlees. Bij een makkelijke dag maakte mijn moeder soep. En niet met wit stokbrood en kruidenboter. Gewoon met bruine bolletjes.
En geen kroket op het station, ik kon dat helemaal niet betalen van mijn zakgeld.
Het klinkt net of ik in armoe ben opgegroeid. Maar dat is totaal niet zo.
Gewoon "ouderwetse ouders" denk ik. Maar ook bij vriendinnen thuis was er doordeweeks geen chips of chocola.
Op de middelbare school kocht ik wel eens een stroopwafel. Maar er was geen machine met frisdrank, energiedrank of zakjes snoep. We hadden chocomel als het erg koud was, maar dat lag aan de goede zin van de conciërge.

De jeugd heeft nu een telefoonabonnement wat meer kost dan ooit mijn totale zakgeld per maand bij wijze van spreken.

Precies, het aanbod was veel kleiner dan nu. Heeft dat er niet mee te maken dat er nu veel meer geld is om uit te geven? Een wand vol met chipssoorten, een wand vol chocola, hap klare heerlijkheden bij het bakkersgedeelte en ladingen frisdrank.
Petflesjes vol zoetigheden voor onderweg. Ik kan me dat niet herinneren uit mijn jeugd. Iedereen lurkt uit zo'n flesje, net of we massaal uitdrogen tijdens een mini wandeltochtje.

Ik liep de avond 4 daagse en onderweg was er 1x een bekertje aanmaak, sterk verdund. Mijn neefjes en nichtjes vertrekken met een rugzakje met lekkers en drinken voor onderweg. Ahum, ze lopen 5 km.
Bij de finish kreeg ik bloemen, mijn neefjes en nichtjes hangen vol met snoep en andere onzin.

Op de lagere school was er geen 10 uurtje, wel schoolmelk. Nu zie ik de mooiste bakjes om van alles in mee te nemen. Ik kocht gisteren chees dippers. Het bleek een soepstengel met roomkaas te zijn. Wat is er mis met een droge soepstengel?
Alles qua eten moet er flitsend en leuk uitzien. Eten is leuk, eten is goed en we doen er allemaal aan mee. Ook ik met mijn chees dippers.

Het kan mijn gevoel zijn, ik doe geen wetenschappelijk onderzoek. Maar we proppen onze kinderen al met allerlei onzin vol, ze weten niet beter. Mijn zoon is gek op broodje bapao, mora verpakte hamburgers, mini pizza's, ham kaas croissantjes, broodje frikandel van Mora en energiedrankjes van Max. Hij ziet dat als tussendoortjes. Snacks.
Ik kan me dat niet herinneren van vroeger, we hadden het nooit in huis. En zeker niet als tussendoortje.

bieb63

bieb63

16-06-2018 om 22:40

Nou Wil

Ik heb je net uitgelegd, dat er vroeger net zoverl te snacken viel als nu. Of jij dat wel of niet kocht, dat jij na school altijd direct naar huis ging, het zal zo zijn.

Clowntje

Clowntje

16-06-2018 om 23:22

Bij ons thuis

Werd ieder weekend cola, sinas, chips gekocht. Aten en dronken we van tot het op was. Dat was de ene keer op zondagavond, de andere keer op woensdag. Ieder weekend gebak. Vlees werd in een half pakje croma gebakken. Er was altijd koek in huis. O ja, ik kreeg ook wel eens een zakje chips mee naar school.
Dus of het vroeger nou minder erg was geldt niet voor ieder gezin. En ik was geen uitzondering in de klas.

Leen13

Leen13

16-06-2018 om 23:59 Topicstarter

Waarden

https://www.voedselgeschiedenis.nl/gemaksvoeding-en-snacks/

Interessante website van de wetenschapper Jon Verriet over de omgang met voedsel en de waarden van de Nederlandse samenleving. Het huisvrouwenbestaan dat verse bereiding voorschreef en 'luiewievenkost' eenpansgerechten en gemaksvoedsel afwees.

En het is natuurlijk de schuld van de emancipatie en feminisering dat we daar makkelijker over zijn gaan denken.

Lou

Lou

17-06-2018 om 11:21

Juist slechter

Ik at vroeger thuis juist veel slechter dan nu. Wel veel fruit tussendoor, dat wel. Maar vaak onderweg van school naar huis een zak patat of een ijsje. Bij elke kop koffie of thee een koekje. En vooral de avondmaaltijden waren bar! Meestal aardappels met vlees, veel jus en tot sop gekookte groenten. Soms rijst met boter en suiker of macaroni met ketchup en hamblokjes. En dan die vreselijke gewoonte dat de kinderen hun bord leeg moest eten.

(Gelukkig heeft mijn moeder zich naderhand enorm culinair ontwikkeld. Ze eet zeer gezond en vers en is goed op de hoogte. Maar van vroeger herinner ik me dus vooral tamelijk vies en slecht eten, eerlijk gezegd.)

maria

maria

17-06-2018 om 12:06

Ik ook slechter vroeger

In 'mijn' tijd kwam het slechte eten juist flink naar boven volgens mij, al deed natuurlijk niet ieder gezin daaraan mee.
Bij ons was er veel koek, witbrood, suiker, snoep.
Zelfs Aardbeien werden gezoet met suiker.
Misschien dat juist de generatie die daarin opgroeide later problemen kreeg.
Ik doe hard mijn best mijn eetgewoontes die ik van thuis uit mee gekregen heb af te leren en de 20 kilo die ik ben afgevallen vast te houden.
Wat ik wel jammer vind is dat Ik mijn kinderen toch ook veel zoete gewoontes heb mee gegeven. Ik kook en koop nu gezonder maar ze zijn al pubers en een basis is al mee gegeven.

Jasmijn

Jasmijn

17-06-2018 om 13:00

Exact als bij Wil

Bij ons ongeveer hetzelfde verhaal als bij Wil. Mijn ouders zijn van 1935 en ik denk wel wat ouderwets. Maar inderdaad op school kon je alleen in de grote pauze een koek kopen, bij de conciërge, de rest van de dag kon dat niet. Geen snackbar in de buurt en we mochten het plein niet af. Op de lagere school hadden we speelkwartier om 10 uur en dan had ongeveer 10% wat lekkers mee, maar de meeste kinderen niet, dat was gewoon niet de gewoonte. Ik had niks mee, ook geen drinken, als je dorst had dan hing je aan de kraan in de wc's.
Mijn ouders hadde een snoepjestrommel en we moesten vragen of we wat mochten pakken (en dat was dan echt één snoepje, meer mocht niet)
Wel in het weekend chips en cola, doordeweeks aanmaaklimonade en toen we ouder waren ook cola, maar mijn moeder hield wel in de gaten hoeveel we dronken, mocht niet achter elkaar meerdere glazen nemen hoor.

Generatie.

Mijn ouders zijn nog 10 jaar eerder geboren, maar alles was bij ons net zoals bij Jasmijn.
Overigens ging er genoeg suiker naar binnen hoor, inderdaad aardbeien met suiker. Jammie
Ik zeg ook niet dat alles vroeger gezonder was, alleen dat er meer op 3 vaste momenten per dag werd gegeten en we weinig tot geen snacks aten.

O en de snoepjestrommel. Daarin zaten vaak dropjes of Wilhelmina pepermunt. Dat kocht mijn moeder op de wekelijkse markt.
Op zaterdagavond was er wat extra te smikkelen. Chips uit een bakje en soms stukje appeltaart of cake.

Het grootste verschil voor mij met nu zijn dus de tussendoortjes en de snacks.
Waar ik ook een verschil in zie zijn de borden waar we van eten. Ons dinerbord vroeger was iets groter dan mijn ontbijtbordje van nu. Ik heb nu borden op tafel staan, als ik die zou volscheppen eet ik voor 2 vergeleken bij mijn jeugd.
Ook mijn bestek is groter dan het bestek van mijn ouders.

Kaaskopje

Kaaskopje

17-06-2018 om 14:06

Oma vertelt (zelfs voor mij lang verhaal)

Wil heeft wel gelijk in hoe we met lekkers omgingen vroeger. Tenminste... bij veel mensen die ik kende en wij zelf absoluut ook.

Je zou mijn jeugd in twee delen kunnen opsplitsen. Tot de jaren '70 zal het vast geen enorme vetpot geweest zijn, maar in algemene zin niet slecht. Er was eten, een koekje en we liepen er altijd goed gekleed bij (mijn moeder naaide zelf onze kleren).

In de jaren '60 aten we (in mijn herinnering) elke werkdag gehaktballen, aardappels en groente. Ergens onderweg is daar nasi en macaroni bijgekomen, op zaterdag vooral. Op werkdagen kan ik me niet echt koekwerk herinneren, het zal er vast geweest zijn. Feit is dat we in het weekend de keus kregen tussen witbrood en bruinbrood, op werkdagen alleen bruinbrood. Mijn ouders waren van oorsprong nogal stevig gereformeerd, dat zal meegespeeld hebben bij het menu op zondag. Soep en vla toe, aanvankelijk in hetzelfde bord.

In de jaren '70 ging iedereen er enorm op vooruit, maar mijn vader persoonlijk ook.
Toen we verhuisd waren, ik was 9, het was 1970 en mijn ouders over meer geld beschikten, is er wel wat modernisering doorgevoerd. Mijn vader had een hele vernuftige keukenkast gebouwd met een zee aan ruimte en daar pasten ook schaaltjes in voor toetjes en soepkommen. Vanaf daar geen groene, bruine of rode randjes meer rond de vla ). Ook werd het menu gevarieerder wat het vlees betreft.

Tot de jaren '70 herinner ik mij niet veel meer dan limonade en Exota hadden we ook weleens in huis (spoetnik maken met koffiemelk en suiker!). Later kwam daar af en toe cassis bij, met verjaardagen vooral. Tijdens feestdagen kwam er appelsap in huis, dat is mijn hele jeugd door zo gebleven. Dat ging in een wijnglas, alcohol was bij ons iets uitzonderlijks. Als er feest was, of soms in het weekend, kwamen er pinda's of studentenhaver in huis en werd er niet meer dan een klein notenschaaltje geserveerd. Bij verjaardagen werd er nog woester uitgepakt... een paar plakjes leverworst en blokjes kaas, die naast het glaasje frisdrank op een bordje werd gelegd. Op dat soort dagen maakte mijn moeder ook regelmatig een salade. Omdat mijn familie altijd een halve dag in de auto zat om naar ons toe te komen en weer naar huis te gaan, aten ze altijd bij ons en dat was meestal soep en kadetjes en meestal dus de salade.

Patat was iets uitzonderlijks. Dat kreeg ik hooguit bij uitstapjes. Winkelen in de stad was zo'n uitstapje. Gemiddeld twee keer per jaar, voor zomerkleren en voor winterkleren. Een ijsje halen bij de patat'boer' was vanaf de jaren '70 wel aan de orde, maar dan moesten de mussen van het dak vallen om ze op dat idee te brengen. De eenvoudige koekjes die we vroeger waarschijnlijk kregen, zijn in de rijkere jaren opeens vervangen door luxere koeken, denk aan kano's, mergpijpjes, dat soort koek.

Wat het eten zelf betreft, aten we dus vrij 'conservatief', aardappels, groente en vlees. Elke dag yoghurt (dat is vanaf de jaren '60 niet veranderd) en op zondag vla, of een ander toetje als Saroma. Het eten kon ook bestaan uit bruine bonen of kapucijners met spek, maar ook nog steeds met aardappels en dan vond ik het meer dan lekker om een flinke schep spekvet over alles te scheppen. Héérlijk! In de aardappels ging een eierlepel zout, in de groente ging ook zout. Over en door bloemkool, koolraapjes en andijvie ging een bloempapje met zout en suiker. In rode kool ging ook suiker. Ik biecht eerlijk op dat ik nog steeds in sommige groenten wat suiker doe. Denk aan rodekool, bietjes, dressing die ik zelf maak. En aardbeien zonder suiker, vind ik nog steeds saai.

Achteraf gezien heb ik wel eens gezegd dat we tijdens het dagelijks leven, niet konden zien dat mijn vader zéér goed verdiende vanaf begin 1970. Er werd geen geld over de balk gesmeten in de vorm van uit eten gaan, of meer gesnaai en gesnack. We zijn wel één keer met het gezin naar het buitenland geweest, ik ben een keer met mijn ouders wezen varen in onze provincie en later hebben ze ook een vakantie van mij betaald met mijn zus samen. Zeilen in Friesland. Ik heb genoten. Er is ontzettend veel geld gestoken in een enorm project. De plannen waren helaas groter dan mijn vader zich had gerealiseerd en het is onvoltooid doorverkocht aan iemand die daar érg blij mee was. Ik kan dit mijn vader niet echt kwalijk nemen, maar het is ontzettend zonde van de verloren tijd en het geld wat aan andere zaken uitgegeven had kunnen worden, maar goed, dat is achteraf makkelijk praten.

Mijn ouders waren dus nogal zuinig, mijn zus heeft moeten bemiddelen om mijn zakgeld hoger te krijgen. Dat is tot mijn 15de 10 gulden per maand geweest, daarna schoot ik omhoog naar wel 20 gulden. Dat staat tegenwoordig dus voor ongeveer 10 euro per maand, maar dan moet je natuurlijk wel meetellen dat er behoorlijk wat inflatie overheen is gegaan. Het is wel zo dat als er iets nodig was, kwam dat er ook. In dat opzicht kende ik geen gebrek. Maar nog steeds werd er geen geld over de balk gegooid en dat nam ook weleens vormen aan die niet in mijn hoofd op zouden komen. Zo moest ik voor een overtallig oventje betalen toen ik het huis uit ging. Ik zou dat meegéven.

De tegenstrijdigheid van vroeger, is dat mijn moeder weliswaar gezond, lees verse groente, amper pakjes en zakjes, kookte, maar wel met veel meer zout en suiker. Daarnaast was het soberheid troef. Tijdens uitstapjes gingen we niet naar restaurantjes voor koffie, frisdrank en eten, nee dat werd allemaal meegenomen. (Mijn man wist niet wat hij meemaakte, toen wij met mijn ouders meereden naar het verjaardagsfeest van mijn oma. Hij verwachte dat we ergens de auto uit zouden gaan voor een kopje koffie bij een wegrestaurant, maar nee, dat werd een parkeerterrein met een thermoskan en broodjes ). Het algemene beeld was dus enerzijds 'met mate', 'bij hoge uitzondering' en 'doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg', maar het eten zelf zal vrij veel zout bevat hebben en naar de maatstaven van velen nú, meer suiker en vet bevat hebben. Misschien zou je kunnen stellen dat het eten van pakjes en zakjes daar gelijk aan staat. Pas als je zelf gaat kruiden, kan het zijn dat je minder zout en zoet toevoegt dan vroeger gebruikelijk was.

Toen onze kinderen nog thuis woonden, haalden we absoluut meer gesnaai in huis, dan mijn ouders dat deden. Dat is in mijn ogen het grootste verschil tussen toen en nu op het gebied van calorieën. Nu jongste dochter weer thuis woont, kopen we geen chips meer, dat mag ze zelf doen. Er zijn wel elke dag eenvoudige koekjes en er is altijd een pot drop gevuld.

De dochters kregen vroeger altijd een pakje drinken mee naar school en een pak koekjes. Ik dronk melk op school en áls ik 's morgens al iets at, was dat een boterham uit mijn lunchpakketje. Dochters hebben nooit gerookt, ik wel en ja... al vanaf mijn 12de, dus daar ging een deel van mijn zakgeld heen. Het stelde nog niet veel voor, maar toch. Toen de dochters op het VO zaten, haalde vooral de oudste van haar zakgeld snoep of chips. Dat was eigenlijk amper bij te sturen. Ik vond dat ze het niet moesten doen, maar je houdt het niet tegen. En dan heb ik liever dat ze dat openlijk kunnen doen, dan het verbieden en stiekem gedrag gaan vertonen, zoals ik zelf wel deed. Stiekem roken, stiekem snoep kopen.

Het is een heel verhaal geworden

Leen13

Leen13

17-06-2018 om 14:27 Topicstarter

Mooi tijdsbeeld

Mooi tijdsbeeld Kaaskopje. Hier ging het ongeveer net zo. Mijn moeder naaide, het inkomen steeg en de extraatjes waren er voor het weekend of een speciale gelegenheid. Ook gereformeerd, maak van je buik geen afgod, spaarzaam met alcohol.
Alleen stiekum roken hoefde niet. Mijn vader is wel op geen gegeven moment gestopt voor wij in de pubertijd kwamen.
Mijn moeder was altijd bezig af te vallen. Ze wijtte het inderdaad aan het eten dat op het platteland waar zij vandaan kwam, bij de boerderij van haar ouders, de hele dag op tafel stond, vanwege het zware werk. Uiteindelijk heeft ze het goed gedaan met een soort koolhydraatarm dieet met veel groente, beetje fruit, vlees/vis/kip en water.
Er was veel suiker, pepermunten en rolo. Overal suiker overheen. Dus mijn tanden waren al verpest voor ik volwassen was. Mooie tanden maar met een legioen aan gaatjes.
Dat heb ik afgeschaft toen ik eenmaal de deur uit was.

bieb63

bieb63

17-06-2018 om 20:19

herinner me ik ook wel

zoals door Kaaskopje geschetst.
Maar ik denk niet dat we anno nu nou zo heel veel ongezonder of meer zijn gaan eten in het algemeen. Er is meer te koop, dat zeker, maar ook zijn we bewuster, dat is de tegenhanger. En er is ook geen enkel verschil in de 'behoefte' en de wijze van de producent om iets aan de man te brengen anno nu versus 40, 50 jaar geleden. Jam met Tiels Flipje, chocopasta met beertjes enz enz.
Wat wel is veranderd is het bewegingspatroon. Vroeger waren vrouwen vaak een groot deel van de dag bezig met het huishouden en de kinders halen en brengen, lopend of op de fiets wel te verstaan. Nu zitten ze zelf ook grotendeel op een bureaustoel en pakken de auto. En de kinderen worden vaker gebracht en gehaald (met auto) en zitten achter hun schermpjes. Dus ja, we hebben minder calorien nodig, of beter gezegd, we worden nu sneller dik van dezelfde hoeveelheid.
Hoe dan ook, voor mij is het niet de schuld van de fabrikant.

Kaaskopje

Kaaskopje

18-06-2018 om 01:09

Bieb

Ik denk dat het ook weer te 'makkelijk' is om te zeggen dat er in principe niets veranderd is vergeleken met vroeger en nu. Vroeger waren er inderdaad ook érg ongezonde levensmiddelen. Gewoon omdat het kon. Er was ook nog lang niet van alles bekend wat de negatieve kanten ervan waren. Daar werden en worden wij ons, ons in 'de maatschappij', steeds bewuster van. Maar 'ons' is niet 'iedereen'.

Vroeger was het leven op voedselgebied toch een stukje simpeler wat het aanbod betreft. Er was niet zo ontzettend veel keus zoals je nu wel hebt. Maar vanaf de jaren '50 heeft de typisch Hollandse pot gezelschap gekregen van eerst Chinees, Indisch en ook Italiaans eten, maar inmiddels kun je het niet zo gek bedenken of je kunt het wel kopen en maken. Wij, ons gezin, zijn daar ook in meegegaan. We eten Turks, Indiaas, Marokkaans, Mexicaans, Surinaams, Zuid Afrikaans, Texaans... ik sla vast nog het een en ander over. Ik biecht eerlijk op dat ik al die varianten (nog) niet allemaal zonder hulp van een pakje kan maken. Ik streef ernaar zoveel mogelijk zelf te doen. Dat is niet eens zo heel erg moeilijk, zolang je maar kruiden en specerijen voorraad hebt, waarmee je veel kanten op kunt. Je kunt zo ver gaan dat je echt alles zelf maakt, maar ik kies ervoor om sommige dingen toch maar kant en klaar te kopen. En dan ontkom je niet aan smaakmakers, conserveringsmiddelen, foute vetten, kleurstoffen e.d.. En als je niet van alles weet wat het is, weet je ook niet altijd of dat goed of fout is.

Daarnaast heeft het gemak van eten bestellen, maar ook kant en klare gerechten bij de supermarkt ook in Nederland toegeslagen. Stond ik als 20'er nog braaf mijn eigen maaltijd te koken, ik weet echt niet of ik dat nu ook nog dagelijks gedaan zou hebben. Als je alleen bent, is het net zo makkelijk om even een bestelling via internet te doen en dat te laten bezorgen. Of toch naar een supermarkt te gaan en iets kant en klaars te kopen. Dus langzaam maar zeker zijn we van het simpele van een beperkt aanbod naar een oerwoud van mogelijkheden verschoven, waarbij de voedselindustrie ons wel even wil helpen door het meeste werk al voor ons te doen. Dan moet je best stevig in je schoenen staan om al die verleidingen te laten voor wat ze zijn en het juiste te doen. Het 'gemene' is dan ook nog dat het soms goedkoper kan zijn om voedsel te kopen wat in een fabriek is bereid, dan alles vers te moeten kopen. Als je een kleine beurs hebt, denk aan mensen in de bijstand, kies je dan toch sneller voor de goedkoopste oplossing.

Reageer op dit bericht

Op dit topic is al langer dan 4 weken niet gereageerd, daarom is het reageerveld verborgen. Je kan ook een nieuw topic starten.