Uit de hand gelopen oppas.
Hoi,
Ik ben een alleenstaande moeder van 2 jongens van tussen de 8 en 10. Wij zijn ongeveer een jaar geleden verhuisd en vinden het hier top met onze nieuwe omgeving. Met familie en veel kennissen in de wijk dus het is er altijd gezellig.
Ik wil graag mijn hart luchten over een incident en ben benieuwd naar de reacties, want ik weet niet meer of het aan mij ligt... Ik wil het verhaal uitgebreid uitleggen voor een beter beeld zodat er juist geoordeeld kan worden.
Ongeveer 3 maanden geleden leerde ik een buurvrouw kennen, ook een alleenstaande moeder van 1 zoon van 8 jaar, welke in de klas van mijn zoontje is, we kennen elkaar dan ook via onze kinderen. Een jonge moderne en hele spontane meid en helemaal in de wolken en verliefd op haar vriend.
We hadden qua karakter-eigenschappen veel gemeen, qua uiterlijk lijken we ook nog eens op elkaar wat bijna eng is, alleen was zij dan het vrolijke meisje en ik meer het sombere, het klikte in ieder geval meteen en al gauw kwamen we bijna iedere dag bij elkaar over de vloer, wat vooral voor de kinderen leuk was die samen speelden en samen huiswerk maakten. Tegelijkertijd praatten vriendin en ik gezellig uren bij met een kopje thee. Wanneer het kon gingen we samen op stap, shoppen, ergens wat drinken, noem 't maar op. Ik vond het geweldig en voelde me weer gelukkiger als ooit tevoren, gezien ik jaren in een diepe put heb gezeten met een depressie enz.
We deelden veel met elkaar, zowel lief als leed, want er kwam ook veel emotionele momenten bij kijken aangezien vriendin grote familieproblemen heeft en een ex die haar stalkt. Vond het sneu en wilde ten allen tijden voor haar klaarstaan, want ik gaf oprecht om haar. Vooral omdat ik haar heel dankbaar ben voor de zoveel tijd die ze vrij maakte voor mij en voelde me voor het eerst sinds tijden gewaardeerd. Zij heeft me laten zien dat ook moeders gewoon gelukkig kunnen zijn, dat ook ik weleens gek mag doen en het echt oké is als ik bijv. eens een gezichtsbehandeling onder ga enz enz. Daarvoor leefde ik namelijk alleen voor de kinderen, was altijd erg op mezelf met nauwelijks vrienden en vergat mezelf compleet. Zij heeft me uit die put gehaald en dankzij haar hebben mijn kinderen en ik in zo'n korte tijd heel veel leuke dingen gedaan, gezien en ervan geleerd. In die zin ben ik wel positief veranderd en daar ben ik haar nogmaals dankbaar voor. Als ik bij haar thuis was zat ik haast nooit stil, uit dankbaarheid en waardering nam ik gewoon haar huis onder handen. Deed het echt met alle liefde. Hielp haar met veel, zelfs als ze haar auto ging wassen was ik erbij om te stofzuigen. Omgekeerd eigenlijk nauwelijks, maar is logisch want we waren vaker bij haar thuis, daar hadden de kinderen meer leuke speelgoed waaronder PlayStation, dan bij mij thuis, (ben maar een arme sloeber, in tegenstelling tot vriendin). Dus zij vond dat we bij haar thuis beter konden zijn.
Ook steunden we elkaar als het gaat om oppas. In het begin vond ik het geen enkel probleem, want daar ben je vriendinnen voor. Al vond ik het ergens wel heel erg vaak worden, ik heb het hier dan over 1 of 2 keer week dat haar zoontje bij ons logeerde, zodat zij naar haar vriend kon die overdag werkte en dus alleen 's avonds tijd had. Dat is meer dan 20 keer in 3 maanden tijd. Mijn zoontjes hebben 1 keer bij haar gelogeerd omdat zij dat per sé zelf wilde, al wilde ik het aanbod niet aannemen want ik ben liever niemand tot last. Maar vooruit, het mocht. Dat was de eerste en laatste keer. Ik heb sowieso niet echt oppas nodig want ze verblijven regelmatig bij hun vader dus als ik wat wilde doen wachtte ik af tot ze bij hun vader waren. De zoon van vriendin is bijna nooit bij z'n vader en daarom wilde ik haar steunen met oppas.
In ieder geval, zoals ik al aangaf was het in het begin dus geen enkel probleem. Ik merkte alleen dat ik langzamerhand uitgeput begon te raken, vooral als hij in de weekenden kwam logeren, uitslapen kon ik op m'n buik schrijven. Ze werden veel te vroeg wakker en beginnen al te stoeien en weet ik veel wat allemaal. Helemaal gek werd ik ervan. Ik heb toen voorzichtig aangekaart bij vriendin dat haar zoon beter doordeweeks bij ons komt logeren, want dan gaan ze de ochtend daarop toch vroeg de deur uit naar school. In het weekend zit ik de hele ochtend opgescheept met een groepje drukke jongens. Ik ben heel erg gesteld op rust en die vind ik vooral in het weekend, had er dus maar moeite mee dat ik nauwelijks meer rust had. Vriendin begreep het en liet haar zoon voortaan alleen op schooldagen bij mij thuis. Maar ik merkte niet dat ik er meer rust door kreeg, haar kind is de hele avond luidruchtig aan het doen, heeft een nogal zware stem en met mijn enthousiaste zoontjes erbij is het helemaal mooie boel. Eenmaal het bedtijd is stuur ik ze naar bed maar liggen te kletsen tot een uur of 10/11. 10 keer roepen dat ze nou echt stil moeten zijn hielp niet, de arme jongens waren veel te enthousiast. Natuurlijk is het voor hun feest als ze mogen logeren, maar dat mag niet ten koste gaan van hun rust, al helemaal niet als ze 7 uur uit bed moeten voor school. Mijn avondje rust kon ik ook naar fluiten.
Telkens als ik vriendin erna onder ogen kwam, zag ze aan mij dat ik uitgeput was. Ze zei weleens dat ze mijn moeite waardeert en ik zo een goede vriendin voor haar was. Maar ze zei nooit dat ze zich schuldig voelt en mij er niet meer mee zal vermoeien, waarop ik hoopte, ze bleef haar kind maar bij mij achter laten. Ik zat in een dilemma, ik ben haar dankbaar voor alles en wilde iets terug doen, maar het moet ook weer niet ten koste gaan van m'n gezondheid. Wat moest ik doen... ik durfde maar geen nee te zeggen. Ik liet wel regelmatig merken dmv mijn houding dat ik eraan onderdoor ging. Wie weet snapte ze de hints en ging ze veranderen. Althans, zo ben ik, als ik merk dat iemand uitgeput raakt door mij te helpen kap ik er uit diepe schaamte direct mee. Maar zij niet. Op een gegeven moment vond ik haar maar weinig respect voor mij hebben. Het lijkt alsof ze mij gebruikt voor alleen oppas. Misschien is ze toch niet zo oprecht als dat ik dacht. Ik werd dan ook steeds minder gezellig naar haar toe, zij merkte dat wel ineens heel goed op en ging erop in: "steeds als E. (haar zoon) bij jou gelogeerd heeft ben je niet zo gezellig, vind je het erg als ie bij jullie slaapt?", Daarop gaf ik dan als antwoord dat ik er inderdaad weleens moe van word. Maar nog steeds durfde ik niet nadrukkelijk te zeggen dat ik liever niet of minder wil oppassen. Nee, ze zocht naar oplossingen hoe ik het oppassen wat beter kon verdragen. De PlayStation van haar zoon moest mee naar mijn huis, want dat hield de kinderen koest, en we moesten de kinderen waarschuwen dat als ze lawaai maken ze nooit meer bij elkaar mogen logeren.
Het hielp allemaal niet. En ja ben geen proffesionele nanny om precies te weten hoe ik de jongens moet aanpakken, ben eenmaal vaak uitgeput en geen fut om 3 jongens te straffen op de juiste manier. Na een paar keer roepen gaf ik het op.
Ik hoorde ze nog steeds luidruchtig doen, soms kwam mijn zoon huilend naar me toe dat E. hem verbied om op z'n PlayStation te gaan, mocht ik hem weer troosten. E. is erg moeilijk met het delen van zijn speelgoed, niemand mag eraan komen totdat hij erbij is en toestemming geeft, en die geeft hij bijna nooit. Mijn kinderen hebben vaak moeten smeken of ze er even op mochten waarna hij gewoon nee zegt en klaar. Vond het keisneu en besloot dan steeds in mezelf om een eigen te kopen voor mijn kids om die E. eens een poepie te laten ruiken, wat denkt ie wel niet. Maar een PlayStation is ongelooflijk duur, meer dan 300 euro, kan dat niet eens betalen. Zij wel, maar dat joch deelt niets. In ieder geval, teveel irritaties zoals je ziet.
Eergister was ik samen met de vriendin boodschappen gaan doen. Nadat we alles hebben ingepakt in de auto stapten we in en voor ze wegreed wilde ze eerst nog even met haar vriend bellen. Ik hoorde haar nadat ze uitgegiecheld waren zeggen dat er iets mankeert aan de autowielen, waarna hij meteen aanbood ernaar te zullen kijken, en of ze de volgende dag langs kon komen bij hem , ik dacht nou daar gaan we weer, oppassen... Ze hoefde het niet eens te vragen. Ik wist het al. Het werd haast een soort verplichting. Haar vriend zei toen: "nadat ik je auto onder handen heb genomen neem ik jou onder handen -giechel-". En zij ook giechelen. Ze deden er zó makkelijk over. Ze hadden het niet eens over het kind, wie gaat er oppassen, kan het wel, etc etc. Het werd vanzelfsprekend dat ie bij mij zou komen.
En dat was de druppel. Ik gun ze echt alle geluk van de wereld toe, maar dat makkelijke gedoe haalde het bloed onder mijn nagels vandaan. Ze waren uitgegiecheld en reed terug naar huis, onderweg bleef ik kalm en wilde het weer voorzichtig aankaarten. "Joh, hebben jullie wel met elkaar besproken hoe jullie dat gaan doen met E.? Heb jullie daar niks over horen zeggen?". Waarop ze zei, ja, hij blijft heel even bij jou als je het niet erg vindt want hij gaat alleen naar de wielen kijken. Ik zei nee hoor, je blijft bij hem tot heel laat dus dat wordt weer een logeerpartij bij mij thuis, want meneer wil na je auto ook jou -onder handen nemen-. Schat, je beseft toch wel dat ik het zwaar vind, heb het vaker tegen je gezegd maar je blijft het doen? Ik ga bijna denken dat je me alleen nodig hebt om op je kind te passen?" Ben nog nooit zo eerlijk tegen haar geweest als toen, maar wél rustig en heb 'r absoluut niet aangevallen. Toch werd het mevrouw te heet onder haar voeten, "wat?! Ik gebruik jou voor oppas? Dit kwetst mij heel erg wat je nu zegt. Na alles wat we hebben gedaan, al die leuke dingen en tot in de late uurtjes met elkaar kletsen vind jij gebruiken? Dat is absoluut niet zo!". Ik zei toen, oké prima, maar ik heb in elk geval wel liever dat je zoon wat minder bij ons slaapt want ik ben er heel moe door. "Ja, maar jij bent altijd moe, wanneer ben je nou niet moe? Zolang ik je ken zeg je alleen maar dat je moe bent!". Waarop ik zei ja, dat klopt. (Ja altijd moe omdat haar zoon er altijd is maar goed) Dan kun je toch wel begrip voor opbrengen en je zoon wat minder aan mij overlaten? "Nee, sorry, heb daar geen enkele begrip voor, vriendinnen doen alles voor elkaar, en ik vind helemaal niet dat E. teveel bij jou is, wat is 1 of 2 keer per week nou? En maar een paar uur? Ze gaan 8/9 uur toch naar bed?" Ik: "nou ze zitten anders wel te kletsen tot heel laat hoor", zij: "ja omdat je niet streng genoeg bent", ik: "klopt en daarom kan ik al dat oppassen niet aan en vraag ik je om E. wat minder vaak aan mij over te laten en dan heb ik het over 1 keer per maand ofzo". Zij: "wat zijn dat voor afspraken, het moet gewoon ten allen tijden kunnen, we horen er altijd voor elkaar te zijn". En ik: "klopt, maar echte vriendinnen laten elkaar ook in hun waarde en respecteren elkaar, als ik zeg dat ik moe ben en je helaas niet zoveel meer kan blijven steunen in het oppassen want ik heb immers mijn handen al vol aan mijn eigen 2 kids en daar bovenop ook nog alleenstaand, dan hoor je je vriendin te respecteren en niet uit te putten, wat zeg ik, je zou je eigenlijk kapot moeten schamen dat je je vriendin zo uitput, je hebt het alleen maar erover dat vriendinnen er voor jou horen te zijn maar en jij dan? Ben jij er voor mij?". Zij: "ja, ik ben er voor jou! Ik help je genoeg met alles! Dan verwacht ik wel iets terug". Ik: "ja we hebben veel leuke tijden meegemaakt en daar ben ik je ook dankbaar voor maar daar heb jij toch ook plezier aan gehad, dat is toch wat anders dan oppassen? Ik lijd onder al dat oppassen, jij niet, jij hebt het eigenlijk altijd maar wat gezellig, zowel met mij als met je andere vriend. Niemand laat haar kind zoveel aan jou over". Zij: "wil je "al dat oppassen" niet meer zeggen? Het is niet AL dat oppassen, alsof je zoveel oppast". Ik: "weet je wat, je hebt blijkbaar helemaal geen inlevingsvermogen en begrijpt niet dat ik moe ben van het oppassen. Maar wat is nu eigenlijk je punt? Dus als ik minder wil oppassen heb je niks meer aan me en wil je mij niet meer als vriendin? Want daar komt het op neer als ik je zo hoor". Zij: " ja, daar komt het op neer. Als je er niet voor me wilt zijn dan ben je geen goede vriendin". Ik: "ik ben er altijd voor je op andere vlakken alleen oppassen wil ik minder doen" Zij: "nee oppassen doen vriendinnen ook voor elkaar sus je bent gewoon geen goede vriendin", ik: "nou, dan zijn we klaar toch?". Zij: "na alles wat we hebben meegemaakt ga je nu zo doen?". Ik "nee jij geeft mij deze keus, als ik niet aan je te hoge verwachtingen voldoe dan wil je mij niet meer als vriendin. Dat zeg je net zelf? Ik kan jou niet meer zo vaak blijven steunen en jij respecteert het niet, je respecteert mij niet zoals ik ben, je wilt over mijn grens heen gaan en dat gaat niet meer, het is nu genoeg geweest". Zij "je overdrijft zwaar, en ga niet zeggen dat mijn zoon luidruchtig doet want dat is niet waar, hij is zo lief en rustig", ik "jaha hij is lief maar als ze sámen zijn wordt het druk".
Na een gesprek van ongeveer 1,5 uur in de auto en tevergeefs proberen uit te praten in alle kalmte, want ik wilde geen ruzie en hoopte dat ze toch nog ermee akkoord ging zodat we met elkaar bleven omgaan, in tegenstelling tot haar die haar stem verhief en allerlei verwijten deed, mij het gevoel gaf dat ik 0,0% begrepen werd begon mijn geduld toch wel op te raken met dat mens en begon ook ik mijn stem te verheffen, ik werd bozer en bozer en voelde dat dit niet goed ging komen. Het liefst wilde ik rustig afscheid nemen voor altijd en uitstappen maar ik voelde me zo genaaid dat ik woedend werd, mijn ogen werden groter en m'n stem zwaarder, het ging vanzelf, had geen controle meer over de woede: "weet je wat. Zóek het uit. Ja. Ik heb jou ál die tijd geholpen met álles, heb zo vaak je huis met je schoongemaakt en op je kind gepast, ik heb hem altijd geholpen met zijn huiswerk, ben kapót, ja, en jij? NIKS. Ga lekker een andere oppas zoeken voor je kind want ik ben hier HELEMAAL klaar mee!". Ze was er helemaal stil van, kennelijk omdat ze me nog nooit eerder zo kwaad heeft gezien, ik zag dat ze ervan schrok en niks meer kon zeggen, eindelijk hield ze dan eens een keer die klep van d'r dicht en had ik het laatste woord. Ik stapte uit en sloeg de autoportier dicht en pakte mijn boodschappen uit de kofferbak, had nog teveel woede in me en riep nog eens "ben hier helemaal klaar mee" BAM met die kofferbak en liep weg. Zag vanuit mijn ooghoeken dat ze er teneergeslagen bij zat en niet meteen uitstapte. Eenmaal thuis aangekomen voelde ik me zo-vreselijk-opgelucht. Eindelijk ben ik van haar af! Wat was ik trots op mezelf. Ik ben eindelijk voor mezelf opgekomen, heb nooit gedacht het te durven want mijn respect voor haar was zeer groot, maar ik ben ook maar een mens en geen robot. Ik heb die avond met een glimlach staan koken, deed ik voorheen niet, was/ben trots op mezelf. En ik heb weer een leven, dacht dat ik juist met haar een leven vond maar ik voel nu pas dat ik weer leef. Ik heb namelijk mijn rust terug. Maar, het neemt niet weg dat ik haar dankbaar blijf voor al de positieve dingen die ze bijdroeg in mijn leven, zoals ik eerder zei heeft zij me geleerd dat het leven ook leuk kan zijn. Maar ook hoe het niét moet. Dankzij haar heb ik ook geleerd tijdig mijn grenzen aan te geven. Ik heb veel geleerd in zo'n korte tijd, heel veel. Al is het achteraf een uit de hand gelopen vriendschap, ben blij dat ik het na 3 maanden een stop achter heb gezet en niet na jaren pas, want ik hoor soortgelijke verhalen van moeders die er jaren in zitten...wauw. Petje af. Maar ik zou dat niet kunnen. Het ouderschap is zo zwaar, het heeft veel ruimte nodig, laat een ander nooit in de weg zitten.
Nu ik dit verhaal geschreven heb besef ik alleen maar des te meer dat ik er heel goed aan heb gedaan om haar vaarwel te zeggen. Voor ik dit schreef zat ik namelijk nog met twijfels of ik misschien niet egoïstisch heb gehandeld en haar had moeten helpen met oppas. En het als vriendin misschien toch wel ervoor over hoor te hebben. Maar nu achteraf nu ik dit schrijf vind ik dat ik niet fout zit. Natuurlijk passen vriendinnen weleens op elkaars kinderen, maar het moet alleen bij noodgevallen gebeuren vind ik. Als de vriendin nou een keer ziek is of een afspraak heeft, en dit is dan eens in de zoveel tijd, dan pas ik met alllle liefde op haar kind, want ik hou echt van hem als mijn eigen kind, tot er niks belangrijks meer aan de hand is, mag hij weer naar huis. Omgekeerd zou ik het ook fijn vinden als ik eens ziek ben of een belangrijke afspraak heb dat mijn kids even een paar uurtjes bij haar terecht kunnen. Zo hoort oppassen te zijn.
2 keer per week naar je vriendje gaan is geen noodgeval. Hoe erg ik het ze ook gun. Dat heb ik haar zo vaak duidelijk gemaakt, hoe blij ik wel niet voor haar ben dat ze zo gelukkig met 'm is, maar het is-geen-noodgeval. Als ze dit niet begrijpt moet ze een oppas zoeken die tegen betaling op haar zoon past, want geloof me, geen enkel normaal mens gaat dit voor gratis en wel volhouden.
Maar het heeft wel een impact op me achter gelaten en ben gekwetst, omdat ik er altijd met goede bedoelingen was maar omgekeerd was ik blijkbaar gewoon nuttig. En dan nog doen alsof zij het slachtoffer is en ik de slechterik. Ik weet zeker dat ze vanuit haar kant van het verhaal het heel anders uitlegt aan mensen, namelijk dat ik niet eens op haar kind wil passen terwijl ze "zoveel voor me heeft gedaan". Maar ik zit er niet mee. Waarheid komt toch altijd boven water.
Al met al ben ik een ervaring rijker en voel me nu alleen maar volwassener geworden.
Nee zeggen
En nog even over dat Nee zeggen.
Door het nu te bespreken wordt het hopelijk iets makkelijker voor jou.
Maar het zal in de toekomst vast nog wel mis gaan.
Als je weer eens een logeerpartij "geaccepteerd" hebt en je voelt na het gesprekje erover onvrede opkomen, aarzel dan niet om het alsnog achteraf aan te geven dat je het toch niet wil, maar dat je op het moment zelf nog geen nee kon zeggen (misschien omdat je op het moment zelf nog niet direct "nee" voelde!).
En zelfs als je de 'nee' pas NA de logeerpartij voelt, geef het ook dan gewoon op dat moment aan. Weliswaar te laat, maar dan weet ze in elk geval dat je er achteraf toch niet blij mee bent.
Niet bang zijn om pas op een later moment nee te zeggen. Je doet dat juist om jullie vriendschap te behouden! Ook dat kan je er gewoon bij zeggen als je het moeilijk vindt om het te zeggen.
Dat 'nee' zeggen, kan je pas als je 'nee' voelt. En dat voelen komt in het begin misschien pas later. Is een kwestie van trainen. Mindfulness of mediteren kan je daarbij misschien helpen.
de psychiater
"Ik vind dat er binnen een vriendschap/relatie/huwelijk er altijd 1 de psychiater moet zijn wil je de situatie beteren."
Ik denk dat TS bedoeld wat dr Phill altijd zegt: every sitiuation needs a hero. Op zn hollands: iemand moet de wijste zijn.
Mits
Dat klinkt al beter
.
Op zich prima als je dat kunt en af en toe doet.
Maar als je aldoor de wijste moet zijn om de relatie te laten slagen, is de vraag of dat werkt?
Je eigen grenzen bepalen/voelen en aangeven is denk ik belangrijk.
nooit gelijk ja zeggen
Beste tip die ik ooit heb gehad. Zelfs al denk je ja, zeg eerst dat je erover na zult denken.
En ook....
Bedenk heel goed dat je NIETS MOET! Dat hoor je ook vaak...."ik moet dit of dat", "jij moet dit of dat doen".
Je MOET niets!
nadenken
Is idd een hele goeie: zeggen dat je er even over moet nadenken. Niet meteen toegeven of afwimpelen, maar denk er een nachtje (bv) over na en kom erop terug. Anders zeg je te snel ja.
Dank jullie
wel voor de reacties.
Ik ga maar meteen een update schrijven.
Tot nu toe is haar kind geen 1 keer bij ons komen slapen sinds die ruzie.
Ik voel me uitgerust en opgeknapt. Blijkbaar was het zo erg...
Ondertussen blijven we met elkaar omgaan. Ik vind haar erg veranderd. Ze is veel liever geworden, is bij mij thuis komen helpen met schoonmaken (dankzij haar zijn er eindelijk dingen opgeknapt in mijn huis), ze geeft ons kadootjes etc. Ze geeft herhaaldeijk aan dat ze nooit zal vergeten hoeveel ik voor haar heb gedaan. En dat ze vindt dat ze iets terug moet doen. Hoewel ze niet direct toe heeft gegeven dat ze fout zat destijds, geeft ze het toch wel subtiel aan op langere termijn zeg maar en door middel van vele lieve gebaren. Als we het over oppassen op haar zoon hebben, zegt ze meteen dat ze dat niet meer vaak wil doen, maar uiteraard 1 keer per maand ongeveer.
Ben toch benieuwd hoe het zal vergaan want de ruzie is nog niet zo lang geleden. Ergens hou ik toch een beetje mijn verstand bij en laat ik me niet inpakken met mooie praatjes/gebaren zodat we weer in herhaling vallen.
Als ik dit zo opschrijf hoor ik toch weer dat stemmetje van, "pas op...laat je niet misleiden". Terwijl ik hiervoor daar totaal niet aan dacht en gewoon geloofde in 100% oprechte vriendschap.
Wat schrijven wel niet los kan maken he..
Ach ik zie het wel allemaal.
hou nu op
de schuld bij haar te leggen, ze staat gewoon anders in het leven dan jij
Zoek het bij jezelf. Als jij leert je grenzen vast te houden en aan te geven kan ze je niet inpakken.
wellicht beseft ze nu
dat ze haar kind inderdaad teveel bij jou liet logeren en voelt ze zich daar nu schuldig over? Je hebt zelf ook veel te laat je grenzen aangegeven. Nu weet je vriendin wel waar ze aan toe is met jou en zal ze dit nu vast ook respecteren.
Kadootjes?
Waarom geeft ze je kadootjes? Zomaar of als iemand jarig is?
Vriendschap ontstaat door dingen doen of koffie drinken etc., maar dat kan toch zonder kado. Als jij geen kado geeft, ontstaat er misschien weer een scheve verstandhouding. Helemaal als de ene het breder heeft dan de ander.
Dank jullie wel.
Voor de reacties. Jullie hebben allen een punt en kan niemand ongelijk geven.
Ik wilde even een update geven over deze situatie, we zijn inmiddels een paar maanden verder en ik heb onze vriendschap goed geobserveerd en erover nagedacht en veel dingen zijn me helder geworden.
In de afgelopen maanden is mijn vriendin niet veel veranderd als het gaat om het mij aantal keer bellen per dag, dit deed/doet ze nog steeds regelmatig en vraagt hoe het met me gaat, wilt weten wat ik uitvoer enzovoorts, dit waardeer ik al word ik er soms moe van en zou ik willen dat ze eens wat meer afstand nam.
Qua vragen om op te passen is ze wel veranderd en vraagt me 1 keer per maand op te passen. Ik vind dit niet teveel en alleen maar leuk voor mijn kindjes. Als het maar niet weer te vaak gebeurt.
Vorige week, vroeg ze mij niet nadrukkelijk om op te passen maar deed dit wel subtiel ´ik heb echt oppas nodig´, ´ik weet niet waar ik de kleine laten moet´ enz., ik dacht bij mezelf heb 2 weken terug nog opgepast dus ik ga niet wéér oppassen en in de oude gewoonte vallen, hoewel zij overduidelijk wachtte op het aanbod om op te passen heb ik het haar niet aangeboden, ik bleef kortaf en zei haar dat ze het anders aan die en die vriendin kan vragen... Toen zei ze, ja maar volgens mij hadden die geen tijd. Ik hield het alleen bij ´oh oké´ en zei niets meer. Ik trapte niet in dat spelletje zodat ze later zegt ´ja maar jij bood zélf oppas aan ik heb het je niet gevraagd´. No way. Zij vraagt mij niks dus ik bied niks aan. Ik kon aan haar horen dat ze niet blij was dat ik het haar niet aanbood maar dat kon me niks schelen.
Die dag had ze haar kind toch nog bij een andere vriendin achtergelaten en de volgende dag belde ze mij op of ik mee boodschappen ging doen, dus ben haar mee gegaan en ze gedroeg zich anders dan anders. Normaal is ze een spontane vrouw die voortdurend lacht maar dat keer leek het net een zombie en kon er niet eens glimlach vanaf. Ze deed afstandelijk naar me toe en had het alleen maar over hoe oh zo gezellig ze het had met een andere ´vriendin´ (die ze niet eens mag), alsof ze me ermee jaloers probeerde te maken en wilde laten zien van, ik heb genoeg andere vriendinnen, jij bent niet de enige. Ik vond haar gedrag erg vreemd maar ik wist dat het te maken had met het feit dat ik haar geen oppas aanbood en me op die manier een soort van strafte.
Ik had zwaar de neiging te vragen of er soms iets aan de hand is maar ik had het gevoel dat dat is wat ze juist wilde, om weer ruzie te gaan maken, dus ik hield me van de domme en bleef kletsen over koetjes en kalfjes en grapte zelfs tussendoor, al was ze totaal niet in the mood, trok me er lekker van aan en bleef lachen. Om te laten zien dat het me dus 0,0% iets doet.
Sinds die dag is haar houding compleet veranderd, ze begon dingen voor me te verbergen en was niet meer eerlijk tegen me. Ze deed het zo onopvallend mogelijk door me altijd te blijven bellen en opzoeken zodat ik niets merk maar ik had wel door dat ze dingen verbergt. Zo leek het haar hartstikke leuk als haar kind nou eens samen met mijn kinderen bij hun vader (mijn ex-man) ging logeren, (dat was immers het idee van de kinderen) zodat zij en ik gezellig eens erop uit konden die avond, leek mij ook heel leuk en m´n ex-man had geen bezwaar tegen de logé, hij gunt onze kinderen alle plezier van de wereld. Nou de kinderen werden opgehaald en zij en ik waren alleen, plots zei ze dat ze is gebeld door haar moeder, die had haar nodig, en dat ze dringend naar haar moeder moest en het waarschijnlijk laat ging maken. Dus ons uitje kon helaas niet doorgaan. Ik vond het jammer maar niet erg, moeders gaan eenmaal voor.
De volgende dag sprak ik haar weer, ze had het over hoe het druk het wel niet was bij haar moeder en volgens mij zei ze het volgende per ongeluk: ´mijn voeten deden zo een pijn van het lopen, had veel te lange hakken´ en ging er een belletje rinkelen, deze vrouw was niet bij haar moeder maar bij haar vriend. Want als ze de hele avond bij haar moeder thuis was dan had ze haar schoenen niet eens aan gehad want ze doet altijd haar schoenen uit in huis en bovendien heb ik haar niet zien vertrekken met hakken aan naar haar moeder, ze had gewone laarzen aan zonder hakken.
Het is prima hoor als ze bij haar vriend was maar waarom erover liegen? Had het gewoon eerlijk tegen me gezegd, zou het totaal niet erg vinden... Ook al had ik me stiekem wel verheugd op ons uitje. Maar goed.
Een andere situatie was toen ze aan mijn zoontje die toevallig voor haar deur stond vroeg of hij binnen wilde komen om te spelen met haar zoontje, waarop mijn zoontje zei: ´nee ik mag niet van mama zonder toestemming moet het eerst aan haar vragen´. Ze drong toch erop aan dat ie naar binnen ging om samen te spelen en zei hem dat ze mij wel zal bellen dat hij bij haar thuis is. Mijn arme zoontje voelde zich geloof ik gedwongen naar binnen te gaan en stemde toe, dus zij belt mij en zegt: ´je kleine is hier bij mij thuis aan het spelen´ en ik zei: ´huh maar hij heeft mij niks gevraagd´ en zij: ´hij vroeg aan mij of tie binnen mocht komen en ik liet hem maar binnen´, heel wat anders dan wat m´n zoontje me vertelde later die dag dus. Ik heb m´n zoontje 3 keer gevraagd of hij heel zeker weet dat hij zélf niet vroeg naar binnen te mogen gaan en hij kwam heel geloofwaardig op me over en zeker was z´n zaak. Ik ken mijn zoon en weet precies hoe slecht hij kan liegen. Conclusie: vriendin heeft tegen me gelogen. Maar waarom? Ik begrijp dit niet... Waarom zou je over zoiets liegen, is dat om te laten zien dat ze zogenaamd óók op mijn kind past? Zodat ze weer zal zeggen, ja maar jouw kind is ook zo vaak bij mij thuis. Terwijl de leugenaar er zelf op aandrong..
En nog meer van die rare situaties maar heb haar nergens op aangesproken, ik ben er inmiddels achter dat zij niet tegen kritiek kan en er alleen maar gedonder van komt. Had ik geen zin in. Ze is in elk geval zich heel anders gaan gedragen en het voelt allemaal niet meer oprecht. Toch blijft ze ontzettend plakken en wilt constant weten wat ik allemaal uitvoer in m´n leven. Ze houdt m´n hele leven bij lijkt het en ze lijkt niet heel blij te zijn als ik zeg bij een andere vriendin van me op de koffie te gaan. Dan begint ze direct ook over haar eigen vriendinnen hoe leuk ze het wel niet hebben gehad, denk ik: oké...hoezo dat uit het niets nou weer maar goed. Zo was zij voorheen helemaal niet, ik kon die dingen zeggen zonder een vervelende sneer als antwoord maar tegenwoordig ziet ze alles wat ik zeg als een spel lijkt, en moet ze wel iets stoms zeggen. Ik vind dit jammer.
Ze was jarig. Ik kocht in alle geheimzinnigheid een leuk kadootje en overhandigde die op haar verjaardag als verrassing.
Nu ben ik bijna jarig. Maar ze heeft al weken geleden een kado voor me gekocht, ik mocht met haar een winkel niet in want ik mocht het niet zien, dacht in eerste instantie aaaah wat lief, maar later bleef ze alsmaar terug komen op die kado ´ja dat ene kadootje die ik voor je heb gekocht is echt leuk´ en ´trouwens weet je nog toen we je kado gingen halen...´'zus en zo. Echt meerdere keren bleef ze herhalen ´je kado die jouw kado dat´, en vaak op momenten dat ze hoopt dat ik op haar kind pas begint ze weer over het kadootje, alsof ze me eraan wil herinneren dat ik een kado van haar krijg en dus wel meer dankbaarheid mag tonen door haar te helpen. Ik trap daar niet in heb nog altijd geen hulp aangebodenm of je koopt dat kadootje voor me uit liefde of je stopt ´m maar ergens waar de zon niet schijnt. Ik loop toch ook niet elke keer te zaniken over het kadootje voor haar, ik ben er niet 1 keer over begonnen. Zoiets geef ik uit oprechte liefde.
Maar goed hoe vervelend dit ook is, ik heb absoluut geen spijt van deze vreemde vriendschap, heb ervan geleerd en mezelf ook beter leren kennen. Ik besef nu dat ik mij ontzettend maar dan ook ontzettend kwetsbaar en onderdanig heb opgesteld en besefte dat niet. Ik was altijd alleen maar dankbaar voor de tijd die ze in me stak, en waardeerde haar als vriendin en was ook een beetje bang haar kwijt te raken want niemand die me zo belangrijk vond als zij dat vond (zogenaamd). Zij kent me goed en weet precies hoe ze me moet inpalmen, alleen blijf ik niet voor altijd dom want nu pas zijn de alarmbelletjes gaan rinkelen. Ik toonde dankbaarheid door heel veel terug te doen maar dat was fout van me. Doordat ik me zo opstelde heeft ze er misbruik van gemaakt.
Ik besef het allemaal nu pas.
En nu probeer ik afstand van haar te nemen, al zal dat voorlopig niet 100% kunnen lukken want ze is m´n buurvrouw die ik vast en zeker zal tegenkomen op straat en welke haar kind bij mijn kind in de klas zit, zal ´r ook gewoon groeten want hou niet zo van kinderachtig gedoe door te negeren enz maar daar moet het bij blijven en probeer ervoor te zorgen dat ze mij minder of het liefst helemaal niet meer belt en ik wil ook nooit meer op haar kind passen. Ik heb genoeg andere kennissen wiens kinderen bij mij kunnen logeren zodat mijn kinds plezier kunnen beleven en die gewone normale gezinnen zijn die geen misbruik zullen maken. Kan prima zonder haar. Ik ben alleen aan het nadenken hoe ik ervoor zorg dat ze minder vaak in de picture is en waarom heb ik zo een sterk gevoel dat ze op één of andere manier wraak op me zal nemen als ik afstand neem?
Wraak nemen?
Wat moet ik me daar nu bij voorstellen?
Het is wel een hoop drama zo. Ik denk toch dat dit op niks uit gaat lopen. Het vertrouwen is er niet en ze lijkt me een energievreter. Bij dat soort mensen moet je uit de buurt blijven.
Afstand houden, dus.
Oké misschien
is ´wraak´ wat overdreven maar kun je nagaan hoe erg het is, ze lijkt niet zonder me te kunnen en vrees dat ze iets zal uithalen als ze merkt dat ik niks meer van haar moet. Mn intuïtie maar kan zijn dat ik er compleet naast zit.
Project
In de eerste alinea's van post #42 kreeg ik het idee dat TS het project was van haar buurvrouw. Een project waardoor buurvrouw voldoening beleeft in haar geregel omdat ze zo humaan en sociaal inzet voor een 'hulpbehoevende'. Tevens een vorm van tijdbesteding.
Maar dan vraag ik mij af waarom TS zo'n uitgebreid relaas schrijft en bang is voor wraak. Ik zou er geen tijd voor hebben
Tip: let wat minder op haar en neem wat minder de telefoon op. Rij niet zo vaak met haar mee waardoor je je ergens toch weer afhankelijk opstelt.
Ik zou kribbig worden van iemand die mij drie keer per dag opbelde...
En wraak? Geef haar niet zo'n podium.
Afstand nemen
Als ik alles lees heb je er geen goed gevoel bij en dat "wraak" nemen van haar zou wel in het verhaal passen. Dus beleefd en consequent afstand nemen en je eigen gang gaan.
Vermoeiend
Wat ben jij vermoeiend zeg. Vul niet zoveel voor je vriendin in en overdenk niet elke stap die ze zet. Hopelijk voor je vriendin gaat deze vriendschap snel voorbij.
vanzelfsprekend
Wat DC zegt, is een goede: zeg nooit meteen ja. Heb je wel het idee dat je 'ja" moet zeggen, zal de kans groot zijn dat het niet in jouw belang is. Helemaal als men gewend is datAls je het moeilijk vindt meteen 'nee' te zeggen, kan je oefenen in zinnetjes als 'ik weet het niet, ik kom er op terug" of "ik denk er even over na" of "het komt niet uit". Maar eens een lijst met steekwoorden van situaties waar jij eigenlijk 'nee" wil zeggen. Probeer je die situatie en hoe je nee zegt, voor te stellen.
Maar behalve dat zoiets voor haar wel handig is (was), is daardoor de vriendschap tussen jullie scheefgegroeid. Deels omdat het lekker makkelijk was voor haar en misschien deels ook omdat jij te vanzelfsprekend bent geweest. Dat laatst kan je een beetje tegengaan, voor jezelf, door af en toe iets terug te vragen. Misschien geen logeerpartijtje, als dat niet nodig is, dan iets anders, wat voor jou wel praktisch is. Daarmee word je ook minder vanzelfsprekend en zoiets heeft een ook regulerende werking. En kan zoiets een vriendschap verstevigen.
tekst
Helemaal als men gewend is dat JE WEL JA ZEGT. Als je het moeilijk vindt meteen .....
Vriendschap is voorbij.
Ik heb het contact verbroken. Kon niet meer tegen alle drama. Ze belde me iedere ochtend vroeg op, dan weer in de middag dan weer in de avond, wat doe je, wat ga je doen, zullen we samen daarheen gaan... En als ik eens nee zeg doet mevrouw raar, het vreet zoveel energie... Ik ben blij dat hier een einde aan is gekomen. Ook al zal ik haar een beetje missen. Maar ze was me er iets te vaak.
Mevrouw @Sandra,
dit is als het goed is een forum waar men haar verhaal in kwijt kan. Ik lucht hier mijn hart op in de avond als mijn kinderen liggen te slapen en denk dan eenmaal na over de dingen die er spelen in het leven. Tis niet zo dat ik 24 uur per dag hierover loopt te zeiken, heb heus nog wel een leven en ik val vriendin nooit lastig eerder omgekeerd, dus wie is er hier nou vermoeiend...
ik snap Alias wel
Ik begreep het verhaal van Alias wel, het was een lang verhaal met veel voorbeelden, maar hoe moest ze anders uitleggen aan ons hoe e.e.a gebeurde. Blijkbaar ging het heel subtiel. Ik denk dat ik het ook zo beschreven had kunnen hebben en dan zou het ook overkomen alsof ik de hele dag aan het invullen was voor een vriendin, maar zo is dat over het algemeen helemaal niet.
Ik heb een aantal jaren geleden ook zo'n vriendin gehad, waarbij het ook heel sluipend ging. Gelukkig kon ik het met andere vriendinnen, die er iets buiten stonden bespreken, ook uitgebreid en werd ik niet gelijk neergesabeld als 'vermoeiend". Soms heeft iets meer woorden nodig, zeker als dingen subtiel gaan/gingen en je bijna denkt 'ben ik nou gek?'
Alias, je zult je vriendin soms best gaan missen denk ik, maar de rust die het je oplevert is heerlijk, aan zo'n vriendin heb je niets...die zuigt je hele energie weg en jij je constant maar afvragen wat er nou toch is. Normale vriendschappen geven je energie en daarbij hoef je nooit ingewikkeld na te denken over jouw acties of hun acties, dan klopt het gewoon.
Hoe heb je het nu uiteindelijk afgekapt? En hoe reageerde ze?
Dank je wel Jasmijn voor je begrip.
Ik zal uitleggen hoe ik t heb afgekapt:
Ze belde en belde en belde nog eens maar nam niet op, had geen tijd/zin.
Toen appte ze me het volgende:
"Ik heb het gevoel dat je me ontwijkt. Is er iets? Je kunt eerlijk tegen me zijn".
Ik:
"Nou ik vind sommige dingen wel jammer... laatst bood ik je geen hulp aan met oppassen en dat leek je niet leuk te vinden, was te merken aan je houding. Sindsdien vind je maar anders dan anders en niet meer eerlijk tegen me".
Zij:
"M'n houding had niets met jou te maken maar met andere problemen, ik heb jeugdzorg achter me aan en m'n ex chanteert me en valt me lastig. Ik verwachtte helemaal geen hulp van jou. Bovendien heb ik toen bij een andere vriendin al oppas geregeld".
(Ze heeft al maanden die problemen maar reageerde desondanks gewoon normaal dus dat haar plotselinge veranderde houding daarmee te maken had geloof ik sowieso niet, btw dat van jeugdzorg heeft te maken met haar ex die haar in elkaar heeft geslagen)
Ik:
"Maar waarom zat je dan steeds te jammeren dat je nergens oppas kon vinden, je hebt niets gezegd over die vriendin? Weet je, ik heb geen zin in deze drama en zou het fijn vinden als we afstand houden van elkaar".
Zij:
"Je beschuldigt me nu van leugens maar het is goed. Ik wil ook geen contact meer met je".
Toen was het stil.
De volgende dag dus vandaag, appt ze me dit:
"Waarom zeg jij nou tegen je kind dat mijn zoon niet meer bij jullie thuis mag komen. Als je iets tegen mij hebt dan bespreek je het met mij maar m'n kind kwetsen gaat te ver. Ik heb nota bene al tegen je gezegd dat mijn zoon je fucking huis niet meer in komt".
Vervolgens ging ik mijn zoontje vragen of het waar is dat ie tegen haar kind gezegd heeft dat ie niet meer bij ons mag komen? M'n zoontje ontkent dit en zegt dat ie juist zei dat hij bij hún niet meer mag komen en niet omgekeerd. En dit is waar dat ik dat tegen mijn kinderen heb gezegd. Maar ik heb nooit gezegd dat dat kind nooit meer bij ons mag. Ik geloofde mijn zoontje ook meteen want ik weet precies wanneer hij wel of niet liegt. Bovendien heb ik gemerkt dat haar zoon dingen wel vaker verkeerd of later pas begrijpt. Dat heeft zij zelf ook gewoon altijd gezegd.
Dus ik app haar het bovenstaande verhaal terug en voegde eraan toe:
"En mijn huis noem je een "fucking huis", waar je zoon altijd heeft mogen slapen eten en spelen? Is dit hoe jij jouw dankbaarheid toont? Je ware aard komt alleen maar meer en meer naar boven en ik wens nogmaals geen contact meer te hebben, dag".
Vervolgens blokkeer ik haar nummer omdat haar-kennende de discussie anders nog lang zal voortzetten. Maar ze gaat gewoon door en stuurt desnoods een SMS:
"Ik vond jou toch al een rare vriendin en dacht bij mezelf waarom ga ik eigenlijk met haar om, maar ik vond het zielig voor je en dacht laat ik eens iets goeds doen. Ben blij dat je geen contact meer wil en nu ga ik tijd vrij maken voor normale mensen".
Ik heb hier niet op gereageerd, maar krijg wel de neiging een bericht vol scheldpartijen terug te sturen, hoe bedoelt ze ze heeft mij geholpen??? Ze doet nu alsof zij alles voor me heeft gedaan en ik niks voor haar, terwijl het juist omgekeerd is! Maar ik hou me in en wil mezelf niet verlagen tot haar niveau. Ik wil wel dolgraag iets terug zeggen omdat ik het niet terecht vind,zou alleen niet weten hoe ik dit op een wijze en nette manier moet doen. Of zeggen jullie, beter negeren? Al voelt het zo oneerlijk...
Ze gaat me sowieso vroeg of laat weer lastig vallen met verwijtingen over haar kind. Moet ik het dan ook beter negeren? Ze kan uitlokken als de beste zodat ze toch nog een antwoord van me krijgt want dat is juist wat ze wil. Maar ik wil niet dat ze haar zin krijgt door toch in te gaan op haar verwijten al is het moeilijk om me in te houden.
Zojuist besloten
Om tegen helemaal nergens op in te gaan. Zal dit proces even al negerend moeten doorbijten voordat tot mevrouw doordringt dat ik echt geen contact meer wil. Hopelijk kom ik er zonder al teveel gezeik vanaf, zucht.
Negeren
is het beste. Dat soort mensen houden niet op als je ze niet negeert. De vriendin van mijn ex is er ook zo eentje. Sinds ik niet meer reageer op haar berichten, zijn deze langzamerhand opgedroogd en is het rustig geworden.
Je hoeft je niet te verdedigen tegen haar. Je weet zelf hoe het zit. Mocht je toch de behoefte voelen, schrijf dan een brief. Maak hem helemaal klaar en verbrand dat ding met een ritueel. Ik heb al honderden brieven en mailtjes geschreven die allemaal in de prullenbak zijn verdwenen. Sommige heb ik bewaard en als ik die nu lees dan denk ik bij mezelf, wat ben ik blij dat ik het niet heb verstuurd.
Sterkte met negeren, kan heel moeilijk zijn.
negeren inderdaad
Precies wat Paddington schrijft, niet meer op ingaan, geef haar geen 'voer' om weer op te reageren, inderdaad schrijf zo'n brief en stuur hem niet op, werkt bij mij altijd enorm goed. Heel soms heb ik zelfs nog in mijn hoofd een discussie met die 'vriendin' van toen...zó blij dat ik niet meer met haar omga en gewoon normale vriendinnen heb.
En ik zou ook verder gewoon proberen vriendelijk en normaal tegen haar te doen, als je haar eens tegenkomt, gewoon een hallo en dag is voldoende, verder niets (geen gesprekjes voeren)
Klopt
inderdaad wat Paddington zegt. Het beste is niet reageren en hopelijk kom je ook niet in de verleiding. Al begrijp ik best wel dat dit moeilijk is. Blok haar op alle social media en luister ook niet naar wat ze zegt. Ga daar niet te veel over nadenken. Je weet zelf hoe het zit en je moet je niet door haar onzeker laten maken. Je hebt juist gehandeld en ik vind het knap hoe je duidelijk hebt aan kunnen geven dat je afstand wilt nemen. Zij gooit nu met modder. Probeer dat zelf niet te doen en er boven te gaan staan.
Inderdaad.
Ik zal nergens op in gaan.
Ondanks dat ik op haar laatste bericht van gister niet in ging, heb ik daarstraks toch weer een heel verhaal aan MMS-bericht ontvangen, dat ik ´lieg en overdrijf, dat ik haar helemaal niet zoveel heb geholpen en dat als zij begint op te noemen wat ze voor mij gedaan heeft ze wel een dag bezig is. En dat ik aan mezelf moet werken want zo maak ik nooit vrienden´ en ´mijn ware aard zul je pas echt zien als ik boos ben!!!´. Om het even samen te vatten.
Blijkbaar had ze tenslotte nog even de behoefte dit eruit te gooien, nou, als ze hier gelukkig van wordt dan is dat prima, als ze me maar met rust laat. Ik voel in ieder geval geen greintje behoefte daarop in te gaan, ik ben niet van dat niveau, ze mag van alles over me roepen en beweren maar ik ben er echt helemaal klaar mee.
Al knaagt er nog altijd iets, dat ze sowieso iets zal uithalen op wat voor manier dan ook. En mijn intuïtie is zeer sterk. Maar ik hoop dat ik er compleet naast zit. En dat het gewoon aan mij ligt, dat ik blijkbaar teveel angst heb. Ik weet het niet. Ach ja.
ik zou
bij dit soort mensen echt de boel niet open gooien.
Dat is erg voorspelbaar, dat ze hier niet tegen kunnen.
Ik zou geen zin hebben in dit gedoe, en wie weet idd wat ze nog uit de kast trekt.
Maar de kinderen zitten ook bij elkaar in de klas, ik zou ook daarom de boel niet op de spits willen drijven.
Ik zou zelf het spelletje mee hebben gespeeld en de relatie hebben laten doodbloeden. (onverklaarbare chronische klachten ofzo, te ziek voor contact)
Normaal zou ik dat niet graag doen, zeker niet na een 'hechte' vriendschap maar voor dit soort mensen maak ik graag een uitzondering. Het brengt je nergens, de openheid en eerlijkheid.
Maria
Ja dat is nu achteraf gepraat Maria, nu kan Alias dingen niet meer terugdraaien natuurlijk. Ik hoop dat je het mis hebt Alias, maar hou het op een of andere manier in de gaten. Blijf haar vriendelijk groeten als je haar ziet (vriendelijk maar toch afstandelijk) en hopelijk kalmeert ze over een tijdje weer. Erg toch, dit soort types? Misschien kan je wat andere vriendinnen vragen om mee op te letten? (straks zet ze vreemde foto's op Facebook van je ofzo? Of wat voor een andere fratsen zou ze nog kunnen uithalen?) Ze heeft toch geen huisdeur sleutels o.i.d nog in haar bezit?
nou
Voor die tactiek kun je natuurlijk alsnog kiezen. Niet meer helemaal, wel deels.
En anders een volgende keer
