Wanneer je een kind krijgt, verandert er veel in je leven. Dit geldt niet alleen voor moeders, maar ook voor partners. Daarom is het belangrijk dat zowel moeders als partners na de geboorte van een baby de tijd krijgen om uit te rusten, een band op te bouwen met hun baby en te wennen aan de nieuwe situatie. Zwangere vrouwen hebben daarom recht op zwangerschapsverlof en partners hebben recht op partnerverlof, ook wel vaderschapsverlof of geboorteverlof genoemd. Wil je weten wat dit geboorteverlof precies inhoudt? En hoe de wetgeving voor geboorteverlof in 2024 is geregeld? Ontdek alles over het geboorteverlof voor vaders in dit artikel.
Vaderschapsverlof, ook wel geboorteverlof of partnerverlof genoemd, is er speciaal voor partners, zodat ze na de geboorte van hun kindje thuis kunnen zijn. Op die manier kunnen ze niet alleen een sterke band opbouwen met hun baby, maar ook een handje helpen in het huishouden. Stel je eens voor dat je al die eerste keren en mijlpalen in het leven mee kan maken: samen knuffelen met je pasgeboren kindje, luiers verschonen, samen zingen en wiegen om de baby te kalmeren. Het is niet alleen belangrijk voor de baby, maar ook een bijzondere tijd voor de partner om actief betrokken te zijn bij jullie kindje. Geboorteverlof is er dus voor de partner om meer thuis te kunnen zijn na de geboorte van jullie baby.
Het geboorteverlof kan wat rooskleuriger lijken dan de werkelijkheid. Partners hebben misschien verwachtingen van wat ze kunnen doen tijdens deze periode, maar de realiteit kan soms toch wat intensiever zijn. In plaats van rustige momenten van knuffelen en spelen met de baby, kunnen gebroken nachten en slaaptekort invloed hebben op de sfeer in huis. Het leren kennen van de baby en het vinden van een gezamenlijke modus, in jullie relatie en als nieuw gezin, kan langer duren dan verwacht. Daarin is het belangrijk om te onthouden: het hoort er allemaal bij. En belangrijker is: je maakt het als partner mee.
Om je goed voor te bereiden op de kraamweek en het verlof, kun je alvast een aantal praktische zaken regelen, zoals het voorbereiden van maaltijden voor na de bevalling die gemakkelijk op te warmen zijn. Daarnaast kun je alvast zorgen dat je alles weet over je baby, zoals wat te doen bij huilen, krampjes en hoe je je baby leert slapen. Bekijk hier de volledige lijst waar je aan kunt denken in voorbereiding op jullie baby voor een fijne start met elkaar.
Tot nog maar kort geleden werd er gesproken van vaderschapsverlof als het ging om de dagen die een partner van een zwangere vrouw na de geboorte van hun kind konden opnemen. Tegenwoordig wordt er gesproken van geboorteverlof of partnerverlof. Maar waarom eigenlijk?
De term vaderschapsverlof is erg heteronormatief: er wordt uitgegaan van een mannelijke partner die verlof opneemt na de geboorte van een kind. Dat is niet echt meer van deze tijd. Steeds meer gezinnen bestaan namelijk uit twee moeders of twee vaders en eventuele variaties daarop, en de term vaderschapsverlof is niet altijd meer juist. Daarom is er gekozen voor een meer inclusieve term, namelijk partnerverlof of geboorteverlof. Hiermee wordt aangegeven dat beide partners recht hebben op verlof na de geboorte van een kind, ongeacht hun geslacht.
Het verlof van de partner van een zwangere vrouw is de laatste jaren erg veranderd. Vroeger kreeg de partner na de geboorte van een kind twee vrije dagen. Daarna moest hij of zij weer aan de slag. Na deze twee dagen bleek het veel te kort om te wennen aan hun ouderrol, de moeder te helpen herstellen, kraambezoek te ontvangen en alles thuis op orde te houden. Daarom is het vaderschapsverlof vernieuwd.
Om beide ouders de kans te geven een band op te bouwen met de pasgeboren baby en meer betrokken te zijn bij de zorg voor het kind, heeft de overheid besloten om het vaderschapsverlof uit te breiden. Sinds 2024 heb je als partner recht op één werkweek wettelijk verlof. Hoeveel uur dit in praktijk is, is afhankelijk van hoeveel uur je per week werkt. De werkgever betaalt deze uren gewoon door tijdens het geboorteverlof.
Wanneer je jouw geboorteverlof wilt opnemen, is helemaal aan jou. Je kunt alle uren achter elkaar inzetten, en meteen na de geboorte. Maar je kunt er ook voor kiezen om het te spreiden, bijvoorbeeld meer dagen nadat de kraamzorg weg is, wanneer het extra fijn is dat je thuis bent. Je moet het geboorteverlof binnen 4 weken na de geboorte opnemen en je werkgever mag dit niet weigeren en er ook geen eisen in stellen.
Er zijn vanuit de overheid criteria om recht te hebben op partnerverlof. Geboorteverlof is voor de partner van de moeder. Je bent de partner van de moeder:
Ben je niet getrouwd en zijn jullie niet geregistreerd als partners? Dan is het slim om jullie baby te erkennen, zodat je officieel als 'partner' wordt gezien voor het partnerverlof.
Naast het wettelijke geboorteverlof heb je als partner ook recht op aanvullend verlof. Dit extra verlof is bedoeld als aanvulling op de standaard verlofdagen waar je als partner recht op hebt. Wil je langer thuis blijven na de geboorte van je baby? Heeft je partner hulp nodig bij haar herstel? Of wil je gewoon meer tijd doorbrengen met je pasgeboren kindje? Dan kun je gebruikmaken van het aanvullend geboorteverlof.
Het aanvullend geboorteverlof bestaat uit maximaal vijf werkweken. Ook hier geldt dat het aantal verlofuren per week afhankelijk is van je reguliere aantal werkuren. Dit aanvullende verlof kun je aanvragen via je werkgever. Je krijgt tijdens deze periode maximaal 70% van je salaris betaald in de vorm van een uitkering van het UWV. Jouw werkgever vraagt deze uitkering voor je aan.
Als je gebruik wilt maken van het geboorteverlof of het aanvullend verlof kun je dit regelen met je werkgever. Je kunt dit verzoek schriftelijk of mondeling indienen en dan bij voorkeur minimaal 4 weken voor de gewenste ingangsdatum van het verlof. Natuurlijk is dit niet altijd mogelijk, daarom kun je het verzoek ook later indienen. Dit kan invloed hebben op de startdatum en duur van je verlof. Bespreek het verlof tijdig met je werkgever. Belangrijk om te weten: hij of zij mag dit verlof niet weigeren.
Het aanvullend verlof moet binnen zes maanden na de geboorte van je kind worden opgenomen. Bovendien geldt deze regeling alleen voor kinderen die op of na 1 juli 2020 zijn geboren. Het verlof geldt voor zowel biologische kinderen als geadopteerde en erkende kinderen.
In andere landen hebben vaders verschillende regelingen voor verlof na de geboorte van hun kind. Hier zijn een paar voorbeelden:
Dit laat zien hoe de verlofregelingen voor vaders verschillen van land tot land.
Als ouder van één of meerdere kinderen heb je niet alleen recht op zwangerschapsverlof of geboorteverlof, maar ook op andere verlofdagen. Deze dagen kun je bijvoorbeeld inzetten als er iets bijzonders gebeurt in het gezin, zoals een verhuizing of een ziek kind. Wij zetten deze soorten verlof voor je op een rij.
Ouderschapsverlof is bedoeld voor ouders die meer tijd willen doorbrengen met hun kinderen. Het gaat hierbij om onbetaald verlof dat je op kunt nemen tot je kind 8 jaar oud is. Dit verlof bedraagt in totaal 26 keer de wekelijkse arbeidsduur per kind. Ouderschapsverlof gaat op voor allebei de ouders en geldt voor zowel biologische kinderen als geadopteerde en erkende kinderen. Ouderschapsverlof vraag je aan bij je werkgever.
Ouders hebben ook de mogelijkheid om gebruik te maken van calamiteitenverlof. Dit is een bijzondere verlofregeling waarbij je als werknemer tijdelijk vrij krijgt van je werk in noodgevallen. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn bij ziekte (als je je baby moet ophalen van de kinderopvang) of een medisch ongeval van je kind, maar ook bij het overlijden van een familielid of goede vriend. Calamiteitenverlof is kortdurend en moet zo snel mogelijk worden gemeld aan je werkgever.
Als je kind plotseling ziek wordt of een ongeval heeft, heb je als ouder recht op kortdurend of langdurend zorgverlof. Deze tijd kun je gebruiken om je kind te verzorgen wanneer er niemand anders beschikbaar is om deze taak op zich te nemen. Zorgverlof geef je zo snel mogelijk bij je werkgever aan en mag in principe niet worden geweigerd.
Door uitbreiding van het geboorteverlof, kan je als partner meer betrokken zijn bij de zorg voor je pasgeboren kindje! Tijdens het verlof zijn er tal van dingen die je kunt doen. Denk aan het ondersteunen van je partner bij de verzorging van de baby, het huishouden draaiende houden en zorgen voor wat extra rust en ontspanning voor het hele gezin. En natuurlijk quality time met jullie baby en een sterke band opbouwen.
En vooral zoveel mogelijk genieten van het gezin. Denk aan wandelen met de kinderwagen, knuffelen met je baby, samen foto's maken. Het is een kostbare tijd die je niet snel zult vergeten, dus maak er vooral mooie herinneringen van.
