1 januari 2000 door Ward van Alphen

Tweetalig opvoeden in Spanje: welke taal gebruiken in gezelschap?

Ik ben een alleenstaande Nederlandse moeder in Madrid, Spanje, en voed mijn zoontje van 3 jaar tweetalig op.

Vanaf het prille begin kreeg ik het advies van andere Nederlandse moeders om stug Nederlands tegen hem te spreken, ook waar Spanjaarden bij waren. Dat vond ik eerst moeilijk, maar heb toch doorgezet, altijd vertalend als ik vond dat anderen recht hadden ook dingen te verstaan.

Nu is mijn zoontje in volle "peuterpuberteit" en heeft zo nu en dan erg boze buien (verder erg sociaal en vrolijk, ook volgens de juf op school).

Een Spaanse vriendin zei tegen mij dat ze het gevoel had dat hij het feit dat wij Nederlands spreken "uitbuit" door anderen uit te sluiten. En dat dat misschien er de oorzaak van is dat hij soms door het lint gaat.

Eerlijk gezegd twijfel ik daar zelf aan, want hij heeft die buien ook als we met z'n tweeën zijn. Maar toch bleef ik met de vraag zitten. Is het misschien beter om Spaans met hem te spreken als er anderen (Spanjaarden) bij zijn?

Antwoord

Tja, wellicht ook een vraag voor het Forum, omdat er vast ook andere ouders op het internet zijn die in een zelfde situatie verkeren. Uw vraag lezende vraag ik me af of uw Spaanse vriendin zich niet zelf buitengesloten voelt als u Nederlands tegen uw zoontje spreekt waar zij bij is.

Grenzen verkennen

De peuterpuberteit is een periode van ontdekken, mogelijkheden verkennen, en daarbij botsen met de grenzen van de omgeving. Sommige peuters zijn temperamentvoller dan anderen, meer geneigd grenzen te verkennen. Dat zou een rol kunnen spelen, en je kan je afvragen of het Nederlands spreken dit versterkt.

Aandacht krijgen en delen

Je kan je afvragen of uw zoontje buitensporig veel aandacht krijgt door de tweetalige communicatie waar anderen bij zijn. Of dat hij onvoldoende leert om aandacht te delen, dat weet ik niet zo.

Ik ben zelf tweetalig opgegroeid in mijn kindertijd. Thuis spraken wij Nederlands, buitenshuis was het de normaalste zaak van de wereld om Duits te spreken. Ik kan mij niet herinneren dat mijn ouders een speciale manier hadden om met die tweetaligheid om te gaan. Het ging vanzelf. Ik geloof wel dat dit met de meeste kinderen zo gaat.

Op Spaans overstappen

Ik weet niet hoe lang u van plan bent om in Spanje te blijven, maar op den duur lijkt me het niet houdbaar om met vreemden erbij Nederlands te blijven spreken.

Ik denk dat je dan je gevoel moet gebruiken, en geleidelijk aan steeds meer op Spaans zult overstappen. Daarmee zou je de interactie tussen hem en zijn omgeving directer maken. Het is natuurlijk niet gewoon dat moeder daar altijd als schakel tussen zit.

Ik denk niet dat het voor uw zoontje een probleem zal zijn. Hoogstens zal er rond het Spaans gaan spreken ook een element van peuterpuberteit-strijd kunnen ontstaan. Maar moet je dat uit de weg gaan?

Onze eigen verhuizing terug naar Nederland verliep overigens een beetje rommelig, en ik begreep in het begin niet dat je buitenshuis Nederlands moest praten. Daar zou ik nu bij mijn eigen kroost wel oog voor hebben, dat zo'n omschakeling eventueel wat extra aandacht behoeft.